7 DECEMBER 2010
Zoals veel kleine meisjes wist Amalia enkele jaren geleden al wat ze later wilde worden: prinses. Niet zomaar een prinses natuurlijk, maar een sprookjesprinses. Inmiddels weet de oudste dochter van prins Willem-Alexander en prinses Máxima dat ze een échte prinses is. ,,Maar verder denkt ze er niet over na", aldus Máxima eerder bij een persgesprek. Enkele uren na haar geboorte op 7 december 2003 kreeg Willem-Alexander reeds de vraag wanneer hij het prinsesje zou vertellen over haar toekomstige rol als koningin van Nederland. ,,Vanavond niet", was het gevatte antwoord.
Ook de afgelopen jaren heeft de prins duidelijk gemaakt dat Amalia vooral een 'gelukkige en onbezorgde jeugd' moet hebben. Amalia maakt zich zeker nog niet druk over haar toekomstige taak als koningin. ,,Ze verheugt zich erop dat ze mag hockeyen", weet Máxima. Trainen doet het erfprinsesje al een tijdje, maar pas nu ze zeven jaar is, mag ze ook in wedstrijden uitkomen. ,,Alles op zijn tijd", benadrukte Willem-Alexander meer dan eens.
Amalia hoeft zich inderdaad nog geen zorgen te maken over de toekomst. Ze weet inmiddels dat ze een paar keer per jaar een halfuurtje moet zwaaien en lachen voor een horde fotografen, maar verder slagen haar ouders er goed in om haar af te schermen. Het afgelopen jaar zijn het prinsesje en haar zusjes wat vaker voor het voetlicht getreden dan voordien, maar dat gebeurde altijd onder de hoede van het prinselijk paar en in een gecontroleerde omgeving.
Op de tribune van het schaatsstadion in Vancouver bijvoorbeeld, in Ahoy' bij het WK turnen of in Tiel op de tribune bij het fruitcorso. De media waren daar wel, maar steeds op afstand en niet exclusief voor het koninklijk gezelschap. ,,Niet veel kinderen gaan zo natuurlijk om met zoveel fotografen voor hun neus", aldus Willem-Alexander eerder dit jaar. Hij is dan ook 'heel trots' op zijn dochters.
De aandacht voor het A-team - zoals Alexander zijn dochters Amalia, Alexia en Ariane aanduidt - zal automatisch groter worden op het moment dat hun vader koning wordt, naar verwachting in de komende drie jaar. Amalia heeft tegen die tijd ongeveer de leeftijd die haar oma Beatrix had bij de troonswisseling in 1948. ,,Ik was natuurlijk tien jaar. Misschien net oud genoeg om me heel veel te herinneren. Maar het was daarnaast ook het eerste grote officiële gebeuren, waar wij als kinderen bij betrokken waren. En het heeft toen echt een hele grote indruk gemaakt", aldus Beatrix. ,,Ik heb geloof ik wel goed beseft toen, dat er iets voor mij veranderde. Maar het overzien, begrijpen wat het precies inhoudt, kun je natuurlijk niet op die leeftijd."
Dat zal voor Amalia, die op dat moment de nieuwe troonopvolgster is, niet anders zijn. Pas op de middelbare school zal de lotsbestemming tot haar doordringen. Beatrix en Willem-Alexander werden er opstandig van. ,,Het idee dat je dat móet doen", aldus Beatrix. Op latere leeftijd verzoenden ze zich met hun lot; de Grondwet liet ze ook geen andere mogelijkheid. De levensloop ligt wat dat betreft vast. Pas als Amalia - volledige naam Catharina-Amalia - koningin is, kan ze in alle vrijheid voor kiezen om afstand te doen. Alleen de koning(in) immers bepaalt het tijdstip van troonsafstand.
Het volgende staatsrechtelijk belangrijke moment komt voor Amalia in 2021, wanneer ze achttien wordt. Vanaf dat moment kan ze het koninklijk gezag daadwerkelijk gaan uitoefenen. Zo is dat geregeld in artikel 33 van de Grondwet: 'De Koning oefent het koninklijk gezag eerst uit, nadat hij de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt.' Mocht haar vader voor die tijd overlijden dan treedt Máxima op als regent [zo is in 2013 wettelijk bepaald], vooropgesteld dat Nederland de monarchie in de tussentijd niet afschaft. Maar achttien is natuurlijk nog erg jong.
,,Volwassen doen, de regering aanvaarden, betekent nog niet: tot volle wasdom zijn gekomen (...) Wat mij nog ontbrak, was levenservaring, levenswijsheid en een visie op de mogelijke en wenselijke ontwikkeling van Nederland in de naaste toekomst", verzuchtte koningin Wilhelmina. Zij werd op haar tiende al koningin en kwam op haar achttiende op de troon. Haar dochter Juliana dringt er begin jaren vijftig op de leeftijd te verhogen tot 21 jaar. ,,De koningin meende dat het koningschap een te zware taak was om die op de schouders van een achttienjarige te leggen, aan wie beter nog enkele jaren een wat vrijer leven kan worden gegund", aldus minister-president Drees, die er niet op ingaat.
Bij de grondwetsherziening van 1983 komt het kabinet-Van Agt/Wiegel zelf met een voorstel om de leeftijd te verhogen. ,,De uitoefening van dat ambt is van een dergelijke zwaarte, dat iemand die nog slechts achttien jaar is, daarmede naar ons oordeel niet belast dient te worden." PvdA en VVD zijn het er echter niet mee eens en de leeftijdsgrens blijft achttien.
Na 7 december 2021 komen meteen ook de eerste verplichtingen: lidmaatschap van de Raad van State, mee in de Gouden Koets op Prinsjesdag en luisteren naar de Troonrede, papa vertegenwoordigen bij buitenlandse begrafenissen en huwelijken. Er staat echter ook een riante uitkering van de staat tegenover, dat dan weer wel. En misschien valt het tegen die tijd wel mee en heeft het parlement beslist dat de Oranjes geen zitting meer hebben in het hoogste adviesorgaan van de regering en dat de minister-president voortaan zelf zijn toespraak voorleest in de Ridderzaal. Maar wellicht is dan ook de uitkering verder uitgekleed.
Tegen die tijd zullen ook de eerste verhalen de ronde hebben gedaan over vriendjes van Amalia, die voor een huwelijk wel toestemming van het parlement nodig heeft om haar rechten op de troon niet te verspelen. De keuze voor een moslim zou, zo dacht 83 procent van de ondervraagden in 2010, ook over een kwart eeuw door de samenleving niet worden geaccepteerd.
Als Willem-Alexander net zo lang regeert als zijn moeder dan komt Amalia zo rond 2040 in beeld als achtste Oranjevorst. Ze zal het koningschap, als dat nog bestaat, net als haar voorgangers dat deden een eigen invulling geven, in de geest van de tijd. Maar voorlopig kan Amalia nog onbezorgd genieten van een partijtje hockey bij HGC.
© Royalblog, Hans Jacobs; Foto's: © Royal Press Europe, RVD
Reacties