Een curieus persbericht van het Historisch Nieuwsblad: Koningin Wilhelmina en haar regering wilden aan het begin van de Tweede Wereldoorlog per schip Engeland ontvluchten in geval van een Duitse invasie. Dat meldt het blad op basis van Amerikaanse archiefstukken.
‘Volgens het algemeen geaccepteerde verhaal was koningin Wilhelmina na haar vlucht uit Nederland in mei 1940 vastbesloten om vanuit Londen de strijd voort te zetten. In werkelijkheid waren de vorstin en haar regering van plan Engeland te ontvluchten, wanneer Hitlers troepen zouden landen op de Britse kust’, aldus het Historisch Nieuwsblad.
Curieus, om een tegenstrijdigheid te zien. Het zou toch logisch zou zijn om na de geslaagde vlucht uit Nederland maatregelen te treffen om bij een eventuele Duitse invasie in Engeland niet alsnog in Duitse handen te vallen. En in die begintijd van de oorlog - waarin niets zeker was - is ook Nederlands-Indië is genoemd als vestigingsplaats van de regering.
Dat koningin Wilhelmina en het kabinet in mei 1940 nadachten over het verlaten van Engeland is in het licht van de toenmalige omstandigheden vooral verstandig en logisch. Op dat moment is de hele Nederlandse koninklijke familie nog in Engeland; pas op 11 juni, na de doop van prinses Irene, arriveert prinses Juliana met haar twee dochtertjes in Canada.
Dat in die bange en verwarrende meidagen allerlei opties worden bekeken, is dus goed te begrijpen. En wat zou de Noorse koning Haakon VII hebben gedaan als de Duitsers daadwerkelijk Engeland waren binnengevallen? Of groothertogin Charlotte van Luxemburg? En de Britse koninklijke familie? Maar aardig is het wel dat er nu een document boven water is gekomen dat aantoont dat er ook vooruit werd gedacht.
Enfin. Het plan zou blijken uit een geheim telegram dat de toenmalige Amerikaanse ambassadeur Joseph Kennedy op 25 mei 1940 verstuurde en dat wordt bewaard in de National Archives in Washington. Joe Kennedy rapporteerde daarin over een gesprek dat hij die dag had met de de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Eelco van Kleffens.
‘De minister onthulde dat in de Zuid-Engelse havenplaats Falmouth twee Nederlandse oorlogsbodems klaar lagen om in geval van een Duitse invasie de koningin en haar regering naar Canada te brengen. Volgens Van Kleffens was de Britse defensie kansloos tegen de Duitsers. Zijn Britse collega's zouden echter te trots zijn om die waarheid onder ogen te zien’, berichtte Kennedy.
Zolang de Britten zelf bleven zitten, kon ook de Nederlandse regering met goed fatsoen niet vertrekken, meende Kleffens. Uiteindelijk werden alleen Juliana en haar dochters Beatrix en Irene naar Canada overgevaren. Na de verloren luchtoorlog om Engeland van juli tot en met oktober 1940 blies Hitler zijn invasieplannen af. Wilhelmina, prins Bernhard en de ministersploeg bleven tot de bevrijding van Nederland in Londen.
© RB Hans Jacobs; Bron: Historisch Nieuwsblad
Reacties