ROYALBLOG.NL

Concert maakt Koningsdag toch tot feest

Koningsdag #17 – voor mij, Koninginnedagen meegerekend – was uniek. En met de koning zou de verslaggever willen zeggen: laten we dat vooral zou houden. Zeker het gedeelte dat zich afspeelde in Eindhoven.

Het spektakelstuk was echter 's middags in Den Haag, bij de Koninklijke Stallen waar 'The Streamers' koninklijk bezoek kregen voorafgaand aan hun livestream-concert. 'Wow'- dat is in het kort het gevoel die de set, de setting en de energie van de artiesten opriepen.

Korte gesprekken met Armin van Buuren, Typhoon, Guus Meeuwis en Duncan Laurence bevestigden de bijzondere chemie en stemming op het middenplein van het Staldepartement.

De verslaggever koos met opzet voor artiesten met een 'koninklijke connectie'- denk aan de inhuldiging, en de Koningsdagen in Zwolle, Tilburg en Eindhoven.

Het koninklijk gezin genoot zichtbaar van de repetitie, het zingen en de ontmoeting met de artiesten, en eerlijk is eerlijk: hier kwam het echte Koningsdag-gevoel voor het eerst om de hoek kijken.

Burgemeester John Jorritsma van Eindhoven noemde 'zijn' Koningsdag 'trendsettend' – nou, laten we dat snel vergeten maar de live stream mag terugkomen – en twee miljoen kijkers is fenominaal. 

De koning kan blij zijn dat hij vrijwel meteen 'ja' zei op de vraag of er een concert kon worden gehouden bij het paleis.

Later meer over Koningsdag, inclusief een filmpje op Royalblog' YouTube.

© RB Hans Jacobs

Typhoon en Duncan Laurence genieten

,,Dat onze koning dit optreden, dit feestje voor heel Nederland mogelijk maakt, is uniek'. Rapper Typhoon, ook bekend onder zijn echte naam Glenn de Randamie, is opgetogen wanneer hij praat over het concert van The Streamers dat Willem-Alexander in de achtertuin van zijn werkpaleis aan het Haagse Noordeinde mogelijk heeft gemaakt.

Hij krijgt de kans de koning persoonlijk te bedanken wanneer het koninklijk gezin aan het einde van de middag even komt kijken bij de laatste repetitie. Artiest en jarig staatshoofd kennen elkaar. Typhoon zorgde in 2016 voor een onvergetelijk swingend slot van de Koningsdag die Willem-Alexander met zijn familie meevierde in Zwolle.

,,Dat zal voor altijd in mijn herinnering blijven. Dat de hele familie meedanste", weet de rapper die ook de gastvrijheid roemt op en rond het Koninklijk Staldepartement, waar het concert wordt gehouden. In november 2013 trad hij ook op in de Ridderzaal in Den Haag bij het begin van de feestelijkheden rond 200 jaar Koninkrijk.

Het avontuur van The Streamers ,,voelt als een minivakantie, zo leuk.” Volgens Typhoon is het door de mix van zoveel verschillende artiesten en muziekstijlen net 'een bonte avond.' Het is ook welkom na een jaar van niet kunnen optreden.

,,Het voelt als een bevrijding', zegt collega Duncan Laurence. Hij vindt het bijzonder om weer op een podium te kunnen staan, en uitgerekend op 'deze gewijde grond. Dat gebeurt nooit meer.' De Eurovisie-winnaar heeft het koningspaar ook al eerder ontmoet, bij een zogenoemde uitblinkerslunch in het paleis.

,,Het is fijn hier weer terug te zijn", aldus Duncan, die in een groepje met onder anderen Guus Meeuwis en Thomas Acda ook even bijkletste met Willem-Alexander. ,,Fijn om even aan niks anders te denken dan aan muziek maken."

© RB

Zie ook: Typhoon wil Oranjes laten dansen

Koning kijkt ogen uit op eigen plein

Koning Willem-Alexander kende zijn eigen Koninklijke Stallen niet terug toen hij dinsdagmiddag met vrouw en dochters een kijkje kwam nemen bij de laatste voorbereidingen op het grote Koningsdag-concert van de bonte verzameling artiesten die zich hebben verenigd in 'The Streamers'.

De jarige koning, die werd verwelkomd met een uitvoering van 'Alles is liefde' en van de artiesten onder leiding van Paul de Leeuw een spontaan 'lang zal hij leven' kreeg, keek zichtbaar verbaasd en bewonderend om zich heen. Het podium vult dan ook bijna het hele middenplein en de koninklijke manage is omgetoverd tot megakantine voor de artiesten en crew, en waar normaal koetsen staan opgesteld zijn nu kleedkamers ingericht.

Niet zo vreemd dus dat behalve het koninklijk gezin ook een deel van de hofhouding er een corona selftest voor over had om sfeer te proeven en de transformatie van de Stallen met eigen ogen te zien. Ook de Oranjes waren getest. Dat moest ook voor het Koningsdag-programma eerder op de dag in Eindhoven.

Guus Meeuwis leidde als een van de initiatiefnemers van The Streamers de koning kort rond over het podium en bracht hem in gesprek met een aantal van de artiesten, terwijl Davina Michelle zich ontfermde over de drie prinsessen Amalia, Alexia en Ariane en koningin Máxima in een ander groepje met onder meer Typhoon, Maan en Rolf Sanchez.

Meeuwis is net als een aantal van zijn collega's geen onbekende van het koningspaar. Hij zong op de Markt van Den Bosch bij de afsluiting van het koninklijk kennismakingsbezoek en bij het slot van de viering van Koningsdag in Tilburg in 2017. Ook in Eindhoven dinsdagochtend was Guus Meeuwis present.

'Als de koning mij ziet, is hij bang dat ik weer 'Brabant' ga zingen', vertelde Meeuwis, 'maar dat was in Eindhoven niet het geval.' Daar bracht hij met Thomas Acda, Paul de Munnik, Nick & Simon en Roel van Velzen 'Our House' van Crosby, Stills, Nash & Young ten gehore, als smaakmaker voor het avondconcert. 'Maar dat is geen concert voor de koning. We spelen voor heel Nederland, met de koning als gast. Ik had overigens niet gedacht dat het zo groot zou worden. Ik krijg er veel energie van, aldus Meeuwis.

© RB

Koninklijk gezin duikt de studio in

Het lijken muziekinstrumenten, maar het zijn robotconstructies die echte instrumenten bespelen: zie daar Team Dare, gebouwd door oud-studenten van de TU/e Eindhoven. De Oranjes worden daarmee verwelkomd wanneer ze in de studio aankomen die speciaal voor Koningsdag langs de strip' en met uitzicht op het water is neergezet.

Binnen krijgen koning, koningin en hun dochters een gemengd programma voorgeschoteld. Dat heeft een aantal ijkpunten, maar de microfoons staan open dus alle vijf kunnen ze hun zegje doen.

De Design Academy krijgt aandacht, met onder meer de presentatie van de Emotie-fluisteraar. Die bestaat uit een speciale bril met camera en een hieraan gekoppelde app. De uitleg: Emoties als angst of geluk worden vervolgens omgezet in een specifieke trilling van een klein apparaatje in de palm van je hand. Je kunt echt iemand voelen glimlachen.

Om de regio bij het geheel te betrekken is er in drie ronden een regio quiz, zoals we die met deelname van de koninklijke familie ook hebben gezien in Amersfoort (“gaap”). De Oranjes kunnen de net aangetreden commissaris van de Koning, Ina Adema, als hulplijn inschakelen.

In het vervolg zit nog meer high tech en design, waarbij ook wordt geschakeld naar buiten. Als de lange zit voorbij is, gaat het gezelschap weer kort naar buiten voor de zogenoemde 'hover race', onderdeel van het techniek promotieprogramma van ASML.

De grote vraag: Wie van de koninklijke familie waagt zich aan de zogenoemde 'hover race'? En: noem het géén stofzuigers, al doet het geluid daar onmiddellijk aan denken.

© RB

Oude DAF's markeren begin Koningsdag

Het koninklijk gezin hoeft tot eigen opluchting Koningsdag niet opnieuw 'thuis' te vieren. Eindhoven is bereid gevonden diep in de buidel te tasten – 1,7 miljoen euro is gereserveerd – om de Oranjes dinsdag te ontvangen op de zogenoemde 'High Tech Campus'.

Volgens burgemeester John Jorritsma, stadsmarketeer pur sang, zou dit bedrijventerrein ,,de slimste vierkante kilometer in Europa” zijn. Op de campus zijn 235 bedrijven gevestigd, waar meer dan 12.000 onderzoekers en ingenieurs werken ,,aan de toekomst.”

Het koninklijk programma begint vlakbij de zogenoemde 'Strip'. In een optocht van ato's die de aandacht moeten vestigen op de innovatieve auto-industrie in 'brainport Eindhoven' arriveert het gezelschap, met koning Willem-Alexander voorop in de AA-98 – een DAF Kini, een strandwagen die in 1967 cadeau is gedaan ter gelegenheid van zijn geboorte.

De Kini staat tegenwoordig in het DAF-museum. Koningin Máxima volgt in een prototype van Lightyear – een auto geheel aangedreven op zonne-energie. In de karavaan ook de DAF-pony. Dat prototype voor een militair voertuig is nooit in productie genomen, maar heeft jarenlang dienst gedaan bij de familie Van Vollenhoven op het Koninklijk Domein Het Loo.

Hierna gaan de Oranjes via de zogenoemde 'selfie straat' over de strip naar de studio. Halverwege is er een optreden op een podium van GEM Stage: zelfvoorzienend op basis van zonne-energie, windenergie, en waterstof. Vanwege de toevoeging van waterstof is dit een primeur. De GEM-toren stond vorig jaar nog in de voortuin van paleis Soestdijk.

Daarna begint het programma in de studio. Dat neemt ongeveer een uur in beslag.

© RB

Koningsdag blijft een uniek volksfeest

Koning Willem-Alexander heeft na 2014 een nieuwe invulling gegeven aan de nationale viering van zijn verjaardag, althans voor wat betreft het zelf 'meevieren' daarvan in het land. Koningsdag (en de voorloper Koninginnedag) is een uniek fenomeen, zoals blijkt uit een rondgang langs de Europese monarchieën.

BELGIË

Weken van tevoren kaarten halen om de koninklijke familie in een flits voorbij te zien wandelen? In Woudrichem gingen in 2007 duizenden entreebewijzen voor de vesting over de gemeentebalie, maar in België loopt niemand warm voor de Saksen-Coburgs, zeker de Vlamingen niet.

De nationale feestdag op 21 juli is ook nooit echt 'nationaal' en met uitzondering van het 'bal' in de Marollen op de avond ervoor, is er ook niet echt sprake van 'feest'. 'Sire, er zijn geen Belgen' heet het immers. Een Koningsdag is er overigens wel, op 15 november, maar daar blijft de koning bij weg.

DENEMARKEN

De verjaardag van koningin Margrethe op 16 april is buiten coronatijd aanleiding voor een korte vreugde-explosie voor slot Marselisborg of paleis Amalienborg, waar de vorstin (81 inmiddels) met haar gezin om klokslag twaalf uur even op het balkon verschijnt.

De koninklijke garde brengt een saluut, de duizenden belangstellenden die dan net lunchpauze hebben, zingen en juichen Margrethe toe en dan is het alweer voorbij. Alleen in kroonjaren wordt er royaler uitgepakt en kan er ook een rijtoer bij.

GROOT-BRITTANNIË

Een intiem dineetje thuis op Windsor Castle, zo viert koningin Elizabeth II (95) op 21 april haar verjaardag het liefst. De fanfare rukt normaal gesproken pas uit op de tweede zaterdag van juni, The Queen's Official Birthday.

Dan wordt met een grote militaire parade - Trooping the Colour - en aansluitende balkonscene de koninklijke verjaardag gevierd. Andere festiviteiten, zoals in Nederland, zijn er alleen bij bijzondere jubilea, zoals het diamanten regeringsjubileum in 2012. Dit jaar echter wordt er niks gevierd.

LIECHTENSTEIN

Vorst Hans Adam II (76) volgde bij zijn aantreden in 1989 het voorbeeld van koningin Beatrix en handhaafde de 'Staatsfeiertag' aan de vooravond van zijn vaders verjaardag. De Liechtensteiners verzamelen zich op 15 augustus al vroeg op de weide voor het slot in Vaduz voor een toespraak van erfprins Alois.

Daarna is een aantal mensen welkom in de vorstelijke tuin voor een biertje. De rest van de dag is er in de straten van de hoofdstad een braderie, met vuurwerk toe.

LUXEMBURG

Het groothertogdom benadert op de nationale feestdag 23 juni nog het meest Koningsdag. Ook in Luxemburg gaat het om een uitgestelde verjaardagsviering. Groothertog Henri (66) is op 16 april jarig en hij heeft de datum overgenomen die zijn vader en oma - beiden in januari geboren - sinds 1961 hanteerden.

De familie bezoekt aan de vooravond een dorpje in het land, er is een fakkeloptocht met na afloop vuurwerk, en op de dag zelf is er tegenwoordig eerst een bijeenkomst in de Stadsschouwburg, daarna een militaire parade en - maar niet langer van staatswege - een Te Deum.

MONACO

Prins Albert (63) heeft de nationale feestdag 19 november - de naamdag van zijn vader Rainier - na zijn aantreden in 2005 niet verschoven. Niet de moeite, na 55 jaar was iedereen zo aan die datum gewend. Een dankmis (Te Deum), bijeenkomst in het parlement en een zwaaimoment op het paleisbalkon behoren in 'gewone jaren' tot de vaste onderdelen van de dag.

NOORWEGEN

Slechts af en toe worden in Noorwegen koninklijke verjaardagen bijzonder gevierd, zoals in 2017 toen zowel koning Harald als koningin Sonja tachtig werden. Maar het échte nationale feest is op 17 mei, wanneer grondwet en onafhankelijkheid centraal staan.

Het koninklijke aandeel beperkt zich gewoonlijk tot zwaaien naar kinderen die in optocht langs het paleis lopen, en eerder op de dag langs Skaugum, de woning van het kroonprinselijk paar. Ook in de rest van land heerst er een met Koningsdag te vergelijken sfeer, maar daarbij staat de schooljeugd - al of niet in lokale dracht gekleed - centraal.

SPANJE

Koninklijke verjaardagen krijgen geen bijzondere aandacht in Spanje. Gemeenten en autonome regio's hebben zo hun eigen grote feesten en eigenlijk is alleen 12 oktober - voorheen Columbusdag - als 'Fiesta Nacional' te beschouwen.

Koning Felipe (53) neemt in gezelschap van zijn gezin een militaire parade af en geeft aansluitend een receptie in het Koninklijk Paleis van Madrid. Maar met Koningsdag heeft het niks te maken, en in Catalonië en Baskenland vinden ze het geen reden tot feesten.

ZWEDEN

Koning Carl XI Gustaf (vrijdag wordt hij 75) wordt normaal gesproken op zijn eigen verjaardag toegezongen voor het paleis, waar kinderen hem bloemen en cadeautjes geven. Vanwege de coronapandemie gaat dat dit jaar niet door. Wel zijn er een paar bescheiden ontvangsten in het paleis. De Zweedse nationale feestdag is 6 juni en ook daar heeft de koninklijke familie een rol.

Kroonprinses Victoria heeft op 14 juli haar eigen feestje op het eiland Öland. Toespraakje van papa, praatje met de verzamelde schoolkinderen en 's avonds een swingend spektakel in het atletiekstadion, met sporters, cabaretiers, zangers en een in klederdracht gestoken Victoria.

© Royalblog, Hans Jacobs; Archieffoto's: © MPE Patrick van Katwijk; RB; Norges Kongehus

Koning Willem-Alexander 54 jaar

Koning Willem-Alexander is dinsdag 54 jaar geworden. Hij viert zijn verjaardag met zijn gezin deels in Eindhoven, waar de zogenoemde 'High Tech Campus' geheel is afgesloten voor publiek om de Oranjes conform de coronarichtlijnen te ontvangen. Het Koningsdag-programma zal dan ook grotendeels worden afgewerkt in een studio.

© RB; Foto: © MPE Patrick van Katwijk

'Flapuit' Willem-Alexander moet op Koningsdag op zijn woorden passen

De ,,aanraakbaarheid” van de Oranjes moet blijven, maar in coronatijd is dat alleen digitaal. Koningsdag 2.0 in Eindhoven is niettemin trendsettend meent burgemeester John Jorritsma, die als een echte marskramer de opzet van de alternatieve 'high tech' viering van de nationale feestdag overal aanprijst. Ook maandag bij de 'voorbezichting' van de Koningsdag-set.

Hij is er trots op dat Eindhoven virtueel in de huiskamers kan worden gebracht en de koninklijke familie daarbij. En het moet gezegd: de vijf Oranjes komen dichterbij dan ooit omdat ze allen een microfoontje dragen en elke vloek en zucht thuis in de huiskamer hoorbaar zal zijn.

Willem-Alexander, van nature een flapuit met foute Leidse studentenhumor, zal op zijn woorden moeten passen. Vrouw en dochters overigens ook. Dat wordt spannend in het heetst van de strijd – bij het stofzuigeren (dat mag zo absoluut niet worden genoemd, maar luister maar eens naar het geluid!) of de simulatorrace op het Circuit Zandvoort.

Op papier is de opzet vrij traditioneel, maar uitvoering en locatie zijn uniek. Geen hartje stad, geen pittoreske plaatjes – burgemeester Jorritsma sprak daar enigszins neerbuigend over – maar een afgesloten bedrijventerrein, dat heel modern 'high tech campus' heet. Die bedrijven hebben geen kantines maar er is een 'strip' – een rij eet- en drinkgelegenheden aan het water, goed voor een drankje, lunch, netwerken en kruisbestuiving.

Het koninklijk bezoek speelt zich af langs die 'strip'. Aankomst in een stoet bijzondere auto's, korte gesprekjes met een aantal uitverkorenen – geen Johan Vlemmix, wel de bedenkster van de website Koninghuisfan – en dan een wandeling naar de studio. Niet opgezet door de NOS maar door het organiserende Eindhoven, dat daar ook de regie in handen heeft. Vanuit de studio wordt geschakeld met de stad en er vinden digitale ontmoetingen plaats.

Dat is het hoofdbestandsdeel van Koningsdag.

Het koninklijk gezin gaat daarna nog even naar buiten. Bekijkt de 'hoovers' van ASML – de 'stofzuigers', maar dat ze zijn ze eigenlijk ook niet – en na een kort praatje met een paar uitverkoren media, verdwijnen de prinsessen in de 'Orangeroom' om enkele minuten vragen te stellen aan leeftijdgenoten. Een spannend moment voor wie eigenlijk verlegen is. Formeel is het, om met koningin Máxima te spreken, niet 'scripted.'

Enkele tech hoogstandjes – voor de zorg en met cultuur – besluiten het geheel, waarna de koning bij vertrek in de DAF Kini (de in 1967 gemaakte strandwagen voor Porto Ercole) ook wel een paar woorden zal spreken. Ongetwijfeld is er voor terugkeer naar Den Haag nog een korte 'nazit' om de organisatie te bedanken, en ook de deelname aan de nationale toost zal moeten worden opgenomen. De koning neemt daaraan namelijk via een videoboodschap deel.

Volgens burgemeester Jorritsma is dit een 'droom' Koningsdag, waarbij iedereen thuis op de bank – met Tom Poes op schoot, of was dat nou een tompouce – kan toekijken. Er is via de website van Koningsdag zelfs een keuzemenu samen te stellen, zónder Oranjes. ,,Jong en oud, iedereen beleeft het op zijn eigen manier.”

Het spektakelstuk is overigens pas 's avonds wanneer de 'Streamers' vanaf het plein van de Koninklijke Stallen in Den Haag 'live' gaan streamen – het koninklijk gezin gaat daar op een gegeven moment ook nog even kijken.

© RB Hans Jacobs

Koningspaar kan moeilijk goede voorbeeld geven én zichtbaar blijven

Cabaratier Wim Kan zei het jaren geleden al: ,,Ik vind de koningin een geweldig mens. Soms zou je haar een ander volk gunnen.” Een uitspraak die ook van toepassing is op koning Willem-Alexander getuige de laatste enquête van EenVandaag over de 'Tweede Koningsdag in coronatijd.'

Het 'volk' wil blijkens de cijfers aan de ene kant dat de koning het goede voorbeeld geeft en aan de andere kant dat hij heel zichtbaar is. Dat betekent dat hij naar buiten moet, maar dat mag volgens de coronaregels nu net niet. Thuiswerken geldt voor iedereen. Juist ook voor Willem-Alexander.

EenVandaag: Ruim vier op de tien vinden dat het koningspaar zich onvoldoende laat zien. Terwijl, zoals iemand schreef, ,,dit rampjaar de uitgelezen kans was om mensen in de samenleving te troosten en gerust te stellen.” Een ander: ,,Natuurlijk zien we wel eens beelden van hem tijdens een werkbezoek. Maar echt aanwezig zijn en het gehele volk een hart onder de riem steken, is klaarblijkelijk niet zijn ding.”

Wie kijkt naar het werkprogramma van koning Willem-Alexander en koningin Máxima in het afgelopen jaar ziet dat ze in feite niets anders hebben gedaan dan virtueel of fysiek het land ingaan om in alle getroffen sectoren – van kunst tot landbouw en toerisme – mensen een hart onder de riem te steken. Maar kennelijk valt het niet op.

Neem deze maand even als voorbeeld:

6 april: Máxima praat online met onderzoekers, psychiaters, een huisarts en met MIND. Het bezoek gaat met name over de effecten van de coronacrisis op de mentale gezondheid bij kinderen en jongeren.

8 april: Máxima brengt digitaal werkbezoek aan de korensector. Onderwerp van gesprek: de impact van de coronapandemie op deze expressievorm.

13 april: Willem-Alexander brengt werkbezoek aan Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland in het kader van de gevolgen van de coronapandemie op de ziekenhuiszorg.

15 april: Willem-Alexander brengt digitaal werkbezoek aan Stichting Xtra in Den Haag. Hij gaat in gesprek over jongerenwelzijn in coronatijd.

15 april: Máxima bezoekt Internationaal Theater Amsterdam. Het werkbezoek staat in het teken van de gevolgen van de coronacrisis.

15 april: Willem-Alexander brengt digitaal werkbezoek aan ZZP-ers. Onderwerp van gessprek: de gevolgen van de coronapandemie voor zelfstandig ondernemers.

23 april: Máxima bezoekt met SER-voorzitter Mariëtte Hamer de regio Gelderse Vallei. Het bezoek staat in het teken van de gevolgen van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt.

EenVandaag: Een tweede reden voor het matige rapport van Willem-Alexander in de coronacrisis is de herfstvakantie in Griekenland. Bijna de helft van de deelnemers aan de enquête (46 procent) zei dat het hun beeld van de koning nog steeds negatief beïnvloedt. ,,Wij zouden de koning niet moeten laten zien wat het goede voorbeeld is. Hij moet dat doen”, aldus een opmerking. Ook Máxima wordt nu door 42 procent negatiever bekeken.

De koning moet het goede voorbeeld geven. Daar zal hij het mee eens zijn en Griekenland was – hoewel formeel toegestaan - meer dan een ,,beetje dom.” Willem-Alexander: ,,Het doet pijn uw vertrouwen in ons beschaamd te hebben.” Het gezegde vertouwen komt te voet gaat te paard, wordt door de resultaten van de enquête bekrachtigd.

Het koningspaar is mede daarom voorzichtiger geworden en heeft na oktober, bij de tweede lockdown, nog meer dan daarvoor steeds de afweging gemaakt of ze thuis moesten werken, of dat een bezoek buiten de deur verantwoord was. Om te voorkomen dat ze zelf voor een oploopje zouden zorgen, werden die bezoeken buitenshuis vooraf niet aangekondigd en werden media slechts mondjesmaat toegelaten.

Het resultaat: Willem-Alexander en Máxima geven het goede voorbeeld én krijgen het verwijt zich onvoldoende te laten zien. Ze kunnen het nooit goed doen.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © RB & © MPE Patrick van Katwijk; Bron: EenVandaag

[NB Hoe zou de enquête op het punt van zichtbaarheid uitvallen net na 4 mei, wanneer koningspaar en familie een week lang volop in de belangstelling hebben gestaan?]

Koningsdag is als een soort Champions League-finale voor royaltyverslaggevers

Achter de schermen van Koningsdag - dinsdag door het koninklijk gezin in Eindhoven gevierd - is deze dagen veel te doen over de toegang van de media. Of het gebrek aan toegang. Het Genootschap van Hoofdredacteuren is zelfs in actie gekomen om te zorgen dat ook schrijvende verslaggevers een plekje krijgen bij dit tegenwoordig 'made for TV'-evenement.

Of de schrijver daar veel aan heeft, valt te betwijfelen. Het volgen van Koningsdag was ook vóór corona al een kwestie van voor spek en bonen achter de Oranjes aanlopen en tegen een muur van beveiligers aankijken.

Deze verslaggever schreef daar een column over na afloop van de laatste 'normale' editie van Koningsdag, toen de familie in Amersfoort was. Nu het koninklijk gezin voor de viering voornamelijk in een studio verblijft, is het er dus zeker niet beter op geworden.

'Het was een mooie dag! Heb jij het ook goed gehad?'

Zomaar een bericht op mijn telefoon van een van de koninklijke deelnemers aan de wandeling door Amersfoort op Koningsdag. Het was vrolijk, het was gezellig, het bleef droog en er zijn duizenden selfies gemaakt en nog meer handen geschud.

De burgemeester was blij en tevreden, zo zei ook hij ook na afloop. Hij had zijn stad goed op de kaart gezet en de jarige koning Willem-Alexander had het 'fantastisch' gevonden. Waarom was ik dan helemaal niet tevreden?

Misschien moet ik daarvoor een kijkje bieden achter de schermen en vertellen hoe reportages zoals die over Koningsdag tot stand komen. Ik kan me de tijd nog herinneren dat ik met spanning uitkeek naar de nationale feestdag. Het is een unieke kans de hele koninklijke familie.

Een soort Champions League-finale voor royaltyvolgers. Ik ging er dan ook vaak zingend naar toe, tot wanhoop van niet weinig collega's. Zingen is inderdaad niet mijn sterkste kant.

Je moet meestal vroeg opstaan om je te melden bij het verzamelpunt voor de media. Op Koninginnedag, toen koningin Beatrix meestal twee gemeenten bezocht, was dat melden vaak in de slotgemeente, waarna de pers naar het vertrekpunt werd gereden. Dat was één reden voor het vroege verzamelen. Tegenwoordig is de viering slechts in één stad, maar vanwege de veiligheidsmaatregelen moeten we ons nog steeds in alle vroegte melden.

Op Koningsdag is er een groepje journalisten dat het voorrecht heeft om achter de koninklijke familie aan over de route te lopen. Tussen de dranghekken zeg maar. Dat vond ik altijd opwindend. Je bent erbij en maakt het feest van dichtbij mee. Geen wonder dat die persaccreditaties lange tijd 'the hottest ticket in town' waren. Er werd om gesoebat en gesmeekt, maar de spoeling was meestal maar dun.

Dat achter de Oranjes aanlopen is overigens letterlijk. Op het afgesproken tijdstip arriveert de koninklijke bus en stapt de koninklijke familie uit en na een welkomstwoord zet de stoet zich in beweging, met Willem-Alexander voorop. Al heel snel spreiden de prinsen en prinsessen zich uit over de route. Het lint wordt steeds langer, met meestal dezelfden als rode lantaarndragers of in de bezemwagen.

Af en toe komt er dan een adjudant of persoonlijk adviseur om de achterblijvers aan te sporen aansluiting te zoeken bij de rest van het gezelschap omdat anders de planning in de soep loopt. Maar voor het groepje ogenschijnlijk bevoorrechte persmuskieten is dat treuzelen niet prettig.

Zij moeten immers achter de familie blijven, terwijl ze tegelijkertijd echter verslag moeten doen van wat er tijdens de koninklijke wandeling gebeurt. Dat wordt lastig en eentonig wanneer niet verder kan worden gekeken dan de hekkesluiters van Oranje. De begeleiders van de pers onderkennen het probleem overigens. Het bestaat immers al sinds journalisten mogen meewandelen.

Er zijn in de loop der jaren – mijn eerste Koninginnedag als verslaggever was in 2003 – al heel wat manieren bedacht om de pijn te verzachten. Om beurten en onder toezicht van een beveiliger kan een tijdje tussen de familie worden gelopen. Op die manier kun je horen en zien wat iedereen doet en ook echt een indruk en beeld krijgen van het Koningsdagbezoek.

Ik was dan ook hoopvol gestemd toen we in Amersfoort aan de start verschenen. Okee, ik geef het toe: enige scepsis was er ook. Sinds 2003 is veel veranderd. Voor de meelopende verslaggevers valt er elk jaar gewoon minder 'nieuws' te melden. Dat komt omdat de televisie bij Willem-Alexander meer bewegingsvrijheid heeft dan bij zijn moeder.

Een aantal jaren geleden probeerde je als eerste te melden wat de koningin aanhad. Nu doet ze dat zelf door een foto te plaatsen op Instagram. Daardoor heeft het verslag doen vanaf de route aan gewicht verloren. Het is geen klacht maar een nuchtere constatering.

Dat was echter niet de reden dat ik met een onbevredigend gevoel wegging uit Amersfoort. Dat was omdat dit keer de beveiligers het meelopende journaille op een nog grotere afstand hielden dan gebruikelijk en ondanks vurige pleidooien van de Rijksvoorlichtingsdienst geen centimeter toegaven.

Ze zullen hun redenen en instructies hebben gehad, daar kan ik niet over oordelen en dat moet ik respecteren. Maar het gevolg was dat we in feite niets meer meekregen van de wandeling. Ook bij de keren dat er mensen naar voren konden, was er van echt meeluisteren en kijken geen sprake.

'Kijk, de koning geeft een interview', zei mijn begeleidster op een gegeven moment, wijzend naar Willem-Alexander op vijftig meter afstand. Beter had ze de zinloosheid van het meelopen niet kunnen illustreren. De televisiekijker kon thuis horen wat de koning zei. De verslaggever stond er voor spek en bonen bij.

Hij had het dit keer niet goed gehad.

© RB Hans Jacobs; Gebaseerd op een column voor het maandblad Royalty (mei 2019)