Paleis Noordeinde is meer luxe kantoor dan paleis. Kijk naar de (onvergelijkbare) paleizen in Londen, Stockholm, Madrid of zelfs Brussel. Het is klein, knus en telt een aantal zeer mooie zalen, maar de voorzitter van de Franse Senaat heeft een royalere huisvesting om over de Franse president maar niet te spreken.
Paleis Noordeinde heeft dan ook niet voor niets de benaming werkpaleis, al is het door voorgaande generaties Oranjes wel bewoond. De koninginnen Wilhelmina en Juliana zijn er zelfs geboren. Het is ook een paleis met een lange geschiedenis en traditie, een gebouw met een eigen verhaal maar in het calvinistische Nederland ging dat niet zo gepaard met ostentatieve pracht en praal.
Dat neemt niet weg dat bezoekers van het paleis toch onder de indruk zijn. En terecht. Bij de zomeropenstelling laat Noordeinde zich van zijn beste kant zien, en het mooie is dat het verhaal achter al die zalen, zuilen en schilderijen tot leven komt. Hoe? Doordat de mensen die in het paleis werken zelf de uitleg en toelichting verzorgen, en daarnaast hun eigen ervaringen delen. Dat is uniek.
Afgelopen zaterdag werd alvast proef gedraaid en ook de verslaggever was welkom. Het was natuurlijk gezien de werkkring niet de eerste keer binnen de deuren van Noordeinde, maar na de rondwandeling kwam hij er wel met nieuwe inzichten en kennis uit. Dolenthousiast. Of zoals op straat een jongetje spontaan vertelde aan de directeur van het Koninklijk Huisarchief: 'Superleuk'. En dat was het zeker.
In de rode salon was algemeen secretaris Eric Verwaal de verteller. Ja, hij werkte voor het koningspaar en bepaalde voor een deel hun agenda. Zijn werk was het om talloze mensen teleur te stellen zei hij met een kwinkslag.
Er komen immers zoveel invitaties binnen dat het een belangrijke taak is om al die uitnodigingen vriendelijk doch beleefd af te wijzen. En het was de kunst koning en koningin ook te laten gaan naar organisaties die hen niet hadden uitgenodigd.
Stel je even voor: een rondleiding door Buckingham Palace door de Private Secretary, of hoe diens titel aan het Britse hof ook mag heten, van de Queen. Goed. Dat is alleen al door de enorme stroom bezoekers en de zomeropening van enkele maanden praktisch onmogelijk, maar ondenkbaar is het eveneens.
Op Noordeinde gebeurt het wel. Alle 'vertellers' zijn afkomstig uit de hofhouding: van de secretaris en adjudant tot telefoniste en medewerker van de Zilverkamer. Ze hebben zich allemaal vrijwillig opgegeven en praten met passie over het paleis, hun werk en de historie van de vertrekken. Ook als ze daar nog een spiekbriefje voor nodig hebben.
De verslaggever had het geluk in de zogenaamde Putti ('naakte engeltjes kamer') kamer Enrico Mac-Intosh te horen, werkzaam op het paleissecretariaat. Hij doet met collega's de voorselectie van al die uitnodigingen, doet suggesties en die komen dan op tafel terecht bij het zogenaamde secretarie-overleg dat wekelijks in de Putti-kamer plaatsvindt en waar koningspaar en meestal ook prinses Beatrix met hun 'inner circle' vergaderen. Mac-Intosh vraagt zijn gehoor ook een mysterie op te lossen, en hoe hij dat vertelt: ieder kind verdient zo'n leraar!
In de Balzaal is het nieuwe servies te zien. Prachtig de kans te hebben alles van zo dicht bij te bekijken én er ook uitleg over te krijgen van de mensen die er mee werken. Over de vaatwasmachine ('daar kan het in, daar is bij het maken rekening mee gehouden'), het breukrisico, de verzekeringswaarde van het Sèvres servies (2500 euro per bord), en het mooie ontwerp: niet duur, wel met een koninklijke uitstraling. Ook de nieuwe livreien van de paleismedewerkers is er te zien – geen hobbezakken meer.
Dit jaar is ook de zogenoemde Marot zaal te zien. Daar wordt op Prinsjesdag geluncht en daar vinden ook de zogenoemde 'Uitblinkerslunches' plaats. De tafel is gedekt, maar dan niet voor een echt evenement dat hier plaatsvindt.
Op tafel staat namelijk het nieuwe servies en dat is bedoeld voor staatsbanketten en dergelijke, maar het paleis wilde de jongste aanwinsten ook in een 'natuurlijke omgeving' kunnen tonen. Met succes.
Het uitzicht vanuit de Balkonkamer nodigt ook dit keer weer uit om 'even te zwaaien', en in het introductiefilmpje aan het begin van de rondleiding zijn nu voor het eerst ook opnamen te zien van het moment dat koning en koningin met prins Constantijn en prinses Laurentien vanuit die kamer het balkom betreden op Prinsjesdag.
Bezoekers krijgen weer een boekje met uitleg over het paleis en de Koninklijke Stallen die apart zijn te bezoeken (er zijn nog genoeg kaarten: doen!). Het boekje is iets uitgebreider dan vorig jaar omdat er nu ook meer is te zien, zowel in paleis als in de stallen.
Deze zomer heeft de verslaggever nog twee keer de kans om (als publiek) het paleis te bezoeken. Ongetwijfeld komen daar weer nieuwe en andere verhalen uit.
© RB Hans Jacobs
Reacties