Achtergronden ROYALBLOG.NL

Lech loopt uit om te bidden voor prins Friso

In de overvolle 'nieuwe' St Nikolaus kerk van Lech is zondagmiddag speciaal gebeden voor prins Friso. Leden van de koninklijke familie waren daarbij niet aanwezig.

Pastoor Jodok Müller bad voor de 'zeer zieke Friso' en vroeg om 'kracht en moed om dit zware noodlot te dragen' voor zijn vrouw, zijn kinderen, zijn moeder en verdere familie. © RB

Prins Friso is niet vergeten in Lech

Prins Friso ligt een jaar na zijn ski-ongeluk bij Lech nog steeds in coma in een ziekenhuis in Londen. Al die tijd is er slechts één mededeling geweest over zijn toestand. Artsen hebben ‘minimaal bewustzijn’ vastgesteld. In Lech is inmiddels het skiseizoen weer in volle gang. Aan Friso wordt regelmatig gedacht, zegt de burgemeester. Letselschadeadvocaat Stephan Wijnkamp zou de uitkomst van het onderzoek van het Openbaar Ministerie graag onder ogen krijgen. ,,Om van te leren.” 

 Door Hans Jacobs

,,Als Friso alles had geweten, zou hij dan toch zijn gaan skiën?” Het is een vraag die de Nederlandse letselschadeadvocaat Stephan Wijnkamp bezighoudt sinds het ongeluk van de prins bij Lech. Wijnkamp, gespecialiseerd in bergsport- en skirecht, vraagt zich af of Friso zich echt bewust is geweest van alle risico’s. ,,Hij was een ervaren skiër en een verstandig mens. Met lawinegevaar 4 gaan skiën zonder extreem goede ‘heimische’ kennis van het gebied buiten de piste, is alsof je met een motor met 120 kilometer dichte mist inrijdt. Dat doet een verstandig mens die het gevaar kent, niet. Maar misschien was de tocht niet zo gepland en zijn ze bij toeval op die helling terecht gekomen”, somt Wijnkamp een aantal zaken op die hem dwarszitten.

Anders dan zijn skivriend Florian Moosbrugger droeg de prins geen Ski Airbag, maar alleen een zogenoemde lawinepiepser. ,,Als hij zich bewust was geweest van het gevaar dan had hij die ABS gedragen. Het was ook in het belang van Moosbrugger dat Friso die omdeed. Het was zijn levensverzekering, want als Florian iets was overkomen dan had Friso hem kunnen redden”, voegt hij nog een raadsel toe. Het onderzoeksrapport van het Oostenrijkse Openbaar Ministerie zou de antwoorden kunnen bevatten, maar daarin hebben buitenstaanders geen inzage.

Wijnkamp vindt het op zich niet vreemd dat geen schuldige is aangewezen bij het ongeluk, al had hij op basis van vergelijkbare zaken verwacht dat het oordeel aan de rechter zou worden overgelaten. ,,Maar ik zou graag het onderliggende bewijs zien, de motivering waartoe het OM tot die conclusie is gekomen.

,,Het zou de koninklijke familie sieren als ze inzage zouden toestaan. Wellicht dat anderen dan nog wat kunnen leren en dat nieuwe ongelukken worden voorkomen. Dat ook het Nederlandse publiek leert dat ‘freeride’ skiën niet zonder risico is. Dat er lering kan worden getrokken, dat er iets positiefs wordt gedaan met een negatief verhaal”, zegt Wijnkamp. Openheid helpt volgens hem om nog een andere reden. ,,Nu lijkt het net of Friso roekeloos aan het skiën was. Dat hoeft helemaal niet. Je kunt best off piste skiën, maar dat hangt af van de route en de kennis van het gebied. Als hij op iemand vertrouwde, geeft dat al aan dat hij het niet zo maar heeft gedaan.”

Volgens het OM in Feldkirch waren Friso en Moosbrugger zich van die gevaren bewust toen ze op vrijdag 17 februari, de laatste dag van Friso’s skivakantie in Lech, de latten onderbonden. ‘Ze waren beiden geoefende skiërs, ook off piste en geen van beiden had de leiding’, oordeelde de Staatsanwaltschaft. Moosbrugger, mede-eigenaar van Gasthof Post en jeugdvriend van Friso, werd daarom niet vervolgd of verantwoordelijk gehouden voor het ongeluk.

,,Ja, daar was iedereen erg opgelucht over. Dat was belangrijk, niet alleen voor de familie Moosbrugger maar ook voor Lech”, zegt burgemeester Ludwig Muxel. Maar er zijn in het dorp ook mensen die anoniem – gezien de ‘ons kent ons’ sfeer – een andere mening ventileren.

,,Het blijft gek dat Florian die dag is gaan skiën. Er gold het op een na hoogste lawinegevaar. Hij had beter moeten weten, hij had meer ervaring dan Friso”, zegt een import-Lecherin. Ze is verbaasd dat in Nederland de schuld niet bij Moosbrugger is neergelegd. Een uitbaatster van een chalet vertelt dat Florian een flinke dreun heeft opgelopen van het ongeluk. ,,Hij lijdt er erg onder.”

Het skiongeluk heeft Lech in binnen- en buitenland dagen in de schijnwerpers van de media gehouden. De koninklijke familie is in dit chique plaatsje in Vorarlberg al ruim vijftig jaar te gast. ,,We zijn met elkaar groot geworden. Willem-Alexander komt hier als sinds zijn geboorte, zijn broers bijna net zo lang”, weet Muxel, die al twintig jaar het hoogste ambt in de 1800 inwoners tellende gemeente vervult. ,,Ik heb bewondering voor Mabel. Een sterke vrouw.”

Muxel is er alles aan gelegen dat de traditie niet wordt verbroken. ,,We denken nog altijd aan Friso”, zegt hij. ,,Deze zomer is er in de kerk nog een mis opgedragen voor Friso en ook bij de voorbeden wordt hij regelmatig genoemd.” Het ongeluk heeft het hele dorp beroerd. Wie in Lech de naam van Friso noemt, leert dat de burgemeester gelijk heeft. De vaste inwoners blijken op de hoogte van de laatste berichten over de prins. ,,Minimaal bewustzijn, dat zegt weinig", aldus de verkoopster van een kaaswinkel.

,,Prins Willem-Alexander was deze zomer hier. Hij heeft toen verzekerd dat de traditie zal worden voortgezet”, zegt Hermann Fercher, directeur van het toeristenbureau van Lech. ,,Ja, de koninklijke familie komt terug”, bevestigt Muxel al in december in de gastenruimte van zijn hotel, op sneeuwbal afstand van Gasthof Post, de vaste pleisterplaats van koningin Beatrix. En nee, dat weet hij niet uit de wandelgangen, maar rechtstreeks van de familie zelf, zo verzekert hij. Alleen, de familie vertelt dat liever zelf en ten paleize blijkt men een paar dagen later ‘not amused’ over zijn aankondiging. ‘Niet netjes’ is nog de vriendelijkste omschrijving.

Nederlanders vormen de op vier na grootste groep onder de miljoen jaarlijkse bezoekers in Lech. ,,Ik denk niet dat er vanwege het ongeluk van Friso nu minder Nederlanders komen. Je mag het niet zeggen, maar misschien komen er nu zelfs meer omdat Lech zo in de belangstelling heeft gestaan”, zegt Fercher. Begin december werd er een symposium gehouden over veilig gedrag in de sneeuw. ,,Die bijeenkomst hadden we twee jaar geleden al gepland, maar in het licht van het ongeluk van Friso kwam het nu wel op een goed moment. Want dat is de les die ook wij hebben geleerd. Er moet veel meer voorlichting komen over de gevaren en risico’s van het skiën buiten de piste. Veiligheid heeft de hoogste prioriteit”, zegt Fercher.

,,Kijk, dat vrije skiën geeft een heerlijk gevoel. Het is een soort combinatie van zweefvliegen en motorrijden. Maar er zijn risico’s, en daar moet je je van bewust zijn en je moet je goed voorbereiden. Er zijn tegenwoordig veel hulpmiddelen, maar die zijn voor noodgevallen en die moet je juist voorkomen. Bovendien moet je weten hoe er mee om te gaan. Dat moet je goed oefenen.” Muxel zegt het zelfde met andere woorden. ,,We moeten accepteren dat we met de natuur te maken hebben. De natuur laat zich niet beheersen. Skiën en het gevaar van lawines is er altijd, dat laat zich niet voorspellen.”

In het Landeskrankenhaus in Innsbruck stijgt daarom deze weken ook de spanning, vertelt woordvoerder Johannes Schwamberger. ,,Dat is voor ons het topseizoen. Je weet nooit wat er op je afkomt.” Dat wist hij tien maanden geleden ook niet, al lagen de draaiboeken ‘hoe te handelen bij opname van een prominente patiënt klaar’. ,,We hebben meteen de beveiliging opgeschroefd. Onze eigen veiligheidsmensen, die van de koningin en ook van de Oostenrijkse veiligheidsdienst”, blikt Schwamberger terug. ,,We hebben het wel meegemaakt dat fotografen op de daken klommen van de gebouwen rond de kliniek om foto’s te maken. De Nederlandse pers heeft zich ‘erg professioneel’ gedragen”, meent hij.

Een Duits fotopersbureau heeft destijds nog wel geprobeerd een verpleger om te kopen. ,,Ze boden hem 300.000 euro voor een goede foto van Friso met zijn familie, 100.000 euro voor alleen Friso”, onthult Schwamberger. ,,Het immorele aanbod is niet aangenomen. Gelukkig maar.” Gertraud Walch van de Tiroler redaktie van de Oostenrijkse krant Kurier heeft nog wel geprobeerd een andere foto te bemachtigen. Die van de helikopter bij de reddingsactie. ,,Ik heb iedereen gebeld, alle helikoperbemanningen, maar niemand die wilde toegeven die foto gemaakt te hebben”, zegt Walch. ,,Er is hier nog steeds belangstelling voor Friso, maar vooral vanuit de redactie in Wenen. Een prins is in Oostenrijk toch iets bijzonders.”

© RB; Foto's: © RB Marius Cirtiu

Contrasten op de 'wisseldag' in Lech

Een beetje onwezenlijk om zaterdag in de hectiek van de ‘wisseldag’ in Lech te denken aan prins Friso. De terrassen puilen aan het einde van de middag uit. De nieuwkomers hebben hun eerste rondjes op de pistes erop zitten en genieten nu van een hartversterkend drankje.

Muziek uit de jaren negentig schalt door het bergdorp dat sinds 1959 de Oranjes tot zijn vaste gasten mag rekenen. Niet ver van de terrassen bevindt zich Gasthof Post, waar koningin Beatrix en haar familie ook dit jaar weer zijn neergestreken.

Toch is Friso ook deze dag niet ver weg. De Vorarlberger Nachrichten heeft een fotootje van de prins op de voorpagina en binnenin een terugblik op het ongeval op 17 februari 2012. In het artikel komen ook burgemeester Ludwig Muxel en Kristl Moosbrugger – de moeder van Friso’s skivriend Florian, die wel goed uit het lawine-ongeluk kwam – aan het woord.

In de fraai versierde oude kerk van Lech heeft de skiclub Arlberg een kaars neergezet op het zijaltaar, naast een ingelijste foto van Friso en een kaart met een tekst in het Duits en Engels. In de stilte van het eeuwenoude kerkje is het makkelijker om de gedachten te ordenen, zeker wanneer kort daarna ook de kerkklokken beginnen te luiden. Zondag doen ze dat opnieuw, ook voor de mis waarin speciaal aandacht wordt geschonken aan Friso.

In Lech struikel je overigens over de Nederlanders. De schoolvakanties in Zuid-Holland hebben voor nieuwe aanwas gezorgd, al is er ook in deze topweek nog plek in de luxe ‘herbergen’ van Lech. Op internet is meestal niks te vinden, maar op het grote bord bij de VVV van Lech zijn ook in topweekeinden nog wel een paar groene lampjes (= beschikbaar) te vinden.

Zondag wordt mooi weer verwacht. Lech ziet er dan op z’n best uit. Ook dat zal zorgen voor een contrast – in elk geval voor de koninklijke familie, bijeen in Gasthof Post.

© RB Hans Jacobs; Foto’s: © RB

Met de trein op weg naar de wintersport

* Met de koninklijk trein, voor prins Willem-Alexander zoals vroeger: het prinselijk gezin bij vertrek van Amsterdam Centraal vrijdagavond.

Zaterdagmorgen stopt de trein - een wagon, laten we niet overdrijven - even in Innsbruck, tot vreugde uiteraard van de 'treinspotters' die met hun camera's klaar staan. De trein kan probleemloos worden gefotografeerd, maar voor de ramen staan koekeloeren is er niet bij. Daar zorgen de Oostenrijkse beveiligers voor die opeens van alle kanten op het perron komen.

Het oponthoud duurt iets langer dan gepland. De machinist ontbreekt, een euvel dat kennelijk niet tot Nederland beperkt is. © RB; Foto's: © RPE Albert Nieboer; RB Marius Cirtiu

Lech 2011: koninklijke familie, gefilmd voor 'Royalty'

 

* Verslaggever Rick Evers maakte dit filmpje voor het maandblad Royalty, dat later deze week ook in de winkels ligt met een fraaie (foto)reportage uit Lech. © Royalty/Rick Evers

Koningin Elizabeth dankbaar voor alle steun

Koningin Elizabeth II heeft dinsdagavond in een korte televisieboodschap de Britten bedankt voor hun deelname aan de festiviteiten ter gelegenheid van haar diamanten regeringsjubileum. ,,Het was een nederig makende ervaring”, aldus de vorstin, die ‘diep geraakt’ was door de getoonde waardering voor haar werk. Ze hoopt dat de herinneringen aan het feest nog jarenlang voor vreugde zullen zorgen.

De koningin sprak haar dankwoord uit mede namens haar echtgenoot prins Philip, die maandag plotseling uit voorzorg in een Londens ziekenhuis werd opgenomen vanwege een blaasontsteking. Jongste zoon prins Edward vertelde na een bezoek aan het hospitaal dat het al iets beter ging, maar dat zijn vader de komende dagen vooral rust nodig had. Prins Philip hoopt zondag zijn 91ste verjaardag te vieren.

De toespraak van ‘The Queen’ vormde de afsluiting van vier dagen van nationale feesten ter gelegenheid van haar diamanten regeringsjubileum. Elizabeth heeft nog iets meer dan drie jaar te gaan om het record van haar betovergrootmoeder koningin Victoria te breken. Victoria is ook de enige andere Engelse monarch die ook een diamanten jubileum heeft kunnen vieren, in 1897. Net als toen maakte een dankdienst in St Paul’s en een rijtoer door de straten van Londen onderdeel uit van het programma.

Tijdens de dienst werd Philip in de gebeden genoemd. De afwezigheid van de hertog van Edinburgh, zoals zijn officiële titel luidt, plaatste troonopvolger prins Charles nadrukkelijk op de voorgrond omdat hij in de kathedraal de plaats naast zijn moeder innam. Bij de rijtoer later in de middag werd zelfs één koets minder ingezet en reden Charles en zijn echtgenote Camilla in de open landauer bij ‘The Queen’. Een demonstratie ook van de steun van Elizabeth voor haar zoon en schoondochter.

De koningin, die volgens ingewijden vooral teleurgesteld was dat Philip moest afhaken, wist tijdens de met regendruppels besprenkelde rijtoer af en toe een glimlach op haar gezicht te toveren. Een dag eerder was het opgevallen hoe bezorgd en bedrukt ze had gekeken zonder Philip aan haar zijde.

De regen kwam pas met bakken naar beneden op het moment dat de politie in een huzarenstukje van ‘crowd control’ de tienduizenden die langs de Mall de rijtoer hadden gadegeslagen, zonder brokken naar het paleis had gedirigeerd om de koningin toe te juichen.

En anders dan gebruikelijk, werd Elizabeth op het paleisbalkon nu alleen vergezeld door Charles, zijn vrouw Camilla, zijn zoons William en Harry, en Williams vrouw Catherine. Meestal staat de hele familie op het balkon, maar dit keer wilde de koningin het simpel houden: alleen de hoofdpersonen in de troonopvolging.

© GPD; Foto's: © GPD AP

Indrukken van een dag op de stoep van Buckingham Palace

Er kon zowaar een glimlach vanaf al waren de grote schermen nodig om de tienduizenden in de stromende regen voor Buckingham Palace erop te attenderen. Ook voor de paleishekken is de koningin maar een stipje op het balkon. Alleen televisiecamera’s en telelenzen kunnen haar dichterbij halen en haar gezichtsuitdrukkingen registreren. De ‘royal wave’ is ingehouden, bescheiden, maar de glimlach die voor veel gejuich zorgt, is gemeend.

Het moet een vreemde dag zijn geweest voor Elizabeth. Uitgerekend op de jubileumdag waarop echtgenoot prins Philip ook kon delen in de wagonladingen lofbetuigingen die tijdens een dankdienst, een receptie en lunch, over ‘Our Most Noble Sovereign Lady’ werden uitgestort, moest hij verstek laten gaan. Hofdame Diana Farnham nam in de auto van Buckingham Palace naar St Paul’s de plaats in van de Duke of Edinburgh en bij de rijtoer klauterden Charles en Camilla in de Open State Landau bij ‘My Mama’.

Zo’n dagje veren in de koninklijke bips gestoken krijgen, is toch eigenlijk alleen leuk als je die samen met Philip kunt delen en samen kunt lachen om de uitdossingen, de vreemde spandoeken en de faux pas van het publiek en van officials. Tijdens de vaartocht zondag waren zulke onderonsjes regelmatig zichtbaar op de boot die Elizabeth en Philip over de Theems vervoerde. Maar ja, je zit ook geen zestig jaar op de troon om dan bij de viering af te haken omdat de loyale steun en toeverlaat als voorzorgsmaatregel in het King Edward VII ziekenhuis ligt.

De aartsbisschop van Canterbury prees de koningin voor haar niet aflatende toewijding en haar dienstbaarheid aan anderen, waaraan zij vreugde beleefde. In zijn preek stond hij ook stil bij prins Philip, die later in de dienst ook in de gebeden werd met name werd genoemd.

Vanwege de veiligheidsmaatregelen moesten fotografen en verslaggevers die de balkonscene wilden vastleggen voor half negen positie innemen op het podium van het muziekspektakel van maandag voor Buckingham Palace. En daarna begon een wachtperiode van bijna acht uur, al werd die af en toe onderbroken door langs marcherende militairen (maar dan werden de tv-schermen even uitgezet), hoefgetrappel, het vertrek van de koningin en de terugkeer per auto van een deel van haar familie.

In navolging van koningin Beatrix, die al jaren steeds de nadruk legt op de kern van de koninklijke familie, heeft koningin Elizabeth de afgelopen dagen ook haar sleutelspelers naar voren geschoven. Naast Charles en de inmiddels geheel geaccepteerde Camilla – zelfs naast de koningin meerijdend in de koets, ondenkbaar tien jaar geleden bij het gouden jubileum zoals de BBC’s Royal Correspondent terecht opmerkte, al was het meerijden natuurlijk ook nood geboren – zijn dat de prinsen William en Harry, en uiteraard Kate.

Die boodschap werd zondag al overgebracht op de Theems – zij waren degenen die meevoeren op de Royal barge – en die boodschap werd dinsdag benadrukt op het balkon van Buckingham Palace. Dat was zeker opmerkelijk, want het was net zo goed te verdedigen om daar ook de andere drie kinderen van Elizabeth te laten verschijnen, met hun partners. Zij hebben tenslotte de afgelopen zestig jaar ook een belangrijke rol vervuld – denk alleen al aan de niet aflatende ijver van prinses Anne.

De wachttijd voor het paleis werd enigszins bekort door de mogelijkheid op de eerder genoemde schermen de plechtigheden elders in de stad te kunnen volgen. Op de tribunes rond het Queen Victoria Monument hadden om zeven uur ’s ochtends de eerste gelukkigen – ze hadden een kaartje – al hun stoel ingenomen. Om half negen stond er een rij van het paleis, helemaal naar Constitution Hill (aan de achterkant), langs Piccadilly weer helemaal terug, naar Green Park.

De verslaggever smaakte het genoegen speciaal in een golfwagentje langs Clarence House en over de Mall naar het monument te worden vervoerd, langs de duizenden wachtende Britten. Niet helemaal te vergelijken met een rit in een koets, maar het gaf toch wel een kick. Aanleiding voor het bijzondere ritje was de onduidelijkheid over de plek waar de accreditatie moest worden afgehaald.

In de bevestigingsmail was een overzichtskaartje bijgeleverd, maar daar hadden de beveiligers geen boodschap aan: zonder bewijs van accreditatie kon een bewijs van accreditatie niet worden opgehaald. En zo begon een lange wandeltocht van drie kwartier van de ene ingang naar de andere, met de golfkarrit als bekroning én een plek recht tegenover het paleisbalkon. Gelukkig bleef de regen tot kort voor de rijtoer uit en ging het pas echt flink regenen toen iedereen binnen was en zich opmaakte voor de balkonscene.

Het mooiste - zeg maar gerust 'Best of British' - volgde toen ook: de wijze waarop de politie de tienduizenden vlaggetjes zwaaiende toeschouwers van de Mall naar het voorplein van het paleis voert. © Royalblog, Hans Jacobs

Klaar voor het militaire eerbetoon aan de Koningin

 

* Buckingham Palace, dinsdag 5 juni

'Long may she rain over us' - een impressie uit Londen

Het is niet het enige, maar wel één van de problemen of frustraties waar je als verslaggever tegenaan loopt bij een meerdaags groot evenement. Er komt in één keer van alle kanten zoveel informatie op je af, dat er nauwelijks tijd is om het allemaal te verwerken.

De schappen in tijdschriftenwinkels liggen vol met uitgaven rond het diamanten regeringsjubileum van koningin Elizabeth, de boekwinkels hebben speciale tafels neergezet met stapels nieuwe publicaties, de kranten hebben extra pagina’s en bijlagen, de BBC houdt niet op met het uitzenden van bijzondere programma’s. Tegelijkertijd wil je ook zelf een kijkje nemen langs de Theems, bij Buckingham Palace – zaterdag meteen de repetitie gehoord van Robbie Williams – en indrukken opdoen in de stad. Winkels kijken, al die andere shops bezoeken, en ook nog: Londen proeven en collega’s ontmoeten.

Het levert een innerlijke strijd op: je kunt uren op de hotelkamer zitten en het blog vullen, of de beschikbare tijd vullen met het lezen van alle extra uitgaven, mede als voorbereiding op de verhalen die ook voor de kranten moeten worden geschreven, en verder de tijd op straat doorbrengen. De keuze was moeilijk, maar wat mij betreft logisch. Het blog moest maar even op de tweede plaats komen, lezen en lopen – met blaren tot gevolg – kwamen eerst.

Op die manier wist ik zondag ook waar ik moest zijn om de River Pageant gade te slaan. Dat moest op een efficiënte manier, vanwege de late start ten opzichte van de productietijden van de kranten in Nederland. In Engeland is het immers een uur vroeger dan in Nederland en de kranten beginnen aan het einde van de zondagmiddag hun pagina’s voor te bereiden. Het hotel ligt naast het trein- en ondergrondse station Euston. De zogenoemde Victorialijn is de snelste metrolijn, met de minste haltes.

De lijn brengt je in korte tijd naar de Theems, bij Vauxhall Bridge bijvoorbeeld. Daar heb je uitzicht op het parlement, maar ben je ver genoeg van de populairste plekken voor het publiek én maakt de Theems een bocht, zodat je naar beide kanten prima uitzicht hebt. Alleen had ik bij de scoutingstrip zaterdagavond géén publiek voor me, zondag slechts 25 rijen. Maar ja, ik was dan ook niet bereid om er al om 6 uur ’s ochtends in de stromende regen te gaan staan, of zoals anderen, zelfs al zaterdagavond.

Het weer was het hele weekeinde het gesprek van de dag. Veel woordgrappen op Twitter en in de media: ‘Long may she reign over us’ (lang mag ze over ons regeren) werd ‘Long may she rain over us’ (lang mag ze over ons regenen). ‘Best of British’ zeiden de Britten schouderophalend, een zomer zonder regen is hier nu eenmaal geen zomer, maar sneu was en is het wel. Met de verslaggever is overigens geen  medelijden nodig. De hele tijd dat ik doorbracht op het Albert Embankment aan de Theems bleef het droog! 

Hoe dat kan, terwijl het toch echt ging gieten en het water met bakken naar beneden kwam? Vanwege de deadline in Nederland, ben ik na de passage van de Spirit of Chartwell met de koningin, afgehaakt. De rest van de botenoptocht was op televisie beter te zien, en leverde het voordeel op dat ook de reportage van de collega die in Greenwich naar het verregende straatfeest annex Big Lunch ging, kon worden verwerkt.

Aan de Theems kwam het besef dat het de tweede botenparade was die ik ter gelegenheid van een diamanten regeringsjubileum heb mogen verslaan en zien. Nee, niet in 1897 bij het jubileum van koningin Victoria – toen was ik nog te jong – maar in 2006 bij de viering van het jubileum van koning Bhumibol van Thailand. Want dat wordt hier in Londen gemakshalve maar vergeten: koningin Elizabeth is op dit moment niet de langst regerende monarch van de wereld. De Thaise koning heeft zes jaar voorsprong (sind 1946).

En zoals de Theems de levensader van Londen is (was), zo is de Chao Praya dat van Bangkok, waar de koninklijke botenprocessie het hoogtepunt was van de royale viering van het jubileum. De Thai gebruiken echter meer ‘custom made’ boten – die allemaal worden geroeid, terwijl in Londen sprake was van een bonte stoet met van alles en voor iedereen wat.

Ik was destijds zeer onder de indruk van het Thaise spektakel, meer dan nu in Londen. Maar de sfeer in de stad is net zo opgewonden en uitgelaten als in 2006 in Bangkok. Veel huizen en winkels zijn versierd, mensen dossen zich uit à la Koninginnedag in Nederland, er heerst een prettige sfeer en ‘The Queen’ is alomtegenwoordig. Dat maakt het allemaal wel bijzonder – en ja, een diamanten regeringsjubileum is uniek. De sultan van Brunei bijvoorbeeld heeft nog 15 jaar te gaan, de sultan van Oman 18 jaar en koningin Margrethe 20 jaar. En zowel Charles als William kunnen het gezien hun leeftijd nu al vergeten….!!

NB Buckingham Palace heeft de verslaggever dinsdag een unieke plek gegeven: voor het Queen Victoria Monument (maandagavond nog het podium voor het jubileum muziekspektakel) voor Buckingham Palace. Eén minpuntje slechts: uiterlijk om half negen ’s ochtend melden en plek innemen voor de balkonscene van half vier ’s middags. Als de weergoden nu maar weer meewerken….

© RB Hans Jacobs

Londen vertrouwde stek voor Friso en Mabel

Prins Friso is donderdag opgenomen in het Wellington ziekenhuis nabij Regent's Park in Londen. Hij is vroeg in de middag vanuit Innsbruck overgevlogen in een speciaal ambulancevliegtuig. Koningin Beatrix, prinses Mabel en haar dochtertjes Luana en Zaria zijn eveneens in de Britse hoofdstad. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) maakte dat aan het begin van de avond bekend. Oostenrijkse media hadden het vertrek uit Innsbruck, waar de prins sinds zijn ski-ongeval op 17 februari in het universiteitsziekenhuis lag, eerder al gemeld.

De koninklijke familie heeft op basis van adviezen van deskundigen gekozen voor dit grootste privéziekenhuis van Groot-Brittannië. Daar kan de prins in 'zijn huidige toestand optimaal worden verzorgd', aldus de RVD. Op de afdeling Acute Neurologische Revalidatie is plaats voor 46 patiënten. Hun verblijf wordt daar volgens het ziekenhuis 'zo comfortabel en gemakkelijk mogelijk gemaakt'. Het revalidatiecentrum bevindt zich op de bovenste verdiepingen van The Wellington North Building. De intensieve verzorging zit in het zuidgebouw.

Prins Friso (43) liep nadat hij onder een lawine werd bedolven ernstige hersenbeschadiging op. Dit omdat door zuurstoftekort zijn hart ongeveer vijftig minuten stilstond. ,,Het is niet zeker of hij ooit weer bij bewustzijn zal komen. Een eventuele revalidatie zal in ieder geval maanden, zo niet jaren in beslag nemen”, aldus dr. Wolfgang Koller van de universiteitskliniek van het Landeskrankenhaus in Innsbruck tijdens een persontmoeting vorige week vrijdag.

De keuze voor Londen kwam niet geheel als een verrassing. Mabel en Friso wonen en werken er al jaren en de kinderen zijn er geboren. Voor hen is het belangrijk dat ze niet hoeven verhuizen. 'Londen biedt voor hen het meeste vooruitzicht op continuïteit en stabiliteit', zo liet de RVD weten. Met de opname breekt 'een lange en intensieve periode aan waarin zal worden geprobeerd het revalidatieproces te beginnen'.

Mabel en haar kinderen hebben daarbij alle ruimte nodig om te leren omgaan met de gezondheidssituatie van Friso en het leven daar op in te richten. 'Daarom verzoekt de koninklijke familie de media om de hiervoor benodigde privacy van het gezin te blijven respecteren. De familie stelt de in de afgelopen periode betoonde terughoudendheid door de media zeer op prijs', zo meldde de RVD. Het Amerikaanse persagentschap The Associated Press publiceerde vrijdag foto's van het vertrek van de koningin bij het Wellington ziekenhuis.

Prinses Mabel maakte donderdag voor het eerst sinds het ongeluk ook weer gebruik van Twitter. 'Het warme medeleven in de afgelopen periode heeft mij steun en kracht gegeven. Mijn dank hiervoor is groot', meldde ze in een zogenoemde 'tweet'.

Leden van de koninklijke familie pakken vanaf volgende week hun normale werkzaamheden weer op. Deze week had koningin Beatrix, die haar verblijf in Lech verlengde om bij Friso en Mabel te kunnen blijven, haar afspraken afgezegd. Prins Willem-Alexander woonde maandag namens haar de herdenking bij van de zeventigste verjaardag van de Slag in de Javazee. Hij vloog daarvoor over uit Oostenrijk, waar de prins met zijn gezin volgens plan nog een week skivakantie had

De Rijksvoorlichtingsdienst liet weten dat de voorbereidingen voor het staatsbezoek van koningin Beatrix aan Luxemburg (later deze maand) en voor Koninginnedag gewoon door gaan.

© RB Hans Jacobs