Dat de ME moest worden ingezet om de mensenstromen op Koningsdag te beheersen is natuurlijk waanzin. Maar de nationale feestdag heeft een anarchistisch karakter. Van zonder vergunning spullen verkopen op straat tot lallen en zuipen tot diep in de nacht, wildplassend waar het maar even kan – en ook waar het niet kan.
Het is vaak een slechte kopie van carnaval. Dus minister Ferd Grapperhaus van Justitie moet niet verbaasd zijn dat het dinsdag op tal van plaatsen uit de hand liep. Het was prachtig lenteweer, iedereen was vrij, het was een dag voor de versoepeling van de lockdown en het koninklijk gezin ging er toch ook op uit?
Natuurlijk. De koning ging naar een afgesloten bedrijventerrein in Eindhoven – volgens de city marketing manager burgemeester John Jorritsma de slimste vierkante kilometer van Europa – en kon daar aan alle coronarichtlijnen voldoen.
Afstand houden, mondkapjes op en af, weg van de gebruikelijke mensenmenigte en vooraf ook getest. Maar hij bleef niet thuis.
In zijn dankwoord bij vertrek sprak Willem-Alexander van ,,een Koningsdag om nooit te vergeten en hopelijk nooit te herhalen.” Hij had natuurlijk waardering voor de dappere pogingen die Eindhoven had gedaan om er in de studio toch nog wat aantrekkelijks van te maken. Maar passie, vreugde, kleur en interactie ontbraken – en wie wordt er nu gelukkig van minutenlang regioquiz over het aantal inwoners van Son en Breugel??
Pluspuntjes waren er desondanks.
De prinsessen kwamen niet alleen meer in beeld, ze kwamen ook uitgebreider dan voorheen aan het woord. Over coronabeperkingen, het gemis van school en vriendinnen, terrasbezoek, de achttiende verjaardag (van Amalia, niks bijzonders denkt ze), de vrije toekomst van Alexia en de schuchterheid van Ariane.
Dat is de winst van de pandemie. In de laatste twee afleveringen is het koninklijk gezin iets dichterbij gekomen omdat ze nu zelf programma zijn en niet alleen maar toeschouwer. Amalia lijkt nuchter en zelfverzekerd, Alexia is zich bewust van haar charmes en Ariane is goed op weg haar eigen plaats te vinden in het geheel. De moedertrots van Máxima is duidelijk – het zal nog moeilijk worden wanneer twee dochters voor studie het ouderlijk huis gaan verlaten.
Voor de verslaggever was er in Eindhoven zoals verwacht niet veel te doen.
Ironisch genoeg kwam het koninklijk gezin fysiek dichterbij dan op een 'gewone' Koningsdag – omdat er geen publiek was en maar zeer beperkt media was er meer ruimte – maar behalve voor welkomst- en slotwoord, was ook de reporter aangewezen op de televisieschermen.
Wat dat betreft viel er aan het einde van de middag bij de Koninklijke Stallen in Den Haag veel meer te beleven en vooral ook te genieten. De aanblik van een zonnig en vrolijk podium vol enthousiaste artiesten – wat iemand van hun kwaliteiten ook mag vinden, je hoeft het niet mooi te vinden om het toch te kunnen waarderen – op deze bijzondere plek, maakte gewoon blij.
Stalmeester Bert Wassenaar – volgende maand een kwart eeuw in die functie – straalde, net als iedereen op het middenplein. Dit was eens iets helemaal anders, al was er vooraf wel voor gezorgd dat de paarden geen hinder zouden ondervinden van de decibels. Een proef had uitgewezen dat het geluid nauwelijks doordrong tot hun stalboxen.
De schimmel Mitch hoefde geen playlist in te dienen.
Rapper Typhoon haalde herinneringen op aan de niet alleen voor hem onvergetelijke finale van Koningsdag in Zwolle in 2015 en Armin van Buuren vertelde over de drie zoenen die hij koningin Máxima gaf bij het concert bij de inhuldiging. Niemand had hem verteld dat dit tegen het protocol was, maar Máxima protesteerde niet, dus who cares'?
Guus Meeuwis had ook al een paar koninklijke ontmoetingen achter zijn naam. 'Als hij mij ziet is de koning bang dat ik weer Brabant ga zingen', grapte hij tegen de verslaggever die een rondje mocht maken langs de artiesten voorafgaand aan concert én repetitiebezoek van het koninklijk gezin. Duncan Laurence vroeg zich af waar paleis Noordeinde nu precies lag ten opzichte van de stallen. In het paleis was hij geweest voor de uitblinkerslunch na zijn zege bij het songfestival.
De Oranjes werden warm welkom geheten op eigen terrein, dat voor het concert zo'n beetje ondersteboven was gekeerd. Koetsen moesten wijken voor kleedruimten en de manage had een vaste vloer gekregen en was nu in gebruik als wachtruimte en kantine. 'Alles is het liefde' waren de tonen waarmee het gezelschap werd ontvangen en Paul de Leeuw leidde zijn collega's in een 'Lang zal hij leven'. De mooiste ooit, beweerde Willem-Alexander.
Er volgden ontspannen gesprekjes met groepjes artiesten en er werd een groepsfoto gemaakt, waarna iedereen zich kon gaan opmaken voor de grote finale van Koningsdag. De positieve finale althans, niet het grimmige waarvan in een aantal steden sprake was. Dat het Oranjeconcert in een behoefte voorzag, bleek uit het aantal kijkers: 2,5 miljoen. Het best bekeken 'programma' van de dag – en niet eens op tv en met een soms haperende livestream.
Zoals de koning bij vertrek uit Eindhoven zei: ,,Laten we het samen doen, dan kunnen we zo snel mogelijk terug naar normaal. Dus hopelijk volgend jaar weer een normale Koningsdag."
© RB Hans Jacobs
Laatste reacties