Beatrix ziet uit naar komst van Bachelet

De klik met koningin Beatrix zal er zeker zijn wanneer de Chileense president Michelle Bachelet maandagmorgen aan het begin van een driedaags staatsbezoek wordt verwelkomd op paleis Noordeinde in Den Haag.

Beatrix heeft 'iets' met sterke vrouwen die zich ondanks tegenslagen en persoonlijk leed een weg naar de top hebben gebaand. Sonja Gandhi is zo iemand, de voormalige Letse president Vaira Vike-Freiberga, en ook Michelle Bachelet (57), sinds 2006 president van het uitgestrekte Zuid-Amerikaanse land, behoort tot die categorie.

Bachelets vader was luchtmachtgeneraal toen Arturo Pinochet in september 1973 een greep naar de macht deed in Chili. De toenmalige president Salvador Allende werd gedood, Alberto Bachelet werd als 'landverrader' vastgezet en gemarteld omdat hij onder Allende de leiding had over het voedseldistributieprogramma.

In maart 1974 stierf hij in gevangenschap, één van de drieduizend slachtoffers van het terreurbewind. Bachelets vrouw Ángela en dochter Michelle, toen student medicijnen, werden een jaar later ook opgepakt en mishandeld. Na hun vrijlating vertrokken ze in ballingschap, eerst naar Australië en daarna naar de DDR, Oost-Duitsland.

Vijftigduizend Chilenen verlieten in die jaren hun vaderland. Ook Nederland nam een groot aantal van hen op. Michelle Bachelet zette haar studie voort in Berlijn en trouwde daar met een Chileense architect, met wie ze twee kinderen kreeg. In 1979 keerde ze terug naar Chili, waar ze haar studie afrondde. Ze begon zich in te zetten voor herstel van de democratie en verbetering van de volksgezondheid.

Pinochet moest in 1990 het veld ruimen, en Michelle Bachelet werd in 2000 minister van volksgezondheid, waarbij verbetering van de nationale gezondheidszorg haar bijzondere aandacht had. Ze was als arts ook niet te beroerd om zelf de handen uit de mouwen te steken bij nationale inentingsprogramma's. Dat ze de morning after pil gratis ter beschikking stelde aan slachtoffers van seksueel geweld, zorgde in het katholieke en conservatieve Chili voor ophef.

Twee jaar later volgde haar even verrassende als opvallende benoeming door de toenmalige president Ricardo Lagos tot minister van Defensie. De eerste vrouw op die post in de geschiedenis van Chili én Latijns-Amerika. Ze kreeg de opdracht de strijdkrachten te vermaatschappelijken en onderschikt te maken aan het burgerlijk gezag. Als minister van Defensie ontving ze in 2003 ook prins Willem-Alexander in het Chileens centrum voor vredesoperaties en sprak ze met Beatrix die dat jaar op staatsbezoek kwam.

Eind 2004 verliet Michelle Bachelet Defensie om voor de socialisten een gooi te kunnen doen naar het presidentschap. Bij de tweede ronde van de verkiezingen kreeg ze begin 2006 53,5 procent van de stemmen.

Speerpunt van haar beleid is het verminderen van de inkomensongelijkheid. Donderdag wees ze in haar 'troonrede' nog op het belang dat er vooruitgang wordt gemaakt bij het bereiken van sociale rechtvaardigheid, ook in moeilijke economische tijden.

Bachelet, wier ambtstermijn in maart 2010 afloopt, komt dan ook met een uitgebreide handelsdelegatie naar Nederland, met vertegenwoordigers uit de wijn-, koper-, fruit- en vissector.

In Rotterdam woont ze een deel van een seminar bij, waar de Chileense producenten zich ook zullen presenteren. De Universiteit Leiden, waar ze spreekt over de bestendiging van de democratie in Latijns-Amerika, verleent haar de 'Willem van Oranje'-penning. Koningin Beatrix en prinses Máxima zijn daar bij - een teken ook van hun respect voor het werk van president Michelle Bachelet.

Koningin Beatrix herinnerde in haar tafelrede maandag aan het verleden van Bachelet. ,,In de afgelopen jaren hebben wij kunnen zien hoezeer het Chileense volk de hervonden democratie stelt boven de eigen pijnlijke ervaringen in het verleden. "

,,Wij hebben voor die houding grote bewondering, evenals voor Uw persoonlijke inspanningen om de Chileense erfenis op het gebied van de mensenrechten definitief te boven te komen. Het succesvol herstel van het democratisch proces herinnert ons aan de woorden van Pablo Neruda: Je kan alle bloemen afknippen, maar je kan de lente niet tegenhouden."