ROYALBLOG.NL

Máxima: kijken, vragen, luisteren

Koningin Máxima heeft op de eerste (halve) dag van haar VN-bezoek aan Marokko vooral geluisterd. Na aankomst op het vliegveld van Casablanca ging ze meteen op 'veldbezoek': kijken hoe een programma dat kruideniers moet helpen hun zaak levensvatbaar te houden in de praktijk werkt. 

Voor de VN gaat Máxima al jaren op pad om regeringen te adviseren op het gebied van het beter toegankelijk maken van financiële diensten. Dat wordt ook 'financiële inclusie' genoemd: zorgen dat iedereen mee kan doen. Met een bankrekening, met toegang tot krediet of sparen en verzekeringen. 

In Nederland allemaal vanzelfsprekend maar voor een flink deel van de wereldbevolking niet. Bedenk even hoe het leven zou zijn zonder ATM, betaalpas, zonder bankapps of bankrekening, zonder automatische overschrijving en storten van salaris, zonder verzekering of spaarmogelijkheden. Eenvoudiger? Misschien. Maar niet prettiger. 

Kruideniers vervullen in Marokkaanse wijken en gemeenschappen traditioneel diverse rollen, vaak dat van kloppend hart en sociaal trefpunt, naast de plek waar boodschappen gedaan kunnen worden. In Nederland zijn ze al lang verdwenen maar Marokko wil ze graag houden. Maar dat kan niet zonder hulp: bij gezamenlijke inkoop bijvoorbeeld zodat concurrentie met grote supermarkten mogelijk is. Hoe dat in zijn werk gaat en wat voor enorme obstakels overwonnen moeten worden leerde de koningin in haar VN-rol in het buitengebied van Casablanca. 

Het ging over vertrouwen winnen van kruidenaars, vaak mini familiezaken die alleen een ouderwets kasboek hanteren: opschrijven aan wie wat moet worden betaald, wat moet worden besteld en van wie ze nog geld krijgen. De digitale wereld is aan velen voorbijgegaan en de kruideniers daarmee vertrouwd maken, is slechts één van de uitdagingen. 

Er werd beeldend uitleg gegeven, Máxima stelde veel vragen en had zich duidelijk goed voorbereid. Vervolgens ging ze ook naar een klein winkeltje om uit eerste hand te horen over gebruik van het programma - kennis die komende dagen van pas komt in gesprekken met ministers en de Centrale Bank. Ook de private sector kan helpen en fintech bedrijven - daarmee sprak de koningin maandag ook al. 

Dinsdag begint het programma al vroeg in Casablanca en na gesprekken in deze commerciële 'hoofdstad' van Marokko gaat Máxima naar het regeringscentrum Rabat. Ook daar een combi van praktijklessen en gespreksronden. 

© RB, Beeld: © RB, RE

Máxima voor VN naar Marokko

Koningin Máxima brengt vanaf maandagmiddag een bezoek aan Marokko. Zij doet dit in haar functie van speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties voor "inclusieve financiering voor ontwikkeling." 

De koningin bezoekt Casablanca en Rabat en vliegt donderdagmiddag weer naar huis. De thema’s van het bezoek zijn fintech, inclusieve groene financiering en het ontwikkelen van digitale betalingssystemen voor het bevorderen van financiële inclusie.  

Marokko heeft sinds 2019 een nationale strategie voor financiële inclusie (NSFI). Inmiddels heeft 44% van de volwassenen een bankrekening. In 2017 was dat nog 29%. Eén van de doelen van de NSFI is dat eind dit jaar 50% van de volwassenen een bankrekening heeft, oplopend tot 75% in 2030. 

De kloof tussen mannen en vrouwen is 23%, ten nadele van vrouwen. Slechts 6% van de mensen heeft een digitale portemonnee (mobile wallet). Dit komt mede door beperkte financiële en digitale geletterdheid. 

Marokko heeft 37 miljoen inwoners: 15 miljoen volwassenen hebben nog geen bankrekening. Het gaat met name om mensen met een laag inkomen, vrouwen en kleine (boeren) bedrijven.

Koningin Máxima legt aan het begin van de reis veldbezoeken af om uit eerste hand te horen wat de impact is van financiële diensten op levens van mensen en hoe dit bijdraagt aan hun financiële gezondheid.

Het gaat om onder meer om projecten ondernemers verzekeren tegen calamiteiten en kleine buurtsupermarkten bestaanszekerheid geven vanwege hun sociale functie.

De meeste projecten die zij bezoekt bieden hun financiële diensten aan via apps. Deze zijn gebruiksvriendelijk en afgestemd op de specifieke behoeften van klanten. 

In Rabat en Casablanca spreekt Máxima met regeringsvertegenwoordigers, internationale ontwikkelingsorganisaties, financiële instellingen en non-profitorganisaties over wat er tot nu toe is bereikt en wat er gedaan kan worden om nog meer mensen te laten aansluiten bij veilige en betaalbare digitale financiële diensten.

Fintech, digitale innovaties in financiële diensten, biedt ondernemers betaalbare leningen en verzekeringen om te kunnen groeien en zichzelf te beschermen. Inclusieve groene financiering helpt bijvoorbeeld boeren te investeren in betere landbouwmethodes zodat zij weerbaarder worden tegen de gevolgen van klimaatverandering. 

Digitale betalingssystemen maken het betalingsverkeer veiliger en efficiënter. In Marokko krijgen huishoudens regelmatig geld van familieleden die in het buitenland werken. Mensen in afgelegen gebieden moeten soms lange afstanden afleggen naar het dichtstbijzijnde geldkantoor om het geld op te kunnen nemen. Een digitale bankrekening maakt dit makkelijker. 

Er zijn bilaterale gesprekken voorzien met onder anderen het hoofd van de regering, Aziz Akhannouch, de gouverneur van de Bank Al-Maghrib, Abdellatif Jouahri en de secretaris-generaal van de regering, Mohamed El Hajoui.

Het is de eerste keer dat de koningin Marokko bezoekt in haar VN-functie. Als prinses was Máxima in november 2005 samen met prins Willem-Alexander in het Noord-Afrikaanse land.

Het bezoek stond toen in het teken van de viering van 400 jaar Marokko-Nederland. Het programma richtte zich op waterbeheer, microkrediet en cultuur - destijds de aandachtsgebieden van het prinselijk paar. Máxima werd toen ontvangen door Lalla Salma, terwijl koning Mohammed VI de prins ontmoette. Over een ontvangst in het paleis is vooralsnog niks bekend. 

© RB Hans Jacobs; bron: RVD 

Mohammed VI belooft sociale zekerheid

Koning Mohammed VI van Marokko heeft in een toespraak ter gelegenheid van de opening van het parlementaire jaar vergaande hervormingen aangekondigd. De koning sprak de volksvertegenwoordiging toe via een videoverbinding vanuit het koninklijk paleis in Rabat. Hij werd geflankeerd door zijn broer Moulay Rachid en door kroonprins Moulay Hassan.

Mohammed VI ging allereerst in op de bijzondere omstandigheden waarin de opening van het laatste zittingsjaar van het huidige parlement vanwege de coronacrisis plaatsvond. Daarna sprak hij over de gevolgen van de crisis “die zoals u weet, aanhoudende gezondheids-, economische, sociale en psychologische gevolgen heeft.” Volgens de koning was het mede daarom “belangrijk om de economische activiteit te stimuleren en de sociale bescherming te versterken.”

De koning meldde de instelling van een Strategisch Investeringsfonds, dat naar hem zelf wordt vernoemd: Mohammed VI Fonds voor Investering. “We hopen oprecht dat dit fonds een leidende rol zal spelen bij het stimuleren van investeringen en het opbouwen van de capaciteit van de nationale economie”, zo stelde Mohammed VI.

Daarnaast kwam de koning met het plan om de sociale zekerheid op vier hoofdpunten ingrijpend te verbeteren. Er moet een basiszorgverzekering komen, uitbreiding van de kinderbijslag, een pensioenverzekering voor de vijf miljoen Marokkanen die dat nog niet hebben en een werkloosheidsverzekering voor alle Marokkanen met een vaste baan. “Dit is een groot nationaal project van ongekende aard”, aldus de koning.

© RB

Saudische koning betuigt deelneming

Het Al Alam-paleis in Muscat, de hoofdstad van Oman, zag maandag opnieuw een lange reeks hoogwaardigheidsbekleders langskomen om hun deelname te betuigen met het overlijden van sultan Qaboos. Diens opvolger sultan Haitham bleef er fit bij, want hij moest de gasten steeds halverwege de immense paleiszaal verwelkomen en naar hun zetel begeleiden voor een kort onderhoud. Daarna herhaalde het ritueel zich bij het afscheid, en de verwelkoming van de volgende bezoeker.

Belangrijkste gast maandag was ongetwijfeld koning Salman van Saudi-Arabië. Die werd ook niet in de zaal begroet maar al buiten, meteen bij aankomst bij het paleis, begroet. Salman was de vierde koning die zijn opwachting maakte in Oman, na koning Hamad van Bahrein, koning Willem-Alexander en koning Abdullah van Jordanië.

De Jordaanse koning kwam samen met kroonprins Hussein en de prinsen Ali, Hamzah en Hashem. Dit mede om de bijzondere band van het koningshuis met sultan Qaboos en zijn familie te onderstrepen. Maar ook sjeik Mohammed bin Rashid, de emir van Dubai en premier van de Verenigde Arabische Emiraten, nam zijn zoon kroonprins Hamdan mee, naast een aantal collega-emirs. De kroonprins van Abu Dhabi en de facto president van de Emiraten, Mohammed bin Zayed, was zondag al langs geweest.

Uit Marokko kwam prins Moulay Rachid en uit Bahrein kroonprins Salman, terwijl emir-vader Hamad van Qatar ook zijn deelneming kwam betuigen. Het condoleancebezoek, zo liet de Diwan van het sultanaat weten, eindigt dinsdag om 12 uur Omaanse tijd. D

Japanse premier Shinzo Abe zou deze week tijdens zijn rondreis door het Midden-Oosten, waar hij zaterdag en zondag Saudi-Arabië bezocht, ook Oman nog bezoeken.

© RB; Beeld: Screenshots, Instagram

Koningspaar neemt afscheid van vertrekkende ambassadeur Argentinië

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben maandag formeel afscheid genomen van de Argentijnse ambassadeur Héctor Horacio Salvador. Hij werd op paleis Noordeinde in audiëntie ontvangen, zo liet de Rijksvoorlichtingsdienst weten.

De Argentijnse diplomaat was een van langst zittende ambassadeurs in Den Haag. Hij behoorde op 17 april 2013 tot het selecte groepje van vier dat als laatsten geloofsbrieven mocht aanbieden aan koningin Beatrix. De collega's uit Griekenland, Duitsland en China zijn al eerder vertrokken, hetgeen Héctor Horacio Salvador tot oudgediende maakte.

Het is niet gebruikelijk dat het koningspaar de vertrekkende ambassadeur samen ontvangt, maar het is wel vaker voorgekomen. Het was tot de troonswisseling regel* om ambassadeurs die langer dan vier jaar in Den Haag hadden gewerkt een afscheidslunch aan te bieden, en ambassadeurs die nog geen vier jaar waren gebleven maar wel langer dan twee jaar in audiëntie te ontvangen.

Prins Claus was vaak bij die  lunch aanwezig en koningin Beatrix nodigde bij gelegenheid ook haar zus en haar echtgenoot uit, zoals bij een afscheid van de Canadese ambassadeur en de ambassadeur van Zijne Majesteit de Keizer van Japan (2001).

4 juli 2000: Koningin Beatrix en Prins Claus hebben op Paleis Huis ten Bosch een afscheidslunch aangeboden aan de Ambassadeur van Canada, H.E. mevrouw M. Bernard-Meunier. Prinses Margriet en Mr. Pieter van Vollenhoven waren daarbij aanwezig.

Meer variaties waren ook mogelijk: prinses Máxima was in 2005 bijvoorbeeld bij de lunch voor de vertrekkende ambassadeur van Frankrijk. Willem-Alexander én Máxima schoven in 2003 aan bij het afscheidsetentje voor de vertrekkende vertegenwoordiger van Brazilië. 

Ambassadeur Abdelouahab Bellouki van Zijne Majesteit de Koning van Marokko lijkt op het eerste gezicht – na vluchtig onderzoek – nu de langst dienende ambassadeur in Den Haag**. Hij behoort tot het al even selecte groepje dat als eersten geloofsbrieven mocht aanbieden aan de nieuwe koning, op 8 mei 2013.

*) De laatste melding van een afscheidslunch is te vinden op 25 februari 2013: Hare Majesteit de Koningin heeft hedenmiddag op Paleis Huis ten Bosch in Den Haag in afscheidsaudiëntie ontvangen de ambassadeur van Griekenland, Z.E. John Economides.

**) De ambassadeur van Botswana lijkt op dit moment het langst geaccrediteerd in Den Haag. Samuel Otsile overhandigde op 24 augustus 2011 zijn geloofsbrieven aan koningin Beatrix. Andere langblijvers zijn ambassadeur Ousmane Sylla van Guinée (9 januari 2013) en zijn collega van Equatoriaal Guinea, Carmelo Nvono-Ncá (27 februari 2013). Alledrie ambassadeurs hebben echter hun residenties niet in Nederland maar in Brussel.

© RB; Met dank aan EG. Beeld: © RVD Koninklijk Huis

Veel koninklijke gasten in Japan

Het aantal genodigden bij de intronisatie van keizer Naruhito is imposant. Maar Japan heeft dan ook de hele wereld uitgenodigd. Volgens de maandag verstrekte opgave worden de volgende 'royals' verwacht.

KONINKLIJKE GASTEN IN JAPAN

Bahrein: kroonprins Salman
België: koning Filip en koningin Mathilde
Bhutan: koning Jigme Khesar en koningin Jetsun
Brunei: sultan Hassanal Bolkiah en prins Mateen
Cambodja: koning Norodom Sihamoni
Denemarken: kroonprins Frederik en kroonprinses Mary
eSwatini: koning Mswati III en een van zijn koninginnen
Jordanië: kroonprins Hoessein
Lesotho: koning Letsie III met koningin
Liechtenstein: erfprins Alois
Luxemburg: groothertog Henri
Maleisië: koning sultan Abdullah en echtgenote
Marokko: prins Moulay Rachid
Monaco: vorst Albert II
Nederland: koning Willem-Alexander en koningin Máxima
Noorwegen: kroonprins Haakon
Qatar: emir Tamim
Samoa: prins Tuimaleali'ifano Sualauvi II, staatshoofd
Spanje: koning Felipe en koningin Letizia
Tonga: koning Tupou VI en koningin
Verenigd Koninkrijk: prins van Wales
Zweden: koning Carl Gustaf en kroonprinses Victoria
Opvallend niet vertegenwoordigd met lid koningshuis: Thailand

Koninklijk afscheid van Jacques Chirac

Groothertog Henri van Luxemburg was maandag samen met echtgenote groothertogin Maria Teresa in de Saint Sulpice-kerk in Parijs aanwezig bij de uitvaart van de Franse oud-president Jacques Chrirac (86). Die overleed afgelopen donderdag.

De mis werd ook bijgewoond door koning Abdullah van Jordanië, emir Tamim van Qatar, prins Albert II van Monaco, kroonprins Moulay Hassan van Marokko, prins Edward, prins Joachim en prinses Marie van Denemarken en oud-keizerin Farah Pahlavi van Iran. Koning Mohammed VI van Marokko moest vanwege ziekte afzeggen. Namens Nederland was minister van staat en oud-premier Jan-Peter Balkenende aanwezig. 

De Franse president Emmanuel Macron ontving de hoge buitenlandse gasten, onder wie ook de Russische, Duitse en Italiaanse presidenten en de Amerikaanse oud-president Bill Clinton, na afloop. De eigenlijke begrafenis op het kerkhof van Montparnasse, vond in besloten familiekring plaats.

Jacques Chirac was twaalf jaar president (1995-2007), tweemaal premier en drie termijnen burgemeester van Parijs. 

© RB; Beeld: screenshot France24

Koning Willem-Alexander niet enige vorstelijke spreker in New York

Koning Willem-Alexander spreekt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties al op de eerste dag toe. Dat blijkt uit de voorlopige sprekerslijst die in New York is opgesteld.

De koning is ingedeeld als dertiende spreker tijdens de middagsessie op dinsdag 24 september. In de ochtenbijeenkomst, waarmee het VN-circus min of meer wordt geopend, voert onder anderen de Amerikaanse president Donald Trump het woord.

Het schema kan nog veranderen omdat landen op het laatste moment van gedachten kunnen veranderen. Zo staat de Marokkaanse koning Mohammed VI aankondigd als de volgende spreker na koning Willem-Alexander, maar de afgelopen jaren liet 'M6' zich meestal vervangen door zijn broer of premier.

Het opstellen van het spreekschema is nauwkeurig pas en meetwerk van het VN-secretariaat, waarbij met tal van factoren rekening moet worden gehouden: niet alleen protocol en traditie, maar ook wie een land afvaardigt om de vergadering toe te spreken en wanneer iemand ook tijd heeft.

De wereldmachten China en Rusland bijvoorbeeld komen pas op de vierde dag aan bod omdat ze niet hun staatshoofd maar een vicepremier of minister sturen. Duitsland, dat ook een minister laat spreken, komt nog later aan de beurt. Andere koninklijke sprekers zijn in de eerste sessie, na president Trump, de emir van Qatar en koning Abdullah van Jordanië.

In de bijeenkomst waarin koning Willem-Alexander is ingedeeld, staan ook prins Albert van Monaco en erfprins Alois van Liechtenstein aangekondigd, naast dus de koning van Marokko. Hekkesluiter bij die sessie is overigens de Britse premier Boris Johnson. Ook eSwatini (ex-Swaziland) en Tonga laten later in de VN-week hun koning het woord voeren.

© RB

Máxima regelmatig te gast in Afrika

Koningin Máxima gaat opnieuw naar Ethiopië, in haar functie als speciaal vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Ze was er 5,5 jaar geleden ook, voor hetzelfde werk. Follow-up bezoeken zoals zijn nodig om te zorgen dat landen de hele bevolking toegang kunnen geven tot financiële diensten.

De Oranjes hebben zich de afgelopen jaren niet onbetuigd gelaten in Afrika. Prins Willem-Alexander en prinses Máxima hebben zich er in hun rollen als vertegenwoordiger van de Verenigde Naties met regelmaat vertoond, maar opmerkelijk is dat koningin Beatrix in tegenstelling tot haar moeder koningin Juliana geen staatsbezoeken heeft gebracht aan wat wel 'zwart' Afrika wordt genoemd.

Koningin Juliana en prins Bernhard bezochten behalve Ethiopië (1969) ook Ivoorkust en Liberia (1974), Senegal (1977) en Tanzania (1978). Daarnaast werd ook Tunesië bezocht (1974). Koningin Beatrix, die haar ouders vergezelde op het staatsbezoek aan Ethiopië, kende maar twee 'Afrikaanse' staatsbezoeken: Egypte en Zuid-Afrika.  

Willem-Alexander en Máxima bezochten als pril prinselijk paar in 2002 Ghana. Het was hun eerste en tot nu enige gezamenlijke officiële reis naar Afrika beneden de Sahara; wel bezochten ze Marokko samen (2005) en uiteraard - meerdere malen - Zuid-Afrika (o.a. WK voetbal in 2010) en Mozambique, waar ze een vakantiehuis lieten bouwen dat ze onder druk van de publieke opinie weer van de hand moesten doen.

Máxima in Afrika:

• 2002: Ghana (met Willem-Alexander)
• 2005: Uganda en Kenia, Marokko (met Willem-Alexander)
• 2008: Kameroen, Egypte
• 2010: Liberia, Rwanda, Kenia, Tanzania, Egypte
• 2011: Zuid-Afrika
• 2012: Nigeria
• 2013: Ethiopië, Tanzania
• 2017: Nigeria
• 2019: Ethiopië

Prins Willem-Alexander reisde in 1995 met zijn vader prins Claus naar Tanzania. 'Een sentimental journey' mocht het niet heten, aldus NRC destijds, maar de krant concludeerde dat dit wel het geval was. Willem-Alexander was aan het begin van de eeuw (2001) in Eritrea, Ethiopië en Djibouti, waar hij de daar gestationeerde Nederlandse grenswaarnemers van de Unmee missie opzocht.

Tijdens een waterreis bezocht hij in november 2004 Namibië, Uganda en Ethiopië. In 2008 was hij voor UNSGAB opnieuw in Ethiopië en in 2006 en 2008 in Tunesië. In Egypte sprak hij de Afrikaanse staatshoofden toe (2008) en Kenia bezocht hij ter gelegenheid van Wereldwaterdag 2010 en opnieuw voor een UNSGAB-bijeenkomst in 2012.

De prins knoopte er meteen activiteiten voor Amref Flying Doctors aan vast, één van de redenen waarom hij zo verknocht is aan het continent. Hij deed dat sinds 1998, toen hij het beschermheerschap van de organisatie overnam van zijn eveneens aan Afrika gehechte grootvader prins Bernhard, regelmatig.

Willem-Alexander stelde zich daarnaast tweemaal (2009, 2012) op de hoogte van de Nederlandse jacht op piraten voor de kust van Somalië. Zuid-Afrika zag hem als regelmatige gast, zowel voor sport als voor 'water en sanitatie'. In december 2013 was hij er voor het eerst als koning, voor de herdenkingsdienst voor Nelson Mandela. Bij diens installatie als eerste zwarte president van Zuid-Afrika was hij in 1997 ook aanwezig geweest.

Ook prinses Mabel was en is als CEO van The Elders en tegenwoordig voor 'Girls Not Brides' met regelmaat in Afrika (o.a. Zimbabwe, Zuid-Afrika, Zambia, Ethiopië, Swaziland, Senegal, Ghana). 

Prins Friso, prinses Mabel, prins Constantijn en prinses Laurentien waren in 2008 in Mali bij de première van de Sahelopera, waarvan tijdens de herdenkingsdienst voor Friso in 2013 ook een stukje ten gehore werd gebracht. Prins Maurits en prinses Marilène gingen in 1998 officieel naar Mauritius.

© RB Hans Jacobs

Terugblik in foto's op uitvaart

Een impressie in foto's van de zaterdag gehouden uitvaart van groothertog Jean van Luxemburg. De mis vond olaats in de Onze Lieve Vrouwe-kathedraal van de hoofdstad, waar naast de zeer omvangrijke groothertogelijke familie ook koninklijk-en vorstelijk Europa (plus Jordanië en Marokko) zeer royaal was vertegenwoordigd. 

Foto's van de aankomst en het vertrek van de koninklijke gasten, en het binnendragen van de kist met het stoffelijk overschot dat van het paleis naar de kerk werd gereden. Na afloop van de mis volgde alleen de naaste familie de kist naar de crypte onder de kathedraal.

De Belgische koninklijke familie was als naaste familie goed vertegenwoordigd, met koning Albert en zijn drie kinderen, halfzus Léa en kleindochter prinses Elisabeth. Prinses Beatrix was er, evenals namens het Huis Bourbon-Parma, prins Carlos en prinses Annemarie. Prins Albert, koningin Margrethe, koningin Anne-Marie en kroonprins Pavlos, het Noorse koningspaar en de Roemeense kroonhoudster Margareta waren eveneens in Luxemburg. 

Het aantal koninklijke genodigden was zoals gezegd bijzonder groot, maar er was vooral een enorme vertegenwoordiging van niet regerende vorstenhuizen. Zo waren alle Franse troonpretendenten - Orléans, Napoleon Bonaparte én Bourbon, op foto met koningin Sofia - aanwezig, plus oud-president Nicolas Sarkozy. Wel aangekondigd maar niet gekomen: koningin Silvia, die ziek was en koning Carl Gustaf alleen liet gaan. 

Na afloop van de mis was er in het paleis een receptie voor de buitenlandse genodigden en de groothertogelijke familie.  Daar waar de meeste vorstenhuizen dan de camera's buiten de deur houden, verspreidde het Luxemburgse hof een hele serie foto's. Zo is nu bekend dat prins Albert aan koningin Margrethe kennelijk foto's liet zien op zijn mobieltje. 

Bij het verlaten van de kathedraal, na afloop van de staatsbegrafenis, begaven de koninklijke gasten zich naar het paleis: het gepensioneerde Spaanse koningspaar, de staatshoofden van Denemarken, Monaco en Zweden, prinses Beatrix en koningin Anne-Marie en kroonprins Pavlos. Overigens hebben de Luxemburgse hoffotografen niet iedereen op beeld vastgelegd. 

 © RB; Beeld: © Cour grand-ducale, diversen