De kathedraal van Athene. Daar is maandag om 12 uur Griekse tijd de uitvaartdienst voor koning Constantijn.
Vanaf 6 tot 10:30 uur maandagmorgen mag in deze kerk - direct naast de kathedraal - door publiek afscheid worden genomen van koning Constantijn.
Een onmogelijke tijd en heel kort. Griekse staat wil niks dat officieel lijkt. Het afscheid mocht daarom niet in kathedraal.
© RB; zie ook RoyalblogNL op Twitter voor impressies uit Athene
Griekenland heeft woensdag besloten dat de dinsdag overleden koning Constantijn als privé persoon op de koninklijke begraafplaats Tatoi wordt begraven. Over andere onderdelen van de uitvaart wordt nog gesproken met de koninklijke familie.
Griekse media meldden dat kroonprins Pavlos, prins Nikolaos en prins Philippos in het Maximos paleis - het kantoor van de premier - zijn voor overleg met minister van staat Giorgos Gerapetritis.
Volgens Griekse media zou de familie een staatsbegrafenis gehad willen hebben, maar dat is niet officieel bevestigd.
Roemenië koos in 2017 voor een staatsbegrafenis ‘light’ voor koning Mihai (1921-2017), met een plechtigheid voor het voormalige koninklijk paleis waar in de dagen ervoor tienduizenden langs de baar waren gelopen. Van het paleis ging de rouwstoet naar de kathedraal en later op de dag met de koninklijke trein naar Curtea de Argeș voor de bijzetting.
Er was een flinke opkomst van buitenlandse ‘royals’: het Zweedse koningspaar, het gepensioneerde Spaanse koningspaar, koningin Anne-Marie, prins Charles, groothertog Henri, de Belgische prinses Astrid en haar man prins Lorenz, de Jordaanse prinses Muna, het Albanese kroonprinselijk paar, de Russische grootvorstin en anderen.
De Griekse koninklijke familie heeft eerder een min of meer besloten begrafenis gekend, in februari 1981 voor koningin-moeder Frederika die in Madrid was overleden. Het koninklijk gezin mocht toen enkele uren Griekenland in voor de uitvaart. Het hielp ongetwijfeld dat Frederika’s oudste dochter Sofia koningin van Spanje was.
Koning Constantijns schoonfamilie is de Deense koninklijke familie, met wie hij altijd warme banden heeft onderhouden. Zijn neef Felipe is nu koning van Spanje en Constantijns zus Sofia was aan zijn sterfbed. Familiebanden zijn er ook met de Britse en Roemeense koninklijke families, en Constantijn was peetoom van de Nederlandse prins Constantijn.
‘Tino’, zoals hij door familie en vrienden werd genoemd, was goed bevriend met de Oranjes – bijna het hele toenmalige koninklijke gezin was in 1964 bij zijn huwelijk, en op zijn beurt was hij bij alle familiehoogtepunten in Nederland – en ook de andere koningshuizen verwelkomden hem altijd met open armen. Als al die koningshuizen vertegenwoordigd willen zijn in Athene, dan vraagt dit een fikse logistieke en protocollaire operatie.
Saillant detail: Constantijn had niet (meer) de Griekse nationaliteit. Die was hem begin jaren negentig afgepakt omdat hij weigerde een achternaam aan te nemen. Zonder achternaam geen paspoort.
© RB Hans Jacobs
Het overlijden van koning Constantijn is dinsdag op sociale media met gejuich en spot ontvangen. Haat en afkeer van het koningshuis en van koning Constantijn zitten ook vijftig jaar na afschaffing van de monarchie nog diep bij veel Grieken. Die zijn al boos dat Constantijn buiten Griekenland nog steeds wordt aangeduid met 'koning.'
Meer sympathieke of neutrale Griekse media spreken over 'oud-koning Constantijn'. Andere media hebben het over Constantijn Glücksburg, naar de Duitse stad waar de huidige Deense koninklijke familie gedeeltelijk zijn oorsprong vindt. Het was namelijk een prins uit het Deense koningshuis die de tweede koning werd van het onafhankelijke Griekenland. Constantijn heeft die achternaam echter altijd geweigerd. ,,Ik heb geen achternaam", was zijn stelling.
De Griekse staat eiste dat hij een achternaam koos. Anders kon hij geen paspoort krijgen. Het paspoort op naam van 'Constantijn, voormalig koning van Griekenland', werd in 1994 ingetrokken. Constantijn reisde op een Deens diplomatiek paspoort als 'Constantijn van Griekenland.'
Koning zijn van Griekenland was een onzeker ambt. ,,Het belangrijkste gereedschap voor een koning van Griekenland is een koffer", merkte koning George II eens op. Koningen werden regelmatig afgezet en/of in ballingschap gestuurd. Het onafhankelijke Griekenland heeft tussen 1832 en 1974, toen de monarchie definitief werd ingeruild voor een republiek, dan ook zeven koningen gekend.
De eerste koning was Otto, een prins uit het Beierse koningshuis. Hij kwam onder meer op de troon omdat andere kandidaten, zoals Leopold van Saksen-Coburg, geen trek hadden in de baan. Otto deed zijn best, maar paste niet bij de Grieken die van zijn wensen tot orde en tucht niets moesten hebben. Hij bleef een Duitser en werd in 1862 aan de kant geschoven.
De Grieken moesten op zoek naar een nieuwe koninklijke familie en vonden die uiteindelijk in Denemarken. Prins Vilhelm, zoon van de Deense koning Christian IX, werd in 1863 koning George I (Georgios) van ‘de Hellenen’. Er woonden in die tijd meer Grieken buiten de grenzen van het koninkrijk dan er binnen, vandaar de ruimere benaming. George, wist zijn grondgebied fiks te vergroten, maar werd in 1913 vlak voor zijn gouden regeringsjubileum tijdens een wandeling in Thessaloniki vermoord.
Opvolger koning Constantijn I (foto onder) regeerde tweemaal (1913-1917, 1920-1922) en moest twee keer aftreden en in ballingschap gaan. Dat hij voor een tweede keer op de troon belandde, kwam door de onfortuinlijke en voortijdige dood door de gevolgen van een apenbeet van zijn zoon koning Alexander (regeerde 1917-1920).
Constantijn I werd opgevolgd door een andere zoon, George II, die maar twee jaar regeerde (1922-1924) alvorens de monarchie werd afgeschaft. Het experiment met een republiek beviel uiteindelijk toch niet en in 1935 werd de koning teruggehaald, om tot zijn dood in 1947 te regeren.
In 1941 moest hij overigens andermaal in ballingschap, vanwege de Duitse bezetting van Griekenland. In die tijd ging ook zijn neefje Constantijn (*1940) mee in ballingschap.
Opvolger van George II was diens broer Paul (Pavlos, foto onder), die tot zijn overlijden in maart 1964 koning was. Dat bracht zijn jonge zoon Constantijn II (23) op de troon. Dat duurde maar kort. Een militaire staatsgreep in 1967 en een mislukte tegencoup op instigatie van Constantijn, zorgden ervoor dat ook deze Griekse koning in ballingschap moest gaan. Na het herstel van de democratie kozen de Grieken in 1974 in meerderheid in een referendum voor de republiek, die reeds in 1973 was uitgeroepen.
In veel kringen bleef antipathie bestaan tegen Constantijn, niet in de laatste plaats in regeringskringen. Pas na de geslaagde Olympische Spelen in Athene in 2004 ontdooide het klimaat en werd er niet langer krampachtig of met militair geschut gereageerd op bezoeken van de (oud)koning. Constantijn erkende het resultaat van het referendum en noemde zich niet langer 'koning van de Hellenen', maar bleef wel 'koning.'
De laatste jaren van zijn leven bracht hij met echtgenote Anna-Marie, met wie hij in 1964 was getrouwd, door in Griekenland. Hij vestigde zich in Porto Heli, ver buiten Athene om niemand in de weg te lopen. Niet ver daar vandaan bevindt zich het vakantiehuis van het goed bevriende Nederlandse koningspaar.
De gezondheid van de koning liet de laatste jaren te wensen over maar vorige zomer kon hij wel aanwezig zijn bij het huwelijk van zijn jongste zoon prins Philippos en Nina Bohr. Jongste dochter prinses Theodora wilde in 2020 al trouwen, maar moest haar huwelijk uitstellen vanwege de coronapandemie. Het is de bedoeling dat ze later dit jaar trouwt.
© RB Hans Jacobs. Met dank voor de waardevolle correcties door JT en KMdB.
Koning Constantijn is dinsdag overleden. Dat is in Athene bekend gemaakt. De laatste regerende koning van Griekenland werd 82 jaar.
'Tino', zoals de koning binnen de familie werd genoemd, kampte de afgelopen jaren al met ernstige gezondheidsproblemen, nadat hij eerder een beroerte had gehad en in 2021 longoedeem als gevolg van aspiratie. Hij was niet lang geleden weer in het ziekenhuis vanwege een corona-besmetting, terwijl hij ook langere tijd mobiliteitsproblemen had.
Griekse media publiceerden medio oktober voor het laatst foto's van de koning nadat hij op straat was opgemerkt na restaurantbezoek in gezelschap van zijn vrouw en zijn twee zussen. Constantijn oogde toen zeer broos.
Constantijn verhuisde in 2015 na een onvrijwillige ballingschap van 48 jaar terug naar zijn vaderland. ,,Alle Grieken die in ballingschap leven, willen terug. Kijk ook maar na de geschiedenis van de oudheid. Het zit in ons bloed. Grappig genoeg was het mijn vrouw die er het hardste aan trok. Ik denk dat zij besefte dat ik alleen gelukkig kon zijn wanneer ik terugkeerde”, aldus Constantijn in een interview in die tijd.
Hij kwam in 1964 op de troon na het overlijden van zijn vader koning Paul. Datzelfde jaar nog huwde hij de Deense prinses Anne-Marie. Constantijn moest eind 1967 Griekenland ontvluchten nadat een tegencoup mislukte tegen de junta die eerder dat jaar de macht had overgenomen. De koning woonde sindsdien in ballingschap. In 1974 bekrachtigden de Grieken in een referendum de afschaffing van de monarchie.
Jarenlang streed Constantijn, die in 1960 nog Olympisch zeilgoud veroverde voor Griekenland, om teruggave van zijn bezittingen en om het recht zijn vaderland te bezoeken. Pas na de Olympische Spelen in 2004 ontdooide de verhouding en kon hij serieus nadenken over verhuizing, uitgerekend in een tijd dat tienduizenden Grieken emigreerden.
,,Het is pijnlijk te zien hoeveel leed de Grieken de laatste jaren hebben moeten doorstaan”, aldus de koning. ,,Maar Grieken zijn een geharde mensen die niet alleen weten hoe van het leven te genieten, maar ook hoe ontberingen te verduren. We hebben eeuwen geleden onder onderdrukking van de Ottomaanse Turken, kenden een brutale nazi-bezetting en een verwoestende burgeroorlog, maar we zijn daar uitgekomen en hebben een prachtig land opgebouwd.”
Zijn liefde voor Griekenland werd door een groot deel van de Griekse bevolking niet beantwoord. Anders dan bijvoorbeeld in Roemenië, Bulgarije en Albanië, bleef niet alleen vanuit de bevolking maar ook vanuit de staat veel vijandigheid bestaan ten opzichte van de koning. Dat 'koninklijk' Europa hem als koning bleef fêteren - mede vanwege zijn bijzondere familieconnecties - stak de Grieken ook.
© RB Hans Jacobs
De gezondheidstoestand van koning Constantijn (82) is precair, maar stabiel. Dat meldden Griekse media vrijdag. De afgezette koning wordt behandeld op de Intensive Care (ICU) van het Hygeia-ziekenhuis in Athene. Constantijn zou enkele dagen geleden thuis in Athene een acute beroerte hebben gekregen en is daarna met spoed naar het ziekenhuis gebracht.
Op sociale media wordt gemeld dat de Griekse koninklijke familie, die voor het merendeel in het buitenland woont, op weg is naar Athene of daar al is aangekomen. Uit Spanje zouden koningin Sofia en prinses Irene, de zussen van de in 1974 definitief afgezette koning, zijn overgekomen. Constantijn en echtgenote koningin Anna-Marie hebben vijf kinderen.
'Tino', zoals de koning binnen de familie wordt genoemd, kampte de afgelopen jaren al met ernstige gezondheidsproblemen, nadat hij eerder een beroerte had gehad en in 2021 longoedeem als gevolg van aspiratie. Hij was niet lang geleden weer in het ziekenhuis vanwege een corona-besmetting, terwijl hij ook langere tijd mobiliteitsproblemen heeft en in een rolstoel zit.
Griekse media publiceerden medio oktober voor het laatst foto's van de koning nadat hij op straat was opgemerkt na restaurantbezoek in gezelschap van zijn vrouw en zijn twee zussen. Constantijn oogde toen zeer broos.
Constantijn verhuisde in 2015 na een onvrijwillige ballingschap van 48 jaar terug naar zijn vaderland. ,,Alle Grieken die in ballingschap leven, willen terug. Kijk ook maar na de geschiedenis van de oudheid. Het zit in ons bloed. Grappig genoeg was het mijn vrouw die er het hardste aan trok. Ik denk dat zij besefte dat ik alleen gelukkig kon zijn wanneer ik terugkeerde”, aldus Constantijn in een interview in die tijd.
De koning kocht een huis in Porto Heli, niet ver van waar het Nederlandse koningspaar een vakantiewoning kocht. Beide goed bevriende koninklijke families kwamen regelmatig bij elkaar over de vloer en vierden als het op de kalender zo uitkwam ook het orthodoxe paasfeest samen. Constantijn is de peetvader van prins Constantijn (en van prins William); de prinsessen Beatrix, Irene en Margriet waren bij zijn huwelijk. Op zijn beurt was hij bij veel koninklijke gebeurtenissen in Nederland.
Hij kwam in 1964 op de troon na het overlijden van zijn vader koning Paul. Datzelfde jaar nog huwde hij de Deense prinses Anne-Marie. Constantijn moest eind 1967 Griekenland ontvluchten nadat een tegencoup mislukte tegen de junta die eerder dat jaar de macht had overgenomen. De koning woonde sindsdien in ballingschap. In 1974 bekrachtigden de Grieken in een referendum de afschaffing van de monarchie.
Jarenlang streed Constantijn, die in 1960 nog Olympisch zeilgoud veroverde voor Griekenland, om teruggave van zijn bezittingen en om het recht zijn vaderland te bezoeken. Pas na de Olympische Spelen in 2004 ontdooide de verhouding en kon hij serieus nadenken over verhuizing, uitgerekend in een tijd dat tienduizenden Grieken emigreerden.
,,Het is pijnlijk te zien hoeveel leed de Grieken de laatste jaren hebben moeten doorstaan”, aldus de koning. ,,Maar Grieken zijn een geharde mensen die niet alleen weten hoe van het leven te genieten, maar ook hoe ontberingen te verduren. We hebben eeuwen geleden onder onderdrukking van de Ottomaanse Turken, kenden een brutale nazi-bezetting en een verwoestende burgeroorlog, maar we zijn daar uitgekomen en hebben een prachtig land opgebouwd.”
Hij geloofde er dan ook heilig in dat Griekenland de economische, politieke en financiële problemen die op dat moment speelden te boven zou komen. ,,Ik heb er vertrouwen in dat de Grieken de huidige problemen met geduld en vastberadenheid weten op te lossen en dat we zullen zegevieren."
© RB Hans Jacobs
NB Het afgelopen staatsbezoek aan Griekenland was een goede gelegenheid om in de vrije tijd op de antiek- en rommelmarkt en in winkels op zoek te gaan naar aandenken aan het koningschap van koning Constantijn. Foto's en schilderijen waren met enig zoeken nog wel te vinden.
Laatste reacties