ROYALBLOG.NL

Koning Harald: ‘Ik heb het eerder gezegd: ik zal blijven tot ik niet meer kan’

,,Bij iedereen die oud wordt doet vroeger of later het nuchtere feit zich voor dat de krachten gaan afnemen en dat zo iemand zijn taak niet meer kan volbrengen als voorheen. Dan komt er een moment dat het ook niet meer verantwoord is die langer uit te oefenen. Zo voel ik dat voor mij het ogenblik nadert mijn taak als uw Koningin neer te leggen."

Koningin Juliana voelde in 1980 aan dat het tijd was om de kroon over te dragen. Haar opvolger koningin Beatrix nam 33 jaar later eenzelfde besluit: ,,Ik treed niet terug omdat het ambt mij te zwaar zou vallen, maar vanuit de overtuiging dat de verantwoordelijkheid voor ons land nu in handen van een nieuwe generatie moet liggen."

Beide vorstinnen zijn de afgelopen maanden in binnen- en vooral buitenland veel aangehaald na het verrassende besluit van de Deense koningin Margrethe om hun voorbeeld – en dat van koning Albert II en koning Juan Carlos - te volgen. Verrassend omdat Margrethe (83) keer op keer had gezegd niet aan aftreden te denken: ,,Ik ben van mening geweest dat het een taak is die je krijgt, en die je hebt zolang je leeft." Maar net als Juliana (destijds 70) had Margrethe ervaren dat ze haar werk niet meer kon uitvoeren zoals ze wilde.

De blik is daarom meer dan ooit gericht op Noorwegen, waar koning Harald (87) al langer zijn taken maar op halve kracht of met onderbrekingen voor ziekenhuisopnames kan uitvoeren. Maar vooralsnog peinst hij er niet over om op te houden. ,,Nee. Ik blijf bij wat ik altijd al heb gezegd: als je eenmaal een eed hebt afgelegd voor het parlement dan duurt die voor het leven", in januari. ,,We blijven tot het bittere einde. Mijn grootvader deed het, en mijn vader ook. Dus zo zal het zijn. Het heeft ook wel iets: “De koning is dood, lang leve de koning!”’

Maar er zijn maar zeer weinig mensen boven de tachtig die het gevoel hebben dat ze nog net zoveel energie hebben als voorheen, of dat ze een veeleisende voltijdbaan aankunnen. Margrethe kwam, mede door haar gezondheidsproblemen en zware rugoperatie, uiteindelijk ook tot die conclusie. De Denen, die tien jaar geleden in meerderheid al vonden dat ze niet moest doorgaan tot ze er dood bij neerviel, juichten het besluit toe. Iedereen gunt Margrethe na 52 jaar trouwe dienst een gezonde en prettige levensavond.

,,Afstand doen betekent niet dat je de rest van je leven de vogels moet blijven voeren. Koning Haralds goede vriendin Beatrix is ​​nog steeds een actief lid van het Nederlandse koningshuis", merkt de Noorse historicus Trond Norén Isaksen op. Hij vindt dat Harald het voorbeeld van Margrethe en Beatrix moet volgen. Dat monarchieën nog steeds bestaan is volgens hem te ‘danken aan het feit dat ze erin zijn geslaagd zich aan te passen aan veranderende tijden. Eén van die noodzakelijke aanpassingen is dat het steeds gebruikelijker wordt om afstand te doen.’

Hij is daarin heel stellig: ,,In het belang van de monarchie moeten alle monarchen afstand doen van de macht voordat ze door hun leeftijd en gezondheid niet langer de kracht hebben om hun taken uit te voeren – en voordat de erfgenamen ouder worden. Mensen leven steeds langer, en monarchen vormen hierop geen uitzondering. Als monarchie niet synoniem wil worden met gerontocratie, is het noodzakelijk om opnieuw na te denken over de manier waarop troonopvolgingen plaatsvinden."

Isaksen verwoordt een sentiment dat volop in Noorwegen opduikt. ‘Het aftreden van koningin Margrethe is niet alleen begrijpelijk, het is ook verstandig. Koning Harald zou hetzelfde moeten doen’, schrijft de Bergen Tidende. Harald, die de afgelopen jaren vaak heeft moeten verzuimen wegens een waaier aan kwalen en mankementen en net gerepatrieerd moest worden uit Maleisië, gaat daarmee in tegen de tijdgeest.

Isaksen: ,,Zoals koningin Margrethe heeft aangetoond, is het toegestaan ​​om van gedachten te veranderen, zelfs voor vorsten die troonsafstand hebben uitgesloten. Koningin Margrethe is een wijze vrouw. Wijsheid houdt ook in dat je het vermogen hebt om van gedachten te veranderen wanneer dat het beste is."

© Hans Jacobs. Dit artikel verscheen eerder in het maandblad Royalty, #1-2024

Koninklijke mannenclub

Met het aftreden van koningin Margrethe zijn er geen regerende vorstinnen meer in de wereld. Van Tonga tot Noorwegen zijn het alleen mannen.

In Europa komt daar pas op termijn verandering in, met vrouwelijke troonopvolgers in België, Nederland, Spanje en Zweden en in de toekomst ook Noorwegen.

© RB

Koningin Margrethe treedt af

Koningin Margrethe heeft zondag in haar nieuwjaarstoespraak haar aftreden aangekondigd. Ze treedt op 14 januari terug, de dag waarop ze in 1972 na het overlijden van haar vader koning Frederik op de troon kwam. Nieuwe koning wordt Frederik X. 

Koningin Margrethe (83) is 's werelds enige regerende vrouwelijke monarch en de op één na langst regerende - na de sultan van Brunei. 

De koningin had altijd gezegd niet aan aftreden te denken, en door te zullen gaan totdat ze dood van de troon zou vallen. De afgelopen jaren hebben haar echter op andere gedachten gebracht, waarbij de rugoperatie eerder dit jaar ook een rol speelde. De tand des tijds had ook haar bereikt, aldus Margrethe. 

Omdat Deense monarchen nooit eerder zijn afgetreden, is niet meteen duidelijk hoe de troonswisseling zal verlopen. Denemarken kent geen uitgebreide ceremonie rond de installatie van een nieuwe monarch. Frederik zal waarschijnlijk op 14 januari vanaf het balkon van paleis Christiansborg worden uitgeroepen tot nieuwe koning. 

De Noorse koning Harald (86) maakte in zijn nieuwjaarstoespraak geen aanstalten het voorbeeld van Margrethe te volgen. Probleem in Noorwegen is ook dat in dat geval Haakon er als koning vrijwel alleen voor staat; dochter Ingrid Alexandra moet nog aan haar studie beginnen en echtgenote Mette-Marit is vanwege haar ziekte een onzekere factor. 

© RB; Screenshots DR, NRK e.a. 

Jordanië maakt er wat moois van

Jordanië pakte flink uit voor het huwelijk van kroonprins Hussein en Rajwa Al-Saif. Het is lang geleden dat zoveel koninklijke gasten op een bruiloft afkwamen, van regerende en niet-regerende huizen en uit Europa en Azië.

De sultan van Brunei was aanwezig, als langst regerende monarch, samen met zoon prins Abdul Mateen, de koning en koningin van Maleisië, de koningin van Bhutan, het Nederlandse koningspaar en prinses Amalia, koning Filip en prinses Elisabeth, sheikha Moza van Qatar, het gepensioneerde Spaanse koningspaar en de prins en prinses van Wales.

Maar daarmee was de koek niet op: het Deense kroonprinselijk paar, de kroonprinsen van Noorwegen, Abu Dhabi, Bahrein en Oman, kroonprinses Victoria en prins Daniel, erfprins Alois en erfprinses Sophie van Liechtenstein, prinses Beatrice en haar man, prins Sébastien van Luxemburg, prins Kyril van Bulgarije met vriendin Katherine Butler en uit Japan de prinsessen Hisako en Tsuguko.

Verder ook tsaar Simeon der Bulgaren met echtgenote Margarita, het Roemeense paar Margareta en Radu, kroonprins Pavlos van Griekenland en keizerin Farah Pahlevi. Ongetwijfeld zijn gasten onder de radar gebleven, de Jordaanse televisie kon het tempo tijdens de receptie niet altijd bijhouden.

En niet koninklijke genodigden waren er ook, zoals First Lady Jill Biden, Ivanka Trump en het presidentspaar van Rwanda. Daarnaast was er natuurlijk de zeer uitgebreide Jordaanse koninklijke familie – koning Abdullah alleen al heeft tien (half)zussen en halfbroers, en die op hun beurt hebben ook weer kinderen – en via zijn vader koning Hussein zijn er nóg meer prinsen en prinsessen.

© RB; Beeld: © Patrick van Katwijk & screenshots

Märtha Louise legt officiële taken neer

Prinses Märtha Louise wil een duidelijker onderscheid maken tussen haar eigen activiteiten en haar relatie met het Koninklijk Huis van Noorwegen. De prinses heeft daarom in overleg met koning Harald en andere naaste familieleden besloten om op dit moment geen officiële taken meer uit te voeren voor het Koninklijk Huis. 

Dat maakte het hof bekend in een uitgebreide persverklaring. Märtha Louise gaf via een video op Instagram zelf een toelichting. In het Engels met Durek aan haar zijde. 

De prinses is beschermvrouw van verschillende organisaties en heeft hen dinsdag laten weten afstand te doen van haar beschermheerschap, die het kader heeft gegeven voor haar ambtelijke taak. De prinses zet deze stap om een ​​duidelijkere scheidslijn te creëren tussen haar zakelijke activiteiten en haar rol als lid van de koninklijke familie. De organisaties die voorheen onder haar beschermheerschap stonden, krijgen het beschermheerschap van andere leden van het Koninklijk Huis.

De prinses en haar verloofde, Durek Verrett, proberen een duidelijker onderscheid te maken tussen hun activiteiten en het Koninklijk Huis van Noorwegen. Dit houdt onder meer in dat zij de titel prinses niet zullen voeren of verwijzen naar leden van het Koninklijk Huis in hun social media kanalen, in mediaproducties of in verband met andere commerciële activiteiten (met uitzondering van @PrincessMarthaLouise op Instagram).

Koning Harald heeft besloten dat de prinses haar titel behoudt. De koning en de koningin willen prinses Märtha Louise bedanken voor het belangrijke werk dat ze decennialang in haar officiële hoedanigheid heeft verricht. Ze heeft haar taken met warmte, zorg en diepe toewijding uitgevoerd.

Wanneer Durek Verrett en prinses Märtha Louise trouwen, wordt Durek Verrett een deel van de koninklijke familie, net als Erling Lorentzen, Johan Martin Ferner en Ari Behn eerder. Maar in overeenstemming met de traditie zal hij geen titel hebben of het Koninklijk Huis van Noorwegen vertegenwoordigen.

Prinses Märtha Louise en Durek Verrett zullen familiegerelateerde bijeenkomsten bijwonen, zoals verjaardagsvieringen, evenals bepaalde grote sportevenementen die de koninklijke familie traditioneel samen bijwoont.

© RB; Bron: Noors koningshuis; 

Cadeau voor Ingrid Alexandra: olifantje

Het is alweer een week geleden dat de Noorse prinses Ingrid Alexandra uitgebreid werd gefêteerd ter ere van haar meerderjarigheid. Het was een uitgesteld feest: Ingrid was al op 21 januari achttien jaar geworden. Onder de cadeaus die ze kreeg was een bijzonder geschenk van koningin Margrethe van Denemarken.

Prinses Ingrid ontving de Orde van de Olifant, de hoogste en oudste Deense ridderorde. De versierselen werden haar in een aparte ceremonie namens de Deense koningin overhandigd door kroonprins Frederik.  

Wat meteen opvalt: de eveneens achttien geworden prinses Amalia of de al iets oudere prinses Elisabeth van België kregen deze onderscheiding niet. Terwijl ze net als Ingrid toekomstige koninginnen zijn, en beide al een stapje verder in de orde van troonopvolging. Maar hier gold traditie.

De Scandinavische koningshuizen hebben onderling bijzondere banden. Het Noorse koningshuis (van 1905) is direct voortgekomen uit het Deense: de grootvader van koning Harald was een Deense prins die in Noorwegen tot de troon werd geroepen, als Haakon VII. Dat Deense ridderorden dus makkelijker de grens over gaan, is niet zo vreemd.

Denemarken heeft eerder ook de Orde van de Olifant gegeven toen Noorse troonopvolgers meerderjarig werden. Voor de huidige koning Harald (*1937) was dat in 1958 en voor kroonprins Haakon op zijn verjaardag 20 juli 1991. De Zweedse kroonprinses Victoria kreeg de onderscheiding in 1995 ook op haar verjaardag.

Amalia zal dus nog even moeten wachten. Haar vader Willem-Alexander kreeg de ridderorde op de 60ste verjaardag van zijn moeder, 31 januari 1998. Koningin Máxima bij het staatsbezoek in 2015.

Het ordeteken wordt in bruikleen gegeven. Bij overlijden van de ‘ridder’ moeten de versierselen, of in elk geval het olifantje, terug naar Denemarken. Het olifantje van Ingrid is dus al eerder gebruikt. Wel is het beeldje opgeknapt en voorzien van het monogram van koningin Margrethe; het monogram van degene die het ereteken verleent, staat er altijd op.

Grappig feitje: koningin Margrethe heeft Ingrid Alexandra eerder ook een eigen monogram gegeven, dat de kunstzinnige Deense vorstin zelf had ontworpen.

NB De wapenschilden van alle ridders hangen in de kapel van Frederiksborg Slot. Op foto de schilden van prins Bernhard, prinses Beatrix en prins Willem-Alexander.

© RB Hans Jacobs; Beeld: Deense hof, RB

Albert neemt gezin mee naar Spitsbergen

Vorst Albert II van Monaco brengt met zijn gezin een officieel bezoek aan Noorwegen. De visite staat in het teken van zijn betovergrootvader Albert I en diens pool- en ontdekkingsreizen. Woensdag werd het gezelschap voor de lunch ontvangen in Bygdø Kongsgård, het privéverblijf van koning Harald.

Albert, Charlène en de tweeling Jacques en Gabriella gingen ook naar het nabijgelegen Framm-museum. Daar opende Albert in gezelschap van de Noorse kroonprins Haakon op het poolschip Gjøa de tentoonstelling 'Sailing the Sea of ​​Science, Scientist and explorer, Prince AlbertI and the early Norwegian exploration of Svalbard'. 

In het verlengde daarvan gaat Albert (II) donderdag met zijn gezin ook naar Longyearbyen op Spitsbergen. Hij onthult daar een borstbeeld van zijn voorvader. Ook wordt er een boottocht gemaakt met de Charbot en gevaren tot aan de tachtigste breedtegraad noorderlengte, ter herinnering aan tochten van Albert (I) in de periode 1898-1907.

,,De expedities naar Spitsbergen waren op zich belangrijk, maar kunnen ook gezien worden als geboortesteun voor de Noorse wetenschappelijke studies van Spitsbergen. Toen de Noorse regering geen geld ter beschikking stelde voor de verkenning van Spitsbergen, nam prins Albert (I) een groep Noorse onderzoekers mee onder leiding van Gunnar Isachsen”, zo vertelde museumdirecteur Geir Kløver.

De Noorse deelname aan de expedities leidde uiteindelijk tot jaarlijks Noors onderzoek en een aanwezigheid op Svalbard, wat onder meer bijdroeg aan de Noorse soevereiniteit over Svalbard via het zogenoemde Svalbard-verdrag. De inspanning op Spitsbergen leidde ook tot de oprichting van een staatsinstelling die zich toelegt op onderzoek in de poolgebieden, dat later het Noorse poolinstituut werd.

Monaco kreeg een oceanografisch instituut. ,,Mijn betovergrootvader wilde dat Monaco een oceanografisch instituut zou hebben met een duidelijk doel: de zeegebieden promoten, liefhebben en beschermen. Vandaag zien we hoe relevant, toekomstgericht en betekenisvol die visie was” aldus vorst Albert II.

© RB: Beeld: Noorse hof - Sven Gj. Gjeruldsen

Sonja: houd vast aan wie je bent

Koningin Sonja hield vrijdagavond in het Koninklijk Paleis van Oslo de openingstoespraak bij het gala voor erfprinses en kleindochter prinses Ingrid Alexandra.

Dit alles ter ere van de (uitgestelde) viering van haar achttiende verjaardag. De verjaardag waarmee ze meerderjarig werd. Later spraken ook koning Harald, kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit en Ingrid Alexandra zelf.

Welkom bij ons hier in het paleis en bij de viering van onze mooie 18-jarige prinses Ingrid Alexandra. De koning en ik zijn blij met deze kans om familie en vrienden uit binnen- en buitenland en gasten uit heel Noorwegen te verzamelen. Samen vertegenwoordigt u zowel ons land, de familiebanden als het leven van onze lieve erfprinses.

We zijn vooral jullie allemaal - familie en vrienden - dankbaar die vanuit heel Europa zijn gereisd om deze viering met ons te delen. Dank jullie! 

Eindelijk, ja, eindelijk mogen we deze jongedame vieren. Beste Ingrid, in je 18 jaar heb je laten zien wie je bent - en verschillende talenten getoond: Je houdt van watersport. Je bent goed in skiën.

Je houdt ook van school en bent graag bij vrienden en familie. Je bent een echte stoere meid-  die niet bang is om te parachutespringen of je mening te geven. Vooral dat laatste zal van pas komen, dat beloof ik je.

Je bent wijs, warm en deskundig. En je geeft - zoals je ook al zei in je bevestigingstoespraak - om mensen, dieren en de natuur. Ik ben benieuwd hoe jouw toekomst eruit zal zien.

Het lot heeft je grote taken gegeven, lieve Ingrid. Maar onderweg moet je de kansen die zich voordoen met beide handen aangrijpen - om je eigen solide platform te kunnen creëren. Alles wat je uit indrukken, lessen en ervaringen kunt halen, komt later in je leven van pas.

Op dit moment zit je midden in de meest explosieve, bloeiende jeugd. Binnenkort ga je het laatste jaar van school in en heb je de 'russe' tijd voor de boeg, de feestperiode na het examen. Ja, de contrasten in je leven zijn groot.

Vandaag - als we je achttiende verjaardag vieren - ben je omringd door mensen die van je houden en die je goed willen. En je moet weten dat je altijd bij ons om advies en ondersteuning kunt vragen.

Mijn moeder zei steeds: het gaat er niet om hoe je je voelt, maar hoe je het opneemt. Het heeft me enorm geholpen door het leven. En deze woorden wil ik vandaag aan je doorgeven.

Houd vast aan wie je bent, Ingrid. Durf nieuw en open te denken; om dingen op je eigen manier te doen. En onthoud dat perfect zijn geen doel op zich is.

Je hebt alle voorwaarden om verstandige keuzes te maken en een leven te leiden dat goed is voor jou, je dierbaren en degenen van wie je ooit de koningin zult zijn.

Ik hoop dat je altijd je eigen ruimten zult hebben waar je je helemaal vrij kunt voelen, waar je voeding, rust en inspiratie kunt krijgen - zoals ik het mijn hele leven heb gehad in de natuur, vooral in de bergen, en in de kunst. Alle mensen hebben zo'n ruimte nodig.

Bedankt voor alles wat we tot nu toe samen hebben meegemaakt! Ik volg je graag verder op je levenspad.

© RB; Bron: Noorse hof; Beeld: screenshots en Noorse hof 

Indrukwekkend feest in Oslo

Prinses Ingrid Alexandra verzamelde een indrukwekkend aantal koninklijke gasten om zich heen vrijdagavond in het Koninklijk Paleis in Oslo. Het helpt natuurlijk als je veel koninklijke peetouders hebt – de Spaanse koning Felipe bijvoorbeeld – maar ook zonder dat was de gastenlijst er een uit de A-categorie.

In Nederland was al bekendgemaakt dat prinses Amalia naar Noorwegen zou gaan, vergezeld door haar ouders koning Willem-Alexander en koningin Máxima. De beide toekomstige koninginnen hebben elkaar al een paar keer ontmoet en Ingrid Alexandra vertelde in een interview hoe fijn het is om ‘lotgenoten’ te hebben.

Met hen kon ze praten over de uitdagingen die ze als beoogde troonopvolgers gemeen hebben. Daartoe rekende ze zeker ook prinses Elisabeth van België, maar ook peettante kroonprinses Victoria werd genoemd als belangrijke steun en vraagbaken. In hoeverre ook de Spaanse prinses Leonor (16) meedraait in dit circuit is niet duidelijk. 

Het Noorse hof gaf woensdag al de gastenlijst vrij voor het door koning Harald en koningin Sonja aangeboden galadiner ter gelegenheid van het meerderjarig worden (eerder dit jaar) van kleinkind Ingrid Alexandra. Opmerkelijk: de komst van de Luxemburgse prins Charles, samen met zijn ouders. Prins Christian bleef dan weer thuis, maar prinses Estelle en prins Oscar kwamen wel.

• België: koningin Mathilde en prinses Elisabeth, hertogin van Brabant
• Denemarken: kroonprins Frederik en kroonprinses Mary
• Luxemburg: erfgroothertog Guillaume en erfgroothertogin Stéphanie met prins Charles
• Nederland: koning Willem-Alexander en koningin Máxima, met prinses Amalia, prinses van Oranje

• Noorwegen: kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit met Marius Borg Høiby en prins Sverre Magnus; prinses Märtha Louise met verloofde Durek Verrett, en haar dochters Maud Angelia, Leah Isadora en Emma Tallulah; prinses Astrid en Mette-Marits moeder Marit Tjessem.
• Spanje: koning Felipe
• Zweden: kroonprinses Victoria, prins Daniel met prinses Estelle en prins Oscar

Niet meer regerende koningshuizen zijn ook uitgenodigd. De Griekse kroonprins Pavlos komt met een fikse afvaardiging en ook de Bulgaarse prins Kyril neemt familieleden mee.

• Bulgarije: prins Kyril, prins van Preslav, met partner Katherina Jibba Butker, prinses Mafalda-Cecilia, prinses Olimpia en prins Tassilo, en Rosario Nadal (de ex van Kyril)
• Griekenland: kroonprins Pavlos en kroonprinses Marie Chantal met prinses Olympia, prins Konstantinos en prins Aristides.

Verder zit ‘Officieel Noorwegen’ ook aan tafel, onder wie Storting (parlement)voorzitter Masud Gharahkhani, premier Jonas Gahr Støre en rechter van het Hooggerechtshof Toril Marie Øie en tal van ministers.

© RB Hans Jacobs; Beeld: screenshots, sociale media koningshuizen

Als zon schijnt, vergadert Máxima binnen

Van de regen in de drup. De eerste dag van het VN-bezoek van koningin Máxima aan Dakar werd deels beïnvloed door overvloedig hemelwater en de gebrekkige waterafvoer. Dat maakte de drie veldbezoeken woensdagochtend tot een uitdaging. Op de tweede dag evenwel schijnt de zon volop. Alleen speelt het programma donderdag zich vrijwel geheel binnen af.

Na de praktijk, de theorie. Zo kan de opzet van de VN-landenbezoeken van Máxima worden omschreven. Eerst zien wat voor projecten en programma’s er zijn en er dan over praten met beleidsmakers. In Senegal is dat inclusief president Macky Sall.

Regeringen vragen om advies en hulp bij het (beter) toegankelijk maken van financiële diensten voor de hele bevolking, en met name kleine boeren, kleine ondernemers en vrouwen. Vaak hebben ze zelf al wat in gang gezet. Zo lanceerde Senegal eerder dit jaar een nationale strategie (NSFI). Of ze zijn al een aantal jaren bezig en willen weten hoe ze er nu voorstaan of nog kunnen verbeteren.

Hoe het ook zij, die regeringen kloppen dan aan bij het VN-kantoor van koningin Máxima. Zij is immers de mondiale expert of in elk geval de klusjesvrouw. In twaalf jaar heeft ze zoveel kennis opgedaan – wat werkt, wat werkt niet, waar moet je opletten, wat gaat vaak fout – dat ze ambitieuze nationale plannen soms snel kan doorprikken, bijsturen of complimenteren. Dat doet ze niet alleen. Ze heeft allerlei steuntroepen en adviseurs, die ook mee op reis gaan.

Soms is de kracht van Máxima enkel en alleen – en daarbij helpt het af en toe dat ze ‘koningin’ is (of zich zo mag noemen, voor de medepuristen) dat door haar visites groepen mensen bijelkaar worden gebracht die elkaar anders nooit treffen over het onderwerp ‘financiële inclusie’. En ja, dat kan ook de halve ministersploeg zijn zoals in 2014 in Peru. 

Als iedereen met elkaar aan tafel zit, kunnen er sneller afspraken worden gemaakt, neuzen in dezelfde richting worden geduwd, kennis worden gedeeld en nieuwe doelen gesteld. Voor Máxima is het dan een enorme steun in de rug dat ze in de praktijk heeft ervaren tegen welke problemen of uitdagingen de gebruikers van nieuwe, vaak innovatieve financiële middelen aanlopen.

Denk daarbij aan connectiviteit – valt de stroom steeds uit dan is mobiel bankieren lastig. Is toegang tot internet betaalbaar, zijn mobiele telefoons of abonnementen of prepaid kaarten te betalen? Wordt er om een identiteitskaart gevraagd – belangrijk in de strijd tegen fraude – maar is die wel voor iedereen verkrijgbaar? De lijst is lang en in elk land verschillend.

Donderdag wordt die lijst gecheckt en afgevinkt in Dakar, met als slotakkoord een ontmoeting en aansluitende persconferentie met president Macky Sall. De koningin heeft hem al een paar keer ontmoet, vorig jaar ook via Zoom. Sall is invloedrijk, mede omdat hij nu ook het voorzitterschap van de Afrikaanse Unie bekleedt.

Aan het einde van de avond is dan tijd om naar het vliegveld te gaan voor de vlucht met Air France naar Parijs en dan door naar Amsterdam. Lang hoeft Máxima niet thuis te zijn. Vrijdag wordt ze met man en oudste dochter verwacht in het Koninklijk Paleis in Oslo.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © Patrick van Katwijk e.a.