Kroonprins Aleksandar van Servië staat zaterdag stil bij het huwelijk van zijn ouders dat op 20 maart 1944 werd gesloten in de ambassade van Joegoslavië in Londen. Zijn vader koning Petar II Karađorđević verbleef tijdens de Tweede Wereldoorlog in ballingschap in Engeland en ontmoette daar de Griekse prinses Alexandra.
De foto die kroonprins Aleksandar van de bruiloft deelde op sociale media is een bijzonder en opmerkelijk tijdsdocument. Londen kende in die tijd tal van koninklijke ballingen en die waren ook bij het huwelijk aanwezig: koningin Wilhelmina en prins Bernhard, de Noorse koning Haakon VII en de Griekse koning George II. De Britse koning George VI trad op als getuige. Ook koningin Elizabeth en de hertogen van Gloucester en Kent waren erbij, alsmede prinses Aspasia, de moeder van de bruid.
Koning Petar (*1923) was op de troon gekomen door de moord op zijn vader koning Aleksandar I in 1934 in Marseille. Hij nam in maart 1941 onder druk van de Britten ook daadwerkelijk de regering op zich, om te verhinderen dat Joegoslavië zich aan de kant van nazi-Duitsland zou scharen zoals regent Paul van plan was te doen. De Duitsers reageerden op die koerswijziging met een aanval op Belgrado en een inval in Joegoslavië. De koning kwam in juni in Londen terecht.
In de London Red Cross Club maakte hij kennis met de Griekse prinses Alexandra (*1921, geboren na de dood van haar vader), dochter uit een morganistisch huwelijk van de Griekse koning Alexander, die maar kort had geregeerd (1917-1920). De jonge Petar werd verliefd maar vergat daarbij dat van een koning in een crisissituatie wordt verwacht dat hij het landsbelang boven het eigen belang stelt.
Volgens de Servische traditie mag een leider niet trouwen tijdens een nationale noodsituatie en het nieuws dat Petar verloofd was terwijl zijn vaderland door oorlog werd verscheurd, veroorzaakte dan ook verzet tegen hem. De koning dreef zijn zin door en Alexandra werd koningin. Een jaar later, op 17 juli 1945, schonk ze op een hotelkamer in Londen het leven aan een zoon, kroonprins Aleksandar. De Britse prinses Elizabeth (nu koningin) was peetmoeder bij de doop.
Van de koninklijke ballingen op de trouwfoto was Petar II degene die niet naar zijn vaderland kon terugkeren. Joegoslavië werd een communistische heilstaat en hij werd bestempeld tot staatsvijand nummer 1, en de baby tot staatsvijand nummer 2. De koning heeft zijn lot nooit goed kunnen verwerken, zat zonder geld, werd depressief, raakte aan de drank, leidde een zwervend bestaan en stierf uiteindelijk na een mislukte levertransplantatie in november 1970 in Denver.
Het koninklijke huwelijk was toen al lang op de klippen gelopen. Ook Alexandra leidde een ongelukkig leven, en overleed in 1993 in Engeland. Ze werd begraven op de Griekse koninklijke begraafplaats bij het Tatoi paleis. Maar dat werd niet haar laatste rustplaats. Haar zoon Aleksandar vond dat zijn ouders zouden moeten rusten in het koninklijk mausoleum in Oplenac in Servië (het laatste stukje dat van het koninkrijk was overgebleven). Daar werd ze in 2013 bijgezet.
Hetgeen weer zorgde voor een opmerkelijk historisch feit: het was voor het eerst dat Alexandra/Aleksandra in haar koninkrijk kwam - 69 jaar nadat ze door haar huwelijk koningin was geworden en twintig jaar na haar overlijden.
© RB Hans Jacobs
Reacties