De koning en koningin der Belgen hebben Nederland per auto verlaten. In Kasteel Heeze vond woensdag aan het einde van de middag het afscheid plaats. Het Nederlandse koningspaar was toen al uit beeld verdwenen. Koning Filip zei te hopen op een spoedig weerzien, maar dat hoeft natuurlijk niet te betekenen dat er snel een tegenbezoek aan België op de agenda staat.
Het Belgische bezoek was in feite het eerste echte inkomende staatsbezoek voor koning Willem-Alexander. Een visite met alle daartoe behorende toeters en bellen en geen 'vluggertje', zoals het staatsbezoek van de Chinese president Xi Jinping in maart 2014. Xi zou toch al komen voor de nucleaire top, maar was bereid zijn verblijf op te rekken en er een bliksemstaatsbezoek van een kleine 24 uur aan vast te knopen.
Dat er tegenover de negen uitgaande staatsbezoeken van Willem-Alexander maar weinig inkomende bezoeken staan, is niet zo vreemd. Het kleine Nederland heeft een groot buitenland, zoals het anekdotisch heet. Maar voor een op de export gericht land als Nederland is het ook belangrijk om in buitenlandse hoofdsteden aan te kloppen. Koningin Beatrix had ook bijna twee keer zoveel uitgaande als inkomende staatsbezoeken.
Maar er is meer. Volgens internationaal protocol gaat een nieuw staatshoofd eerst de deur uit. In koninklijke kring houdt het dat in dat de kortst regerende monarch – de nieuwkomer – op staatsbezoek gaat bij de oudgediende. Zelfs als het verschil maar een paar maanden is, zoals in het geval van koning Filip die in 2013 drie maanden na het aantreden van Willem-Alexander op de troon kwam in België en volgens de gulden regel nu op staatsbezoek kwam.
Met presidenten wordt wat makkelijker afgeweken van de regel door te kijken naar wanneer er voor het laatst een staatsbezoek was uit of naar het betreffende land. Ook kan worden besloten niet te kiezen voor een staatsbezoek maar voor de meer flexibelere vorm van een officieel bezoek. Onder anderen de Franse president François Hollande en de Griekse president Prokopis Pavlopoulos kozen daarvoor toen ze naar Den Haag wilden komen.
Dit voorjaar stond ook een staatsbezoek gepland uit Mexico, maar president Enrique Peña Nieto kreeg het enkele weken voor vertrek Spaans benauwd bij de gedachte naar het kritische Nederland te moeten en bedacht een uitvlucht om de al een half jaar eerder aangekondigde reis te kunnen afzeggen.
Overigens: koningin Beatrix kreeg haar eerste inkomende staatsbezoek pas in 1984, vier jaar na haar aantreden, en haar tweede een jaar later. Wat dat betreft ligt Willem-Alexander voor op schema. © RB Hans Jacobs
Reacties