ROYALBLOG.NL

Wanneer spreken we van staatsbezoek?

Wanneer is een koninklijk bezoek een staatsbezoek? Veel media blijken met die vraag te worstelen. Zo zouden onlangs kroonprins Frederik en kroonprinses Mary op staatsbezoek zijn in Nederland, en ging Beatrix op 'staatsbezoek naar Curaçao’. Toch is het vrij eenvoudig en aan de vooravond van het Nederlandse staatsbezoek aan Oostenrijk is het wellicht goed het nog eens uit te leggen.

Regel 1: alleen een staatshoofd kan een staatsbezoek brengen – aan een ander staatshoofd. Ezelsbruggetje: komt het woord staats drie keer voor, dan is het ook echt een staatsbezoek. Of anders gezegd: zonder staatshoofd geen staatsbezoek. Frederik is kroonprins van Denemarken en geen staatshoofd. Hij kwam dus niet op staatsbezoek. 

Een staatsbezoek is in feite de luxe uitvoering van een ontmoeting tussen staatshoofden. Een staatsbezoek kent vaste elementen, zoals een staatsbanket, vaak een kranslegging, ontvangsten door premier, parlement en soms ook de burgemeester van de hoofdstad.

Daaruit blijkt al dat het werkbezoek vorig jaar december van prinses Beatrix aan Curaçao nooit een staatsbezoek kon zijn: Beatrix is immers sinds 2013 geen koningin oftewel staatshoofd meer. Haar laatste staatsbezoeken waren in januari van dat jaar aan Brunei en Singapore.

Internationaal zijn er afspraken gemaakt over staatsbezoeken, bijvoorbeeld over het logies (voor hoeveel gasten) en het ere-escorte en dat het kortst regerende staatshoofd eerst op visite gaat bij zijn langer regerende collega.

* Staatsbezoeken aan het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Duitsland en Indonesië

Zo kwamen de presidenten van Estland, Letland en Litouwen snel even op audiëntie bij koningin Elizabeth zodat zij daarna naar die landen op staatsbezoek kon gaan. Die regels moeten bezoeken vergemakkelijken - en je kunt in onderling overleg altijd besluiten ervan af te wijken.  

Regel 2: Je kunt niet bij jezelf op bezoek gaan. Anders gezegd: ook als koningin had Beatrix geen staatsbezoek kunnen brengen aan Curaçao of één van de andere vijf Caribische eilanden van haar eigen Koninkrijk. Ze was daar immers zelf staatshoofd van.

Koningin Elizabeth heeft nog nooit een staatsbezoek gebracht aan Australië of Canada, terwijl ze er toch vaak is geweest. Dit omdat ze nu eenmaal ook staatshoofd is van die landen.

* Op visite in het eigen Koninkrijk: tweemaal Aruba en eenmaal Sint Maarten (2011, 2015)

Regel 3: een staatshoofd kan ook een officieel bezoek afleggen. Dat is dus géén staatsbezoek. Er bestaat ook niet zoiets als een ‘officieel staatsbezoek’. Een staatsbezoek is altijd officieel, de toevoeging is dus overbodig.

In een tijdperk waarin alles sneller moet gaan, biedt een officieel bezoek meer bewegingsvrijheid. Er zijn namelijk minder 'moetjes'. Gastheer is in de regel de regering (minister-president) en niet het staatshoofd, al kan met dat laatste worden gespeeld.

* Staatsbezoeken aan Nederland: Argentinië en Kaapverdië: welkomstceremonie, kranslegging, regeringslunch.

De Jordaanse koning Abdullah accepteerde een uitnodiging van koning Willem-Alexander voor een staatsbezoek, maar liet de visite omzetten in een officieel bezoek. Hij logeerde wel op paleis Noordeinde maar hoefde bijvoorbeeld geen krans te leggen in Amsterdam.

Koningin Beatrix en prins Claus gingen in augustus 1994 op officieel bezoek naar Oostenrijk; de visite had echter in alles het karakter en de elementen van een staatsbezoek en de Oostenrijkers noteerden het ook als zodanig. Maar vanwege dat minder formele karakter is het staatsbezoek van koning Willem-Alexander komende week aan het Alpenland pas het tweede Nederlandse staatsbezoek.

De vorige keer was in 1962. Koningin Juliana ging niet alleen met echtgenoot prins Bernhard, maar werd ook vergezeld door haar dochters de prinsessen Beatrix en Irene. 

* Staatsbezoeken (Vaticaan, India, Ierland, Baltische staten, Portugal) en officieel bezoek aan Canada van Margriet en Pieter.

Regel 4: Officiële bezoeken zijn niet voorbehouden aan het staatshoofd. Die kan ook andere familieleden op pad sturen voor een officieel bezoek. Zo zijn prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven verschillende keren op officieel bezoek naar Canada geweest, voor het laatst nog in mei.

Bij een officieel bezoek aan Nederland – dat kunnen ook premiers zijn – kan een formele ontvangst op het paleis – met bijvoorbeeld welkomstceremonie en lunch – ook worden vervangen door een audiëntie: een korte ontmoeting.

* Een kennismakingsbezoek aan Denemarken en werkbezoeken aan Duitsland.

Er zijn ook buitenlandse werkbezoeken. Die kunnen geheel naar eigen wensen worden ingericht. In de reeks werkbezoeken aan Duitse bondsstaten zaten formele elementen als een ontvangst door de ministers-presidenten van de deelstaten, vaak ook een door hen aangeboden lunch of diner, naast bemoeienissen met de meereizende handelsmissies.

Bij zijn aantreden in 2013 introduceerde koning Willem-Alexander nog een nieuwe vorm: het kennismakingsbezoek. Even een dagje op en neer om zich voor te stellen als nieuw staatshoofd, waardoor er niet gewacht hoefde te worden op een uitnodiging voor een staatsbezoek. Het voorbeeld werd snel gevolgd door de nieuwe koningen van België en Spanje, Filip en Felipe. 

© RB Hans Jacobs

Margriet en Pieter weer naar Introdans

Prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven zijn zaterdagavond in Stadstheater Arnhem bij de traditionele voorstelling End of Season van Introdans. Prinses Margriet is sinds jaar en dag beschermvrouw van Introdans dat dit jaar vijftig jaar bestaat. 

Volgens het dansgezelschap is het End of Season-programma een feest voor alle zintuigen en een belevenisvol slot van het  gouden jubileumseizoen. Het volledige ensemble danst Petricor, Concerto en Chairman Dances, drie publieksfavorieten van de ‘Koningin van de minimal dance’: Lucinda Childs.

Daarnaast twee sfeervolle balletten van Jiří Kylián Sechs Tänze en Petite Mort, prachtige live muziek van een compleet Phion onder leiding van Christian Schumann en gloednieuwe Ontmoeting van Adriaan Luteijn over families. Tijdens de avond wordt tevens stilgestaan bij het afscheid van algemeen directeur en oprichter van Introdans, Ton Wiggers.

Na de voorstelling gaan de prinses en echtgenoot in gesprek met de scheidend directeur en de dansers.

Introdans, opgericht in 1971, heeft als missie de danskunst op hoog niveau te presenteren voor een breed publiek. Als stadsgezelschap van Arnhem danst het gezelschap in de Nederlandse theaters en reist het wereldwijd. De ensembles zijn veelvuldig te gast op internationale podia en zijn door koningin Beatrix ook meegenomen bij staatsbezoeken.

In september nog bezochten prinses Margriet en prinses Beatrix ook de jubileumvoorstelling van Introdans. 

© RB; Bron: RVD, Introdans 

Avondje uit met Corps Diplomatique

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima boden woensdagavond in het Koninklijk Paleis in Amsterdam het Corps Diplomatique een galadiner aan. De koning en de deken van de diplomaten hielden ook een korte toespraak.

Het diner vindt jaarlijks plaats om de internationale relaties te onderhouden en te versterken en Nederlandse en buitenlandse vertegenwoordigers op thema’s te verbinden. Naast de circa honderdvijftig buitenlandse vertegenwoordigers in Nederland en Brussel zijn ook zo’n honderd vertegenwoordigers uit het Nederlands openbaar bestuur genodigd.

,,De koningin en ik zijn verheugd u te mogen verwelkomen in het Koninklijk Paleis in Amsterdam. We hebben meer dan drie jaar op dit moment moeten wachten. Drie jaar waarin het simpelweg niet mogelijk was om een diner als dit te houden. Dat was een breuk met een traditie die ons dierbaar is: onze jaarlijkse bijeenkomst met u. Het is dus fijn om weer verder te kunnen gaan waar we gebleven waren", zei de koning in zijn toespraak. 

Dit jaar stond de avond in het teken van politiek en bestuur. Voorgaande diners hadden als thema’s kunst en cultuur, internationaal recht en internationaal bedrijfsleven. Prinses Beatrix was ook bij het galadiner aanwezig. Prinses Margriet moest op het laatste moment afzeggen en ook echtgenoot Pieter van Vollenhoven stuurde de uitnodiging terug.

Het was voor het eerst dat een fotograaf was toegelaten bij de bijeenkomst. 

© RB; Beeld: © Patrick van Katwijk

Na 60 jaar weer staatsbezoek Oostenrijk

Volgende week is er voor de tweede keer in de geschiedenis een Nederlands staatsbezoek aan Oostenrijk. De republiek bestaat nog maar iets meer dan honderd jaar (sinds 1919, met onderbrekingen). Koningin Juliana zorgde voor het eerste staatsbezoek, in het jaar van haar zilveren bruiloft. De prinsessen Beatrix en Irene vergezelden toen hun ouders.

En Beatrix als koningin dan? Die bracht met prins Claus in 1994 ‘slechts’ een officieel bezoek aan het Alpenland. Dat is volgens het internationaal protocol net een treetje lager, al maakte het destijds in de praktijk weinig uit en beschouwde Oostenrijk het ook gewoon als een écht staatsbezoek.

Oostenrijk behoort met Italië tot de landen die de Oranjes na de Tweede Wereldoorlog het vaakst hebben bezocht. Juliana en Bernhard hadden een vakantiehuis in Italië, Beatrix en Claus later ook. Alle vier werden ze na 1960 stamgasten in het skioord Lech am Vorarlberg, waar Willem-Alexander ook al zijn hele leven komt. Margriet en Pieter hebben een vakantiehuis in Oostenrijk.

Maar het staatsbezoek gaat natuurlijk niet over skivakanties en zonnige zomers in Lech. Nederland en Oostenrijk zijn partners met uitstekende relaties op politiek, economisch en cultureel gebied, zowel bilateraal als binnen de Europese Unie (EU), de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Verenigde Naties (VN). Het staatsbezoek benadrukt de sterke banden tussen de twee landen en geeft een impuls aan de betrekkingen.

Maandag 27 juni begint het staatsbezoek in Wenen met een welkomstceremonie op de Hofburg. In de middag wordt bij het Namenmonument in het Ostarrichi Park een krans gelegd voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens brengen koning en koningin een bezoek aan burgemeester Michael Ludwig van Wenen en aan vicevoorzitter Doris Bures van het Oostenrijkse parlement.

In de avond biedt bondspresident Alexander Van der Bellen een staatsbanket aan op Slot Belvédère. Dit museum zal begin volgend jaar in samenwerking met het Van Gogh Museum de tentoonstelling ‘Klimt. Inspired by Rodin, Van Gogh, Matisse’ presenteren. Tijdens het staatsbanket houden koning en bondspresident een tafelrede.

De tweede dag van het staatsbezoek begint het koningspaar samen met het presidentieel paar in cultureel centrum Brotfabrik. In deze voormalige fabriek wordt door middel van diverse projecten de sociale integratie gestimuleerd. Willem-Alexander en Máxima gaan met vrijwilligers in gesprek over culturele uitwisseling en spreken met Oekraïense vluchtelingen over hun verblijf in Oostenrijk.

Vervolgens bezoekt het gezelschap de woonwijk Sonnwendviertel, waar toekomstbestendig bouwen en het vergroten van de leefbaarheid aan de orde komen. Met de tram wordt teruggereden naar de binnenstad. Daar komen tijdens een korte stadswandeling drie verschillende aspecten van de Weense en Oostenrijkse cultuur en de historische banden tussen Nederland en Oostenrijk aan bod.

Zo worden de Nationalbibliothek en een traditioneel koffiehuis bezocht. Aansluitend ontvangt bondskanselier Karl Nehammer het Nederlandse bezoek voor de lunch in de Bondskanselarij. Later die dag is de ontvangst voor de Nederlandse gemeenschap en ’s avonds biedt het koningspaar in het Konzerthaus een concert aan van het Nederlands Kamerkoor.

Woensdag 29 juni wordt het staatsbezoek afgesloten in Graz. Koning en koningin stappen in de trein met de bondspresident en zijn echtgenote voor de visite aan de tweede stad van Oostenrijk. Tijdens de reis vinden gesprekken plaats met de Oostenrijkse klimaatminister, Leonore Gewessler. Tijdens het bezoek wordt onder meer het fietsbeleid besproken: Willem-Alexander en Máxima zijn bij presentatie over de Radoffensive Graz, een fietsconcept voor de stad dat is gestoeld op Nederlandse expertise.

Zie ook: Oostenrijk heeft het niet zo op meeluisterende, meekijkende en meeschrijvende verslaggevers

© RB; Bron: RVD

Erfgroothertog Guillaume praat over bijzondere familieband met Canada

Erfgroothertog Guillaume van Luxemburg is maandag begonnen aan een vierdaagse economische missie naar Canada. Op de agenda staan bezoeken aan de metropolen Toronto en Montréal. 

Aan het begin van de reis had Guillaume een interview met de Montréal Gazette. Daarin bracht hij nadrukkelijk onder de aandacht dat de Oranjes niet de enige koninklijke familie zijn met bijzondere banden met Canada. ,,Het is beter bekend dat de Nederlandse koninklijke familie hier in Canada tijd heeft doorgebracht, maar ook de Luxemburgse familie was hier."

Guillaume benadrukte dat zijn familie nauwe banden heeft met Canada en goede herinneringen bewaart aan het verblijf. Hij stipte dat ook aan in zijn toespraak in Toronto, waarin hij ook de dankbaarheid van zijn familie uitte voor het bieden van onderdak in donkere tijden.

Zijn opa groothertog Jean – destijds ongehuwd en troonopvolger - en overgrootmoeder groothertogin Charlotte woonden tijdens de oorlogsjaren ook in Canada, met andere leden van de groothertogelijke familie. Zij kozen niet voor Ottawa, zoals prinses Juliana, maar voor de Franstalige provincie Québec en het tweetalige Montréal.

,,Ik ben al een paar keer in Québec geweest, ook privé. Ik heb de kans gehad te zien waar ze toen woonden”, vertelde Guillaume. Zijn opa ging als student naar de Laval universiteit, waar hij rechten en politieke wetenschappen studeerde. Zijn vier zussen en jongere broer Charles gingen naar andere onderwijsinstellingen. Een straat in de buurt van de universiteit heet tegenwoordig Rue de Luxembourg.

Guillaume is met een grote handelsdelegatie in Canada. ,,We hebben al zeer, zeer nauwe economische banden", zei hij. ,,De handelsrelatie is al heel sterk, maar er is meer potentieel. Ik denk dat het een van de eerste handelsmissies buiten Luxemburg is na de pandemie.”

Guillaume was woensdag al weet terug in Luxemburg voor de viering van de nationale feestdag. Met echtgenote Stéphanie bezocht hij het feest in Esch-sur-Alzette. 

© RB; Bron: Montreal Gazette. Met dank aan Mieke. Beeld: © Cour grand-ducale

Het was nog lang gezellig op Het Loo

Het was nog lang en laat héél gezellig op Het Loo. Enkele gasten hadden zich zaterdag al ingedronken voordat ze hun opwachting maakten en de in de tuin van het paleis geschonken champagne voorafgaand aan het galadiner voor de Netherland-America Foundation ging er vlot in.

Althans, zo leek het tijdens de korte tijd dat de pers welkom was om de aankomst van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven vast te leggen. Ver hoefden die natuurlijk niet te rijden. Hun bungalow is om de hoek van het paleismuseum.

Het beschermpaar van de nu honderd jaar bestaande organisatie die de betrekkingen met de VS wil verbeteren en bevorderen, zei dat zelf ook. ,,We wonen hier al meer dan 55 jaar en onze reis naar een NAF-evenement is nog nooit zo kort geweest.” De meeste activiteiten vinden immers in Amerika plaats, met het jaarlijkse Peter Stuyvesant Ball als hoogtepunt.

Het moet gezegd: paleis Het Loo, de Stallen en de tuin schitterden in de avondzon. Daar kan het New Yorkse Plaza Hotel, waar de laatste jaren het Ball in november wordt gehouden, op geen enkele wijze tegenop. De sfeer was ook veel gemoedelijker. Niet zo gemaakt deftig, wellicht is dat een goede omschrijving. De ambiance, met bijvoorbeeld inzet van paardentrams voor het vervoer van en naar de tuin, hielp zeker ook mee.

Vanuit de tuin verplaatste de actie zich naar de Koninklijke Stallen, waar de tafels voor het diner waren opgesteld en het evenement werd geopend met het spelen van de beide volksliederen. Voor het Amerikaanse trad ook de zogenoemde door Amerikaanse mariniers gevormde Color Guard aan. In het ‘gewone’ leven zijn zij aan het werk in de Amerikaanse ambassade in Den Haag/Wassenaar.

Het diner verliep in redelijk tempo. Om tien voor negen was het al tijd voor de eerste dans. Die was voorbehouden aan prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven, maar ze werden op de beperkte dansvloer (de tafels en stoelen verhinderden teveel bewegen) al snel gevolgd door andere genodigden – in elk geval van de hoofdtafel. ,,Niet teveel bewegen”, luidde het credo van Pieter, die innig verstrengeld met zijn vrouw over de vloer schuifelde.

De pers werd daarna gevraagd te vertrekken. Maar opnamen van later die avond toonden dat het inderdaad nog lang gezellig was.

© RB Hans Jacobs; Zie ook filmpje op Royalblog/Twitter

Eerste dans is voor Margriet & Pieter

De Koninklijke Stallen bij paleismuseum Het Loo krijgen zaterdagavond extra allure. Daar wordt namelijk een gala gehouden van de NAF, The Netherland-America Foundation. Eregasten zijn uiteraard het beschermpaar, prinses Margriet en prof mr Pieter van Vollenhoven. 

Het programma voor de avond geeft aan dat zij ook de eerste dans voor hun rekening nemen. Of de professor de laatste weken extra heeft geoefend is niet bekend. Vrijdagavond in het FBK-stadion in Hengelo liet hij aan het slot van de openingsceremonie van de Special Olympics in elk geval de polonaise aan zich voorbijgaan. 

De NAF ontwikkelt sinds 1921 activiteiten op cultureel, wetenschappelijk en educatief gebied met als doel de vriendschapsbanden tussen Nederland en Amerika te bevorderen. De opbrengsten van het galadiner worden gebruikt voor studiebeurzen en andere uitwisselingsprogramma’s.

Het galadiner is in 2019 voor het eerst georganiseerd naar voorbeeld van het jaarlijkse Peter Stuyvestant Ball in New York. De afgelopen twee jaar is het diner niet doorgegaan en zijn prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven ook niet in New York geweest. 

© RB Hans Jacobs; Beeld: © RB

Pieter opent Special Olympics in Hengelo

Prof mr Pieter van Vollenhoven woont vrijdagavond opening bij van de Special Olympics Nationale Spelen in het Fanny Blankers Koen Atletiekstadion in Hengelo.

De Nationale Spelen vinden dit jaar van 10 tot en met 12 juni plaats in de regio Twente, met ruim 2300 sporters actief in vijfentwintig takken van sport.

De openingsceremonie wordt gepresenteerd door journalist en presentator Erik Dijkstra en atleet Gregory Sedoc. Ook schaatsers Mark Tuitert en Kjeld Nuis komen samen met ambassadeurs Laxmi Schoonhoven en Maartje Ellenkamp in actie.

Tijdens de ceremonie wordt een atletenparade gehouden, waarna prof. mr. Pieter van Vollenhoven de sporters toespreekt. Daarna wordt de Special Olympics vlam binnengebracht en ontstoken na het uitspreken van de eed. Daarna opent hij de spelen officieel.

Special Olympics Nederland zet zich in om het leven van mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren door middel van het organiseren van sportevenementen. Sporten maakt mensen met een verstandelijke beperking niet alleen fysiek en mentaal ‘fitter’, het vergroot ook het zelfvertrouwen en daarmee het zelfbeeld.

© RB; Bron: RVD

Margriet doopt cruiseschip Rotterdam VII

Prinses Margriet 'doopte' maandagochtend in Rotterdam cruiseschip MS Rotterdam (VII.) Het schip maakt deel uit van de Holland America Line. De prinses ontmoette een paar leden van de bemanning en kreeg een korte rondleiding. Echtgenoot Pieter van Vollenhoven was meegekomen. 

MS Rotterdam VII is een vaartuig van 300 meter lang, biedt plaats aan 2668 gasten en is het elfde schip van de vloot. De thuishaven van het schip wordt Amsterdam, maar voor de doop ligt het afgemeerd bij de cruiseterminal in Rotterdam. De doop en de naamgevingsceremonie vonden aan boord plaats.

Holland America Line begon in 1873 als de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart-Maatschappij (NASM), een lijn voor vracht en passagiers. Het werd bekend als Holland America Line vanwege het hoofdkantoor in Rotterdam en de uitvoerende dienst aan Amerika.

Prinses Margriet was eerder doopvrouw van Prinsendam (1972), Nieuw Amsterdam III (1983), Rotterdam VI (1997) en Oosterdam (2003). ,,We zijn zeer dankbaar dat prinses Margriet opnieuw als meter van een schip van Holland America Line zal optreden en een lange traditie met de koninklijke familie voortzet die onze Nederlandse roots blijft eren", aldus Gus Antorcha, president van Holland America Lijn vorig jaar.

De verbinding van Holland America Line met het Huis van Oranje gaat bijna een eeuw terug tot prins Hendrik die in 1929 de Statendam III te water liet. In totaal zijn twaalf schepen gedoopt door leden van de koninklijke familie: koningin Máxima was in 2016 meter van Koningsdam en in 2010 Nieuw Amsterdam. 

De toenmalige koningin Beatrix was in 2008 de meter van Eurodam. Rotterdam V werd in 1958 gelanceerd door koningin Juliana. De toenmalige prinses Beatrix noemde Statendam IV in 1957 en Prinses Margriet in 1960. Nieuw Amsterdam II werd in 1937 te water gelaten door koningin Wilhelmina.

© RB; Bron: RVD; Beeld: © RB

Margriet doopt cruiseschip Rotterdam VII

Prinses Margriet doopt maandagochtend 30 mei in Rotterdam cruiseschip MS Rotterdam VII. Het schip maakt deel uit van de Holland America Line. 

MS Rotterdam VII is een vaartuig van 300 meter lang, biedt plaats aan 2668 gasten en is het elfde schip van de vloot. De thuishaven van het schip wordt Amsterdam, maar voor de doop ligt het afgemeerd bij de cruiseterminal in Rotterdam.

De doop en de naamgevingsceremonie vinden aan boord plaats. Prinses Margriet neemt daarnaast een vlootschouw af, ontmoet de Nederlandse bemanning en krijgt een korte rondleiding.

Holland America Line begon in 1873 als de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart-Maatschappij (NASM), een lijn voor vracht en passagiers. Het werd bekend als Holland America Line vanwege het hoofdkantoor in Rotterdam en de uitvoerende dienst aan Amerika.

Prinses Margriet was eerder doopvrouw van Prinsendam (1972), Nieuw Amsterdam III (1983), Rotterdam VI (1997) en Oosterdam (2003).

© RB; Bron: RVD