Liefhebbers van boeken over de Oranjes en het bijzonder Máxima worden deze weken verwend. Donderdag verschijnt 'Máxima Zorreguieta, Moederland' over de Argentijnse jaren van de huidige koningin, van geboorte tot aan haar verhuizing naar New York. Een vervolg komt er in 'Vaderland'. Daar is nog geen verschijningsdatum van bekend, maar eind 2022 is de voorlopige planning.
'Moederland' kan als een uit de hand gelopen project worden beschouwd. Journalist en auteur Marcia Luyten accepteerde na lang aarzelen de opdracht om een biografie te schrijven over Máxima. Haar vijftigste verjaardag komende maand zou daarvoor een mooie aanleiding zijn. De hier eerder aangestipte boeken 'Máxima. Meer dan Majesteit' en 'Máxima. Glans van Oranje' zijn ook om die reden nú verschenen.
In verschillende interviews en ook in het voorwoord van haar boek vertelde de schrijfster waarom ze aanvankelijk niet stond te popelen om aan de slag te gaan met het levensverhaal van de koningin. Allereerst misschien omdat de hoofdpersoon van haar boek nog in leven is, waardoor meteen duidelijk was dat archieven e.d. gesloten zouden blijven.
Ook zouden – zeker in Nederland – mensen die Máxima kenden niet zonder terughoudendheid over haar praten. En de kans dat de koningin zélf haar verhaal zou vertellen, leek ook uitgesloten. In dat licht bezien is het opmerkelijk dat er niet, zoals gepland, één boek maar zelfs twee boeken voortvloeien uit de arbeid en het speurwerk van Marcia Luyten.
De doorbraak kwam toen Máxima haar familie, vrienden, ex-studiegenoten en oud-collega's liet weten geen bezwaar te hebben wanneer ze met de schrijfster zouden praten. Bij het lezen van het zeer goed geschreven boek wordt duidelijk dat Luyten héél dicht bij de persoon van de jeugdige Máxima is gekomen.
Ze wist in haar ogen zoveel op te diepen, dat een tweedeling in het biografisch portret beter was.
Het eerste deel kon zelfs verhalend zijn – alles is echt gebeurd, verzekert Luyten, ook al wilden de bronnen anoniem blijven – omdat het om een afgesloten hoofdstuk in het leven van Máxima gaat.
Het volgende deel zal meer beschouwelijk zijn, omdat bronnen naar verwachting minder prijs zullen geven. Een tweedeling in Máxima's leven: voor Willem-Alexander en met Willem-Alexander en een verschil in leven in Argentinië en daarna in Nederland.
Wie 'Moederland' ter hand neemt, krijgt meteen ook een langdurig en uitvoerig college historie en cultuurgeschiedenis van Argentinië. Luyten vond dat kennelijk noodzakelijk om Máxima in haar tijd te plaatsen, en om haar achtergrond en opvoeding te duiden.
Argentinië is een schizofreen land, een wannabe Europees land op het Zuid-Amerikaanse continent dat de afgelopen eeuw zo'n beetje bij elke kruising consequent de verkeerde afslag nam. Zo kwam het land terecht in de jaren van terreur in de jaren zeventig, met een junta van elkaar tegenwerkende en bespionnerende krijgsmachtonderdelen en een regering waarin ook Máxima's vader Jorge Zorreguieta diende.
Luyten beschrijft zijn conservatieve gedachtengoed, zijn positie in de Argentijnse standenmaatschappij, zijn zorg voor een samengesteld gezin (hij had zeven kinderen uit twee huwelijken) en zijn gedrevenheid en knappe balanceeract.
Tegen die achtergrond groeit Máxima op.
Als het haar leven wordt voorgesteld als een landkaart dan kan worden gezegd dat de coördinaten op die kaart in de afgelopen twintig jaar wel bekend waren maar dat Luyten erin is geslaagd de verschillende vakken kleur te geven en in te vullen.
Over het leven op het dure, elitaire Engelstalige Northlands, Máxima's strenge en door orde gedreven, maar zorgzame moeder, onzekerheid over de vormen en proporties van haar nog groeiende lijf, de eerste vriendjes, de sportieve aanleg, en de studie macro-economie aan de streng-katholieke universiteit.
Of het allemaal even relevant of interessant is, moet de iedere lezer voor zichzelf uitmaken. Wie meer te weten wil komen over leven en werk van Máxima nù wordt beter bediend door Rick Evers, al is zijn boek niet zo meeslepend. Maar in 'Moederland' zijn zeker aanknopingspunten en karaktertrekken die we nu tegenkomen of kennen van 'koningin' Máxima. En wie nieuwsgierig is naar haar vroegere jaren komt in het boek ruim aan zijn trekken.
© RB Hans Jacobs; Beeld: © RB, en © MPE Patrick van Katwijk
De Bezige Bij: Máxima Zorreguieta, Moederland door Marcia Luyten, €26,99
Reacties