Willem-Alexander alias W.A. van Buren reed 26 februari 1986 mee in de Elfstedentocht. Voor de toen achttienjarige dienstplichtige marinier was de schaatsmarathon een beproeving. Deze week kwam Privé met het bericht dat de prins zou hebben gesjoemeld.
De Rijksvoorlichtingsdienst eiste namens Willem-Alexander rectificatie. Vrijdag heeft het roddelblad erkend dat het verhaal over de frauderende prins niet klopte.
Door Willem Bosma, Leeuwarder Courant
Prins Willem-Alexander zou 'pas na Franeker' op het ijs zijn 'gezet' en hij zou in het avondlijke donker Dokkum hebben overgeslagen door in Bartlehiem rechtdoor te schaatsen. ,,Waar is de stempelkaart?'', vraagt het weekblad Privé zich deze week af.
Na een vroeg wintertje in november en een zacht vervolg hing Friesland in februari 1986 twee weken lang tegen de veertiende Elfstedentocht aan. Willem-Alexander was in Den Helder net aan zijn diensplicht begonnen. Van schaatsenrijden kwam niet veel, al had hij op het Naardermeer wel wat kilometers gemaakt..
Naar des prins' zeggen wortelde zijn op de valreep ontloken elfstedenambitie in 'een weddenschap met vrienden'. Twee dagen voor de tocht bemachtigde de commissaris van de koningin in Friesland, Hans Wiegel, een startkaart voor het hooggeboren niet-lid. De prins overnachtte bij Wiegel op Poelsicht in Gytsjerk.
Twee politiemannen van de toenmalige Veiligheidsdienst Koninklijk Huis, Anne Folkertsma en Jantinus van der Kuijl, moesten de prins begeleiden. Zij logeerden bij rijksrechercheur Fokke Jan Vonck in Stiens. ,,We hadden tegen vijven afgesproken bij motel E-10'', aldus Vonck terugblikkend.
,,Om half een 's nachts hebben we nog op de rand van het bed vergaderd over de vraag hoe we de pers op afstand moesten houden. Het consigne was: voorkom dat ze er lucht van krijgen.'' Maar al voor het krieken van de dag struinde tv-man Willibrord Fréquin spiedend rond de startkooi, op zoek naar de prins.
Een bestuurslid - wijlen Atze van der Meer - zag het en zei de KRO-verslaggever dat hij de kooi echt niet hoefde op te meten. Volgens zijn voorrijder Van der Kuijl is W.A. van Buren tegen zessen onopgemerkt voor de tocht vertrokken. Hij was gehuld in een broek van Playboy Enterprises, een roodwitte Marlborojas en een Aegon-muts. Een grote skibril deed de rest.
Van der Kuijl: ,,Ik had eigenlijk nog geen meter geschaatst. Ik zou net in Naarden wat gaan trainen toen de dienst op maandag belde dat ik woensdag met de prins mee moest. Ik had wel een bereconditie hoor. En ik was 35, die jongen nog geen negentien.''
De eerste honderd kilometer was volgens de prins en Van der Kuijl geen probleem geweest. Voor vrijwel niemand eigenlijk, want afgezien van de vele scheuren in het mooie ijs waren de schaatsomstandigheden die dag vrijwel ideaal. Windkracht 2 of 3 in de rug tot Stavoren, droog en stralend weer met midden op de dag maar een graadje vorst.
Van der Kuijl: ,,Ongeveer vanaf Bolsward begonnen de problemen. Ik heb moeten praten als Brugman. Bij de prins was het beste eraf. Dan zei ik hem in mijn luwte te blijven, maar als ik dan omkeek zat hij alweer honderd meter achterop. Dat werkte niet.''
Intussen was Willem-Alexander even voor Harlingen door het publiek 'ontdekt', maar voor de aanmoedigingen maakte dat niet uit. ,,Ze riepen voor iedereen even hard'', zei hij na afloop voor de televisie. Na Franeker ging het verder bergafwaarts met de prins, memoreert Van der Kuijl.
,,Het werd donker en hij vroeg bij elk opdoemend lichtje of dat nou Dokkum was. Ik reed met een zaklantaarntje voor hem uit. Op zeker moment wilde hij natuurlijk stoppen, dat is logisch voor een jonge gast. Er zijn toen grote woorden gevallen en hij heeft doorgezet.''
Rechercheur Vonck en een collega voorzagen de prins vanaf de start per auto van chocolademelk en repen. Hij stond ook pontificaal vóór burgemeester John te Loo met een bos bloemen klaar op de Bonke. Vonck verwijst het sjoemelverhaal over de prins naar het rijk der fabelen. ,,Ik heb hem toch zeker zelf de hele dag gevolgd?''
Van der Kuijl kreeg na de tocht nog een standje van zijn baas: ,,De kolonel zei dat Folkertsma en ik elk honderd kilometer met de prins hadden moeten rijden in plaats van allebei het hele stuk. Maar had hij het dan wel gehaald? Het maakt toch geen indruk als je fris op het ijs gestapt tegen iemand zegt dat-ie nog even moet volhouden?''
Volgens de organiserende vereniging heeft de gastrijder geen stempelpost gemist. IJsmeester-van-toen Henk Kroes: ,,Dan houdt het voor ons op.'' Privé heeft aangekondigd het bericht te rectificeren.
Reacties