Zomers uitstapje naar Bratislava

De vrije zaterdagmiddag voorafgaand aan het staatsbezoek aan Oostenrijk werd eind juni gebruikt voor een korte dagtocht met de trein naar het nabije Bratislava, hoofdstad van Slowakije. De afstand is maar zestig kilometer. Toen was nog niet bekend dat koning Willem-Alexander er in maart 2023 op staatsbezoek zou gaan.

Wegens werkzaamheden aan het spoor was de eindhalte niet in het centrum van de stad, maar aan de rand. Het was echter stralend zomerweer, dus een stevige wandeling was geen bezwaar en het bood onder meer een mooi uitzicht op het kasteel/burcht hoog boven de Donau.

Bratislava was niet onbekend. Uitstapjes naar Wenen zijn ook in het verleden vaak gecombineerd met een tochtje over de grens. Niet alleen met de trein, maar ook met bus en boot. Ten tijde van het staatsbezoek in 2007 bestond Sky Europe nog, een Slowaakse budgetvliegmaatschappij: toen werd er naar Bratislava gevlogen.

Bratislava is een eeuwenoude stad, maar de naam dateert pas van 1919 toen Tsjecho-Slowakije zich losmaakte uit het Habsburgse rijk en het koninkrijk Hongarije. In het Duits wordt de stad die tegenwoordig zo’n 430.000 inwoners telt, nog altijd Pressburg genoemd en in het Hongaars Pozsony. Boedapest ligt op tweehonderd kilometer afstand.

Bratislava is in trek bij dagjesmensen uit het oosten van Oostenrijk, maar ook bij groepen die vrijgezellenfeestjes te vieren hebben of mensen die een weekeindje uit willen in een historische, gezellige (binnen)stad.

De geschiedenis van de Donaustad is complex, met invloeden vanuit zowel het Duitstalige Oostenrijk als Hongarije. In de Martinsdom, de grootste kerk van de stad, werden eeuwenlang de koningen van Hongarije en Oostenrijk gekroond.

Er werd in Bratislava ook Slowaaks en Tsjechisch gesproken en er was lange tijd sprake van een grote joodse aanwezigheid. Daaraan kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals overal elders in Europa, een droevig einde.

Na de oorlog werd Tsjecho-Slowakije een communistische heilstaat. Rond Bratislava zijn nog veel gebouwen terug te vinden die in de zogenoemde socialistische bouwstijl zijn gebouwd. Aan het communisme kwam in 1989 een einde tijdens de ‘fluwelen revolutie’.

Vanaf 1993 gingen Slowakije en de Tsjechische republiek hun eigen weg. Slowakije is sindsdien lid geworden van de EU en de NAVO, en op 1 januari 2009 werd de Slowaakse kroon ingeruild voor de euro.

Het staatsbezoek van koningin Beatrix in 2007 beperkte zich niet tot Bratislava. Ze bezocht ook de tweede stad van Slowakije, Kosice. Beatrix kwam in 2016 terug voor een herhalingsbezoek aan het met Nederlandse inbreng opgerichte museum voor de moderne kunst, Danubiana Meulensteen.