ROYALBLOG.NL

Koninklijke agenda's steeds leger

Het valt nauwelijks nog bij te houden, de reeks annuleringen of verschuivingen op de nationale en internationale agenda vanwege de coronacrisis. Koninklijke families zitten ook met de handen over elkaar, in de hoop snel weer aan de slag te kunnen. Een kleine greep uit de berichten van de afgelopen dagen:

• De Invictus Games in Den Haag gaan in mei niet door. Prinses Margriet is beschermvrouw en prins Harry, de initiatiefnemer van de spelen, zou met echtgenote Meghan aanwezig zijn geweest.
• Prins Bernhard ziet de Grand Prix van Zandvoort, gepland voor 3 mei, uitgesteld. Dat is ook gebeurd met de Formule 1-races in Bahrein, Vietnam en Spanje. Monaco is afgelast.
• Prins Albert II van Monaco is besmet met het coronavirus.
• Koning Harald en koningin Sonja van Noorwegen zijn 14 dagen in quarantaine na hun staatsbezoek aan Jordanië.
• Het Nederlands koninklijk gezin heeft zich afgezonderd nadat in wintersportoord Lech en omgeving verschillende besmettingen zijn geconstateerd.
• Koningsdag 2020 in Maastricht wordt niet gevierd. 
• Koning Mswati III van eSwatini annuleert de viering van zijn verjaardag op 19 april.
• Reza Pahlavi, zoon van de laatste shah van Iran, annuleert viering Iraans nieuwjaar vanwege de vele virusdoden en de politieke situatie in Iran.
• Buckingham Palace maakte donderdag bekend dat het staatsbezoek van keizer Naruhito en keizerin Masako dit voorjaar niet doorgaat en is uitgesteld.
• Het bezoek van het Spaanse koningspaar aan president Donald Trump is uitgesteld.
• Koningin Margrethe van Denemarken heeft de festiviteiten rond haar tachtigste verjaardag volgende maand afgelast.
• Prinses Beatrice van York ziet haar bruiloft eind mei in het water vallen. Of dat ook geldt voor prinses Theodora van Griekenland is nog niet bekend.
• Koning Filip en koningin Mathilde hebben eerder al hun staatsbezoek aan het zwaar getroffen Italië - wereldwijd de meeste virusdoden - uitgesteld. 
• Prinses Elisabeth moet haar studie aan het Atlantic College in Wales afbreken.
• En enig lichtpuntje: donderdag is er in Bhutan een prinsje geboren, het tweede kind van koningin Jetsun en koning Jigme Khesar.

Koning Harald mag uit het ziekenhuis

Koning Harald is ontslagen uit het Rikshospital in Oslo. Dat heeft het hof woensdag laten weten. Wel blijft de koning, voor wie de afgelopen weken zeer aangrijpend zijn geweest, nog even in de ziekenboeg.

Noorse media dachten aanvankelijk dat Harald (82) afgelopen vrijdag al uit het ziekenhuis ontslagen zou worden. De koning werd een week geledenopgenomen omdat hij last had van duizeligheid. Het was niet ernstig aldus het hof, maar het leek doktoren het verstandig hem op te nemen. Ook werd gezegd dat Harald daarna enige tijd rust zou nemen.

Kroonprins Haakon nam zoals gebruikelijk als regent de taken van zijn vader over. Zo zat hij vrijdag in het Koninklijk Paleis de Staatsraad voor en ook de komende twee weken zal hij optreden als regent.

Anders dan in Nederland kent Noorwegen niet de traditie dat het staatshoofd op zekere leeftijd aftreedt om plaats te maken voor een jongere generatie, zoals koningin Beatrix dat in 2013 deed. Koning Harald heeft herhaaldelijk aangegeven in het harnas te willen sterven.

© RB

Emotioneel afscheid van Ari Behn

Prinses Laurentien was vrijdagmiddag in Oslo Domkirke aanwezig bij de uitvaart van Ari Behn, vader van haar petekind Leah. De prinses arriveerde bij de kathedraal in gezelschap van prins Daniel, die de Zweedse koninklijke familie vertegenwoordigde bij de emotionele plechtigheid.

De Noorse koninklijke familie was compleet bij het afscheid van de kunstenaar en schrijver en ex-echtgenoot van prinses Märtha Louise. Ook Marius Borg, de oudste zoon van kroonprinses Mette-Marit, kwam naar de kerk.

Kroonprins Haakon was na afloop van de dienst één van de dragers van de witte kist, terwijl Ari's en Märtha's oudste dochter Maud Angelica (16) een roerende toespraak hield.

De Noorse regering was met een flinke afvaardiging bij de plechtigheid. Naast premier Erna Stolberg waren de ministers van Financiën, Cultuur, Aardolie en Energie en Kinderen en Gezin bij de dienst. Ook voormalig premier en huidig NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg was in de kerk.

© RB; Beeld: Screenshots

Koning Felipe langste aan het woord

Koning Felipe had bij de traditionele kerst- en nieuwjaarstoespraken die de Europese vorsten aan het einde van elk jaar houden de meeste woorden nodig. De rede van de Spaanse koning telde maar liefst 1456 woorden – bijna drie keer zoveel als de toespraak van zijn Belgische collega Filip. Die had in het Nederlands slechts 518 woorden nodig om zijn beste wensen over te brengen en het afgelopen jaar te beschouwen.

Koning Willem-Alexander was in vergelijking met een aantal van zijn collega's ook snel klaar. Hij gebruikte 723 woorden, het minste aantal sinds zijn aantreden in 2013. Het was iets meer dan de veteraan onder de monarchen, koningin Elizabeth (610). Koning Carl Gustaf van Zweden (804) en groothertog Henri van Luxemburg (898) waren rond de kerst iets langer van stof.

De Deense koningin Margrethe was vorig jaar met 1488 woorden recordspreekster. Dit keer echter beperkte de snip verkouden vorstin – de enige die haar toespraak rechtstreeks uitspreekt – zich tot een tekst van 1245 woorden. Koning Harald van Noorwegen, die de zware taak had te praten over de dood van zijn voormalige schoonzoon Ari Behn, kwam op Oudejaarsavond met een toespraak van 1299 woorden – iets langer dan vorig jaar (1076).

© RB

Uitvaart Ari Behn vrijdag 3 januari

De uitvaart van Ari Behn, de voormalige echtgenoot van prinses Märtha Louise, is vrijdagmiddag om 13 uur in de kathedraal van Oslo. Dat heeft de woordvoerder van Ari's familie laten weten aan Noorse media. Het is hun wens dat zoveel mogelijk mensen de dienst kunnen bijwonen. Bisschop Kari Veiteberg zal de dienst leiden en televisiezender NRK hoopt de dienst uit te zenden.

De zeventiende eeuwse Domkirke is de grootste kerk van de Noorse hoofdstad en biedt plaats aan 900 mensen. Belangrijke gebeurtenissen in het nationale leven en het leven van de koninklijke familie – van staatsbegrafenissen, herdenkingsdiensten en bruiloften – worden doorgaans in deze kerk gehouden.

Nadere details over de uitvaart zijn niet bekend gemaakt. Daar wordt achter de schermen hard aan gewerkt, waarbij nadrukkelijk ook het paleis is betrokken. Ari Behn maakte na zijn scheiding van prinses Märtha Louise in 2017 weliswaar geen deel meer uit van de koninklijke familie, de drie dochters uit het huwelijk maken daarvan als kleinkinderen van koning Harald nog wel deel uit.

De Noorse regering heeft vrijdag laten weten dat Ari Behn, die op Eerste Kerstdag besloot een einde te maken aan zijn leven, geen staatsbegrafenis krijgt. Wel zal de regering bij de uitvaart zijn vertegenwoordigd, als de familie daar prijs op stelt aldus een kabinetswoordvoerder tegen Dagbladet.

Zondag is in Ari's vroegere woonplaats Moss een fakkeltocht gehouden, die voerde naar de kerk van Moss waar stil werd gestaan bij het overlijden dat Noorwegen nu al dagen bezighoudt.

© RB; Screenshots 

Behn maakte Noorwegen 'beetje rijker'

Het overlijden van schrijver en kunstenaar Ari Behn (47) woensdagavond blijft de gemoederen in Noorwegen bezig houden. ,,Hij heeft Noorwegen een beetje rijker gemaakt", aldus premier Erna Stolberg in gesprek met omroep NRK. Ari's moeder plaatste vrijdag een stil eerbetoon aan haar ,,geliefde zoon" op Facebook. Prinses Märtha Louise, zijn ex-echtgenote, heeft zich sinds woensdag niet laten horen of zien.

Ari Behn, in september 1972 in Denemarken geboren als Ari Bjørshol en opgegroeid in het Noorse Moss, schuwde beladen onderwerpen niet, provoceerde graag en de Noren lieten zich makkelijk door hem op de kast jagen. Zijn relatie met koningsdochter Märtha Louise was vanaf het begin beladen en zijn aanwezigheid in 2001 bij het huwelijk van kroonprins Haakon met Mette-Marit Tjessem Høiby was voor veel Noren reden tot zorg. Hij werd namelijk niet geschikt geacht als echtgenoot van de prinses.

Ari en Märtha Louise dachten daar anders over en in mei 2002 huwden ze in Trondheim, in aanwezigheid van onder anderen prins Willem-Alexander en prinses Máxima. Uit voorzorg werd de afstand van Märtha Louise tot de activiteiten van het koningshuis vergroot en Ari Behn werd zorgvuldig buiten de koninklijke plichtplegingen gehouden.

Al kwam hij wel met zijn vrouw mee bij staatsbanketten en dergelijke, zoals bij het staatsbezoek van koningin Beatrix in 2010. De toen verkregen onderscheiding in de Kroonorde droeg hij daarna altijd met trots. Het paar kreeg drie dochters: Maud, Leah en Emma. Prinses Laurentien is peettante van Leah.

Het werk van Behn, die in 1999 een goed verkochte verhalenbundel schreef, werd in Noorwegen altijd zeer kritisch bekeken en vaak beoordeeld tegen de achtergrond van zijn lidmaatschap van de koninklijke familie. Ari had het niet makkelijk met dat keurslijf en ook de echtelijke banden beknelden hem. De aankondiging in augustus 2016 van de echtscheiding – die een jaar later werd uitgesproken – kwam dan ook niet echt als een verrassing.

Ari en Märtha Louise namen samen de voogdij op zich van de kinderen en bleven ook dicht bij elkaar wonen. Märtha Louise zorgde eerder dit jaar voor veel ophef door haar vriendschap met de biseksuele sjamaan Durek Verrett, met wie ze woensdag ook de kerkdienst in Holmenkollen bijwoonde, samen met haar drie dochters en haar ouders koning Harald en koningin Sonja. Enkele uren later werd bekend dat Ari zich van het leven had beroofd.

Goede banden waren er met de Nederlandse koninklijke familie. Niet alleen met het gezin van prinses Beatrix, maar ook met dat van prinses Irene. Zo waren prinses Märtha Louise en Ari Behn in 2013 in de Oude Kerk in Delft aanwezig bij de herdenkingsdienst voor prins Friso, een petekind van de Noorse koning Harald.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © MPE Patrick van Katwijk

Ari Behn beheerst nieuws in Noorwegen

De Noren zullen verbaasd zijn over de schokgolf die de zelf gekozen dood van Ari Behn (47) teweeg heeft gebracht. De voormalige echtgenoot van prinses Märtha Louise overleed op Eerste Kerstdag en sindsdien hebben de Noorse media het over weinig anders. Er zijn zelfs extra nieuwsuitzendingen om te berichten over de talrijke reacties.

Prinses Märtha Louise heeft nog niet gereageerd. Haar ouders en het kroonprinselijk paar deden dat woensdagavond meteen na het bekend worden van het tragische nieuws wel. Donderdag volgden ook bedroefde reacties van het Deense koningshuis, van de Zweedse koning Carl Gustaf en van kroonprinses Victoria en prins Daniel.

Op het plein voor het Koninklijk Paleis in Oslo worden bij het ruiterstandbeeld van koning Karl Johan bloemen neergelegd en kaarsen aangestoken ter nagedachtenis aan Ari Behn, die van 2002 tot 2017 was getrouwd met Märtha Louise en met wie hij drie dochters had: Maud, Leah en Emma. Ook bij de woning van Ari in Lommedalen, bij de kerk daar en bij de kerk in zijn vroegere woonplaats Moss liggen kaarsen, bloemen en kaartjes.

De familie van Ari heeft donderdagmiddag aan persbureau NTB laten weten diep getroffen te zijn door alle blijken van medeleven. Over de uitvaart is nog niks bekend, maar het is te verwachten dat de koninklijke familie daarbij ruim zal zijn vertegenwoordigd. Ari was immers vader van de kleinkinderen van het koningspaar en oom van de kinderen van kroonprins Haakon. De scheiding heeft daar geen einde aan gemaakt.

Of ook andere koningshuizen aanwezig zullen zijn – uit solidariteit met prinses Märtha Louise en haar dochters – valt te bezien. Prinses Laurentien zou haar petekind Leah een hart onder de riem kunnen steken door te komen, maar de familie Behn kan er ook voor kiezen een intieme, besloten dienst te houden voor alleen de naaste familie.

Dan kan er, net zoals het geval was bij prins Friso, op een later tijdstip een herdenkingsdienst worden gehouden. Bij de dienst voor Friso in november 2013 waren Märtha Louise en Ari, samen met kroonprins Haakon aanwezig, mede namens koning Harald – de peetvader van prins Friso.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © MPE Patrick van Katwijk, screenshots NRK

In memoriam: Ari Behn (1972-2019)

Op Eerste Kerstdag is een einde gekomen aan het leven van de Noorse kunstenaar en schrijver Ari Behn, van 2002 tot 2017 echtgenoot van prinses Märtha Louise en vader van Maud, Leah en Emma. Het Noorse koningshuis heeft met ontzetting op het nieuws gereageerd.

Koning Harald en koningin Sonja:

,,Met grote droefheid hebben de koningin en ik de boodschap van het overlijden van Ari Behn ontvangen. Ari was vele jaren een belangrijk onderdeel van onze familie en we bewaren warme, goede herinneringen aan hem. We zijn dankbaar dat we hem hebben leren kennen. We treuren dat onze kleinkinderen nu hun geliefde vader hebben verloren - en hebben een diep medeleven met zijn ouders en broers en zussen, die nu hun geliefde zoon en broer hebben verloren. We bidden dat Ari's naaste familie rust mag vinden in deze pijnlijke tijd."

Kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit:

,,Voor ons was Ari een goede vriend, een dierbaar familielid en een geweldige oom, met wie we veel van de kleine en grote momenten in het leven deelden. Met grote droefheid hebben we de boodschap van zijn overlijden ontvangen. We waren allemaal dol op Ari. Onze gedachten gaan vooral uit naar Maud, Leah, Emma, prinses Märtha Louise en de directe familie van Ari."

Ari Behn, die in 2002 in Trondheim met Märtha Louise trouwde, kreeg bij het staatsbezoek van koningin Beatrix in 2010 de Kroonorde uitgereikt. Die heeft hij nadien bij tal van gelegenheden met trots gedragen.

© RB; Archieffoto (2010): © MPE Patrick van Katwijk

Tijd voor de koninklijke toespraken

Koning Felipe heeft de afgelopen dagen zijn agenda vrijgehouden om te werken aan de toespraak die hij dinsdag, op kerstavond, hield tot alle inwoners van Spanje. De koning keek in zijn rede terug op een jaar met maar liefst twee parlementsverkiezingen die desondanks de komst van een nieuwe regering niet dichterbij hebben gebracht.

Felipe, die zijn rede pas maandag had opgenomen, liet zich weer uit over de voordelen van 'eenheid in verscheidenheid', een mantra dat met name in Baskenland en Catalonië – voor zover zijn toespraak daar werd uitgezonden – aan dovemansoren was gericht.

Felipe was op 24 december niet de enige vorst die zich tot zijn bevolking richtte. De Belgische koning Filip ging hem 's middags al als eerste koninklijke kerstredenaar voor. De toespraak was vantevoren opgenomen, in alle drie landstalen: Nederlands, Frans en Duits. Net als Felipe heeft Filip te maken met een slepende regeringsformatie, maar uitspraken daarover liggen in België doorgaans gevoelig.

Filip hield zich in:  ,,Het is wel van wezenlijk belang dat zo snel mogelijk een volwaardige federale regering wordt gevormd, die evenwichtige beslissingen kan nemen, die eensgezind en standvastig worden gedragen. Dat is wat wij nu allemaal verwachten."

De derde koninklijke spreker dinsdag was groothertog Henri van Luxemburg die aan het begin van de avond zijn 'Chrëschtusprooch' hield. Daarin keek Henri traditioneel terug op de belangrijkste gebeurtenissen van het voorbije jaar - vrolijke en droevig, zoals het overlijden van zijn vader en de zwangerschap van zijn schoondochter Stéphanie - en sprak hij de bevolking waar nodig moed in en vroeg om verdraagzaamheid en solidariteit.

Buckingham Palace heeft maandag al iets verteld over de woensdagmiddag uit te zenden kersttoespraak van koningin Elizabeth. De voorbereiding van de media gaat aan het Britse hof ver. Niet alleen werd onthuld dat de opname door de BBC plaatsvond in de 'Green Drawing room' van Windsor, maar ook welke kleren en broche de Queen droeg en welke speciaal uitgezochte familiefoto's in beeld komen.

Naast de kerstboodschap van koningin Elizabeth worden op Eerste Kerstdag ook de al eerder opgenomen toespraken van koning Willem-Alexander en koning Carl Gustaf van Zweden uitgezonden. De Deense koningin Margrethe en de Noorse koning Harald spreken pas oudejaarsavond.

© RB Screenshots

Madeleine dit jaar weer bij Nobelfeest

De Zweedse prinses Madeleine is dit jaar voor het eerst in drie jaar weer aanwezig bij de uitreiking van de Nobelprijzen door haar vader koning Carl Gustaf. Ook zal ze de bijbehorende plechtigheden, zoals het Nobeldiner en de ontvangst van de prijswinnaars bijwonen.

Madeleine was in 2017 weliswaar bij de prijsuitreiking in het Concertgebouw van Stockholm, maar de andere evenementen sloeg ze over. Daarvoor had de jongste dochter van het Zweedse koningspaar ook een goede reden. Ze was in verwachting van dochter prinses Adrienne. In 2016 was de prinses, die tegenwoordig met haar man Chris O'Neill en hun drie kinderen in Florida woont, voor het laatst bij alle Nobel-plichtplegingen.

Daags voor de uitreiking van de Nobelprijzen is in het paleis ook een bijeenkomst van de World Childhood Foundation. Die is opgericht door koningin Silvia en prinses Madeleine verricht daar verschillende werkzaamheden voor.

De Zweedse koning reikt op 10 december de Nobelprijzen uit, behalve de Nobelrpijs voor de vrede. Die wordt diezelfde dag in aanwezigheid van de Noorse koninklijke familie uitgereikt in Oslo.

© RB; Archieffoto: © MPE