De reputatie die koningin Wilhelmina geniet is onverdiend. Integendeel door haar domheid en die van haar ministers zijn vermoedelijk honderden verzetslieden om het leven gekomen. Dat stelt historicus Gerard Aalders in het boek 'Wilhelmina, werkelijkheid en fictie'. Aalders rekent daarin af met alle bestaande opvattingen over de voormalige vorstin. 'Wilhelmina was geen mythische koningin. Integendeel. Ze was de koningin van de mythe', concludeert hij.
'Door haar opvoeding, eigenzinnigheid, eigendunk, tunnelvisie, zelfoverschatting, wereldvreemdheid en niet te vergeten haar weerzin tegen democratie en parlement, maakte ze keer op keer inschattingsfouten. Ze liet zich leiden door intuïtie', schrijft Aalders over Wilhelmina (1880-1962). Hij citeert de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt die haar omschreef als 'bigotte, onzuiver redenerende, onmogelijk veeleisende, intens egocentrische oude dame'.
Aalders fileert alle bijzondere bijdragen die de koningin door achtereenvolgende historici zijn toegedicht, waarbij hij met name Wilhelmina-biograaf Cees Fasseur op de korrel neemt. Het Nederlands verzet had niets aan haar steun, aldus Aalders. Integendeel. 'De bemoeienis van incompetende ministers en de al even onwetende en slecht geïnformeerde koningin had rampzalige gevolgen en heeft aan vermoedelijk honderden verzetslieden het leven gekost. Insiders spraken van een 'betreurenswaardige domheid.'
Aalders baseert zijn conclusie onder meer op nog niet gepubliceerd onderzoek en op de problemen die voor het verzet in bezet Nederland ontstonden toen vanuit Londen werd aangedrongen op samensmelting binnen de Binnenlandse Strijdkrachten. Volgens Aalders heeft Radio Oranje, waarvoor de koningin in vijf jaar tijd slechts 34 toespraken hield, 'buitenproportioneel bijgedragen aan de mythevorming'.
Er is volgens hem een overdreven waarde en bereik aan toegekend. 'Haar toespraken hebben geen invloed op het verloop van de oorlog in Nederland gehad.' Aalders stelt ook dat het onzin is de koningin karaktereigenschappen als onverschrokkenheid en manhaftigheid toe te schrijven: 'Voor het uitspreken van een rede vanuit een veilige studio in Londen is geen moed nodig. Haar drijfveer was het voortbestaan van de monarchie.'
Koningin en regering in ballingschap hebben ook niet bijgedragen aan de bevrijding en het herstel van Nederland. Naar Nederland werd door Amerika en Engeland niet geluisterd. 'De regering had niet de geringste invloed.' Hij ontzenuwt een aantal bevindingen van de na de oorlog ingestelde Parlementaire Enquêtecommise die het regeringsbeleid tijdens de oorlog onderzocht, maar daarbij de koningin buiten beschouwing liet.
Aalders, die talrijke boeken over de Oranjes op zijn naam heeft staan, motiveert zijn boek uit nieuwsgierigheid en een 'nooit aflatend gevoel van verbazing' over Wilhelmina. 'Hoe kon iemand met de karaktereigenschappen van Wilhelmina als staatshoofd fungeren', vroeg hij zich af. Aalders doorzocht nationale archieven in Den Haag, Londen en Washington, bestudeerde alles wat over Wilhelmina was geschreven en kwam tot zijn eigen conclusies.
De RVD wilde niet op het boek reageren.
© RB Hans Jacobs
Aalders is een Republikein,en,en een azijnzeiker zo er al ooit een was na W.F. Hermans.Dus ja verbazend is dit gekaft gereutel van hem niet.Typisch ook,een hekel aan de Monarchie hebben,en toch proberen er een slaatje uit te slaan...Pecunia non olet,klopt,maar hij wel.
Geplaatst door: Jan Brenhas Pereira Henkes | 16 mei 2018 om 20:33