Oostenrijk heeft het niet zo op meeluisterende, meekijkende en meeschrijvende verslaggevers

Het (pers)programma voor het staatsbezoek van koning Willem-Alexander aan Oostenrijk is woensdag bekendgemaakt. Onder behoud van wijzigingen uiteraard. Willem-Alexander en Máxima worden in Wenen en Graz – en in de trein tussen beide steden – aardig bezig gehouden. De media veel minder.

Zie ook: Na 60 jaar weer staatsbezoek Oostenrijk

Twintig jaar ervaring heeft overigens geleerd dat het in de praktijk vaak meevalt. Op papier kan niks en tijdens het bezoek zelf gaan toch meer deuren open dan eerder aangekondigd. Maar afgaande op het programma dan is het zeer mager – in elk geval voor verslaggevers.

Een enkele fotograaf en cameraman mogen op veel plaatsen nog wel (even) naar binnen (en moeten vervolgens al hun materiaal delen met de meegereisde collega’s die buiten braaf duimen draaien) maar ‘pen journalists’ (zoals de andere beroepsgroep in Japan wordt genoemd) hebben het nakijken.

Oostenrijk heeft het getuige de overal dichtklappende deuren niet zo op meeluisterende, meekijkende en meeschrijvende verslaggevers. Zelfs het staatsbanket, waar koning en bondspresident het woord voeren, is off limits: De toespraak wordt door de RVD gedeeld en op de website geplaatst, aldus de aanwijzingen. Dan kun je dus net zo goed thuis blijven.

Het is spijtig dat er geen uniformiteit is bij staatsbezoeken. Zoals er wel protocollaire regels zijn over hoeveel mensen een staatshoofd mag meenemen op kosten van het gastland, of over het aantal motoren escorte etc, zou het fijn zijn als er ook internationale richtlijnen waren over toelating van media. Bij welkomstceremonie, tekenen van gastenboek, toespraken bij diner, meerijden in de stoet – dat soort zaken.

Een paar Oostenrijkse voorbeelden:

gesprek van het koningspaar met bondspresident Alexander Van der Bellen en Doris Schmidauer: 1F en 1TV/online kunnen bij aanvang opnamen maken.
delegatiegesprek: 1F en 1TV/online kunnen bij aanvang opnamen maken.
gesprek met burgemeester Michael Ludwig: 1F en 1TV/online kunnen bij aanvang opnamen maken.
staatsbanket met toespraken door de bondspresident en Z.M. de Koning. Geen mediafaciliteiten.
Tweede dag: workshop eten bereiden/sociale integratie: 3F, 1TV (alleen camera), 2online kunnen om en om de werkzaamheden in de keuken registreren.
gesprek met Oekraïense vluchtelingen over hun opvang in Wenen en hun integratie in de stad en in het land: Verslaggevers kunnen meeluisteren. 1F, 1TV en 1online kunnen bij aanvang opnamen maken.

De Oostenrijkse situatie is niet uniek, al is het wel uitzonderlijk dat er géén media bij het staatsbanket aanwezig mogen zijn. In Amsterdam, waar in de Burgerzaal toch echt niet heel veel beweegruimte is wanneer alle tafels zijn gedekt, worden toch al gauw tien à twintig mensen toegelaten – tv, fotografen en verslaggevers. Zelfs op paleis Noordeinde was er – hangend in de deuropening van de Balzaal– meer mogelijk.

Het staatsbezoek begint maandag 27 juni in Wenen en eindigt op woensdag 29 juni aan het begin van de avond in Graz. Media die dachten op donderdagmiddag te kunnen terugvliegen met de enige dagelijkse KLM-vlucht van Graz naar Schiphol, kwamen woensdag bedrogen uit. De KLM annuleerde de vlucht.

De eerst volgende mogelijkheid om na het staatsbezoek naar Amsterdam te vliegen is op 3 juli. Er werd aangeraden om online het vluchtschema aan te passen – maar een ander vertrekpunt - Wenen bijvoorbeeld - online invoeren kan niet. Opbellen dan maar. ‘De wachttijd bedraagt meer dan 45 minuten, we verbreken nu de verbinding.’

Later op de avond kwam de briljante oplossing: vertrek op 29 juni, tijdens het staatsbezoek en voor het persgesprek.

Het wordt een warme vliegzomer.