ROYALBLOG.NL

Margriet beleeft 'fantastische avond'

Geen geheim elixir maar het beschermvrouwschap van Introdans houdt prinses Margriet jong. Dat stelde haar echtgenoot prof mr Pieter van Vollenhoven woensdagavond vast na afloop van de dansvoorstelling die Introdans de prinses en haar familie in Apeldoorn aanbood ter gelegenheid van haar tachtigste verjaardag vorige maand.

,,Als ik de dansers zo bekijk, begrijp ik waarom de beschermvrouw zo jong is gebleven”, zei een dankbare Pieter. ,,Wij willen met z’n allen is dat je nog heel lang blijft leven. Deze beroemde woorden wilde ik even met u zingen. Ik begin met het woord ‘lang’ en dan komt u er automatisch in en dan heffen wij gezamenlijk het glas”, vervolgde hij, waarna het gezelschap inderdaad ‘Lang zal ze leven’ inzette.

Prinses Margriet keek er wat ongemakkelijk bij. ,,Verjaardagen zijn niet zo mijn ding”, had ze eerder gezegd in een interview. Maar ze nam daarna ook zelf het woord om Introdans te bedanken voor het ,,fantastische cadeau” en voor de ,,fantastische avond.”

De jarige had daarmee niets teveel gezegd. De uitvoering van het ‘moderne ballet’ Carmen – op de bekende operamuziek – was inderdaad adembenemend, uitgevoerd met passie en vol Spaans temperament in een voorstelling voor jong en oud. ,,Een buitengewoon geslaagde bijeenkomst" twitterde Pieter een dag later. 

In theater Orpheus was voor de koninklijke familie en de genodigden het balkon gereserveerd terwijl in de rest van de zaal ‘gewone’ toeschouwers zaten, die pas bij aanvang van de voorstelling te horen kregen dat tegelijkertijd ook de verjaardag van de beschermvrouw van Introdans werd gevierd.

Niet voor het eerst overigens. Introdans bood haar ook een bijzondere avond aan bij haar 65ste, 70ste en 75ste verjaardag. Het is dus inmiddels een mooie traditie geworden. Dit keer echter was het geen speciaal gala maar een leuk aangekleed avondje uit voor de prinses, haar familie en trouwe vriendenkring.   

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima waren naar Apeldoorn gekomen, evenals prins Constantijn en prinses Laurentien, prinses Irene met dochter prinses Margarita, alsmede de vier zoons van Margriet en Pieter met hun echtgenotes en vijf van de kleinkinderen: Lucas, Isabel, Emma, Magali en Eliane.

Die reikten aan het einde van de voorstelling ook de bloemen uit aan de dansers. Prinses Beatrix was er niet. Zij zal in Lech zijn – een traditie die nog ouder is dan de dansavonden van Introdans.

© RB Hans Jacobs

NB Op Twitter van RoyalblogNL staan verschillende filmpjes van de avond; pas op voor het flitslicht.

Edwin de Roy van Zuydewijn na interview ex: 'Ik moet gaan werken? Zegt ze dat?'

De vraag was vorige week niet óf er een reactie van Edwin de Roy van Zuydewijn zou komen op het opmerkelijke interview van zijn ex, prinses Margarita, maar wanneer Edwin van zich zou laten horen. Het antwoord kwam dankzij Geert Dales snel genoeg. En net als Margarita neemt Edwin geen blad voor de mond.

Lees ook: Margarita openhartig over ex-man Edwin

Geert Dales over het vraaggesprek dat oud-Privé redacteur Barbara Plugge had met de prinses: ‘De uitsmijter van de dag was de tekst “Edwin moet niet jammeren, maar werken“. Die vond uiteraard snel zijn weg naar de sociale media, waarna menige twitteraar ermee aan de haal ging en het beeld werd neergezet dat Margarita’s gewezen echtgenoot een luie nietsnut is. Tijd dus om navraag te doen bij Edwin de Roy van Zuydewijn zelf.’

Dales stelt vast dat Edwin zich in leven houdt met klus- en aanverwante werkzaamheden in ruil voor onderdak en af en toe een maaltijd. En dat al jarenlang.

,,Ik moet gaan werken? Zegt ze dat? Hoe denkt ze dat ik in leven gebleven ben na de systematische vernietiging van mijn privé- en professionele leven? Geregisseerd vanuit de hoogste kringen. Een staaltje ongekend machtsmisbruik. ‘Koninklijke’ acties die mijn zakelijke carrière vernietigd hebben en van mij een sociale verschoppeling hebben gemaakt. Hoe ik dit overleefd heb zonder ooit één cent bijstandsuitkering te hebben ontvangen? Heel simpel: door hard te werken”.

,,Margarita onttrok zich aan een gerechtelijke veroordeling tot het betalen van alimentatie omdat ze bij de rechter zei van een bijstandsuitkering te moeten leven. Een bijstandsuitkering! En dat komt mij vertellen dat ik werken moet?”, aldus De Roy van Zuydewijn. ,,Ondanks haar ‘armoede’ kocht ze een tijdje later hypotheekvrij een landgoed van bijna twee miljoen euro. Met een bijstandsuitkering!”

,,Zelfs mijn oude moeder werd beroofd. Ze leende Margarita een halve ton toen die aan de grond zat. Plechtig beloofde ze die 50.000 euro terug te betalen. Nooit één cent gezien. Ook schulden aan gezamenlijke vrienden werden niet afbetaald. Zo gaat dat in ‘koninklijke’ kringen. Dat mijn moeder nu ook op een houtje moet bijten deert hen niet”, stelt Edwin.  

,,Nooit heeft Margarita ook maar een dag gewerkt voor haar geld. Die sieradenlijn van haar heeft met werken niks te maken. De enige die hier werkt ben ik. Voor een appel en een ei. Maar ik werk tenminste. Ik galoppeer niet op een paard over een hypotheekvrij landgoed in Wassenaar of over de Drentse hei. Plinten schuren en lakken, muren sausen. Dat is mijn leven. Natuurlijk had ik liever een echte baan, een vast inkomen en een permanent dak boven mijn hoofd. Maar dat zat en zit er voor mij niet meer in na deze mort civil.”

© RB; Bron: Geert Dales

Lees het hele vraaggesprek van Geert Dales hier: ‘Zelfs mijn oude moeder werd beroofd

Margarita openhartig over ex-man Edwin

Prinses Margarita is niet bang meer naar buiten te treden. Dit weekeinde pakt De Telegraaf enorm uit met een interview met de prinses. Die doet in het gesprek opmerkelijke uitspraken, met name over haar ex Edwin de Roy van Zuydewijn. Het zou niet verbazen als die een dezer dagen met een clusterbom terugslaat.

De overgevoeligheid van Edwin is bekend. Sinds zijn in 2001 gesloten huwelijk met prinses Margarita op de klippen liep, probeert hij rechtsom danwel linksom zijn gelijk te halen én geld binnen te harken. Margarita moest immers partneralimentatie betalen, maar zei geen rode cent te hebben. Niettemin ging haar leven crescendo met een leuke man, lieve dochters en werk dat in de smaak viel.

Van Edwin hoorden we alleen als hij weer eens een rechtszaak of een boek aankondigde. Altijd verongelijkt en boos. Of teleurgesteld en gedesillusioneerd. De indruk die bleef hangen: het is niet gemakkelijk om Edwin de Roy van Zuydewijn te zijn.

Tot nu toe onthield Margarita zich van commentaar. Bij een conflict met inzet van de rechter, wel zo verstandig. Maar in De Telegraaf is alle terughoudendheid verdwenen. ,,Ik spreek mijn ex alleen nog maar bij de rechtbank als hij weer met een proces begint."

,,Het doet me helemaal niets. Ik heb er geen last van hè, het is niet mijn probleem. Hij moet gewoon gaan werken en niet steeds maar jammeren. Dat is zó zonde. Ik was ook ongelukkig, maar ben dat toch ook niet gebleven? Ik heb een leuk leven opgebouwd, ben dol op mijn man en kinderen. Alles is mooi. Waarom zet hij zijn leven stop en blijft hij alleen maar in het verleden hangen?", aldus de prinses.

Terugkijkend denkt ze dat hij haar eigenlijk een dienst heeft bewezen. ,,Hij zal het vast niet leuk vinden dat ik dit zeg. Door het me de eerste paar jaar ontzettend moeilijk te maken, heb ik steeds in de spiegel moeten kijken om er achter te komen: klopt het wel wat hij allemaal zegt? Néé dus. Met andere woorden: hij heeft zijn problemen op mij geprojecteerd. Ik heb me psychologisch door al die rottigheid heen moeten werken, of ik wilde of niet. Op een gegeven moment kon ik het gewoon loslaten."

Margarita gaat desgevraagd ook in op het schroefjesincident van twintig jaar geleden: de bewering dat hun gesprekken werden afgeluisterd. In de werkkamer van toenmalig RVD-baas Eef Brouwers zat een microfoontje aan de muur, hetgeen later een schroefje bleek te zijn. Al bleef Edwin dat laatste altijd ontkennen, ook nadat de camera’s erop inzoomden. ,,In die kamer ben ik van mijn leven nog nooit geweest, is Margarita nog nooit van haar leven geweest, heeft Eef Brouwers nooit met ons gezeten”, aldus Edwin in Brandpunt in 2002.

,,Wat je niet allemaal doet om aandacht te trekken hè? Hij wilde me destijds per se bij de rechtszaak hebben. Ik heb later nog om een foto van dat schroefje gevraagd, het was bijna een kunstwerk, alleen om aan te geven hoe iemands gedachten op hol kunnen slaan", zegt Margarita nu tegen De Telegraaf.

In het gesprek komen haar huidige werkzaamheden aan bod, haar liefde voor paarden, herinneringen aan paleis Soestdijk en de strenge opa prins Bernhard. De slotvraag: Alles is, na de scheiding van uw eerste man, ten goede gekeerd? ,,Ik was erg onzeker, dat is nu wel weg. Ik ben nu zéér gelukkig. Ik dóé weer iets met mijn leven. Het was altijd mijn wens dat het leuk zou worden, dat absolute doel heb ik nu bereikt. Maar je moet het wel zelf doen, hè?"

Zie ook: De jacht van Edwin op geld van Margarita

© RB; Bron: De Telegraaf; Beeld: © RB  

Na 60 jaar weer staatsbezoek Oostenrijk

Volgende week is er voor de tweede keer in de geschiedenis een Nederlands staatsbezoek aan Oostenrijk. De republiek bestaat nog maar iets meer dan honderd jaar (sinds 1919, met onderbrekingen). Koningin Juliana zorgde voor het eerste staatsbezoek, in het jaar van haar zilveren bruiloft. De prinsessen Beatrix en Irene vergezelden toen hun ouders.

En Beatrix als koningin dan? Die bracht met prins Claus in 1994 ‘slechts’ een officieel bezoek aan het Alpenland. Dat is volgens het internationaal protocol net een treetje lager, al maakte het destijds in de praktijk weinig uit en beschouwde Oostenrijk het ook gewoon als een écht staatsbezoek.

Oostenrijk behoort met Italië tot de landen die de Oranjes na de Tweede Wereldoorlog het vaakst hebben bezocht. Juliana en Bernhard hadden een vakantiehuis in Italië, Beatrix en Claus later ook. Alle vier werden ze na 1960 stamgasten in het skioord Lech am Vorarlberg, waar Willem-Alexander ook al zijn hele leven komt. Margriet en Pieter hebben een vakantiehuis in Oostenrijk.

Maar het staatsbezoek gaat natuurlijk niet over skivakanties en zonnige zomers in Lech. Nederland en Oostenrijk zijn partners met uitstekende relaties op politiek, economisch en cultureel gebied, zowel bilateraal als binnen de Europese Unie (EU), de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Verenigde Naties (VN). Het staatsbezoek benadrukt de sterke banden tussen de twee landen en geeft een impuls aan de betrekkingen.

Maandag 27 juni begint het staatsbezoek in Wenen met een welkomstceremonie op de Hofburg. In de middag wordt bij het Namenmonument in het Ostarrichi Park een krans gelegd voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens brengen koning en koningin een bezoek aan burgemeester Michael Ludwig van Wenen en aan vicevoorzitter Doris Bures van het Oostenrijkse parlement.

In de avond biedt bondspresident Alexander Van der Bellen een staatsbanket aan op Slot Belvédère. Dit museum zal begin volgend jaar in samenwerking met het Van Gogh Museum de tentoonstelling ‘Klimt. Inspired by Rodin, Van Gogh, Matisse’ presenteren. Tijdens het staatsbanket houden koning en bondspresident een tafelrede.

De tweede dag van het staatsbezoek begint het koningspaar samen met het presidentieel paar in cultureel centrum Brotfabrik. In deze voormalige fabriek wordt door middel van diverse projecten de sociale integratie gestimuleerd. Willem-Alexander en Máxima gaan met vrijwilligers in gesprek over culturele uitwisseling en spreken met Oekraïense vluchtelingen over hun verblijf in Oostenrijk.

Vervolgens bezoekt het gezelschap de woonwijk Sonnwendviertel, waar toekomstbestendig bouwen en het vergroten van de leefbaarheid aan de orde komen. Met de tram wordt teruggereden naar de binnenstad. Daar komen tijdens een korte stadswandeling drie verschillende aspecten van de Weense en Oostenrijkse cultuur en de historische banden tussen Nederland en Oostenrijk aan bod.

Zo worden de Nationalbibliothek en een traditioneel koffiehuis bezocht. Aansluitend ontvangt bondskanselier Karl Nehammer het Nederlandse bezoek voor de lunch in de Bondskanselarij. Later die dag is de ontvangst voor de Nederlandse gemeenschap en ’s avonds biedt het koningspaar in het Konzerthaus een concert aan van het Nederlands Kamerkoor.

Woensdag 29 juni wordt het staatsbezoek afgesloten in Graz. Koning en koningin stappen in de trein met de bondspresident en zijn echtgenote voor de visite aan de tweede stad van Oostenrijk. Tijdens de reis vinden gesprekken plaats met de Oostenrijkse klimaatminister, Leonore Gewessler. Tijdens het bezoek wordt onder meer het fietsbeleid besproken: Willem-Alexander en Máxima zijn bij presentatie over de Radoffensive Graz, een fietsconcept voor de stad dat is gestoeld op Nederlandse expertise.

Zie ook: Oostenrijk heeft het niet zo op meeluisterende, meekijkende en meeschrijvende verslaggevers

© RB; Bron: RVD

Prinses Irene opent eindelijk 'haar' bos

Prinses Irene kreeg woensdag dan eindelijk de kans in het naar haar vernoemde bos in Alphen aan den Rijn een boom te planten. Vorig voorjaar moest de prinses afzeggen vanwege een ongelukkige val bij het skiën, maar uiteindelijk ging het hele planten niet door vanwege de net uitgebroken coronapandemie.  

De prinses werd vergezeld door oudste zoon prins Carlos, dochter prinses Margarita, schoondochter prinses Viktória en vijf kleinkinderen: de kinderen van Carlos (3) en Jaime (2). Zij plantten bomen met Alphense leeftijdsgenootjes in het naar hun oma vernoemde bos. 

Met het planten van een populier in het Prinses IreneBos opende prinses Irene tevens de 64ste Nationale Boomfeestdag. De prinses kreeg het bos van de stichting Nationale Boomfeestdag, mede namens Alphen aan den Rijn, voor haar tachtigste verjaardag in 2019.

Het is een dankbetuiging voor haar jarenlange inzet voor de natuur, met bomen in het bijzonder en het betrekken van de nieuwe generatie daarbij. 

Irene sprak ook een dankwoord uit richting directeur Peter Derksen, die haar het bos in 2019 heeft aangeboden en die woensdag na 28 jaar afscheid nam van de Boomfeestdag.

Zoals gezegd zou het bos zou eigenlijk in 2020 opengaan, maar door de coronapandemie is de Boomfeestdag een aantal keer uitgesteld. Woensdag plantten 350 kinderen honderden struiken en bomen in het Prinses IreneBos en plantte de prinses dan eindelijk ‘haar’ boom, een populier, als openingshandeling.

De populier staat volgens de Keltische Boomhoroscoop voor ‘Filosoof’ en past als geen ander bij de prinses. 

Prins Jaime - de Nederlandse klimaatgezant - heeft op verzoek van zijn moeder vanuit Glasgow een video-boodschap gestuurd waarin hij de kinderen succes wenste met de presentatie van hun klimaatideeën.

© RB; Beeld: © EO

82 kaarsjes op verjaardagstaart Irene

Prinses Irene is donderdag 82 jaar geworden. Op de voorgrond treden doet ze nog maar weinig en eigenlijk alleen om de samenleving en de politiek te wijzen op de noodzaak beter en zorgvuldiger om te gaan met de Aarde.

Dat deed ze ook tijdens de coronacrisis: ,,Ik hoop dat we tot de conclusie komen dat we weer meer voor elkaar en de aarde gaan kiezen. Het woord samen-leving is een prachtig woord." Aandacht kreeg ze eerder dit jaar ook door een boek over haar relatie en huwelijk met prins Carlos Hugo (1930-2010). [Verhaal Carlos en Irene opnieuw verteld]

Van de vier dochters van koningin Juliana en prins Bernhard heeft niemand zo’n opmerkelijk en wisselend leven gekend als de enkele weken voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 5 augustus 1939 op Paleis Soestdijk geboren Irene.

Oudste zus Beatrix volgde min of meer in een rechte lijn de voor haar uitgestippelde weg en jongere zus Margriet volgde hetzelfde koninklijke pad, mede onder invloed van de eerder door Irene gemaakte keuze. Jongste zus prinses Christina (1947-2019) had om andere redenen meer vrijheid haar eigen interesses te volgen.  

,,Wij zussen zijn vier sterke vrouwen. De een zingt prachtig, de tweede doet goed werk bij het Rode Kruis en de ander is een uitstekende koningin. Of we het wel of niet eens zijn met elkaar is eigenlijk niet aan de orde. We waarderen elkaar in onze verschillen”, zei Irene jaren geleden over de verschillende levensloop van de vier 'kinderen van Soestdijk'.

Zelf liet ze alle ruiten van Soestdijk rinkelen door katholiek te worden en zich onvoorwaardelijk te scharen achter prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma, met wie ze op 29 april 1964 in Rome in het huwelijk trad, Nederland verdeeld en in opperste verwarring achterlatend.

,,Ik wist bij het katholiek worden en bij de keuze voor Carlos met absolute zekerheid dat het zo moest zijn. Dat het boven alle menselijke en historische belangen uitging”, zei ze bij een terugblik. Carlos streed voor een vrij en rechtvaardig Spanje, al werd dat in die tijd in Nederland anders gezien.

,,Je kon niets uitleggen. Als mensen die vertrouwen in je hebben, denken dat je iets doet dat niet door de beugel kan, wil je het rechtzetten. Maar het was onmogelijk”, aldus Irene in 1977. ,,Die hele campagne in Nederland tegen ons.. Ik heb het nooit begrepen. Ik wist dat wat ik gekozen had, goed was.”

Alleen kwam niet Carlos op de Spaanse troon, maar Juan Carlos. Het huwelijk strandde en Irene keerde net na het aantreden van haar zus Beatrix terug naar Nederland. ,,Ja absoluut (er was moed nodig om te scheiden), want ik was nog nooit alleen geweest. Ik had nog nooit op twee benen gestaan zonder tegen iemand aan te leunen."

Ze gaf haar leven een radicaal andere wending, mede na een lang verblijf in Zwitserland. ,,Vroeger was ik bang voor alles. Twijfelde ik er sterk aan om aan ieders verwachting te kunnen voldoen. Van dat soort angsten heb ik me leren losmaken. Ik ben geen alwetende prinses, maar een leerling van het leven. Iemand die met dezelfde thema’s worstelt als ieder ander. Ik ervaar het niet langer als gezichtsverlies als ik iets niet weet. Het werkt bevrijdend wanneer je jezelf toestaat om voor je onzekerheden uit te komen", vertelde ze het AD in 2003.

Irene wilde de mens weer in contact brengen met de natuur, richtte zich op duurzaamheid en richtte een NatuurCollege op. ,,Ik vind dat ieder mens verantwoordelijk is voor de toekomst van deze aarde”, motiveerde ze haar werk. ,,Wat je kunt zeggen is dat de liefde voor de natuur mij door mijn beide ouders is bijgebracht. Ik zie dat ook weer terug in mijn kinderen, die allemaal met de natuur verbonden zijn."

,,Maar wat ik doe, komt niet voort uit een soort opdracht die ik van huis heb meegekregen. Het komt echt uit mijn eigen oorsprong", vertelde ze ook. Dat ze werd uitgelachen en weggehoond deed pijn, maar ze leerde er mee leven en over de jaren groeiden begrip en waardering. In 2009 kreeg ze van minister Jacqueline Cramer een 'duurzaamheidslintje' voor haar bijdrage aan de bewustwording van de Nederlandse samenleving.

Daarbij koos ze niet voor de politiek, bewust niet, zoals ze De Volkskrant in 2005 uitlegde. ,,Als lid van mijn familie heb ik verantwoordelijkheid tegenover het staatshoofd. Het is mijn vrije keuze me niet in de Nederlandse politiek te mengen. (...) Liever neem ik, daar waar ik nuttig kan zijn, de verantwoordelijkheid. Gelukkig leven we in een tijd dat onze familieleden hun eigen interesses kunnen omzetten in werkelijke activiteiten."

Irene heeft inmiddels negen (erkende) kleinkinderen, die ze haar liefde voor de natuur probeert over te brengen. Ze doet waarschijnlijk op dezelfde manier als ze haar eigen kinderen benaderde. ,,Ik meen dat ik er altijd alert op ben geweest ze (mijn kinderen) te behandelen als volwaardige mensen. De generatie voor mij zei vaak tegen kinderen dat kun jij nog niet weten. Dan denk ik: wat is de norm?"

© RB Hans Jacobs; Archieffoto's: © MPE Patrick van Katwijk

Jaar na overlijden Maria Teresa

Het is vrijdag één jaar sinds het overlijden van prinses Maria Teresa van Bourbon-Parma (86). Ze stierf op 26 maart 2020 in Parijs  aan de gevolgen van besmetting met het coronavirus. Op verschillende plaatsen in Spanje worden speciale missen gelezen ter nagedachtenis aan de strijdbare Maria Teresa.

Haar neef prins Carlos kwam vorig jaar met deze bekendmaking:

,,Op 26 maart 2020 is ons ontvallen onze dierbare tante Prinses Maria Teresa de Bourbon de Parme. Zij was het derde kind van onze grootouders Prins Xavier de Bourbon de Parme en Prinses Madeleine Yvonne de Bourbon-Busset. Haar overlijden is een groot verlies en doet ons intens verdriet. 

Maria Teresa was lange tijd nauw betrokken bij de strijd voor democratisering, sociale rechtvaardigheid en vrijheid in Spanje. In die levensmissie ondersteunde ze zowel haar eigen vader als haar broer en onze vader Prins Carlos Hugo. 

Zij bewees ook de wetenschap grote verdiensten als sociologe en antropologe, door meerdere boeken te schrijven over de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in onder meer Frankrijk, Spanje, Latijns-Amerika en Italië.

Wij bewonderen onze tante zeer om haar eruditie en toewijding, om zich altijd in te zetten voor mensen, vrede en voorspoed in de wereld. Bovenal zullen we haar betrokkenheid, steun en liefde ongelooflijk missen. We koesteren de mooie herinneringen die we met haar en onze kinderen mochten hebben.

Maria Teresa is gestorven in vrede. Wij wensen onze dierbare tante deze rust voor eeuwig toe."

© RB

Verhaal Carlos en Irene opnieuw verteld

'Om de liefde, voor de troon' is een boek waar deze verslaggever de afgelopen maanden zeer naar uit heeft gekeken. De wortels voor de eigen belangstelling voor 'koninklijke zaken' en de daaruit voortvloeiende werkzaamheden liggen bij de 'zaak-Irene': de woelige eerste maanden van 1964 toen prinses Irene zich eerst wel, toen niet en daarna weer wel verloofde met een prins van Bourbon-Parma. Het boek is inmiddels binnen en ook al gelezen.

Het oordeel moet nog op papier worden gezet. Maar hierbij de enigszins geredigeerde aanprijzing door uitgeverij Balans, die bijvoorbeeld spreekt van 'het nooit eerder vertelde verhaal'.

Zie ook: Prinses Irene huwde in 1964 in Rome

In de boekenkast staat een pocket uit 1964 waarin de hoofdlijnen van de zaak al werden samengevat, al was dat uiteraard zonder de huidige kennis van archieven, notulen en de talrijke interviews die met name prinses Irene in de jaren erna heeft gegeven. Het boek is dus vollediger, en kan afstand nemen, maar 'nooit eerder verteld?' Hmm.

In ‘Om de liefde, voor de troon’ vertelt historica Daniela Hooghiemstra het [nooit eerder vertelde] verhaal van prinses Irene en prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma, die in de jaren zestig en zeventig probeerden om koning en koningin van Spanje te worden.

Carlos Hugo zocht een koninklijke echtgenote om zijn carlistische claim op de troon te verwezenlijken. Als het jongere zusje van troonopvolgster Beatrix zag Irene in de avontuurlijke erfgenaam van de eeuwenoude katholieke dynastie een uitweg uit het benauwende Soestdijk. Toen bekend werd dat zij zich als eerste prinses in de geschiedenis van het huis van Oranje bekeerd had tot het katholicisme, was dat een steen in de vijver van het tot dan toe verzuilde Nederland.

Voor het eerst in de geschiedenis had een publiek gevecht plaats tussen ministers en koningshuis, waar parlement en pers bovenop zaten. Mede op basis van nooit eerder geraadpleegde archiefstukken beschrijft Hooghiemstra hoe Irene, op zoek naar vrijheid, werd meegesleept in een ouderwetse, dynastieke strijd.

De Spaanse dictator Francisco Franco had beloofd dat er na zijn dood weer een koning zou komen. De vraag was alleen wélke. Als vertegenwoordiger van de ‘carlistische’ tak van het huis van Bourbon was de in Frankrijk geboren Carlos Hugo een van de kandidaten. Zijn belangrijkste tegenstander was prins Juan Carlos van Borbon, kleinzoon van de in ballingschap vertrokken laatste koning van Spanje.

.
Carlos Hugo en Irene ambieerden een oude troon in een nieuwe wereld. Hun idealen waren groot, maar de spelregels waren nieuw, het verleden woog zwaar en de werkelijkheid was hard. Het huis Bourbon-Parma raakte door de politieke tegenstellingen verscheurd en het huwelijk van Irene en Carlos Hugo strandde. De Spaanse troon zou Irene niet vinden, maar wie ze wel ontdekte, was zichzelf.

© RB Hans Jacobs; Bron: Balans

Prinses Irene huwde in 1964 in Rome

In het dinsdag verschenen boek 'Om de liefde, voor de troon' wordt het verhaal verteld van het huwelijk van prinses Irene met prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma. Dat speelde zich al weer lang geleden af, maar zorgde begin jaren zestig voor de nodige beroering rond de kroon. Royalblog blikte op 29 april 2014 - vijftig jaar na de huwelijkssluiting in Rome - kort terug op die tijd.

Zie ook: Verhaal Carlos en Irene opnieuw verteld

Op 29 april 2014 was het precies vijftig jaar geleden dat in Rome prinses Irene in het huwelijk trad met prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma. De plechtigheid vond plaats in de pauselijke basiliek Santa Maria Maggiore, buiten de aanwezigheid van de Nederlandse koninklijke familie.

Aan het huwelijk, dat in 1981 eindigde in een echtscheiding, gingen maanden van veel ophef en politiek beroering vooraf. Niet alleen viel de keuze van echtgenoot slecht, ook de overgang van prinses Irene van het protestantse naar het katholieke geloof zorgde voor felle discussies in de samenleving. Er waren zelfs protestants-christelijke scholen die niet langer naar haar vernoemd wilden zijn en hun naam veranderden.

 

Prins Carlos Hugo maakte in die tijd aanspraak op de vacante troon van Spanje. Dat land werd geregeerd door dictator Francisco Franco. Die had een herstel van de monarchie beloofd maar wilde zich nog niet vastleggen op een kandidaat. Op die manier kon hij de verschillende kanshebbers tegen elkaar uitspelen. De huidige Spaanse koning Juan Carlos had toen al de beste papieren, maar Carlos Hugo leek niet helemaal kansloos.

 

 

Het Nederlandse kabinet wilde zich echter niet mengen in Spaanse interne zaken. Maar indien Irene in de lijn van troonopvolging bleef door parlementaire toestemming te krijgen voor haar huwelijk, dan was het koningshuis indirect verbonden met de strijd om de Spaanse troon. Toen eenmaal duidelijk was dat het Irene ernst was, besloot de regering geen toestemming te geven - al heet het in de officiële versie dat Irene daartoe zelf het initiatief nam.

 

Daaruit vloeide voor de familie Bourbon-Parma dan al snel voort dat het huwelijk buiten Nederland zou worden gesloten, waarna de keuze viel op Rome. ‘Irene breekt met Nederland' schreven de kranten. Koningin Juliana en prins Bernhard deelden via de RVD mee dat zij met 'leedwezen van deze beslissing van hun tweede dochter kennis hebben genomen’.

 

De familie ontbrak in Rome en de volgende dag bij het defilé op Soestdijk ter gelegenheid van Koninginnedag stonden ook premier Victor Marijnen en vicepremier Barend Biesheuvel op het bordes om de eenheid van de regering te demonstreren.

 

Uit het huwelijk van Irene en Carlos Hugo zijn vier kinderen geboren. Jongste zoon prins Jaime werd in het najaar van 2014 ambassadeur bij het Vaticaan, met als standplaats de stad waar zijn ouders een halve eeuw eerder trouwden.

 

© Royalblog, Hans Jacobs

Testament en codicil prins Bernhard vormen interessante lectuur. Maar wees voorzichtig met trekken conclusies

Het testament en bijbehorende codicil van prins Bernhard zijn interessante lectuur. Een koninklijke voyeur komt daarbij volledig aan zijn/haar trekken. Rode oortjes krijg je er overigens niet van, maar het geeft een onverwacht inkijkje in het leven en denken van de prins. Die was in elk geval zeer georganiseerd – alle 100+ sets manchetknopen waren genummerd.

Prins Bernhard (*1911) liet zijn testament in grote lijnen in 1992 opmaken om in de jaren erna nog regelmatig wijzigingen door te voeren, tot aan enkele dagen voor zijn overlijden op 1 december 2004 aan toe. Het testament regelde datgene dat bij een notaris moet worden geregeld: wie zijn de erfgenamen, hoe wordt het uitgevoerd en wie gaat het uitvoeren? De bewindvoerders van een stichting die ook de financiën van prinses Christina beheerden, waren voor dat laatste aangewezen.

Maar een testament is voor de hoofdzaken. Een codicil handelt over hebbedingetjes, over spullen met meer emotionele en persoonlijke dan geldelijke waarde. Prins Bernhard had héél veel van dat soort zaken. Een prins krijgt nu eenmaal veel cadeau, verzamelt zelf nog eens wat en het helpt ook als je 93 jaar wordt.

Alleen al de collectie olifanten op en rond zijn bureau was een nachtmerrie voor het huishoudelijk personeel. Ze moesten stofvrij blijven, maar paleis Soestdijk was te klein als er een olifant uit het gelid stond. Het waren er uiteindelijk meer dan duizend, die na zijn overlijden – voor zover niet in het codicil toebedeeld aan familieleden en vrienden – zijn geveild ten bate van het Wereld Natuurfonds.

Niet geveild werd onder meer een antiek bronzen olifantje uit Indonesië, opgeborgen in een rond doosje, met gebatikte stof bekleed. Bernhard nam het kleinood altijd mee. Wekelijks werd een verse roos in het doosje gelegd: erfgenaam Willem-Alexander moest volgens de instructies in het codicil die traditie voortzetten.

Voorkeuren

In een codicil kun je rekening houden met zowel je eigen persoonlijke wensen en voorkeuren, of die van je beoogde erfgenamen, vrienden en verdere familie. Heel wat ouders en grootouders hebben hun kinderen en kleinkinderen wel gevraagd wat ze graag zouden hebben, als aandenken of wat dan ook. Om ruzie of verwarring te voorkomen, werd zoiets dan beschreven en opgeschreven in een codicil: 'het beeldje op het dressoir is voor Josine'.

Prins Bernhard verschilde daarin niet. Ook hij maakte een zeer gedetailleerde verdeellijst en dankzij een publicatie in weekblad Privé weten we daar nu iets meer over. Testament en codicil zullen jaren geleden in handen zijn gekomen van iemand die ze nu heeft verkocht, waardoor Privé het naar eigen zeggen 'via via' onder ogen heeft gekregen. En met die mooie scoop wordt fors uitgepakt.

In RTL Boulevard kreeg Marc van der Linden de vraag voorgelegd of het wel netjes was om deze privédocumenten van de prins openbaar te maken. Los natuurlijk van de bevrediging van algehele nieuwsgierigheid en het unieke, deels historische inzicht in het leven van de omstreden Bernhard. Van der Linden vond dat er geen bezwaar was.

De mening dat het 'te vroeg' is – normaal wordt met dit soort zaken al gauw vijftig jaar gewacht – is ook goed te verdedigen. Aan de andere kant: Bernhard heeft zelf met zijn in december 2004 postuum verschenen interview al zoveel openbaar gemaakt dat vanuit het oogpunt van betamelijkheid en respect voor de familie binnenskamers had moeten blijven, dat publicatie van (een deel van) zijn laatste wensen daar nog wel bij kan.

Het weekblad heeft een bijzondere en zeer eigen manier om verhalen op te schrijven en feiten te presenteren. Het verhaal moet tenslotte ook 'verkocht' worden en verleiden tot lezen – of de koop van het weekblad. In dit geval is Privé in die opzet geslaagd! De verslaggever heeft voor het eerst in drie maanden de XL-supermarkt om de hoek weer bezocht omdat daar het blad te koop was. Maar de wervende teksten dekken vaak de lading/inhoud niet.

Met een blik op het codicil van Bernhard worden tal van conclusies getrokken en suggesties gewekt. Dat gebeurt met de blik van de buitenstaander, die de beweegredenen van de prins niet kent.

Waarom nu juist de manchetknopen nummer 15 voor Bernardo Guillermo en nummer 45 voor prins Maurits, terwijl prins Claus werd bedacht met nummer 106 en de Britse prins Philip nummer 70? Welke gedachte zat achter die keuze? Dan moet je de betreffende manchetknopen eerst hebben gezien, maar ook dan is het mogelijk dat er géén logica achter zat. Dat zou de conclusie kunnen zijn na bestudering van een van de vele veranderingen in het codicil, waarin op papier kwistig van manchetknopen werd gewisseld.

Het weekblad stelt dat koningin Juliana in de wilsbeschikking wordt achtergesteld bij Helène Grinda, moeder van Bernhards zesde dochter Alexia (*1967). Inderdaad lijkt Juliana er bekaaid vanaf te komen met onder meer 'alle door Beatrix gemaakte voorwerpen in mijn bezit' en 'vier glazen konijnen'. Helène kreeg sieraden die de prins op zijn lijf droeg, maar Juliana had álles al en had eerste keuze bij de goederen – aldus het testament.

Maar dat is niet zo spannend natuurlijk.

Zo bezien kwam Bernhards trouwe persoonlijke secretaresse Cocky Gilles – in dienst sinds 1945 – er nog veel royaler vanaf. Voor haar zijn beelden en olifanten, een horloge en 48 flessen Pommary champagne – en een goede oudedagsvoorziening, waarvan ze uiteindelijk nauwelijks heeft kunnen profiteren omdat ze twee jaar na de prins overleed.

Bernhard paste zijn codicil regelmatig aan. Als je oud wordt, ontvallen vrienden en bekenden – en familieleden. De prins beloonde trouw maar strafte evengoed en dan werden mensen weer geschrapt. Logisch natuurlijk dat ex-schoonzoon Jorge Guillermo in 1992 nog wel werd genoemd, maar na zijn scheiding van prinses Christina onherroepelijk verdween.

Het weekblad oordeelt over hetgeen in het codicil wordt toegekend aan de dochters van Bernhard. Een leek zou er niet blij van worden, maar misschien vonden de prinsessen de herdenkingsstukken zelf wel waardevol – maar of prinses Irene gelukkig werd van 24 flessen rode wijn en 24 flessen champagne? En of die 22 jaar na het opstellen van het testament en het oorspronkelijke codicil nog in de kelder van Soestdijk stonden?

Het zou een interessante studie en leuk boekje opleveren als aan de hand van het codicil kon worden nagegaan waar alle genoemde voorwerpen zich nu bevinden, liefst met een afbeelding en een opmerking van de huidige eigenaar over de relatie tot Bernhard en de 'waarde' die aan het aandenken wordt gehecht. Prinses Margriet werd 'het kleed op de deur bij de bar' toebedacht. Wat is daar van geworden bijvoorbeeld? En waar zijn de manchetknopen nummer 30? Heeft prins Pieter-Christiaan die inderdaad in bezit?

Zoals gezegd: het testament en het codicil vormen interessante lectuur. Maar zonder kennis van de beweegredenen van de prins vallen er nauwelijks conclusies uit te trekken.

© RB Hans Jacobs