ROYALBLOG.NL

De geest is uit de fles in Thailand en het grootste taboe is doorbroken

Het is opvallend. De zogenoemde 'royalisten' in Thailand – ook bekend als de geelhemden, naar de kleur van maandag, de dag van de week waarop de koningen Bhumibol en Vajiralongkorn zijn geboren – dragen wanneer ze steun willen betuigen aan de monarchie steeds portretten mee van de overleden koning. Niet van zijn nu regerende zoon.

Het is een ogenschijnlijk klein detail, maar het is tevens veelzeggend. Tijdens een uitzending van Spijkers met koppen zaterdag kwam de vraag aan de orde of de nieuwe koning – Rama X volgens de doortelling in de Chakri-dynastie – respect geniet. Het antwoord luidde dat de monarchie nog wordt gerespecteerd, maar daarbij denken de meeste Thai aan Rama IX – koning Bhumibol.

Op zich is dat niet zo gek. Bhumibol kwam in 1946 op de troon en overleed ruim zeventig jaar later, in oktober 2016. Er waren op dat moment nauwelijks Thai die een andere vorst hadden gekend en zeventig jaar zorgvuldige propaganda, koninklijke journaals en verheerlijkingscampagnes hadden hun effect bereikt. Bhumibol was misschien geen god, maar het scheelde niet veel. En de Thaise politici verbleekten in zijn bijzijn.

Probeer als kroonprins maar eens je eigen plek te vinden wanneer papa wordt gezien als een god. Ongeacht wat je doet, het is nooit goed of goed genoeg. Probleem is echter dat Vajiralongkorn het in tegenstelling tot zijn zus prinses Sirindhorn ook niet meer probeerde. Hij ging in de wachtkamer zitten, maar bouwde die bij wijze van spreken wel om tot boudoir om daar zijn aanzienlijke lusten bot te vieren.

Het privéleven van Vajiralongkorn laat zich niet in een maar alinea's samenvatten. Misschien een paar kerngegevens, zoals die zaterdag ook bij NPORadio2 aan bod kwamen. Vier huwelijken, zeven kinderen, waarvan de vier oudste zoons samen met hun moeder (vrouw #2) zijn verstoten en verbannen. Een officiële bijvrouw (tussen oktober 2019 en augustus 2020 even opzij gezet) en tal van 'haremdames'.

Vajiralongkorn woont al zeker dertien jaar in Beieren. De precieze reden is onbekend. Gezondheid is geopperd, meer privacy ook. Hij liet na zijn troonsbestijging de net door de bevolking goedgekeurde nieuwe grondwet – Thailand wisselt vaker van grondwet dan Amerika van president – veranderen opdat hij vanuit het buitenland kon regeren en geen regent hoefde aan te stellen tijdens zijn (langdurige) afwezigheid.

In Beieren heeft hij een aantal huizen. In één daarvan woont zijn jongste zoon, prins Dipangkorn – spruit van de afgedankte vrouw #3. De koning huist tegenwoordig zelf in een luxehotel in Garmisch-Partenkirchen, dat van de Beierse autoriteiten toestemming kreeg ook in coronatijd voor de koning – die het helemaal heeft afgehuurd – open te blijven. Koningin Suthida, met wie de koning vorig jaar mei verrassend trouwde (vrouw #4), woont in Zwitserland.

Het leven in Duitsland bevalt Vajiralongkorn duidelijk beter dan dat in Thailand. In dit coronajaar, waarin de Thaise economie mede door het wegblijven van de voor de inkomsten zo belangrijke toeristen – het land is op slot – instortte, maakte de koning zeven ééndaagse tripjes naar Bangkok. Zeven. Avondvlucht heen en nachtvlucht terug. Via Zürich om Suthida op te halen. De quarantaineregels in eigen land werden genegeerd. Alleen deze maand is hij langer in Thailand vanwege een reeks plechtigheden en het einde van de boeddhistische vastentijd.

Is het vreemd dat zo'n kroonprins/koning zich niet populair maakt bij de bevolking? Het is niet helemaal duidelijk hoeveel die meekrijgt van de activiteiten van Vajiralongkorn. Op kritiek of kritische berichtgeving over het koningshuis staat een gevangenisstraf van vijftien jaar. De straf hoeft in feite niet eens te worden opgelegd, of maar heel af en toe, omdat iedereen – de media voorop – zich uit voorzorg aan de regel houdt of zelfcensuur toepast.

Maar in deze tijd van sociale media en de mogelijkheid om door de Thaise regering opgelegde blokkades van bijvoorbeeld Facebook-pagina's en profielen te omzeilen, weet in elk geval het jongere deel van de bevolking veel meer dan paleis en regering lief is. Bij de deze zomer begonnen demonstraties van voornamelijk studenten tegen het bewind van premier-generaal Prayut Chan-o-cha – die in 2014 een staatsgreep pleegde – werd steeds vaker ook op subtiele wijze verwezen naar de koning. Met Duitse vlaggetjes bijvoorbeeld.

Inmiddels is het grootste taboe geslecht: er wordt nu ook openlijk over de koning gesproken. Tot woede van royalisten en het leger, tot angst en schaamte van ouders van de studenten, en tot schrik van Thaise media die bij live-uitzendingen van demonstraties het geluid moeten wegdraaien. Dit om de leuzen tegen Vajiralongkorn niet rechtstreeks in de huiskamer te brengen en daarmee sluiting van de zender te riskeren.

,,De studenten spraken over een zeker instituut”, wordt dan gezegd of geschreven. Of zoals de betogers dat eerder in Harry Potter-stijl deden: het ging over Voldemort – 'Hij-van-wie-de-naam-niet-mag-worden-genoemd.' Koning Vajiralongkorn weet zich eigenlijk geen raad met de protesten. Het liefst zou hij ze hardhandig de kop indrukken, denken waarnemers. Maar dat brengt zijn verblijf in het steeds kritischer wordende Duitsland in gevaar.

Hij hoeft ook nog niet te vrezen voor zijn troon. De bevolking steunt in grote meerderheid de monarchie, en neemt zijn fratsen vooralsnog voor lief. Pas als die schade gaan opleveren, is er kans op een verschuiving – al zullen veel Thai het stilzwijgend eens zijn met de hervormingseisen van de studenten.

Hoe het verder gaat, is onduidelijk. Studenten moeten ook weer studeren. Studenten moeten ook aan de slag na hun studie. Maar de geest zal niet snel weer in de fles gaan. Vajiralongkorn (68) zal ook eens moeten nadenken wat het nu betekent om koning te zijn. Het is in elk geval meer dan 39 (!) eredoctoraten uitreiken aan je echtgenote of een royalist 'dapper' noemen omdat hij zich had durven mengen tussen de demonstranten.

Veelzeggend dat bedankje van vrijdagavond vonden de studenten. De koning bekende daarmee kleur ('geel'), niet zo verrassend natuurlijk. Maar dapper waren eigenlijk de demonstranten. Die hadden en hebben alles te verliezen – en zij waren het die bij tijd en wijle werden aangevallen, door met busjes en vrachtwagens speciaal naar Bangkok gehaalde 'geelhemden'. Ze gingen niet in op de provocaties – en kregen daardoor steeds meer mensen op de been.

Wordt vervolgd.

De uitzending is via deze link terug te beluisteren.

Thai willen koning als Willem-Alexander

Koning Willem-Alexander is 'hot' in Thailand. Het gekrakeel om zijn herfstvakantie in Griekenland is via sociale media niet onopgemerkt gebleven. Het feit dat de koning na woede van de bevolking en kritiek uit parlement vrijwel direct rechtsomkeert maakte, heeft diepe indruk gemaakt. Dat werd nog vergroot door de videoboodschap waarin Willem-Alexander verantwoording aflegde. Zo'n koning willen de Thai óók.

Tienduizenden Thaise studenten voeren al maanden actie voor een democratische regering. Sinds kort zijn daar eisen aan toegevoegd over de monarchie. Die moet hoognodig worden hervormd. De Thai willen een koning die zich om zijn land bekommerd en niet een die – zoals dit jaar 277 van de 297 dagen – in het buitenland verblijft. Een koning ook die zich niet met leger en politiek bemoeit, en niet mensen kan laten opsluiten.

Een koning eigenlijk zoals Willem-Alexander. ,,Zo'n verschil tussen de monarchie in een ontwikkeld land en …” schreef iemand op Twitter, zonder het eigen land te noemen om niet in aanvaring te komen met de strenge wet op majesteitsschennis. ,,Willem-Alexander had naar Thailand moeten komen. Hij wordt hier met open armen ontvangen”, twitterde iemand anders, met een nauwelijks verkapt aanbod voor een inruilactie.

Humor en creativiteit hebben de studentenprotesten gekenmerkt. De koning mag eigenlijk niet worden genoemd, net als het karakter Voldemort uit de Harry Potter-boeken en films. Die werd aangeduid met 'Hij die niet genoemd mag worden.' Dus werd in augustus een Harry Potter-demonstratie gehouden, met veel aandacht voor Voldemort. Precies: eigenlijk Vajiralongkorn.

Inmiddels is het taboe op kritiek op het koningshuis gedeeltelijk doorbroken. Grapjes ten koste van de Thaise koning verschenen woensdag dan ook op sociale media. ,,Arme koning Willem-Alexander. Hij is zo zwak. Hij wilde slechts met vakantie. De mensen begrijpen hem niet, zoals wij onze koning begrijpen ...” en ,,Willem-Alexander is zo onprofessioneel dat hij zijn vakantie liet verhinderen. Hij had onze koning om raad moeten vragen”, spotten de Thai.

Vajiralongkorn weet immers hoe niet alleen één dag vakantie te vieren, maar liefst 277. Dat is het aantal dagen dat hij tot nu toe in Duitsland is geweest. Op dit moment is de koning in Thailand, voor zijn langste verblijf tot nu toe dit jaar. De vorige zeven bezoeken duurden minder dan 24 uur. Eigenlijk kan beter worden gezegd dat Vajiralongkorn op vakantie gaat in eigen land. Dan vallen de vakantiedagen (20) best mee.

© RB Mvv RoyalworldThailand

• Lees ook:
• Thai willen koning als Willem-Alexander
• Positieve reacties op historische boodschap van koning. Ook uit Thailand
• Koningspaar probeert initiatief te pakken
• Koningspaar reageert op Griekse tragedie: 'We zijn betrokken. Maar niet onfeilbaar'
• Beste reclamemakers voor Republikeins Genootschap zijn de Oranjes zelf
• Kranten spreken van 'Publicitair ongeluk van royaal formaat' en 'Kras op de Kroon'
• Bij volgen van Oranjes: niet alleen de krenten, maar de hele journalistieke pap
• Rutte over vakantiereis koninklijk gezin: 'Ik heb verkeerde inschatting gemaakt'
• Koninklijk gezin terug van vakantie
• Rutte: alleen noodzakelijke reizen maken. Koning: bekijk het maar, ik ga lekker weg

Thai in geel ter ere van koning Bhumibol

De Thaise bevolking is door de autoriteiten weer gevraagd gele shirts en hemden uit de kast te halen en dinsdag aan te trekken ter ere van de sterfdag van koning Bhumibol.

Die overleed op 13 oktober 2016 na een regering van iets meer dan zeventig jaar. Op tal van plaatsen vinden die dag herdenkingen plaats en als teken van respect is het gewenst dat de Thai geel dragen, de kleur die wordt geassocieerd met de dag van de week waarop de koning is geboren.

De meeste Thai hebben meerdere gele shirts in de kast omdat ze de afgelopen decennia keer op keer zijn gevraagd die kleur te dragen, vaak een maand lang. Dat was eerder dit jaar bijvoorbeeld het geval in de geboortemand van de huidige koning Vajiralongkorn. Die is toevallig ook op een maandag geboren, zodat de garderobe na het overlijden van diens vader Bhumibol niet aangepast hoefde te worden.

Koning Vajiralongkorn zal dinsdag zelf ook deelnemen aan een aantal plechtigheden. Hij is zaterdag al vanuit Europa in Thailand aangekomen, samen met zijn vrouw koningin Suthida, bijvrouw 'Koi' en leden van zijn harem. Meteen zaterdag en ook zondag nam het koninklijk gezelschap deel aan het in tempels offeren van 'kathin', de traditionele gele gewaden aan boeddhistische monniken. Dit ter gelegenheid van het einde van de boeddhistische vastentijd.

Koning Vajiralongkorn is inmiddels al langer in Thailand – meer dan 24 uur – dan hij het hele jaar is geweest. De zeven vorige bezoeken duurden nooit meer dan een dag en volgden eenzelfde patroon van vroege aankomst in Bangkok en vertrek in de daarop volgende nacht. Dit keer echter is het bedoeling dat hij tot begin november blijft.

© RB

Prins Chakriwat aan beterende hand; verbannen zoon van Thaise koning

Het gaat weer iets beter met Chakriwat Vivacharawongse (37), de derde zoon van de Thaise koning Vajiralongkorn en ook wel prins Chakriwat Mahidol genoemd. Hij zit midden in een chemokuur.

De bijwerkingen belemmerden de afgelopen weken zijn werk voor het naar hem genoemde medisch informatiecentrum in New York, maar het gaat de goede kant op. ,,Ik voel me echt veel beter”, schreef Chakriwat zaterdag op Facebook.

De zoon van Vajiralongkorn heeft een ongeneeslijke erfelijke ziekte: neurofibramatose. Die werd bij hem op zijn dertiende vastgesteld en heeft tot gevolg dat er herhaaldelijk goedaardige tumoren opduiken langs het zenuwstelsel, de ruggenmerg en de hersenen. Chakriwat moet bijna jaarlijks behandeling ondergaan, zoals chemotherapie. Als gevolg van de ziekte is hij inmiddels aan een oor doof.

,,Ik ben niet geboren met het beste of gezondste lichaam”, merkte hij eerder dit jaar op toen weer een nieuwe behandelingsronde begon. ,,Ik heb altijd mijn best gedaan en zal dit blijven doen. Als je gezond bent, verspeel dit dan niet. Je bent buitengewoon gezegend, je hoeft niet constant op je hoede te zijn of te strijden tegen kwalen. Je kunt het leven ten volle aanpakken. Niets stelt me meer teleur dan iemand te zien die volkomen gezond is en de kans op succes en geluk verkwist.”

De levensgeschiedenis van Chakriwat is ook anderszins belast want Vajiralongkorn heeft hem, samen met zijn drie broers Juthavachara, Vacharaesorn en Vatcharawee in 1996 samen met hun moeder Sujarinee uit Thailand verbannen. De vier prinsen – in 1996 werd hen verboden de titel en de koninklijke achternaam Mahihol nog te gebruiken – zijn geboren uit de relatie die Vajiralongkorn had met de actrice Yuvadhida Polpraserth, die later de naam Sujarinee kreeg.

De verhouding liep gelijk op met het eerste huwelijk van de toenmalige Thaise kroonprins met zijn nichtje Soamsawali. Bij haar had Vajiralongkorn in december 1978 zijn eerste kind, prinses Bajrakitiyabha, en bij Sujarinee volgde in augustus 1979 zijn eerste zoon. Aan het huwelijk kwam in 1991 een einde. Vajiralongkorn had op dat moment al vijf kinderen bij zijn minnares, met wie hij in 1994 eindelijk trouwde om in 1996 met veel kabaal weer te scheiden.

Hij had alweer een nieuwe favoriet en beschuldigde Sujarinee van overspel. Ze moest met haar zoons het land uit, terwijl hun dochter – nu prinses Sirivannavari – uit Engeland werd teruggehaald naar Bangkok. De vier zoons van de koning komen in officiële biografieën van het koningshuis niet voor. Toch zijn ze hun vader en het koningshuis altijd trouw gebleven. Ze hopen nog altijd op terugkeer, zo liet de oudste van het stel enkele jaren geleden weten.

© RB: Beeld: Facebook Chakriwat

Koning kan opnieuw niet naar Duitsland

Het was meteen na de aankondiging op 16 september van het voorgenomen bezoek van koning Willem-Alexander aan Duitsland duidelijk dat dit niet door kon gaan omdat Duitsland diezelfde dag nog de richtlijnen voor reizigers uit de provincies Noord- en Zuid-Holland aanscherpte. Donderdag kwam de bevestiging dat het bezoek is geschrapt.

Het Duitse federale Robert Koch Institut (RKI), de evenknie van het Nederlandse RIVM, had de provincies vanwege het toegenomen aantal nieuwe coronabesmettingen tot risicogebied verklaard. Inmiddels moeten Nederlandse bezoekers een negatieve coronatest overlegggen, of veertien dagen in quarantaine gaan.

Koning Willem-Alexander was van plan op 29 september voor het eerst sinds het begin van de coronacrisis officieel naar het buitenland te gaan. Samen met Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier zou hij in Münster, net over de grens in Noordrijn-Westfalen, het Duits-Nederlandse legerkorps bezoeken.

Tijdens het bezoek zouden stafleden koning en bondspresident informeren over de verschillende ontwikkelingen binnen 1 German-Netherlands Corps en vertellen over de operaties die vanuit Münster zijn aangestuurd. Daarnaast stond de algemene Duits-Nederlandse samenwerking op het gebied van defensie op de agenda. Willem-Alexander was in 2015 ook in Münster, voor de twintigste verjaardag van het op 30 augustus 1995 opgerichte korps. 

 

Koning en bondspresident waren ook van plan naar het universitair medisch centrum van Münster te gaan waar eerder dit jaar Nederlandse coronapatiënten zijn opgenomen en behandeld op de intensive care-afdeling. Eerder dit jaar werd het staatsbezoek dat koning Willem-Alexander begin juni aan de Bondsrepubliek zou brengen al uitgesteld vanwege de coronapandemie.

 

© RB

Plaquette Thaise demonstranten snel weg

De Thaise autoriteiten hebben niet lang gewacht om de plaquette te verwijderen die demonstranten dit weekeinde hadden geplaatst op het koninklijk veld Sanam Luang, pal naast het Grand Palace. Maandag bleek deze al weer verdwenen. Actievoerder Parit Chiwarak was niet verbaasd. ,,Dat was te verwachten”, zei hij tegen Thaise media. ,,De plaquette was echter niet alleen in het veld geplaatst, maar ook in onze harten en daar kan hij niet worden verwijderd.”

De plaquette had grote symbolische waarde en was mede daarom reden voor de autoriteiten om deze snel weg te halen. Het verwees naar een soortgelijk gedenkteken dat de afschaffing van de absolute monarchie in 1932 memoreerde en dat na het aantreden van koning Vajiralongkorn van zijn plek bij het Democratie-monument is verdwenen.

De tienduizenden demonstranten die in het weekeinde bezit namen van Sanam Luang hadden een soort replica meegenomen met de tekst: ,,Op deze plek heeft het volk zijn wil uitgesproken, dat dit land toebehoort aan het volk en niet het eigendom is van de monarch.” In het midden van de plaquette was de uit de 'Hunger Games' bekende drievingerige groet te zien, die in Thailand symbool is geworden van het verzet tegen de regering.

Een woordvoerder van de politie zei op zoek te zijn naar de plaquette omdat het als bewijs moet dienen voor illegale activiteiten van de demonstranten. De leiders van de protestbeweging wordt onder meer het betreden van een archeologische vindplaats te hebben betreden, naast het aanroeren van taboe-onderwerpen als hervorming van de monarchie.

Een lid van het parlement heeft bij de politie een klacht ingediend tegen drie leden van oppositiepartijen die ook bij Sanam Luang aanwezig waren. Hij vindt dat hun partijen nu moeten worden ontbonden.

Voor donderdag is een nieuwe demonstratie aangekondigd, bij het parlement. De gekozen dag is pikant omdat koning Vajiralongkorn van plan is voor een dagje over te vliegen uit zijn woonoord Beieren om stil te staan bij de sterfdag van zijn grootvader Mahidol.

© RB; Archieffoto RB

Vajiralongkorn verwelkomd zijn bijvrouw

De Thaise koning Vajiralongkorn is zijn bijvrouw Sineenat 'Koi' Wongvajirapakdi bij aankomst zaterdag op het vliegveld van München zelf afgehaald. Dat blijkt uit foto's die de Duitse Bild Zeitung heeft gepubliceerd. De koning had zijn persoonlijke Boeing 737 naar Bangkok gestuurd om zijn vorig jaar in ongenade geraakte 'koninklijke gezellin' op te halen.

Sineenat, een voormalige verpleegster en lijfwacht van de wispelturige Vajiralongkorn (68), was vrijdag vrijgelaten uit de gevangenis, waar de koning haar had opsluiten. Sineenat (35) was al bijvrouw te ambitieus geweest en had zich misdragen, zo liet het Thaise hof vorig jaar oktober weten.

Sineenat verdween geheel uit zicht en haar naam werd geschrapt. Maar kennelijk kon de in Beieren wonende koning, die daar naar verluidt in zijn hotel in Garmisch Partenkirchen gezelschap heeft van meer dan een dozijn dames, haar toch niet vergeten. De afgelopen weken kwamen er berichten uit Bangkok dat er voorbereidingen werden getroffen om 'Koi' vrij te laten en naar Duitsland te laten komen.

De koning wilde ongetwijfeld dat dit in alle stilte gebeurde, maar buitenlandse media kregen er lucht van en Bild wist opnamen te maken van de koning en zijn geliefde die samen het vliegtuig verlieten, afgeschermd door de gebruikelijke ceremoniële parasollen. In Thailand is er niet over bericht en ook het paleis heeft geen verklaring gegeven voor de terugkeer van Sineenat.

Sineenat Wongvajirapakdi werd vorig jaar zomer voorgesteld als de officiële bijvrouw van de koning, twee maanden nadat hij voor de vierde keer een huwelijk was aangegaan. Zijn echtgenote koningin Suthida (42) woont niet in Beieren maar verblijft op veilige afstand in Zwitserland.

© RB

'Thaise koning wil ex-bijvrouw weer terug'

De Thaise koning Vajiralongkorn heeft zijn vorig jaar verstoten bijvrouw Sineenat 'Koi' Wongvajirapakdi weer in genade aangenomen. Dat hebben woensdag goed gëinformeerde bronnen in Thailand laten weten, zo meldt de in het Thaise koningshuis gespecialiseerde journalist Andrew MacGregor Marshall.

De koninklijke bijvrouw, die een jaar geleden officieel werd gepresenteerd en drie maanden later aan de kant werd gezet, zou ook weer welkom zijn in Beieren, waar de Thaise koning woont.

Over het lot van 'Koi' deden sinds haar publieke degradatie en vernedering tal van geruchten de ronde. De koning had haar in de gevangenis gegooid, en even leek zelfs het dat ze was overleden. De laatste weken echter werd er gefluisterd dat Vajiralongkorn haar terugwilde. In het openbaar kon daar niet over worden geschreven omdat alle berichtgeving over het koningshuis valt onder de strenge wetten op majesteitsschennis. Alleen wat het paleis zelf naar buiten brengt, is toegestaan, en dan nog passen media zelfcensuur toe.

De koninklijke bijvrouw was 'te ambitieus', 'begreep de gewoonten en tradities aan het Thaise hof niet' en "probeerde zich te verheffen tot de status van de koningin", aldus de vorig jaar oktober verspreide verklaring van het paleis. 'Het gedrag van de koninklijke gemalin werd als respectloos beschouwd.' 'Koi' werden al haar adellijke en militaire titels en onderscheidingen afgenomen en alle foto's van haar met de koning werden verwijderd.

Sineenat (35), geboren als Niramon Ounprom, was lid van de koninklijke lijfwacht en verkeerde in die hoedanigheid al enkele jaren in de nabijheid van Vajiralongkorn. Ze volgde daarvoor onder meer een opleiding tot verpleegster aan de militaire verpleegopleiding. Daarna doorliep ze verschillende militaire trainingsprogramma's en kreeg ze een baan in het paleis, waar ze de huidige koning ontmoette.

In 2015 werd ze benoemd in de koninklijke lijfwacht, waar ze met zevenmijlslaarzen door het bevorderingssysteem stapte om generaal-majoor te worden. Haar aanstelling tot officiële concubine zorgde echter voor veel opgetrokken wenkbrauwen omdat in het Thaise koningshuis al lang geen gebruik meer was. Bovendien was Vajiralongkorn kort daarvoor voor de vierde keer getrouwd.

De journalist MacGregor Marshall die het nieuws woensdag openbaar maakte, schrijft veel en vaak over het Thaise koningshuis. Zijn veelal kritische werk is in Thailand verboden en zijn bijdragen op Facebook zijn in Thailand niet te lezen omdat het regime Facebook opdracht heeft gegeven ze te blokkeren.

© RB

Koninklijke vakantiefoto's: gaat het om nieuws of om nieuwsgierigheid?

Het koninklijk gezin is op vakantie in Griekenland. Daar heeft Willem-Alexander vrijdag in Erminioda, waar hij zijn vakantiehuis heeft, vrijdag nog een Koninklijke Boodschap aan de Tweede Kamer ondertekend: over de 'Tijdelijke wet notificatieapplicatie covid-19'. Diezelfde dag werden koning en koningin ook 'betrapt' bij een uitstapje naar Mykonos, zo meldde zaterdagavond het Duitse boulevardblad Bild.

Er is uitvoerig bewijs in de vorm van een hele reeks foto's, gemaakt van het koningspaar op en rond de nieuwe boot 'Alma', maar ook op een naburig strand. Koning en koningin zijn in badkleding, waarbij Willem-Alexander iets meer kleren aan heeft dan zijn echtgenote. Een verstandige keuze gezien de Griekse zon, en de lens van een paparazzo. De koning lijkt op één van de opnamen ook in de gaten te hebben dat er wordt gefotografeerd, hetgeen bij een jetset eiland ook vaker voorkomt. 

Bild plaatste de foto's onder meer op internet en ook andere media gingen er mee aan de haal. Ook in Nederland, waar onmiddellijk de mediacode erbij werd gehaald. Zo van: kijk ons eens dapper zijn! Maar in feite maken de vakantiefoto's nog eens duidelijk dat het goed is daarover afspraken te maken. Het gaat niet om leuk, lief, interessant of sexy, maar gewoon om privé. Dat verandert niet omdat het Máxima is of Willem-Alexander.

Het gaat ook niet over 'ons' belastinggeld: dat is een andere discussie, die eerder moet worden gevoerd. Namelijk bij de vaststelling van de begroting voor de Koning. Wanneer de uitkering eenmaal is vastgesteld, kan Willem-Alexander zelf uitmaken wat hij met zijn inkomstendeel doet. Het is net zomin of net zoveel 'ons' belastingeld wanneer een leraar of politieman een eigen invulling geeft aan zijn vakantie. Dat zal niet altijd zijn op een boot van twee miljoen euro, maar het principe is hetzelfde: het is privé.

Het gaat ook niet om censuur.

De mediacode is een richtlijn die het Koninklijk Huis in 2005 voor zichzelf heeft opgesteld. Het is de rechter die bepaalt of die richtlijn redelijk en billijk is en of en wanneer de privacy van de Oranjes is geschonden.

De koninklijke familie zal de neiging hebben het heel strak te interpreteren en de media zullen snel een royalere interpretatie wensen. Maar een vraag die de rechter in zijn beoordeling meeweegt is: gaat het om nieuws, of om nieuwsgierigheid? Of in dit geval: voyeurisme.

De koningin in bikini valt per definitie onder dat laatste. Het koningspaar voor het eerst gefotografeerd op een nieuwe boot, kan nog als nieuws worden gezien. Om de mediacode stand te laten houden, zal de koning echter wel actie moeten ondernemen. Dat kan ook in Duitsland, waar immers de basis is gelegd voor de mediacode door uitspraken van het Europees Hof in rechtszaken aangespannen door prinses Caroline van Hannover en Monaco, over eenzelfde bescherming van haar privacy.

Eerder afgelopen week waren al foto's opgedoken van een koninklijk bezoek aan Milos. Hoewel die foto's minder spectaculair waren, voerden ze wel tot een incident omdat het koningspaar erop was afgebeeld bij een restaurantbezoek waar geen anderhalve meter afstand in acht werd genomen. Het leidde tot officiële excuses.

© RB Hans Jacobs

Liechtenstein vecht voor soevereiniteit

Vorst Franz Josef II van Liechtenstein wordt door Tsjechië ten onrechte beschouwd als een Duitser. Omdat Tsjechische rechtbanken tot aan het Constitutionele Hof aan toe die fictie in stand houden, heeft Liechtenstein besloten een zaak aan te spannen tegen de Tsjechische Republiek bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. Dit om de soevereiniteit van het vorstendom te waarborgen, zo maakte de regering van Liechtenstein woensdag bekend.

Aan het geschil tussen Liechtenstein en Tsjechië ligt een presidentieel decreet uit 1945 ten grondslag. Daarin werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog al het "etnisch" Duitse bezit op het grondgebied van het toenmalige Tsjecho-Slowakije onteigend. Iedereen met de Duitse of Oostenrijkse nationaliteit werd tegelijkertijd over de grens gedreven. Voor het gemak werd Liechtenstein onder Duitsland gekwalificeerd, met als gevolg dat onder meer de vorstelijke familie van de ministaat aanzienlijke bezittingen verloor.

De familie 'Von und zu Liechtenstein' speelde vanouds een belangrijke rol aan het Habsburgse hof in Wenen. Het vorstendom diende aanvankelijk alleen om de familie aan de prinsentitel te helpen. De belangen en interesses lagen elders, inclusief in het bij de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie behorende Bohemen en Moravië, dat in 1918 zelfstandig werd als Tsjecho-Slowakije.

In 1939 verhuisde de toenmalige vorst van Liechtenstein, Franz Josef II (1906-1989) van Wenen naar Vaduz, waar de vorstelijke familie sindsdien is blijven wonen. Zijn zoon Hans Adam II is sinds 1989 de vorst van Liechtenstein.

Tegen de onteigening en in beslagname van de bezittingen konden tot de val van het communisme in Oost-Europa geen stappen worden ontnomen, maar begin jaren negentig liet de 'Fürst von Liechtenstein Stiftung' van zich horen en vroeg namens het vorstenhuis om teruggave en schadevergoeding.

Het land Liechtenstein dreigde ook toelating van Tsjechië bij Europese instellingen te frustreren zolang de zaken niet waren geregeld. Tsjechische rechtbanken wezen de meeste eisen echter af omdat Liechtenstein onder Duitsland werd en wordt geklassificeerd.

Dit voorjaar kwam het Tsjechische Constitutionele Hof andermaal tot de bewering dat Liechtensteiners eigenlijk Duitsers zijn, en daarom geen aanspraak maken op teruggave van hun vroegere bezittingen. ,,Vanwege mogelijke precedenteffecten kan de Liechtensteinse regering niet aanvaarden dat de Tsjechische autoriteiten en rechtbanken systematisch Liechtensteinse burgers blijven classificeren als Duitsers, in tegenstelling tot duidelijke feiten. Liechtenstein is sinds 1806 een soevereine staat”, aldus de regering in Vaduz.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © RB, MPE