ROYALBLOG.NL

Mary Simon nieuwe 'G-G' van Canada

Canada krijgt eindelijk weer een nieuwe gouverneur-generaal. Koningin Elizabeth heeft begin deze maand de aanbeveling van premier Justin Trudeau overgenomen en maandag wordt Mary Simon geïnstalleerd als de 30ste 'G-G' van Canada.

Mary Simon is de eerste gouverneur-generaal van 'inheemse afkomst'. Ze is Inuit en heeft zich jarenlang ingezet voor de rechten en het behoud van de cultuur van de bevolking van het noorden van Canada. Simon volgt Julie Payette op die in januari ontslag nam na onderzoek naar haar (pest- en intimidatie)gedrag als werkgever in Rideau Hall.

Het afgelopen half jaar heeft de president van het Hooggerechtshof, Richard Wagner, naast zijn rechterlijke baan ook de functie van gouverneur-generaal waargenomen. Dat was geen sinecure aldus Wagner, die er naar uit zag dat de regering een opvolger voor Payette zou aanstellen. Mary Simon is de dertiende gouverneur-generaal die koningin Elizabeth sinds haar troonsbestijging in 1952 heeft benoemd.

De republikeinse beweging concludeerde uit de lange vacature dat het takenpakket van de gouverneur-generaal niet veel voorstelt en dat de functie kan worden afgeschaft. Mocht Canada echter toch behoefte hebben aan een ceremonieel staatshoofd dan moet dat niet een mevrouw zijn die in Engeland woont, maar een Canadese – als president van Canada.

Aan die wens is echter nog niet beantwoord. Elizabeth is nog steeds koningin van Canada en Mary Simon gaat haar vertegenwoordigen.

© RB

Nieuw-Zeeland: geen haast met republiek

De Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern (40) is republikein. Daar heeft ze nooit een geheim van gemaakt. Ze gelooft ook dat Nieuw-Zeeland nog tijdens haar leven een republiek wordt. Maar ze zal als premier daar nu niet het voortouw bij nemen.

,,Ik heb niet de indruk dat Nieuw-Zeelanders daar op dit moment om staan te springen. Ik kan met niet herinneren dat er ook maar één persoon is geweest die het onderwerp bij mij heeft aangekaart. Mijn regering heeft een lijst gemaakt van prioriteiten. Daar hoort dit niet bij”, herhaalde Ardern eerdere uitspraken.

De premier kreeg een vraag over het afschaffen van de monarchie toen ze eerder deze week in Wellington de nieuwe gouverneur-generaal Dame Cindy Kiro voorstelde. De gouverneur-generaal is de plaatsvervanger van koningin Elizabeth in Nieuw-Zeeland. Logisch dat Ardern ook werd gevraagd naar de wenselijkheid van het hebben van een staatshoofd op afstand.

De premier zei wel dat er wettelijk heel wat moet worden geregeld alvorens Nieuw-Zeeland zich kan ontdoen van de monarchie en de monarch. Zo is er het Verdrag van Waitangi, dat de verhoudingen tussen de Maori en de Kroon sinds 1840 regelt, en daar zal zorgvuldig naar gekeken moeten worden voordat Nieuw-Zeeland een republiek kan worden.

Het republikeinse sentiment is in Nieuw-Zeeland nooit zo sterk geweest als in bijvoorbeeld Australië, waar zelfs een referendum is gehouden. De republikeinen verloren dat overigens, mede omdat onduidelijk was op welke wijze een staatshoofd gekozen zou worden.

Koningin Elizabeth is naast staatshoofd van het Verenigd Koninkrijk ook staatshoofd van vijftien andere landen ('realms'), waarvan Australië, Canada en Nieuw-Zeeland de grootste en belangrijkste zijn. Afgelopen weekeinde maakte de regering van Barbados bekend verdere stappen te hebben gezet op weg naar de republiek. Die moet op 30 november een feit zijn.

© RB

• Lees ook: Queen krijgt Cindy Kiro als nieuwe gouverneur-generaal Nieuw-Zeeland
• Barbados zet nieuwe stap naar republiek
• Barbados krijgt geen referendum over afdanken Queen
• Australiërs willen liever een republiek
• Jacinda Ardern verwacht republiek

Zo maar zes verhalen van Canadese militairen die prinses Margriet hoorde

Prinses Margriet kreeg bij haar bezoek maandag aan de fototentoonstelling op de Canadese militaire begraafplaats in Groesbeek zes uiteenlopende verhalen te horen over zes daar begraven Canadezen. Die verhalen hadden echter twee dingen gemeen. De betrokkenen waren tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland terecht komen en waren in de strijd of door noodlottig toeval om het leven gekomen.

Op de website van de stichting 'Faces to graves' zijn de levensverhalen van deze zes, en van nog zo'n 400 anderen terug te lezen. Bijzondere verhalen, gewone verhalen, verhalen met een trieste afloop – gedood in het gevecht, maar ook verdronken in het kanaal na een avondje stappen of overreden tijdens het slapen in het hoge gras of bij het fietsen in de nacht. </p In het kader van de Dodenherdenking is het goed stil te staan bij de levens van hen die hun leven ervoor over hadden om het verre, onbekende West-Europa te bevrijden.

Van deze zes soldaten hoorde prinses Margriet de levensgeschiedenis.

William C. Brown (9 okt 1915- 8 dec 1945)

Hij werd door zijn kameraden 'Brownie' genoemd, was een Canadees met een ouder uit de Bahamas, die in oktober 1944 de 'Distinguished Conduct Medal' verdiende vanwege koelbloedig handelen bij de strijd rond Woensdrecht en de Oosterschelde. Daarna werd zijn eenheid overgeplaatst naar de grensstreek.

Voorafgaand aan de volgende opdracht kreeg Brown op 8 december 1944 toestemming 's avonds vanuit Grave even op en neer te fietssen naar Oss te fietsen om wat spullen op te halen bij een familie waar hij eerder was ondergebracht. Op de onverlichte weg en op zijn onverlichte fiets werd hij 45 minuten na vertrek door een Canadese legertruck dood gereden. Het was een fataal ongeluk, waaraan niemand schuld had bepaalde de militaire rechtbank later.

Stuart Drummond (7 okt 1921 – 19 feb 1945)

Hij kwam begin 1945 als lid van het Essex Scottish Regiment naar Groesbeek. Hij nam deel aan 'Operatie Veritable' waarin de geallieerden het land tussen Maas en Rijn en de gehele westelijke oever van de Rijn in handen probeerden te krijgen, om daarna door te stoten naar het Ruhr-gebied. De strijd was hevig en op 19 februari 1945 liet 'private' Stuart Drummond aan de Duitse kant van de grens het leven. Van zijn regiment ligge maar liefst 142 militairen begraven in Groesbeek. De begraafplaats heeft mede deze plek gekregen omdat het uitkijkt over Duitsland en het voormalige slagveld.

John Ralph Hooper (6 jan 1916- 26 jan 1945)

Over deze 'lance corporal' is minder bekend. Hij kwam in 1942 in dienst en diende precies 939 dagen in het leger toen hij sneuvelde door een hoofdwond. Hij kreeg eerst een tijdelijk graf bij Den Bosch en later werd hij begraven in Groesbeek.

Herbert 'Herbie' Dixon Stitt ( 1 dec 1921 – 17 apr 1945)

Een avontuurlijke, maar soms ongedurige soldaat was Stitt aanvankelijk. Hij had moeite met de strakke militaire regels en discipline, en in totaal werd 76 dagen soldij ingehouden als straf. Maar Stitt bleek vindingrijk en werkte hard toen het erop aankwam. Hij werd eind 1943 ingezet in Italië, en kwam met zijn tankeenheid via Frankrijk en België in april 1945 in Nederland terecht.

Op 16 april raakte hij betrokken bij hevige gevechten bij het zuiveren van Otterlo, waarbij de inmiddels korporaal geworden Stitt zich onderscheidde door vanuit zijn tank vanuit de open luik het geschut te bedienen. Hij kreeg daarvoor de volgende dag de 'Distinguished Conduct Medal'.

Moe van alle inspanningen besloot hij een dutje te doen in het hoge gras achter de kerk in Andelst. Daar werd hij overreden door een net op die plek kerende tankwagen. De chauffeur had hem niet gezien. 'Heel triest' merkte prinses Margriet op na het horen van het verhaal.

Aubrey Cosens (21 mei 1921 – 26 feb 1945)

Deze Canadees kwam in juli 1944 aan in Normandië en werd in relatief korte tijd bevorderd tot korporaal en daarna tot sergeant. Hij vocht met zijn eenheid in Frankrijk en was daarna betrokken bij de strijd rond de Schelde. Vervolgens kwam hij bij Nijmegen terecht en daarna net over de grens in Duitsland bij de eerder al genoemde 'Operatie Veritable'.

Cosens onderscheidde zich bij een actie tegen drie zwaar bewapende boerderijen bij Mooshof, waar hij meer dan twintig Duitsers uitschakelde en nog zo'n aantal gevangen maakte. Een sluipschuiter kreeg Cosens in het vizier en doodde hem aan het einde van de actie. Cosens ontving postuum het Victoria Cross – de hoogste militaire onderscheiding, als één van zestien Canadezen die deze onderscheiding kregen.

Martin Victor Shields (23 sep 1920 – 7 jul 1945)

Ook deze militair stierf niet door een vijandelijke handeling. Integendeel. Shields kwam twee maanden na het einde van de strijd om het leven door verdrinking in het Merwedekanaal na een dansavond van zijn regiment. Als seingever had hij vanaf november 1943 vanuit Italië de opmars van de geallieerden meegemaakt en via Frankrijk was hij in maart 1945 met de Eerste Canadese Infanterie Divisie in Nederland terecht gekomen.

Op de begraafplaats zijn tientallen van zulke ontroerende, schokkende maar ook eenvoudige verhalen te vinden.

© RB Hans Jacobs

Prinses Margriet bezoekt expositie op Canadese oorlogsbegraafplaats

Prinses Margriet heeft maandagmiddag een bezoek gebracht aan de Canadese Oorlogsbegraafplaats in Groesbeek. Daar bekeek ze de fototentoonstelling ‘The Faces of Groesbeek’.

Die expositie is een initiatief van de Stichting Faces to Graves. De stichting doet onderzoek naar omgekomen soldaten met als doel hun levensverhalen voor iedereen toegankelijk te maken. Met foto’s en verhalen geven zij een ‘gezicht’ aan de begraven Canadese soldaten.

Prinses Margriet – zelf in 1943 in Canada geboren, tijdens de ballingschap van de koninklijke familie in de Tweede Wereldoorlog – maakte een wandeling over de begraafplaats. Er werd eerst stilgestaan bij de herdenkingsplaats voor vermiste soldaten en daarna bij zes graven die voorzien zijn van een foto.

Daar vertelden vrijwilligers aan de prinses de levensverhalen van de soldaten die daar begraven liggen. De verhalen van William Cary Brown, Stuart Drummond, John Ralph Hooper, Herbert Dixon Stitt, Aubrey Cosens en Martin Victor Shields. 

Bijna 1500 van de ruim 2600 graven, die worden beheerd door de Commonwealth War Graves Commission, zijn inmiddels van een foto voorzien. Daarnaast staan op de website vele verhalen over de omgekomen soldaten met bijbehorende foto’s.

In Groesbeek hebben 2331 Canadezen hun laatste rustplaats, daarnaast liggen er ook 256 Britten, drie Australiërs, één Nieuw-Zeelander en acht militairen van buiten het Gemenebest, onder wie een Nederlander, een Rus en drie Belgen.

Niet alle graven hebben een naam en het monument telt 1047 namen van vermisten, onder wie 943 Britten, 102 Canadezen en twee Zuid-Afrikanen.

© RB

Elizabeth ziet haar Canadese stand-in Julie Payette plotseling vertrekken

De Canadese premier Justin Trudeau heeft vrijdag telefonisch contact gehad met koningin Elizabeth in haar functie als staatshoofd van Canada. Hij vertelde haar over het opstappen van gouverneur-generaal Julie Payette en de aanstelling van Opperrechter Richard Wagner als tijdelijk vervanger. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een Canadese gouverneur-generaal ontslag heeft genomen.

Trudeau deed verslag over zijn gesprek met de Queen tijdens een persconferentie bij Rideau Cottage, zijn tijdelijke ambtswoning op het terrein van Rideau Hall, de koninklijke residentie in Ottawa en het kantoor van de gouverneur-generaal.

Payette (57) maakte donderdag bekend te vertrekken vanwege een nog te publiceren onderzoeksrapport over de werksfeer in Rideau Hall. Daarin werd gesteld dat Payette en haar secretaris Assunta di Lorenzo het personeel bij herhaling had gekleineerd, uitgescholden en publiekelijk had vernederd.

Justin Trudeau (nu 49) was bij zijn aantreden in 2015 een fris en monter gezicht op zowel het Canadese politieke toneel als op de wereldtribune. Jong en ambitieus, kerstkind en zoon van een niet geheel omstreden vroegere premier, paste hij goed bij het beeld dat een groot deel van de wereld heeft bij het horen van de naam 'Canada'. Draai de klok zes jaar door en Trudeau heeft veel van zijn glans verloren. Afgelopen week liep hij met het aftreden van Payette opnieuw een flinke deuk op.

De premier kreeg veel vragen over het gevolgde procedure voor haar aanstelling in 2017. Hij maakte destijds geen gebruik van een selectiecommissie, hetgeen altijd gebruikelijk was. Trudeau dacht het toen zelf wel te kunnen fiksen en meende dat er zorgvuldig was gehandeld maar ,,we gaan natuurlijk ook kijken naar manieren waarop we de selectieprocedure kunnen versterken.”

Julie Payette leek een ideale keuze: vrouw, wetenschapper, Canada's eerste astronaut, alleenstaande moeder, modern. Maar, zo brachten Canadese media vrijdag in: het ontbrak haar aan empathie, zin in de baan en zin om de publieke taken die het grotendeels ceremoniële ambt met zich meebracht, uit te voeren. De krant Ottawa Citizen had een niet mis te verstane boodschap voor Trudeau: 'volgende keer, kies een gouverneur-generaal die van mensen houdt.'

De premier beloofde tijdens zijn persconferentie de tijd te zullen nemen voor het vinden van een opvolger voor Julie Payette. Koningin Elizabeth heeft in deze verder geen taak. Buckingham Palace meldde vrijdag dat ze op de hoogte worden gehouden en wanneer de premier een kandidaat heeft, zal ze zijn aanbeveling opvolgen en deze tot gouverneur-generaal benoemen.

Volgens de republikeinse groepering 'Republic Now/République du Canada' is dit een goed moment om eindelijk af te stappen van het archaïsche regeringsmodel waarbij een monarch uit een ander land zich bemoeit met wie in Canada plaatsvervangend staatshoofd is.

© RB Hans Jacobs

Jordaanse koning bij G20, Nederland niet

De Jordaanse koning Abdullah is dit weekeinde één van de zeven extra genodigden bij de digitale topbijeenkomst van de G20. Abdullah is uitgenodigd door gastheer koning Salman van Saudi-Arabië. Die heeft ook buurland de Verenigde Arabische Emiraten een invitatie gestuurd.

De jaarlijkste bijeenkomst van de leiders van de negentien belangrijkste economieën van de wereld plus de Europese Unie, kent naaste de vaste deelnemers ook altijd een aantal door het gastland uitgenodigde deelnemers.

Zo was minister-president Mark Rutte de afgelopen jaren namens Nederland achtereenvolgens als 'extra' welkom bij de G20 in Duitsland, Argentinië en Japan.

Saudi-Arabië nodigde Nederland niet uit, maar koos voor de samenkomst op 21 en 22 november naast Jordanië en de Emiraten ook Rwanda, Singapore, Spanje, Vietnam en Zwitserland. Wellicht dat Nederland volgend jaar weer een kans maakt wanneer de G20 wordt geleid door Italië.

Saudi-Arabië had van de G20 een groot spektakelstuk willen maken maar de coronapandemie gooide al vroeg dit jaar roet in het eten. De wereldleiders komen niet naar Riyad maar vergaderen via video onder leiding van de Saudische koning.

De nationale bank van Saudi-Arabië heeft vorige maand een speciaal bankbiljet uitgegeven ter gelegenheid van de G20, met daarop aan de ene kant koning Salman en aan de andere kant een wereldkaart met daarop de deelnemende landen.

Die kaart heeft inmiddels al geleid tot een reactie van India dat boos is over de wijze waarop het omstreden Kashmir is aangegeven.

© RB; Beeld: SAMA

Barbados krijgt geen referendum over afdanken Queen

Premier Mia Mottley van de Caribische eilandstaat Barbados is niet van plan een referendum te houden over het inruilen van koningin Elizabeth voor een republiek. Ze gaat de wijziging doorvoeren via het parlement, zo liet ze weten in een toelichting op de aankondiging in de troonrede eerder deze week. De wetsvoorstellen liggen al klaar.

Mottley hoeft in het parlement geen tegenstand te verwachten. Haar Labour-partij heeft sinds 2018 alle dertig zetels in handen. Een van haar partijgenoten, bisschop Joseph J.S. Atherley, moest zelfs 'overlopen' naar de oppositie omdat de grondwet van Barbados voorschrijft dat er altijd minstens één zetel moet worden bezet door de oppositie.

De premier wil de wijziging doorvoeren voor de viering van de 55e verjaardag van de onafhankelijkheid in ovember 2021. ,,Het is geen breuk met de monarchie, of een teken van minder respect. Integendeel. We hebben een uitstekende relatie met het Verenigd Koninkrijk en met de koninklijke familie, maar het is tijd om de volgende stap te zetten in de ontwikkeling van Bardados en het zelfvertouwen van onze bevolking te versterken”, aldus Mottley.

,,Ik kan me niet voorstellen dat het Verenigd Koninkrijk iemand anders zou willen dan een Brits staatshoofd, of de Verenigde Staten iemand anders dan een Amerikaan. Dat geldt ook voor Barbados, dus dit is slechts een natuurlijke stap”, legde ze uit aan de Australische televisiezender ABC.

In Australië dat in 1999 een referendum hield over afschaffing van de monarchie en toen besloot om de Queen toch maar te houden, heeft de aankondiging van Barbados veel losgemaakt. Ook in andere Caribische eilandstaten zou het debat over de staatsvorm weer een nieuwe impuls kunnen krijgen. Jamaica bijvoorbeeld speelt al jaren met het idee, zonder dat er concrete stappen zijn gezet.

© RB

W.-Alexander bij diner president

Koning Willem-Alexander is woensdagavond in Beit HaNasi, de presidentiële residentie in Jeruzalem, ontvangen door president Reuvin Rivlin. Die gaf daar een themadiner onder de noemer 'International Leaders Forum' voor de staatshoofden en regeringsleiders die al zijn aangekomen voor het Wereld Holocaust Forum dat donderdagmiddag wordt gehouden. 

Aan tafel zaten behalve Willem-Alexander onder anderen groothertog Henri van Luxemburg, kroonprins Haakon van Noorwegen, de Belgische koning Filip, de Spaanse koning Felipe, de presidenten van Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en de gouverneurs-generaal van Australië en Canada. Grote afwezigen waren prins Charles en president Vladimir Poetin, die beiden pas donderdagmorgen naar Israël komen. 

Het presidentieel paleis was niet op zoveel gasten berekend en voor de middenhal, waar het diner werd gegeven was een partytent gebouw om de genodigden te ontvangen alvorens iedereen aan tafel ging. Voor de meegereisde delegaties en beveiliging waren nog eens twee tenten neergezet op het terrein van Beit HaNasi. 

Het ruimtegebrek bij zo'n omvangrijke bijeenkomst heeft in Israël de discussie weer aangewakkerd of de residentie niet moet worden vergroot. Daar is eerder over gesproken maar uitbreiding werd te duur gevonden.

President Rivlin begroette zijn gasten bij binnenkomst, en hij kreeg een warme omhelzing van koning Felipe. Rivlin was ook de eerste die het woord voerde aan tafel. Hij sprak van een historische samenkomst, die in het teken stond van de globale strijd tegen antisemitisme, de herdenking van de Holocaust - de moord op zes miljoen Joden door nazi-Duitsland, en de 75e verjaardag van de bevrijding van vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. 

© RB

Koningin Elizabeth geeft Harry de ruimte

Koningin Elizabeth heeft maandagmiddag na afloop van het familieberaad op Sandringham over prins Harry en Meghan een verklaring uitgegeven. Daarin zegt ze begrip en respect te hebben voor de vorige week abrupt via Instagram op straat gegooide wensen van de hertog en hertogin van Sussex, al had ze liever gezien dat ze 'full-time' actief zouden blijven voor 'The Firm' - het koninklijk bedrijf. 

De koningin zegt ook dat er nog werk aan de winkel is en dat er zeker een overgangsperiode nodig zal zijn. De financiën en de beveiliging zijn hete hangijzers die nog heel wat denkvermogen opeisen van degenen die ze moeten regelen.

© RB

Koningspaar neemt afscheid van vertrekkende ambassadeur Argentinië

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben maandag formeel afscheid genomen van de Argentijnse ambassadeur Héctor Horacio Salvador. Hij werd op paleis Noordeinde in audiëntie ontvangen, zo liet de Rijksvoorlichtingsdienst weten.

De Argentijnse diplomaat was een van langst zittende ambassadeurs in Den Haag. Hij behoorde op 17 april 2013 tot het selecte groepje van vier dat als laatsten geloofsbrieven mocht aanbieden aan koningin Beatrix. De collega's uit Griekenland, Duitsland en China zijn al eerder vertrokken, hetgeen Héctor Horacio Salvador tot oudgediende maakte.

Het is niet gebruikelijk dat het koningspaar de vertrekkende ambassadeur samen ontvangt, maar het is wel vaker voorgekomen. Het was tot de troonswisseling regel* om ambassadeurs die langer dan vier jaar in Den Haag hadden gewerkt een afscheidslunch aan te bieden, en ambassadeurs die nog geen vier jaar waren gebleven maar wel langer dan twee jaar in audiëntie te ontvangen.

Prins Claus was vaak bij die  lunch aanwezig en koningin Beatrix nodigde bij gelegenheid ook haar zus en haar echtgenoot uit, zoals bij een afscheid van de Canadese ambassadeur en de ambassadeur van Zijne Majesteit de Keizer van Japan (2001).

4 juli 2000: Koningin Beatrix en Prins Claus hebben op Paleis Huis ten Bosch een afscheidslunch aangeboden aan de Ambassadeur van Canada, H.E. mevrouw M. Bernard-Meunier. Prinses Margriet en Mr. Pieter van Vollenhoven waren daarbij aanwezig.

Meer variaties waren ook mogelijk: prinses Máxima was in 2005 bijvoorbeeld bij de lunch voor de vertrekkende ambassadeur van Frankrijk. Willem-Alexander én Máxima schoven in 2003 aan bij het afscheidsetentje voor de vertrekkende vertegenwoordiger van Brazilië. 

Ambassadeur Abdelouahab Bellouki van Zijne Majesteit de Koning van Marokko lijkt op het eerste gezicht – na vluchtig onderzoek – nu de langst dienende ambassadeur in Den Haag**. Hij behoort tot het al even selecte groepje dat als eersten geloofsbrieven mocht aanbieden aan de nieuwe koning, op 8 mei 2013.

*) De laatste melding van een afscheidslunch is te vinden op 25 februari 2013: Hare Majesteit de Koningin heeft hedenmiddag op Paleis Huis ten Bosch in Den Haag in afscheidsaudiëntie ontvangen de ambassadeur van Griekenland, Z.E. John Economides.

**) De ambassadeur van Botswana lijkt op dit moment het langst geaccrediteerd in Den Haag. Samuel Otsile overhandigde op 24 augustus 2011 zijn geloofsbrieven aan koningin Beatrix. Andere langblijvers zijn ambassadeur Ousmane Sylla van Guinée (9 januari 2013) en zijn collega van Equatoriaal Guinea, Carmelo Nvono-Ncá (27 februari 2013). Alledrie ambassadeurs hebben echter hun residenties niet in Nederland maar in Brussel.

© RB; Met dank aan EG. Beeld: © RVD Koninklijk Huis