ROYALBLOG.NL

Máxima: kijken, vragen, luisteren

Koningin Máxima heeft op de eerste (halve) dag van haar VN-bezoek aan Marokko vooral geluisterd. Na aankomst op het vliegveld van Casablanca ging ze meteen op 'veldbezoek': kijken hoe een programma dat kruideniers moet helpen hun zaak levensvatbaar te houden in de praktijk werkt. 

Voor de VN gaat Máxima al jaren op pad om regeringen te adviseren op het gebied van het beter toegankelijk maken van financiële diensten. Dat wordt ook 'financiële inclusie' genoemd: zorgen dat iedereen mee kan doen. Met een bankrekening, met toegang tot krediet of sparen en verzekeringen. 

In Nederland allemaal vanzelfsprekend maar voor een flink deel van de wereldbevolking niet. Bedenk even hoe het leven zou zijn zonder ATM, betaalpas, zonder bankapps of bankrekening, zonder automatische overschrijving en storten van salaris, zonder verzekering of spaarmogelijkheden. Eenvoudiger? Misschien. Maar niet prettiger. 

Kruideniers vervullen in Marokkaanse wijken en gemeenschappen traditioneel diverse rollen, vaak dat van kloppend hart en sociaal trefpunt, naast de plek waar boodschappen gedaan kunnen worden. In Nederland zijn ze al lang verdwenen maar Marokko wil ze graag houden. Maar dat kan niet zonder hulp: bij gezamenlijke inkoop bijvoorbeeld zodat concurrentie met grote supermarkten mogelijk is. Hoe dat in zijn werk gaat en wat voor enorme obstakels overwonnen moeten worden leerde de koningin in haar VN-rol in het buitengebied van Casablanca. 

Het ging over vertrouwen winnen van kruidenaars, vaak mini familiezaken die alleen een ouderwets kasboek hanteren: opschrijven aan wie wat moet worden betaald, wat moet worden besteld en van wie ze nog geld krijgen. De digitale wereld is aan velen voorbijgegaan en de kruideniers daarmee vertrouwd maken, is slechts één van de uitdagingen. 

Er werd beeldend uitleg gegeven, Máxima stelde veel vragen en had zich duidelijk goed voorbereid. Vervolgens ging ze ook naar een klein winkeltje om uit eerste hand te horen over gebruik van het programma - kennis die komende dagen van pas komt in gesprekken met ministers en de Centrale Bank. Ook de private sector kan helpen en fintech bedrijven - daarmee sprak de koningin maandag ook al. 

Dinsdag begint het programma al vroeg in Casablanca en na gesprekken in deze commerciële 'hoofdstad' van Marokko gaat Máxima naar het regeringscentrum Rabat. Ook daar een combi van praktijklessen en gespreksronden. 

© RB, Beeld: © RB, RE

Máxima voor VN naar Marokko

Koningin Máxima brengt vanaf maandagmiddag een bezoek aan Marokko. Zij doet dit in haar functie van speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties voor "inclusieve financiering voor ontwikkeling." 

De koningin bezoekt Casablanca en Rabat en vliegt donderdagmiddag weer naar huis. De thema’s van het bezoek zijn fintech, inclusieve groene financiering en het ontwikkelen van digitale betalingssystemen voor het bevorderen van financiële inclusie.  

Marokko heeft sinds 2019 een nationale strategie voor financiële inclusie (NSFI). Inmiddels heeft 44% van de volwassenen een bankrekening. In 2017 was dat nog 29%. Eén van de doelen van de NSFI is dat eind dit jaar 50% van de volwassenen een bankrekening heeft, oplopend tot 75% in 2030. 

De kloof tussen mannen en vrouwen is 23%, ten nadele van vrouwen. Slechts 6% van de mensen heeft een digitale portemonnee (mobile wallet). Dit komt mede door beperkte financiële en digitale geletterdheid. 

Marokko heeft 37 miljoen inwoners: 15 miljoen volwassenen hebben nog geen bankrekening. Het gaat met name om mensen met een laag inkomen, vrouwen en kleine (boeren) bedrijven.

Koningin Máxima legt aan het begin van de reis veldbezoeken af om uit eerste hand te horen wat de impact is van financiële diensten op levens van mensen en hoe dit bijdraagt aan hun financiële gezondheid.

Het gaat om onder meer om projecten ondernemers verzekeren tegen calamiteiten en kleine buurtsupermarkten bestaanszekerheid geven vanwege hun sociale functie.

De meeste projecten die zij bezoekt bieden hun financiële diensten aan via apps. Deze zijn gebruiksvriendelijk en afgestemd op de specifieke behoeften van klanten. 

In Rabat en Casablanca spreekt Máxima met regeringsvertegenwoordigers, internationale ontwikkelingsorganisaties, financiële instellingen en non-profitorganisaties over wat er tot nu toe is bereikt en wat er gedaan kan worden om nog meer mensen te laten aansluiten bij veilige en betaalbare digitale financiële diensten.

Fintech, digitale innovaties in financiële diensten, biedt ondernemers betaalbare leningen en verzekeringen om te kunnen groeien en zichzelf te beschermen. Inclusieve groene financiering helpt bijvoorbeeld boeren te investeren in betere landbouwmethodes zodat zij weerbaarder worden tegen de gevolgen van klimaatverandering. 

Digitale betalingssystemen maken het betalingsverkeer veiliger en efficiënter. In Marokko krijgen huishoudens regelmatig geld van familieleden die in het buitenland werken. Mensen in afgelegen gebieden moeten soms lange afstanden afleggen naar het dichtstbijzijnde geldkantoor om het geld op te kunnen nemen. Een digitale bankrekening maakt dit makkelijker. 

Er zijn bilaterale gesprekken voorzien met onder anderen het hoofd van de regering, Aziz Akhannouch, de gouverneur van de Bank Al-Maghrib, Abdellatif Jouahri en de secretaris-generaal van de regering, Mohamed El Hajoui.

Het is de eerste keer dat de koningin Marokko bezoekt in haar VN-functie. Als prinses was Máxima in november 2005 samen met prins Willem-Alexander in het Noord-Afrikaanse land.

Het bezoek stond toen in het teken van de viering van 400 jaar Marokko-Nederland. Het programma richtte zich op waterbeheer, microkrediet en cultuur - destijds de aandachtsgebieden van het prinselijk paar. Máxima werd toen ontvangen door Lalla Salma, terwijl koning Mohammed VI de prins ontmoette. Over een ontvangst in het paleis is vooralsnog niks bekend. 

© RB Hans Jacobs; bron: RVD 

Máxima: gemak voor make-up

Het landenbezoek van koningin Máxima zit erop. Woensdagavond laat is ze vanuit Dar-es-Salaam vertrokken naar Nederland. Ongetwijfeld zeer vermoeid maar ook tevreden. In Tanzania werd goed naar Máxima - in haar rol als speciaal pleitbezorger van de Verenigde Naties geluisterd.

Na de veldbezoeken van dinsdag was het op de tweede dag van de visite tijd voor de ontmoetingen met de autoriteiten - van baas van de Centrale Bank tot president van de republiek. De bankgouverneur wilde weten wat hij nog beter kan doen om iedereen in het land (beter) toegang te geven tot financiële diensten en president Hassan moest worden bijgepraat over de resultaten van de reis.

Zowel bij de bank als bij State House - met opgezette leeuwen - gaf de koningin samen met respectievelijk haar gastheer en gastvrouw een korte persverklaring waarin ze met name voor de Tanzaniaanse media nog eens het belang van die financiële toegang uit de doeken deed en vertelde waar zeker nog verbeterpunten zijn.

De kosten van financiële diensten bijvoorbeeld en het ontbreken bij miljoenen inwoners van een goed identiteitsbewijs. De bankgouverneur gaf toe dat er werk aan de winkel was. Máxima, die er voor aankomst in Tanzania al reizen naar Zweden en Washington op had zitten, had energie voor tien. Zo leek het toch.

De bijeenkomsten in landen waar een andere taal wordt gesproken en waar wordt gehecht aan formele omgangsvormen, vragen om extra aandacht - om een accent te verstaan, en geduld om de omslachtige introductie uit te zitten terwijl je eigenlijk spijkers met koppen wil slaan. En even de ogen sluiten is er niet bij.

De koningin hoefde zich in Dar-es-Salaam niet ver te verplaatsen - State House, Centrale Bank en Conferentiecentrum waren allemaal 'om de hoek' van haar hotel. Op loopafstand eigenlijk, maar daar kon geen sprake van zijn.

Verplaatsen ging in een lange stoet, met veel sirenes en militairen in een open auto. De route werd ook geheel afgezet waardoor er wel kon worden doorgereden. Er was overigens maar een handvol politiemensen nodig om de weg vrij te houden. Op de koninklijke auto de koninklijke standaard en de VN-vlag.

In het afsluitende persgesprek kwam op verzoek van een groot landelijk ochtendblad ook de 'naturel' verschijning eerder deze week van de koningin ter sprake. Máxima had bij aankomst in Kilimanjaro geen make-up op en droeg compressiekousen. De verklaring was simpel. Het was immers een lange reis, die volgde op een bezoek aan Washington. Ze kan niet aan alles tegelijk aandacht geven: Het ging om het werk.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © RB

Máxima uit veld naar vergaderruimtes

De tweede dag van het VN-landenbezoek van koningin Máxima aan Tanzania heeft een geheel ander karakter dan de eerste dag dinsdag. Van het veld en de markt gaat Máxima naar vergaderruimtes, de centrale bank en de president. 

Zoals vaker bij dit soort reizen is het dagprogramma 'werk in uitvoering'. De precieze invulling stond ook dinsdagavond nog niet vast. Ministers schuiven met tijden en afspraken, anderen willen af van een persgesprek of vragen juist om extra aandacht. 

Dat maakt de landenreizen extra vermoeiend of uitdagend. Dat deze trip direct volgt op het staatsbezoek aan Zweden en een retourtje naar Washington DC voor de jaarvergadering van IMF en Wereldbank is ook niet ideaal gaf de koningin ruiterlijk toe. Maar kennelijk kon het niet anders. 

Voor woensdag staan vooralsnog ontmoetingen met president Samia Suluhu Hassan en bankgouverneur Florens Luoga gepland. Ook wordt met een aantal ministers gesproken.

De focus ligt onder meer op digitale publieke goederen zoals identiteitsbewijzen, digitale betalingen en dataprivacy. Dit draagt bij aan optimaal gebruik van financiële diensten, financiële inclusie –en weerbaarheid, inclusieve fintech en de nieuwe Nationale Strategie voor Financiële Inclusie van Tanzania. 

Ook is er een gesprek met vertegenwoordigers van het Generation Equality Forum. Dit is een traject van vijf jaar dat in 2021 onder leiding van UN Women is begonnen om gendergelijkheid wereldwijd te versnellen.

Het gesprek gaat met name over hoe de kloof tussen mannen en vrouwen voor wat betreft financiële diensten in Tanzania gedicht kan worden. Máxima spreekt daarnaast met vertegenwoordigers van fintech bedrijven over innovaties die bijdragen aan digitale financiële en economische inclusie.

© RB Hans Jacobs in Dar-es-Salaam 

Máxima in Tanzania direct 'het veld' in

Koningin Máxima is sinds maandagavond in Tanzania. Ze is daar in haar VN-functie als speciale pleitbezorger voor inclusieve financiering voor ontwikkeling. Tanzania werkt op dit moment aan een derde editie van de Nationale Strategie voor Financiële Inclusie om de bevolking aan te laten sluiten bij digitale financiële diensten.

Máxima begint dinsdag met twee veldbezoeken in de regio Kilimanjaro.

Berichten en beeld ook op Twitter van Royalblog: @royalblognl

Zij spreekt met initiatiefnemers en lokale boeren over verzekeringsproducten van ACRE Africa. Deze organisatie maakt aan de hand van weergegevens van satellieten en geautomatiseerde weerstations een inschatting van de situatie bij een boerenbedrijf en potentiële schade aan de oogst. Boeren, vaak eenmansbedrijven, kunnen kiezen in welke mate zij hun gewassen willen verzekeren tegen droogte of overstroming, afhankelijk van hun budget en behoeften.

Het tweede veldbezoek gaat over het project MomCare van PharmAccess. Dit is een gedigitaliseerd zorgpakket met vaststaande kosten en kwaliteitsnormen voor zorg aan zwangere vrouwen. Het voorziet in een digitale verzekeringskaart waarmee zwangere vrouwen in verschillende stadia van hun zwangerschap bij geselecteerde ziekenhuizen terecht kunnen voor zorg en begeleiding. 

De data die tijdens dit proces verzameld worden dragen bij aan betere en efficiëntere zwangerschapszorg. Máxima reist na de lunch door naar Dar es Salaam waar zij op een lokale markt met agenten voor mobiel bankieren en marktkooplieden spreekt over hun ervaringen met digitale financiële diensten.

Cijfers van Wereldbank Groep laten zien dat 52% van de volwassenen in Tanzania inmiddels een bankrekening heeft. In 2011 was dit nog maar 17% (Global Findex 2021 en 2011). De toename komt mede omdat meer mensen een digitale rekening hebben. De kloof tussen mannen en vrouwen met een rekening is 13%, ten nadele van vrouwen.

Koningin Máxima spreekt tijdens haar bezoek verder onder meer met regeringsvertegenwoordigers, internationale ontwikkelingsorganisaties, financiële instellingen, fintech organisaties en non-profitorganisaties over wat er nodig is om meer achtergestelde mensen te laten aansluiten bij financiële diensten en om hen te laten deelnemen aan een inclusieve digitale economie.

Het gaat met name om mensen met een laag inkomen, vrouwen en kleine (boeren) bedrijven.

© RB; Bron: RVD; Beeld: © RB 

Máxima tussen safari's en planten

Arusha en Kilimanjaro zijn in Tanzania de uitvalsbases voor safari's in de nationale parken, zoals het wereldberoemde Serengeti. 

Kilimanjaro, naar de gelijknamige berg die zelf ook trekpleister is, heeft een klein internationaal vliegveld; Arusha veel accommodaties - en een bloeiende planten en bloemen industrie. 

Voor safari's is geen tijd - olifanten hebben ook geen bankrekening nodig - maar de regionale "Intratuin" bevindt zich voor de deur van Máxima's hotel.

Aan beide zijden van de weg staan duizenden planten te koop. Veel Nederlandse kwekers zitten hier ook in de buurt. 

© RB Hans Jacobs, mmv © Patrick van Katwijk 

Máxima staat opeens vol in schijnwerpers

Koningin Máxima werd maandagavond op het internationale vliegveld Kilimanjaro in het noordwesten van Tanzania enigszins verrast door het uitbundige welkom dat haar werd bereid. Niet alleen stond er een omvangrijke delegatie op haar te wachten, maar er waren ook tientallen Masai dansers opgetrommeld en lokale en Nederlandse media waren eveneens aanwezig.

Als dan op het donkere vliegveld de schijnwerpers letterlijk op je worden gericht, dan is dat niet goed voor het humeur. Zeker niet na zo’n lange vliegreis, die bovendien volgde op een bliksemretourtje Washington. Medelijden is niet nodig. Zo’n agenda is deels eigen keuze, maar helemaal blij word je er niet van.

Berichten en beeld ook op Twitter van Royalblog: @royalblognl

Máxima, die Tanzania bezoekt in haar hoedanigheid van speciaal pleitbezorger van de VN-secretaris-generaal, is overigens professional genoeg om de irritatie niet te laten blijken aan het welkomstceremonie of de enthousiaste dansers, die al ruim een half uur hadden gezongen en gesprongen.

Van het vliegveld ging het vervolgens in een bizar lange stoet naar Arusha, bijna 50 minuten rijden verder. Het zou veel langer hebben geduurd als de politie niet de hele route had afgezet; zoiets zou in Nederland niet kunnen.

Maar in ons land zouden we ook nooit een stoet hebben van meer dan 30 auto’s – met wisselende snelheden – en hebben we geen wegen waar alle verkeer – voetgangers, onverlichte brommers, vrachtwagens, etc – door elkaar krioelen. In die chaos kan een stoet van zelfs 5 auto’s niet bij elkaar blijven.

In Arusha ging de koningin snel naar haar kamer. Dinsdag staan er maar liefst drie veldbezoeken op het programma: twee langs de as Arusha – Kilimanjaro, en na de lunch op het vliegveld, nog een op een markt in de economische hoofdstad Dar-es-Salaam.

(Verslag van het bezoek komt wellicht pas in de avonduren)

© Royalblog Hans Jacobs, vanuit Arusha

Koningin Máxima naar Tanzania

Koningin Máxima heeft voor de derde keer binnen een week haar koffers gepakt. Maandagavond wordt ze verwacht op het vliegveld van Kilimanjaro in Tanzania, net over de grens met Kenia. 

Máxima bezoekt het Oost-Afrikaanse land in haar rol als speciale vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Ze blijft tot woensdagavond en gaat behalve naar Arusha ook naar Dar-es-Salaam. 

Vorige week was de koningin nog met haar man mee op staatsbezoek in Zweden en vrijdag en zaterdag was ze voor de VN in Washington DC bij de jaarvergadering van het IMF en de Wereldbank. Dat zijn drie continenten en drie verschillende tijdzones in vijf dagen tijd.

Máxima slaapt maandagavond in Arusha en heeft dinsdag drie zogenoemde veldbezoeken op het programma staan. Twee zijn langs de route van Arusha naar Kilimanjaro en een is later op de dag op een markt in Dar-es-Salaam. Woensdag is een dag met besprekingen en een onderhoud met de president van Tanzania.

Haar regering heeft de koningin uitgenodigd om advies te geven over de verdere verbetering van de toegang tot financiële middelen voor de bevolking. In aanwezigheid van Máxima is daartoe in 2013 al een nationaal plan ontwikkeld dat nu aan verfijning toe is. 

Máxima was in 2010 ook al in Tanzania, het land waar wijlen haar schoonvader prins Claus tien jaar van zijn jeugd doorbracht.

In 2018 werd een reis op het laatste moment afgelast omdat de koningin ziek werd. Eerder dit jaar was Máxima in West-Afrika. Daar bezocht ze Côte d'Ivoire (Ivoorkust) en Senegal. 

En toeval: koning Willem-Alexander ontvangt woensdagmorgen de nieuwe ambassadeur van Tanzania, Caroline Kitena Cholera, voor het aanbieden van haar geloofsbrieven. 

© RB Hans Jacobs vanuit Arusha; Beeld: © RB, MPE Patrick van Katwijk, archief: Robin Utrecht 

Als zon schijnt, vergadert Máxima binnen

Van de regen in de drup. De eerste dag van het VN-bezoek van koningin Máxima aan Dakar werd deels beïnvloed door overvloedig hemelwater en de gebrekkige waterafvoer. Dat maakte de drie veldbezoeken woensdagochtend tot een uitdaging. Op de tweede dag evenwel schijnt de zon volop. Alleen speelt het programma donderdag zich vrijwel geheel binnen af.

Na de praktijk, de theorie. Zo kan de opzet van de VN-landenbezoeken van Máxima worden omschreven. Eerst zien wat voor projecten en programma’s er zijn en er dan over praten met beleidsmakers. In Senegal is dat inclusief president Macky Sall.

Regeringen vragen om advies en hulp bij het (beter) toegankelijk maken van financiële diensten voor de hele bevolking, en met name kleine boeren, kleine ondernemers en vrouwen. Vaak hebben ze zelf al wat in gang gezet. Zo lanceerde Senegal eerder dit jaar een nationale strategie (NSFI). Of ze zijn al een aantal jaren bezig en willen weten hoe ze er nu voorstaan of nog kunnen verbeteren.

Hoe het ook zij, die regeringen kloppen dan aan bij het VN-kantoor van koningin Máxima. Zij is immers de mondiale expert of in elk geval de klusjesvrouw. In twaalf jaar heeft ze zoveel kennis opgedaan – wat werkt, wat werkt niet, waar moet je opletten, wat gaat vaak fout – dat ze ambitieuze nationale plannen soms snel kan doorprikken, bijsturen of complimenteren. Dat doet ze niet alleen. Ze heeft allerlei steuntroepen en adviseurs, die ook mee op reis gaan.

Soms is de kracht van Máxima enkel en alleen – en daarbij helpt het af en toe dat ze ‘koningin’ is (of zich zo mag noemen, voor de medepuristen) dat door haar visites groepen mensen bijelkaar worden gebracht die elkaar anders nooit treffen over het onderwerp ‘financiële inclusie’. En ja, dat kan ook de halve ministersploeg zijn zoals in 2014 in Peru. 

Als iedereen met elkaar aan tafel zit, kunnen er sneller afspraken worden gemaakt, neuzen in dezelfde richting worden geduwd, kennis worden gedeeld en nieuwe doelen gesteld. Voor Máxima is het dan een enorme steun in de rug dat ze in de praktijk heeft ervaren tegen welke problemen of uitdagingen de gebruikers van nieuwe, vaak innovatieve financiële middelen aanlopen.

Denk daarbij aan connectiviteit – valt de stroom steeds uit dan is mobiel bankieren lastig. Is toegang tot internet betaalbaar, zijn mobiele telefoons of abonnementen of prepaid kaarten te betalen? Wordt er om een identiteitskaart gevraagd – belangrijk in de strijd tegen fraude – maar is die wel voor iedereen verkrijgbaar? De lijst is lang en in elk land verschillend.

Donderdag wordt die lijst gecheckt en afgevinkt in Dakar, met als slotakkoord een ontmoeting en aansluitende persconferentie met president Macky Sall. De koningin heeft hem al een paar keer ontmoet, vorig jaar ook via Zoom. Sall is invloedrijk, mede omdat hij nu ook het voorzitterschap van de Afrikaanse Unie bekleedt.

Aan het einde van de avond is dan tijd om naar het vliegveld te gaan voor de vlucht met Air France naar Parijs en dan door naar Amsterdam. Lang hoeft Máxima niet thuis te zijn. Vrijdag wordt ze met man en oudste dochter verwacht in het Koninklijk Paleis in Oslo.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © Patrick van Katwijk e.a.

Máxima praat op slotdag in Senegal met zes ministers en president Macky Sall

De agenda van koningin Máxima ziet er donderdag niet erg spannend uit en spiegelt het schema dat Máxima als VN-vertegenwoordiger eerder deze week op de tweede dag van haar bezoek aan Côte d’Ivoire (Ivoorkust) afwerkte. De eerste minister staat in elk geval al om acht uur op de stoep van het hotel aan de Atlantische kust in Dakar.

Het schema zoals van tevoren doorgegeven. Wijzingen en verschuivingen zijn echter eerder regel dan uitzondering, hetgeen ook weer niet zo vreemd is met zo’n groot aantal betrokken bewindslieden en de president. Zo was de minister van Handel niet beschikbaar. 

• Ontmoeting met minister Aly Saleh Diop van veeteelt. 
• Transfer naar het ministerie van Digitale Economie en Telecommunicatie voor gesprek met minister Yankhoba Diatara.

• Transfer naar het ministerie van Financiën en Begroting voor overleg met minister Abdoulaye Daouda Diallo.
• Coördinatiebijeenkomst met de minister van Financiën en anderen over de Nationale Strategie voor Financiële Inclusie. Daarbij zijn maar liefst acht ministeries vertegenwoordigd, maar ook de nationaal directeur van de BCEAO, de regelgevende instantie voor telecommunicatie en postdiensten, de Vereniging van Verzekeraars van Senegal, de Consumentenbond e.a.
• Transfer naar ministerie van Economie, Planning en Samenwerking voor ontmoeting met minister Amadou Hott.
• Transfer naar ministerie van Vrouwenzaken, Familie, Gender en Kinderbescherming voor gesprek met minister Ndèye Saly Diop Dieng.

Tijd voor de lunch.

• Transfer naar ministerie van Microfinanciering en Sociale Economie voor gesprek met minister Zahra Iyane Thiam.

• Voorbereiding op persconferentie en ontmoeting met president.
• Transfer naar het kantoor van president Macky Sall en aansluitend ontmoeting (16.45 uur).
• Persconferentie koningin Máxima en president Macky Sall.

Daarna: evaluatie met eigen team en adviseurs, diner en vertrek naar vliegveld.

© RB