Van de drie koninklijke staatshoofden die zondag hun kerstboodschap uitspraken (Filip, Henri, Felipe), was de rede van de Spaanse koning de meest vurige, overtuigende en professionele. Felipe V sprak met passie, in de wetenschap dat zelfs in Catalonië – en in België, het zelf gekozen ballingsoord van de Catalaanse 'presidente' Carles Puigdemont – deze Nochebuena met spanning werd uitgekeken naar zijn woorden.
Puigdemont wilde een soort excuses voor de vlammende veroordeling die de koning in oktober uitsprak na het illegale referendum over de onafhankelijkheid op 1 oktober, en de chaos en het geweld die daarmee gepaard gingen. De Catalaanse leider kreeg zijn zin niet. Drie dagen na de regioverkiezingen die door Madrid werden opgelegd vanwege dat referendum en het uitroepen van de onafhankelijkheid, wees Felipe vooral weer op het belang van één Spanje.
De koning, die sprak over een 'moeilijk jaar' vanwege de problemen met Catalonië, hield zelfs een uitgebreide lofzang op de verworvenheden van de afgelopen veertig jaar, waarin Spanje van een fascistische dictatuur transformeerde naar een van de meest geavanceerde landen ter wereld. Die verworvenheden waren samen bereikt, met bloed, zweet en tranen, en met democratie en rechten voor iedereen.
,,De geschiedenis van het Spanje dat we samen hebben gebouwd is het verhaal van een grote triomf van alle Spanjaarden. Een Spanje dat we niet mogen verzaken, dat ons moet opwinden en motiveren, en waar we aan moeten blijven bouwen, dat we moeten verbeteren en bijwerken, op de solide basis van democratische principes en de maatschappelijke waarden van respect en dialoog die ten grondslag liggen aan ons naast elkaar bestaan. “
In Spanje kon je vrij je gedachten uiten, maar ideeën kunnen niet aan anderen worden opgelegd, waarschuwde Felipe: ,,Spanje is tegenwoordig een volwassen democratie, waar elke burger zijn meningen en ideeën vrij en democratisch kan bedenken, verdedigen en uiten. Maar leg je eigen ideeën niet op ten koste van de rechten van anderen.”
Het nieuwe parlement van Catalonië moest de belangen dienen van alle Catalanen, aldus de koning, en niet weer de confrontatie zoeken. Dat leidde slechts tot geweld en verdeeldheid, en dat had Spanje niet nodig: ,,De weg kan niet weer leiden tot confrontatie of uitsluiting, die – zoals we al weten - alleen maar onenigheid, onzekerheid, ontmoediging en morele, burgerlijke en – natuurlijk – economische verarming van een hele samenleving veroorzaken.”
Samenleven in letterlijke zin moest terugkeren in het hart van de Catalaanse samenleving; sereniteit, stabiliteit en wederzijds respect moesten worden hersteld, zodat verschillende ideeën families en vrienden niet van elkaar scheiden. ,,Een pad dat ook moet leiden tot een hernieuwd vertrouwen, prestige en het goed imago van Catalonië.”
De toon van de koning was, aldus commentatoren, minder hard dan in oktober, maar ook nu vormden de eenheid en ondeelbaarheid van Spanje de rode draad. De Catalaanse nationalisten, die de toespraak ook niet op de regionale hoofdzender TV3 lieten uitzenden, zullen er niet tevreden over zijn.
© RB Hans Jacobs
Reacties