ROYALBLOG.NL

Máxima bezoekt Senegal vanuit huis

Landenbezoeken en de daarin besloten veldbezoeken zijn zowel de hoogtepunten als de ankerpunten van de VN-activiteiten van koningin Máxima.

Op papier kan alles er nog zo goed uit zien, in de praktijk kan het allemaal anders zijn zo heeft ze al menig keer geleerd. Beleidsmakers denken vaak niet aan praktische problemen of obstakels, of zijn zich er niet van bewust. Tijdens een veldbezoek ergens op het platteland hoort Máxima waar de goede voornemens spaak lopen. 

De koningin bracht in 2019 maar liefst vier landenbezoeken, van Jordanië tot Pakistan. Het was tevens het jaar dat ze een jubileum had te vieren: tien jaar speciaal pleitbezorger van de VN-secretaris-generaal op het gebied van 'inclusieve financiering' - het (beter) toegankelijk maken van financiële diensten.

Voor iedereen, maar in de praktijk zijn het vooral vrouwen, lageloners en keuterboeren en mensen in afgelegen gebieden die geen of nauwelijks toegang hebben. En dan gaat het niet alleen om bankzaken, maar ook om krediet en verzekering. De reisplannen voor 2020 waren volop in ontwikkeling, met het voornemen om extra aandacht te besteden aan West-Afrika, toen de wereld werd getroffen door het zeer besmettelijke coronavirus.

Na Davos en een korte bijeenkomst in Jakarta voorafgaand aan het staatsbezoek vorig jaar maart, was het snel duidelijk dat alle plannen op de lange baan geschoven konden worden. De voorjaarsbijeenkomst van de Wereldbank, de Algemene Jaarvergadering van de Verenigde Naties, de aanbieding van het jaarrapport, niks kon in fysieke vorm doorgaan.

Daarmee kwam het VN-werk van Máxima niet stil te liggen. Integendeel, want de coronacrisis maakte dubbel en dwars duidelijk dat toegang tot financiële diensten van essentieel belang is voor miljoenen mensen. Als winkels dicht zijn, en overheidsloketten sluiten, is digitaal of mobiel geld overmaken een uitkomst - ook voor overheidssubsidies en uitkeringen bijvoorbeeld. Dan hoef je niet in een rij te gaan staan of kilometers afleggen naar een kantoortje.

Er was dus eerder meer dan minder werk aan de winkel. En voordelen had het niet reizen ook: het scheelde tijd en Máxima kon meer tijd thuis doorbrengen. Maar zo vertelde ze in een gesprek in december, videobellen was makkelijker met mensen die je al kende dan met nieuwe ministers of bankdirecteuren. In de politiek wisselen bewindslieden regelmatig en bankdirecteuren worden ook nog wel eens vervangen, dus het niet reizen en geen fysieke ontmoetingen hebben, had ook zijn schaduwzijden.

De reismogelijkheden voor 2021 zien er voorlopig ook niet bemoedigend uit. Er zijn weliswaar vaccins tegen het virus, maar het duurt nog wel even voor voldoende mensen zijn gevaccineerd en voor precies duidelijk is wat de effecten van vaccinatie zijn. Stilzitten was echter geen optie.

Máxima had vorig jaar al een 'virtueel bezoek' gebracht aan inkomend G20-voorzitter Italië en deze week kwam daar een 'virtueel landenbezoek' aan het West-Afrikaanse Senegal bij. Voordeel in beide gevallen: ze kende een aantal hoofdrolspelers al van eerdere ontmoetingen. Zo borduurde de koningin met Senegal voort op het gesprek dat ze vorig jaar januari tijdens het Wereld Economisch Forum had met president Macky Sall.

Ook met gouverneur Tiémoko Meyliet Koné van de Centrale Bank van de West-Afrikaanse staten (BCEAO) sprak ze al eens eerder.  Met hem had Máxima het over de invoering van de plannen voor financiële inclusie in Senegal, een van de acht landen waar de bank actief is. Andere onderwerpen waren de uitbreiding van digitale financiële diensten voor mensen die in afgelegen gebieden wonen, de fintech sector en betere digitale betaalmethoden.

Senegal is niet anders dan veel andere West-Afrikaanse landen wat betreft de toegang tot financiële diensten. Volgens cijfers uit 2017 heeft 42 procent van de volwassenen toegang tot financiële diensten bij een bankinstelling of bankagentschap. Dat betekent dat nog altijd 4,85 miljoen Senegalezen geen toegang hebben tot een bank- of spaarrekening, verzekering, lening, pensioenvoorziening of digitale betaalmethoden. Dit beperkt hun mogelijkheden voor economische ontwikkeling.

Voor het landenbezoek volgens het 'tijdelijke normaal' waren net als gebruikelijk drie dagen uitgetrokken. Dinsdag sprak de koningin onder meer met de minister van Financiën en Budget, Abdoulaye Daouda Diallo en had ze een rondetafelgesprek met vertegenwoordigers van fintech organisaties over digitale financiële diensten.

Donderdag stonden gesprekken met president Macky Sall, de minister voor Microfinanciering en Sociale en Solidaire Economie, Zahra Iyane Thiam en de minister voor Digitale Economie en Telecommunicatie, Yankhoba Diatara op de agenda. Ook was een tweede gesprek voorzien met gouverneur Koné.

© RB Hans Jacobs

Koningin Máxima spreekt vanuit huis via Zoom bij VN-bijeenkomst over Afrika

Koningin Máxima heeft woensdagmiddag via een Zoom-verbinding gesproken tijdens het digitale evenement ‘G7 Partnership for Women’s Digital Financial Inclusion in Africa’ van de Bill & Melinda Gates Foundation.

De koningin sprak in haar VN-functie en deed dat vanuit haar werkkamer op paleis Huis ten Bosch. Andere sprekers waren de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa, als roulerend voorzitter van de Afrikaanse Unie en Melinda Gates zelf. De Franse minister van Financiën zou ook het woord voeren, maar Bruno Le Maire is besmet met het coronavirus en is thuis in quarantaine.

De bijeenkomst over het belang tot toegang tot financiële diensten en het bijbehorende digitale gereedschap – mobiele bankrekeningen bijvoorbeeld – voor met name vrouwen in Afrika, had oorspronkelijk in New York moeten plaatsvinden parallel aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Vanwege de coronamaatregelen zijn er dit jaar echter geen fysieke samenkomsten plaats en worden vergaderingen en evenementen digitaal gehouden.

De koningin overhandigt daarom ook haar jaarverslag niet persoonlijk aan VN-secretaris-generaal António Guterres. Dit gebeurt dit jaar virtueel op een ander moment.

Koning Willem-Alexander sprak maandag de speciale verjaardagszitting van de Verenigde Naties toe. Deze komt een aantal vorsten aan het woord in de virtuele Algemene Vergadering zelf.

Zo sprak woensdag koning Salman van Saudi-Arabië en komen ook prins Albert II van Monaco en koning Hamad van Bahrein aan het woord.

© RB; Beeld: © MPE Patrick van Katwijk

Mswati boos op kritiek ambassadeur VS

In Swaziland, tegenwoordig eSwatini geheten, is woedend gereageerd op de scherpe kritiek van de vertrekkende Amerikaanse ambassadeur Lisa Peterson op het spilzieke uitgavepatroon van koning Mswati III.

,,De opmerkingen waren beneden de status en waardigheid van een lid van het diplomatieke corps”, aldus het boze commentaar in de door het paleis gecontroleerde krant Observer.

,,Dit is een droevig en teleurstellend afscheid van de ambassadeur, dat al het goede werk dat ze de afgelopen jaren heeft verricht, vernietigd. Het is maar goed dat ze vertrekt.” Het commentaar wordt door waarnemers beschouwd als de mening van het paleis.

Peterson nam geen blad voor de mond in een afscheidsgesprek met nieuwsmedia uit eSwatini. Ze vroeg zich af of ontwikkelingshulp nog wel zinvol was op het moment dat de koning en zijn familie zich te buiten gingen aan de aanschaf van dure auto's en reisjes naar Disneyland en New York.

,,We zijn op het punt aangekomen dat je je afvraagt waarom ons belastinggeld hier naar toe gaat. Waarom moet het belastinggeld van mijn kinderen worden besteed aan gezondheidszorg in dit land, terwijl het duidelijk is dat de koning geld teveel heeft en niet weet wat hij er mee moet doen.”

Koning Mswati (52) had in december elf nieuwe Rolls-Royces gekregen, waarvan het de vraag is of ze een geschenk waren in ruil voor gunsten of een onverantwoordelijke uitgave van ruim vier miljoen. Peterson vond dat er paal en perk moet worden gesteld aan de koninklijke uitgaven. Die worden bekostigd uit de schatkist en het parlement mag er volgens de grondwet geen rem op zetten. Tijd om de grondwet te veranderen aldus de Amerikaanse ambassadeur.

© RB; Bron: All Africa Report

Esmeralda vindt neef Filip 'moedig man'

Koning Filip krijgt lof van zijn tante prinses Esmeralda voor de wijze waarop hij eind vorige maand in een brief aan de president van Congo spijt heeft betuigd voor de koloniale gruweldaden. ,,Ik vond dat briljant van hem. Het tijdstip was ook ideaal, naar aanleiding van de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid. Het toont aan dat hij een moedig man is”, aldus Esmeralda in een vraaggesprek met De Zondag.

,,Het is een voor een Belgische koning haast onmogelijk om een mening te uiten. Het is Filip toch gelukt. Ik vind dat een belangrijke eerste stap”, zei de in Londen wonende Esmeralda (63), jongste dochter van Filips grootvader koning Leopold III.

Zelf had ze eerder ook om handelen van haar neef gevraagd, juist vanwege de betrokkenheid van de koninklijke familie bij de gruweldaden in Congo. Koning Leopold II bestuurde het gebied immers jarenlang als privé-eigendom. Maar Filip heeft niet gebeld. ,,Hij kent mijn mening over deze kwestie.”

Volgens de vooral als klimaatactivist bekendstaande prinses, die vorig jaar zelfs werd gearresteerd bij een klimaatprotest, is de brief van de koning nog niet genoeg. ,,Ik vind dat de Belgische staat formele excuses moet aanbieden voor het koloniale verleden. En niet alleen België, ook de andere Europese landen. Het kolonialisme was een héél slecht systeem. Dat was gebaseerd op de dominantie van één ras op een ander, op de exploitatie van mensen en grondstoffen. Dat moet gezegd worden.”

Prinses Esmeralda vertelde dat ze zich niet over elk thema vrij uitspreekt, ook al krijgt ze geen toelage van de Belgische staat. ,,Wie een dotatie krijgt, wordt verondersteld terughoudend te zijn in het maatschappelijk debat. Ik krijg geen dotatie, ik hoef dus niet te zwijgen”, aldus de prinses, die juist haar naam en titel wil gebruiken om problemen op de kaart te zetten. ,,Maar ik praat niet over alles. Ik praat bijvoorbeeld niet over de Belgische politiek. Ik wil de koning niet in verlegenheid brengen. Dat zou niet correct zijn van mij.”

18 juli: Prinses Esmeralda geeft uitleg na kritiek op uitspraken

Prinses Esmeralda, de tante van koning Filip, heeft niet de bedoeling gehad haar neef in verlegenheid te brengen door haar uitspraken over de wenselijkheid dat hij excusues aanbiedt voor de misdaden van hun verre familielid koning Leopold II in de Congo-Vrijstaat. Dat zegt de in Londen wonende prinses in een donderdag gepubliceerd exposé over het 'Gewicht van het verleden'. Ze verklaart daarin onder meer haar eerdere uitspraken.

,,Mij werd verweten dat ik mijn familie en met name de koning had aangevallen. Dit was duidelijk niet mijn bedoeling. Ik weet hoe complex en delicaat de situatie in België is. Ik weet dat de soeverein niet politiek kan handelen zonder toestemming van de regering. Ik weet ook hoe gepassioneerd mijn neef is over geschiedenis, maar ook hoe gevoelig hij is voor de ambities en gevoelens van zijn medeburgers”, schreef Esmeralda.

De prinses is een dochter uit het tweede huwelijk van koning Leopold III; ze is een halfzus van de koningen Boudewijn en Albert II. ,,Er is tegen mij gezegd dat ik me als achter-achternicht van Leopold II niet zou mogen mengen in het debat. Ik geloof dat het gezien mijn naam juist belangrijk is om mij eerlijk te uiten. Bovendien, heb ik daarnaast niet het recht om persoonlijke meningen te hebben die alleen mijn gedachten weerspiegelen?”

Prinses Esmeralda gaf Filip vorige week naar aanleiding van de nieuwe discussies over racisme en het koloniale verleden van België in een gesprek met RTL het advies verontschuldigingen aan te bieden voor het schrikbewind dat Leopold IIin zijn privékolonie uitoefende. Dat Filip dat niet zelf kon besluiten, wist ze ook. ,,De koning kan het nooit zelf doen, het is de regering die zo'n beslissing moet nemen. Maar het zou uiteraard een heel sterk signaal zijn als de regering en de koning het samen zouden doen, gezien de persoonlijke link van de koninklijke familie in dit debat.”

Esmeralda (63) liet daarmee een heel ander geluid horen dan prins Laurent, de jongste broer van koning Filip, die in de Waalse kranten het gedrag van Leopold II juist verdedigde. Die zou niet verantwoordelijk zijn voor de wreedheden en misstanden omdat hij nooit in Congo was geweest. De koning kreeg de Vrijstaat in 1885 als privébezit en tijdens zijn beheer, dat tot 1908 duurde, stierven naar schatting tien miljoen Congolezen.

,,Het omver halen van de beelden van Leopold II maakt deel uit van de wens om een verleden uit de weg te ruimen dat eenzijdig is geschreven door de kolonisatoren, die geen rekening hielden met de gekoloniseerde bevolking en hun lijden”, aldus Esmeralda in haar opstel. ,,Degenen die zeggen dat we verder moeten en niet langer praten over een ver verleden, antwoord ik: 'Is het om in vrede en wederzijds respect nieuwe relaties op te bouwen, niet belangrijk ons deze dingen te herinneren, zodat zulke verschrikkingen nooit meer zullen gebeuren?”

13 juni: Koning Filip krijgt advies van zijn tante over excuses Leopold II

Koning Filip heeft van zijn tante prinses Esmeralda het advies gekregen verontschuldigingen aan te bieden voor het schrikbewind van zijn betovergrootoom koning Leopold II in de Congo-Vrijstaat. ,,De koning kan het nooit zelf doen, het is de regering die zo'n beslissing moet nemen. Maar het zou uiteraard een heel sterk signaal zijn als de regering en de koning het samen zouden doen, gezien de persoonlijke link van de koninklijke familie in dit debat," zei de prinses tegen RTL.

Esmeralda (63) liet daarmee een heel ander geluid horen dan haar neef prins Laurent, de jongste broer van koning Filip die vrijdag in de Waalse kranten het gedrag van koning Leopold II verdedigde. Hij zou niet verantwoordelijk zijn voor de wreedheden en misstanden omdat hij immers nooit in Congo was geweest. De koning kreeg de Vrijstaat in 1885 als privébezit en tijdens zijn beheer, dat tot 1908 duurde, stierven naar schatting tien miljoen Congolezen.

De Belgische staat nam de privékolonie af van de koning en bestuurde het Congo tot 30 juni 1960. Volgens prinses Esmeralda, dochter uit het tweede huwelijk van koning Leopold III, zou ook voor die koloniale tijd excuses moeten worden aangeboden. ,,Het zou een sterk signaal zijn mochten de regering en de koning dit samen doen."

Koning Filip heeft zich tot nu toe niet uitgelaten over de beeldenstorm in zijn land, waar in het kader van acties tegen racisme en 'Black Lives Matter' tal van standbeelden van Leopold II zijn beklad of weggehaald. Volgens waarnemers in Brussel zoeken paleis en regering naar een geschikt moment voor de koning om zich te uiten.

Parlementsvoorzitter Patrick Dewael gaf zaterdag alvast een eerste voorzet. ,,Het is tijd dat België in het reine komt met haar koloniale verleden. Het parlement is geschikte forum voor onderzoek en maatschappelijk debat hierover.” Komende week gaat hij met de fracties bespreken over de manier waarop met experts tot een waarheidscommissie en verzoening gekomen kan worden.

© RB

Filip heeft vaak last van broer Laurent

Prins Laurent is een ongeleid projectiel dat koning Filip liefst zo ver mogelijk van hem vandaan houdt. De koning heeft sinds zijn aantreden in juli 2013 een foutloos parcours afgelegd, maar de monarchie is desondanks een aantal keren in opspraak gekomen door handelingen van met name Laurent.

Laurent, het zwarte schaap van de familie, werd in 2011 door toenmalig premier Yves Leterme op de vingers getikt voor een niet goedgekeurde reis naar de voormalige kolonie Congo. Ook zijn vader koning Albert II reageerde boos. De prins kreeg geen publieke opdrachten meer en was ook in het paleis niet meer welkom.

Laurent was verongelijkt. Hij zocht naar een betekenisvolle rol voor zichzelf en dacht daarbij niet alleen aan de opvang van honden – zijn bijnaam was lange tijd 'prins Woef' – maar bijvoorbeeld ook aan het planten van bomen in de Libische woestijn.

Na de troonswisseling wilde het paleis een nieuwe start maken en ook Laurent weer kansen geven. Een Laurent die goed in zijn vel zit en zich gewaardeerd weet, kan minder schade aanrichten dan een gefrusteerde Laurent, zo moet de redenering zijn geweest. Dat ging niet lang goed.

Laurent, die buiten het hof om zelf via Twitter was geen berichten over zijn activiteiten, kwam bijvoorbeeld ook in aanvaring met premier Charles Michel nadat hij zonder toestemming een receptie ter gelegenheid van de verjaardag van het Chinese Volksleger had bijgewoond. Michel hield een deel van de jaarwedde van de prins in.

Daarmee was Laurent eigenlijk wel uitgerangeerd. Zijn ongeïnteresseerde houding bij het jaarlijkse defilé op de nationale feestdag, waar hij meer aandacht toonde voor zijn mobieltje dan voor de voorbijtrekkende militairen, illustreerde dat. De prins heeft met zijn weinig zorgvuldig gekozen bewoordingen over de omstreden koning Leopold II, die hij verdedigde en vrijpleitte van diens gruweldaden in de Congo-Vrijstaat, weer een nieuw hoofdstuk aan zijn eigen zwartboek toegevoegd.

Uitlatingen Laurent over Leopold II stuiten op ongeloof

De uitlatingen van prins Laurent ter verdediging van zijn verre familielid koning Leopold II hebben vrijdag voor een storm van kritiek gezorgd op sociale media. Ook buiten België is met ongeloof gereageerd op de uitlatingen van de jongere broer van koning Filip.

Laurent (56) zei in een kort interview met de Waalse Sudpresse dat Leopold in de Congo-Vrijstaat – eind negentiende eeuw zijn privébezit – geen misstanden begaan kon hebben. ,,Hij is nooit in Congo geweest. Ik zie dus absoluut niet in hoe hij de mensen daar zou kunnen hebben laten lijden. Het is belangrijk dat dat ook eens gezegd wordt.”

Niet Leopold II, die de Congo-Vrijstaat in 1885 met instemming van andere westerse koloniale machten wist te verwerven, maar diens ondergeschikten waren volgens Laurent schuldig aan de goed gedocumenteerde gruwelijkheden die daar plaatsvonden. ,,U moet weten dat er veel mensen voor hem werkten. Zij hebben echt misbruiken gepleegd. Het is dus niet zo dat Leopold II dat allemaal zelf heeft gedaan.”

Op Twitter wordt de kachel aangemaakt met deze argumentatie, waarbij vergelijkingen worden getrokken met Adolf Hitler. Die was ook nooit in de concentratiekampen geweest, dus zou volgens de logica van Laurent daar ook niet verantwoordelijk voor zijn geweest. Maar net als Hitler groeide Leopold uit ,,tot een van de grootste massamoordenaars in de geschiedenis”, schreef de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws recentelijk.

Tijdens het bewind van de koning in Congo stierven volgens schattingen tien miljoen mensen, die werden als slaven uitgebuit voor het aftappen van rubber en verzamelen van ivoor. Wie bijvoorbeeld het quotum voor de rubberopbrengst niet haalde, kon worden gestraft met het afhakken van de hand(en).

Lange tijd kwam Leopold daarmee weg. Met de opbrengst van zijn wingewest financierde hij onder meer grote bouwwerken in België, waardoor hij de bijnaam koning-bouwheer verwierf. ,,Hij heeft veel gedaan voor België”, vond Laurent dan ook.

De Belgische staat zag zich in 1908 gedwongen de Vrijstaat over te nemen omdat er internationaal zoveel ophef was ontstaan over het schrikbewind van Leopold. Het duurde nog tot 30 juni 1960 alvorens het grondstofrijke Congo onafhankelijk werd. De laatste jaren is vaak geageerd tegen alle standbeelden en eerbewijzen aan de tweede koning der Belgen, maar pas nu lijken die protesten enige weerklank te vinden. Op een aantal plaatsen zijn beelden van Leopold II al verwijderd.

© RB; Archieffoto: © MPE Patrick van Katwijk

Staatsbezoeken sneuvelen overal

Het staatsbezoek van het Spaanse koningspaar aan de Amerikaanse president Donald Trump wordt vanwege de coronacrisis uitgesteld. Dat heeft een woordvoerder van het Witte Huis bekendgemaakt. 

Koning Felipe en koningin Letizia zouden op 21 april met alle egards in Washington DC worden ontvangen en president Trump zou hen die avond een galadiner aanbieden. Dat heeft hij tijdens zijn presidentschap slechts twee keer eerder gedaan: voor de Franse president Emmanuel Macron en de Australische premier Scott Morrison. 

De Amerikaanse president ziet uit naar het vaststellen van een nieuwe datum voor het bezoek, maar op dit moment moeten beide landen zich concentreren op de bestrijding van het coronavirus aldus de zegsman van het Witte Huis in een toelichting op het uitstel. 

Inmiddels zijn vanwege het virus al tal van staatsbezoeken op de lange baan geschoven. Zo gaat het Japanse keizerspaar dit voorjaar niet naar koningin Elizabeth en krijgt het ook geen bezoek uit China. De president van Kaapverdië gaat voorlopig niet naar groothertog Henri in Luxemburg en het Belgische koningspaar heeft de reis naar Italië afgezegd.

© RB

Koninklijke agenda's steeds leger

Het valt nauwelijks nog bij te houden, de reeks annuleringen of verschuivingen op de nationale en internationale agenda vanwege de coronacrisis. Koninklijke families zitten ook met de handen over elkaar, in de hoop snel weer aan de slag te kunnen. Een kleine greep uit de berichten van de afgelopen dagen:

• De Invictus Games in Den Haag gaan in mei niet door. Prinses Margriet is beschermvrouw en prins Harry, de initiatiefnemer van de spelen, zou met echtgenote Meghan aanwezig zijn geweest.
• Prins Bernhard ziet de Grand Prix van Zandvoort, gepland voor 3 mei, uitgesteld. Dat is ook gebeurd met de Formule 1-races in Bahrein, Vietnam en Spanje. Monaco is afgelast.
• Prins Albert II van Monaco is besmet met het coronavirus.
• Koning Harald en koningin Sonja van Noorwegen zijn 14 dagen in quarantaine na hun staatsbezoek aan Jordanië.
• Het Nederlands koninklijk gezin heeft zich afgezonderd nadat in wintersportoord Lech en omgeving verschillende besmettingen zijn geconstateerd.
• Koningsdag 2020 in Maastricht wordt niet gevierd. 
• Koning Mswati III van eSwatini annuleert de viering van zijn verjaardag op 19 april.
• Reza Pahlavi, zoon van de laatste shah van Iran, annuleert viering Iraans nieuwjaar vanwege de vele virusdoden en de politieke situatie in Iran.
• Buckingham Palace maakte donderdag bekend dat het staatsbezoek van keizer Naruhito en keizerin Masako dit voorjaar niet doorgaat en is uitgesteld.
• Het bezoek van het Spaanse koningspaar aan president Donald Trump is uitgesteld.
• Koningin Margrethe van Denemarken heeft de festiviteiten rond haar tachtigste verjaardag volgende maand afgelast.
• Prinses Beatrice van York ziet haar bruiloft eind mei in het water vallen. Of dat ook geldt voor prinses Theodora van Griekenland is nog niet bekend.
• Koning Filip en koningin Mathilde hebben eerder al hun staatsbezoek aan het zwaar getroffen Italië - wereldwijd de meeste virusdoden - uitgesteld. 
• Prinses Elisabeth moet haar studie aan het Atlantic College in Wales afbreken.
• En enig lichtpuntje: donderdag is er in Bhutan een prinsje geboren, het tweede kind van koningin Jetsun en koning Jigme Khesar.

Kamal Ibrahim Ishag krijgt Claus Prijs

Prins Constantijn rekt woensdagmiddag in het Koninklijk Paleis in Amsterdam de Prins Claus Prijs uit aan de Sudanese beeldend kunstenaar Kamal Ibrahim Ishag. Met de jaarlijkse Prins Claus Prijzen eert het Fonds kunstenaars, denkers en organisaties die met hun culturele en artistieke werk een positieve bijdrage leveren aan de maatschappelijke ontwikkeling van hun land.

Zoals gebruikelijk zijn ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima en de prinsessen Beatrix, Mabel en Laurentien bij de prijsuitreiking aanwezig. Naast de hoofdlaureaat ontvangen ook zes andere laureaten hun prijs uit handen van prins Constantijn.

Kamala Ibrahim Ishag (1939) is sinds de jaren zestig een pionier in de Afrikaanse beeldende kunst en is een inspirator voor jongere generaties Sudanese kunstenaars. Volgens de Prins Claus Prijzen Commissie inspireren haar originele, levendige en indringende kunstwerken de toeschouwer om onder de objectieve fysieke verschijningsvormen van ons bestaan de diepere lagen te zien.

De Prins Claus Prijzen worden door het Prins Claus Fonds voor Cultuur en Ontwikkeling sinds 1997 jaarlijks toegekend aan kunstenaars, denkers en culturele organisaties in met name Afrika, Azië, Latijns-Amerika en de Cariben.

© RB

Veel koninklijke gasten in Japan

Het aantal genodigden bij de intronisatie van keizer Naruhito is imposant. Maar Japan heeft dan ook de hele wereld uitgenodigd. Volgens de maandag verstrekte opgave worden de volgende 'royals' verwacht.

KONINKLIJKE GASTEN IN JAPAN

Bahrein: kroonprins Salman
België: koning Filip en koningin Mathilde
Bhutan: koning Jigme Khesar en koningin Jetsun
Brunei: sultan Hassanal Bolkiah en prins Mateen
Cambodja: koning Norodom Sihamoni
Denemarken: kroonprins Frederik en kroonprinses Mary
eSwatini: koning Mswati III en een van zijn koninginnen
Jordanië: kroonprins Hoessein
Lesotho: koning Letsie III met koningin
Liechtenstein: erfprins Alois
Luxemburg: groothertog Henri
Maleisië: koning sultan Abdullah en echtgenote
Marokko: prins Moulay Rachid
Monaco: vorst Albert II
Nederland: koning Willem-Alexander en koningin Máxima
Noorwegen: kroonprins Haakon
Qatar: emir Tamim
Samoa: prins Tuimaleali'ifano Sualauvi II, staatshoofd
Spanje: koning Felipe en koningin Letizia
Tonga: koning Tupou VI en koningin
Verenigd Koninkrijk: prins van Wales
Zweden: koning Carl Gustaf en kroonprinses Victoria
Opvallend niet vertegenwoordigd met lid koningshuis: Thailand

Prinses Irene viert tachtigste verjaardag

Prinses Irene is maandag tachtig geworden. Details over hoe en waar Irene haar verjaardag viert, zijn niet bekend. Op de voorgrond treden doet ze nog maar weinig, en eigenlijk alleen om de samenleving en de politiek te wijzen op de noodzaak beter en zorgvuldiger om te gaan met de Aarde. Op 16 september is er een feestavond in Carré, opgezet door het NatuurCollege.

Van de vier dochters van koningin Juliana en prins Bernhard heeft niemand zo’n opmerkelijk en wisselend leven gekend als de enkele weken voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 5 augustus 1939 op paleis Soestdijk geboren Irene.

Oudste zus Beatrix volgde min of meer in een rechte lijn de voor haar uitgestippelde weg en jongere zus Margriet volgde hetzelfde koninklijke pad, mede onder invloed van de eerder door Irene gemaakte keuze. De jongste, Christina, had om andere redenen meer vrijheid haar eigen interesses te volgen.  

,,Wij zussen zijn vier sterke vrouwen. De een zingt prachtig, de tweede doet goed werk bij het Rode Kruis en de ander is een uitstekende koningin. Of we het wel of niet eens zijn met elkaar is eigenlijk niet aan de orde. We waarderen elkaar in onze verschillen”, zei Irene jaren geleden over de verschillende levensloop van de vier 'kinderen van Soestdijk'.

Zelf liet ze alle ruiten van Soestdijk rinkelen door katholiek te worden en zich onvoorwaardelijk te scharen achter prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma, met wie ze op 29 april 1964 in Rome in het huwelijk trad, Nederland verdeeld en in opperste verwarring achterlatend. ,,Ik wist bij het katholiek worden en bij de keuze voor Carlos met absolute zekerheid dat het zo moest zijn. Dat het boven alle menselijke en historische belangen uitging”, zei ze bij een terugblik. 

Carlos streed voor een vrij en rechtvaardig Spanje, al werd dat in die tijd in Nederland anders gezien. ,,Je kon niets uitleggen. Als mensen die vertrouwen in je hebben, denken dat je iets doet dat niet door de beugel kan, wil je het rechtzetten. Maar het was onmogelijk”, aldus Irene in 1977. ,,Die hele campagne in Nederland tegen ons.. Ik heb het nooit begrepen. Ik wist dat wat ik gekozen had, goed was.”

Alleen kwam niet Carlos op de Spaanse troon, maar Juan Carlos. Het huwelijk strandde en Irene keerde net na het aantreden van haar zus Beatrix terug naar Nederland. ,,Ja absoluut (er was moed nodig om te scheiden), want ik was nog nooit alleen geweest. Ik had nog nooit op twee benen gestaan zonder tegen iemand aan te leunen."

Ze gaf haar leven een radicaal andere wending, mede na een lang verblijf in Zwitserland. ,,Vroeger was ik bang voor alles. Twijfelde ik er sterk aan om aan ieders verwachting te kunnen voldoen. Van dat soort angsten heb ik me leren losmaken. Ik ben geen alwetende prinses, maar een leerling van het leven. Iemand die met dezelfde thema’s worstelt als ieder ander. Ik ervaar het niet langer als gezichtsverlies als ik iets niet weet. Het werkt bevrijdend wanneer je jezelf toestaat om voor je onzekerheden uit te komen", vertelde ze het AD in 2003.

Irene wilde de mens weer in contact brengen met de natuur, richtte zich op duurzaamheid en richtte een NatuurCollege op. ,,Ik vind dat ieder mens verantwoordelijk is voor de toekomst van deze aarde”, motiveerde ze haar werk. ,,Wat je kunt zeggen is dat de liefde voor de natuur mij door mijn beide ouders is bijgebracht. Ik zie dat ook weer terug in mijn kinderen, die allemaal met de natuur verbonden zijn."

,,Maar wat ik doe, komt niet voort uit een soort opdracht die ik van huis heb meegekregen. Het komt echt uit mijn eigen oorsprong", vertelde ze ook. Dat ze werd uitgelachen en weggehoond deed pijn, maar ze leerde er mee leven en over de jaren groeiden begrip en waardering. In 2009 kreeg ze van minister Jacqueline Cramer een 'duurzaamheidslintje' voor haar bijdrage aan de bewustwording van de Nederlandse samenleving.

Daarbij koos ze niet voor de politiek, bewust niet, zoals ze De Volkskrant in 2005 uitlegde. ,,Als lid van mijn familie heb ik verantwoordelijkheid tegenover het staatshoofd. Het is mijn vrije keuze me niet in de Nederlandse politiek te mengen. (...) Liever neem ik, daar waar ik nuttig kan zijn, de verantwoordelijkheid. Gelukkig leven we in een tijd dat onze familieleden hun eigen interesses kunnen omzetten in werkelijke activiteiten."

In die tijd was het familieleven ook weer tot rust gekomen na de gefrustreerde uitbarstingen van dochter prinses Margarita en haar man Edwin de Roy van Zuydewijn in 2003. Het boek is wat Edwin betreft nog altijd niet gesloten, maar in het gezin is de harmonie na de echtscheiding en het tweede huwelijk van Margarita hersteld.

Irene heeft inmiddels negen (erkende) kleinkinderen, die ze haar liefde voor de natuur probeert over te brengen. Ze doet waarschijnlijk op dezelfde manier als ze haar eigen kinderen benaderde. ,,Ik meen dat ik er altijd alert op ben geweest ze (mijn kinderen) te behandelen als volwaardige mensen. De generatie voor mij zei vaak tegen kinderen dat kun jij nog niet weten.  Dan denk ik: wat is de norm?"

© RB Hans Jacobs; Archieffoto's: © MPE Patrick van Katwijk