Zonnig maar niet te warm. Het was dinsdag mooi weer voor Prinsjesdag. De Haagse middenstand kon dan ook tevreden zijn. Veel van de tienduizenden bezoekers kozen na afloop van de koninklijke stoet van Ridderzaal naar paleis Noordeinde een terrasje op. Anderen togen naar Nieuwspoort, om 'Bekende Nederlanders' te spotten die zich daar na het aanbieden van de Miljoenennota verzamelden.
De verslaggever heeft al een aantal jaren een vast patroon op de derde dinsdag van september: een wandeling langs het Malieveld, waar de Gele Rijders om 13 uur beginnen met het afvuren van saluutschoten, naar de doorkomst van de koets bij de Koninklijke Schouwburg, een stukje Troonrede kijken in diezelfde schouwburg, en dan over het Lange Voorhout met de stoet meelopen naar Noordeinde voor de balkonscene.
De werkzaamheden ter hoogte van de schouwburg – Den Haag bouwt er een ondergrondse parkeergarage – verstoren het patroon, omdat de route van de stoet is verlegd en je daar niet kunt staan. Maar goed. Ik stelde ook vast dat de Glazen Koets op afstand minder goed te zien is dan de hogere, grotere, Gouden Koets.
De Koninklijke Schouwburg had dit jaar ook meer moeite om mensen in de zaal te krijgen om het koninklijk toneelstukje vanuit de Ridderzaal te bekijken. Er waren gewoon minder mensen in de buurt die de schouwburg binnen konden wippen. Stalmeester Bert Wassenaar, die de pers een week eerder tekst en uitleg gaf over het ceremonieel op Prinsjesdag, hoopte dat volgend jaar weer de gebruikelijke route kan worden gereden.
Fijn ook voor prinses Beatrix. Die kan dan weer vanaf het bordes of achter het raam van het Kabinet van de Koning naar de stoet kijken, in plaats van bij museum het Mauritshuis. Haar ondersteuning van het werk van haar zoon en schoondochter blijft inspirerend; het laat Beatrix' betrokkenheid zien, en toont ook de goede verhoudingen binnen deze tak van de koninklijke familie. Daar kunnen de zuiderburen nog wat van leren.
Het wandelpatroon werd dit jaar ook bemoeilijkt door de overvloed aan tribunes langs de route. Zomaar spontaan even langs de kant gaan staan en kijken is er, op het Lange Voorhout althans, bijna niet meer bij. Voor het publiek is het waarschijnlijk wel fijn. Op een tribune is het overzichtelijker (ook voor de beveiliging overigens), minder vermoeiend en is ook het zicht op de inzittenden van de koetsen beter.
Hoewel. De gala-glasberline waarin vroeger prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven reden, en die nu prins Constantijn en prinses Laurentien van en naar het Binnenhof vervoert, biedt veel beter zicht dan de voor het eerst sinds 1923 weer gebruikte Glazen Koets. De antiek geslepen ramen daarvan spiegelen enorm en je moet geluk hebben wil je koning en koningin goed kunnen zien. De ramen zijn bovendien kleiner dan die van de Gouden Koets.
Dat koningin Máxima ook nog eens een soort sombrero droeg – van de Belgische Fabienne Delvigne, een exemplaar dat vaker uit de hoedendoos is gehaald; het heet dan ook niet voor niks Bellissima – hielp ook niet. Het hoofd van Willem-Alexander was daarachter niet te zien. Maar goed – als er niets te klagen valt, dan heeft de gemiddelde Nederlander geen goede dag.
Opvallend langs de route ook de vele wegobstakels, om aanslagen à la Apeldoorn (2009) te voorkomen. Af en toe waren de betonblokken vermomd als megabloembakken, maar soms ook niet of stonden er op een strategische plek een vrachtwagen of een aantal grote zakken zand. Ook de politie was zeer zichtbaar, naast de vele beveiligers in burger. Als je een aantal van hen van gezicht kent, is het opmerken daarvan dan weer leuk.
De terugkeer van Ridderzaal naar paleis verliep niet helemaal volgens schema. Toen het rijtuig met Constantijn en Laurentien de bocht op het Lange Voorhout al had gemaakt, was de Glazen Koets nog in geen velden of wegen te bekennen. 'De koning is toch naar de kermis gegaan', opperde eens studente naast mij, maar je zag ook een paar bezorgde gezichten. Er zou toch niks zijn gebeurd, is tegenwoordig de eerste gedachte.
Het gat in de stoet was er op de heenweg ook al vertelde collega Astrid Kersseboom na afloop; Constantijn en Laurentien moesten langer dan gebruikelijk wachten op de komst van Willem-Alexander en Máxima.
Misschien omdat de koets aan het einde van het Lange Voorhout, bij de eerder genoemde schouwburg en de bouwput wat langzamer moest rijden.Bij paleis Noordeinde stond het publiek – op televisie lijken het er vaak meer dan het er daadwerkelijk zijn, veel ruimte is er ook niet – in de startblokken om na het wegschuiven van de dranghekken een plaatsje te verwerven vlak voor het paleishek.
Eén iets te enthousiaste meneer – hij was langs de route ook al opgevallen – schreeuwde iets van 'Oranje boven', maar net iets te hard en onvast. 'Zou hij zijn ingehuurd', vroeg mijn buurman ironisch. Hoogstens om aan te geven dat de zorg niet iedereen meer opvangt, antwoordde ik lichtelijk vals.
Het wuiven duurt altijd maar kort – en daarna gaan de schijnwerpers van het koningspaar naar de politiek, van Noordeinde naar Tweede Kamer. Maar daarover hoef ik niet meer te schrijven. Op weg naar huis zag ik nog wel op-en aanmerkingen voorbijkomen in sociale media over de kleding, van Máxima uiteraard.
Het ging onder meer over Claes Iversen en de wens van 'eigen volk eerst' bij de keuze van ontwerper van kleding op hoogtijdagen, en opmerkelijker nog de bewering dat de koningin een 'statement' zou hebben gemaakt door voor Iversen te kiezen. Ze zou hem daarmee ondersteunen na de valse berichtgeving over de versieringen op de koninklijke jas, gedragen bij het staatsbezoek aan Denemarken en het werkbezoek aan Beieren.
Je moet het maar verzinnen. Maar ja, in diezelfde geest: het hoofddeksel was vast ook een statement!
© RB Hans Jacobs
