Koning Willem-Alexander is al enige tijd geleden door de Keniaanse president William Ruto uitgenodigd voor een staatsbezoek. Kenia is een belangrijk Afrikaans land, in een aantal opzichten een baken in een onrustige hoek van het continent. De buurlanden Zuid-Soedan en voorheen Soedan -, Ethiopië en Somalië kampen al jaren met interne strijd, onrust en geweld. In vergelijking daarmee is Kenia redelijk stabiel, hoewel ook niet zonder problemen.
Koning Charles III bracht zijn eerste staatsbezoek buiten Europa aan Kenia, een voormalige Britse kolonie en betrouwbaar lid van het Gemenebest. Ruto was de enige Afrikaanse leider die door de Amerikaanse president Joe Biden is ontvangen voor een staatsbezoek; en hij was in mei 2023 al eens in Nederland, waar hij in audiëntie werd ontvangen door Willem-Alexander.
Maar ondanks al deze erkenning van de in september 2022 gekozen Ruto (dinsdag wordt hij 58 jaar) heeft zijn imago vorig jaar enorme schade opgelopen, sommigen vinden zelfs dat hij onherstelbare schade heeft opgelopen door protesten van met name jongeren tegen beleidsvoornemens bloedig neer te slaan. Er vielen tientallen doden, veel gewonden en er zijn nog altijd vermisten. Ruto moest zijn kabinet ontslaan en de voorgenomen maatregelen – die erop gericht waren de belastinginkomsten te verhogen teneinde de staatsschuld te verminderen – intrekken.
In die tijd waren er in Den Haag al voornemens om naar Kenia te gaan, maar gezien de situatie is ergens voor de zomer besloten om nog maar even te wachten. Inmiddels zijn we ruim een half jaar verder en is de rust ogenschijnlijk teruggekeerd in het Oost-Afrikaanse land, al zijn de tegenstanders van Ruto bitterder dan ooit en is er nog veel onbekend over de wreedheden van juni 2024.
Den Haag vond dat de belemmeringen die eerder een staatsbezoek aan Kenia in de weg stonden voldoende waren weggenomen om groen licht te geven voor een visite aan het land waar Willem-Alexander heel wat vlieguren heeft gemaakt voor de Flying Doctors. Máxima is er ook een paar keer geweest voor haar VN-werk. Het is de bedoeling in maart naar Nairobi te gaan. De bekendmaking echter zette kwaad bloed bij tegenstanders van de president, zowel in Nederland als in Kenia.
Een staatsbezoek zou het bewind en de daden van Ruto als het waren ‘witwassen’ aldus de tegenstanders. Een in Nederland gelanceerde petitie vraagt het bezoek te heroverwegen (hetgeen dus vorig jaar als eens is gebeurd) of er helemaal vanaf te zien zolang Ruto president is. Dit weekeinde waren er zo’n 21.000 handtekeningen verzameld – afgezet tegen de bevolking van Kenia (54 miljoen) is dat 0,03 procent. Volgens de verslaggever van Nieuwsuur waren echter ‘veel Kenianen’ tegen het bezoek. Vraag is hoeveel Kenianen eigenlijk weet hebben van het staatsbezoek en hoeveel het ze kan schelen?
Als een staatsbezoek alleen mag plaatsvinden als honderd procent van de bevolking er enthousiast over is en bereid om met een vlaggetje langs de route van het koningspaar te gaan staan, dan worden er nooit meer staatsbezoeken afgelegd. Staatsbezoeken aan Chili (2003) en Argentinië (2006) kregen vanuit Nederland kritiek. Op het programma was te weinig aandacht voor mensenrechten en slachtoffers van de dictaturen; maar die aandacht was wel degelijk in het programma opgenomen. Koningin Beatrix sprak in Buenos Aires bijvoorbeeld met vertegenwoordigers van de Dwaze Moeders, alleen werd dat vooraf niet van de daken geschreeuwd – het waren geen gesprekken voor de ‘bühne’, maar het ging om de inhoud.
En zo waren er altijd ergens bezwaren, of verzoeken om extra aandacht te besteden. In Zuid-Afrika wilden blanke rechts-extremisten dat het koningspaar in 2023 extra aandacht zou geven aan het lot van de blanke boeren… Uiteraard moest er bij het staatsbezoek aan China worden gesproken over mensenrechten en vrijheden; de koning deed dat op subtiele wijze – of de Chinezen zich daar iets van aan hebben getrokken moet overigens worden betwijfeld. Maar met dialoog kan doorgaans toch meer worden bereikt dan met een in Den Haag op een mistige maandag opgeheven vingertje.
Het is daarom belangrijk om dit keer wel naar Kenia te gaan, met de bezwaren van de tegenstanders van Ruto in de achterzak – wellicht nodigt het koningspaar een aantal van hen nog wel uit op het paleis voor een gesprek – en om daar niet alleen over de handelsrelatie en de veiligheidssituatie in de regio te spreken, maar ook over vrijheid van meningsuiting en waarborging van de fundamentele mensenrechten.
Ondertussen moeten Nederlandse media niet doen alsof er massaal protest is tegen het bezoek – actievoerders doen waarin ze goed zijn, actie voeren. Ze zijn ook tegen Ruto, en hebben een eigen agenda. Die kan worden meegewogen, maar hoeft de agenda niet te bepalen.
© RB
Laatste reacties