Prins Hamzah in het oog Jordaanse storm

De voormalige Jordaanse kroonprins Hamza(h) laat zich niet het zwijgen opleggen. ,,Ik ga natuurlijk niet gehoorzamen als ze zeggen dat je niet naar buiten kunt, je niet mag tweeten, je niet mag communiceren met anderen en alleen je familie mag zien'', aldus een zondag op Twitter geplaatste audio-opname.

Tegelijkertijd liet Hamzah (41) weten de zaak niet te willen laten escaleren. Hij wordt er van beschuldigd contact te hebben gehad met niet nader genoemde partijen – ook in het buitenland – die erop uit waren om de veiligheid en stabiliteit van Jordanië te ondermijnen. De vermeende samenzwering was echter tijdig een halt toegeroepen aldus de Jordaanse autoriteiten.

Hamzah ontkent part noch deel te hebben aan een samenzwering, laat staan het beramen van een staatsgreep zoals de afgelopen dagen is gesuggereerd. De oudste zoon van koningin Noor en wijlen koning Hoessein en halfbroer van de huidige koning Abdullah heeft zich echter wel met enige regelmaat kritisch uitgelaten over de corruptie en vriendjespolitiek in het landsbestuur.

Ook wees hij op het steeds meer onderdrukkende en autoritair wordende bewind, dat geen tegenspraak duldt en tegenstanders opsluit. Mensenrechtorganisaties hadden daar de laatste jaren ook al op gewezen. Maar kritiek uit de koninklijke familie op het functioneren van de regering was in feite kritiek op de koning, die Jordanië met strakke hand bestuurt.

Onder de vele reacties die na zaterdag, toen de eerse berichten over onrust in Jordanië verschenen en Hamzah ook via een videoboodschap van zich liet horen, waren er ook die vraagtekens zetten bij de motivatie van de prins. ,,Er is zeker wrok van zijn kant, want hij heeft nooit verteerd dat hij zijn titel van kroonprins kwijtraakte”, meende een analist tegen persbureau Reuters. Een prinses twitterde dat het te maken had met de grenzeloze ambitie van Noor en haar zoons.

Volgens de New York Times is de koninklijke familie minder hecht dan naar buiten wordt getoond. Koning Hoessein (1935-1999) trouwde vier keer en kreeg een omvangrijk nageslacht, met elf kinderen waaronder vijf zoons. Een week voor zijn overlijden veranderde hij de troonopvolging door zijn broer Hassan in te ruilen voor zijn eigen zoon Abdullah, oudste zoon en geboren uit het tweede huwelijk.

Ook bepaalde Hoessein dat prins Hamzah (toen 19), oudste zoon uit zijn vierde en laatste huwelijk, daarna de nieuwe kroonprins zou worden. Koning Abdullah ging daar enige tijd mee akkoord, maar in 2004 onthief hij zijn halfbroer van zijn functies en wees zijn eigen oudste zoon Hoessein/Hussein aan als kroonprins. Dan waren de zaken maar duidelijk, aldus de koning in een latere uitleg.

Hamzah speelde daarna geen belangrijke rol meer, en ook koningin Noor verscheen grotendeels uit beeld in tegenstelling tot Abdullah's moeder prinses Muna. De koning wees bijvoorbeeld zijn broer Feisal regelmatig aan als regent wanneer hij voor enige tijd in het buitenland was en niet oud-kroonprins Hamzah.

Een Jordaanse politicus noemde Hamzah ,,een dwaze, lastige prins die de zaken niet goed heeft afgewogen, troost zoekend in deze vrijage met boze stamleiders." In de Arabische wereld is meteen steun uitgesproken voor koning Abdullah. Die dankte daarvoor via sociale media.