ROYALBLOG.NL

Lech jaar-in jaar-uit thuisbasis Oranjes

Het Oostenrijkse Lech hoort net zo bij de Nederlandse koninklijke familie als Het Loo en Huis ten Bosch. Al meer dan een halve eeuw komen de Oranjes naar de wintersportplaats in Vorarlberg die mede door hun jaarlijkse aanwezigheid is uitgegroeid tot een dure pleisterplaats.

De sneeuwzekerheid en de talrijke ski-mogelijkheden en de hoge standaard van de plaatselijke ondernemingen spelen daarbij een minstens zo belangrijke rol.

Sinds de geboorte van prinses Amalia zijn er weer (bijna) jaarlijkse fotosessie in Lech, waarbij ook de verslaggever en fotograaf regelmatig aanwezig waren. Op het YouTube-kanaal van Royalblog zijn ook filmpjes te vinden, te beginnen in 2012 na het ongeluk van prins Friso.

2018

 

De extra lange onderbroek was geen overbodige luxe maandagmorgen om negen uur op de Rüfikopf, de 2350 meter hoge berg boven Lech. De thermometer gaf aan dat het -21 graden was, en ondanks de zon was het inderdaad bar koud voor de traditionele fotosessie in het Oostenrijkse vakantieoord.

 

Koning Willem-Alexander had medelijden met de 45 fotografen, cameramensen en verslaggevers en kwam met zijn gezin eerder dan afgesproken met de skigondel naar de bergtop die een schitterend uitzicht biedt over het dal en de bergtoppen er omheen. Of hij wilde snel echt aan zijn vakantie beginnen, dat kan natuurlijk ook.

2017

De koning trok met zijn gezin een half uurtje uit om de media ter wille te zijn in Oberlech, waar de laatste jaren de ontmoeting met de fotografen en cameraploegen wordt gehouden. Het rendez-vous was wel een half uur vervroegd om de familie meer eigen ski tijd te geven en te voorkomen dat er al veel andere skiërs aanwezig waren.

Het koninklijk gezelschap was ongebruikelijk klein. Prinses Beatrix ontbrak voor het eerst sinds de troonswisseling in 2013. Ze was de afgelopen tien dagen wel in Lech, samen met prinses Mabel en haar dochters, maar reisde al voor het fotomoment af. Ook prins Constantijn en zijn gezin waren afwezig.

2016

Geen sneeuwballen gooien! Prinses Amalia was de wijze les van haar vader van enkele jaren geleden nog niet vergeten maandagmorgen in het zonovergoten Oberlech. Ze gebaarde gedecideerd naar haar zusjes die in de verleiding waren gebracht door hun eigen moeder koningin Máxima.

Wie had gehoopt op minder dan voorbeeldig gedrag van de Oranjes-prinsessen en hun neefje en nichtjes, kwam bedrogen uit. Ze zijn inmiddels goed getraind in de foto-ontmoetingen, volgen de aanwijzingen van hun ouders gedwee op en blijven zelfs onverstoorbaar onder het soms irritante geroep van fotografen. Maar die kunnen ook weinig anders omdat ze het gezelschap graag recht in de lens laten kijken.

2015

Het weer werkte bijzonder meer maandagmorgen in Oberlech waar de koninklijke familie even voor toen uur aankwam voor het jaarlijkse fotomoment. Stralende zon, blauwe luchten: precies zoals de VVV van Lech het graag ziet. Het leverde inderdaad leuke beelden op.

De fotosessie in de huidige vorm is hard aan vernieuwing toe. Een paar jaar achteraan is de ontmoeting van de Oranjes met de media nu in Oberlech. Het is er mooi en biedt de mogelijkheid een paar semi-actiefoto’s te maken van de prinsesjes.

Maar spannend is het allerminst en nu Amalia, Alexia en Ariane ouder worden, is er voor hen ook geen lol meer aan om een paar keer de helling af te skiën, terwijl het poseren voor de groepsfoto in de sneeuw ook een herhaling van zetten begint te worden. Vraag is alleen: waar en hoe dan?

2014

Skiën leer je met vallen en opstaan. Dat leerde prinses Ariane maandagmorgen in Oberlech nog eens op pijnlijke wijze toen ze uit de sleeplift viel. Moeder koningin Máxima kwam zo snel als haar ski's dat toestanden naar boven lopen, terwijl ook de skileraar en beveiligers te hulp schoten. Vallen is nooit leuk, maar vallen in het zicht van tientallen fotografen en cameraploegen is dat nog minder.

De prinsesjes Amalia, Alexia en Ariane hadden zin om te skiën en toonden met de ski's eenmaal ondergebonden weinig geduld voor de netjes achter een afrastering opgestelde media. ,,Nee, Amalia, even wachten tot iedereen boven is", moest koning Willem-Alexander zijn oudste dochter een paar keer vermanen. Amalia probeerde stiekem al wat metertjes te pakken, maar haar vader hield haar scherp in de gaten.

2013

‘Komen jullie ook naar Lech?’ Prinses Amalia wist vrijdag op het station van Amsterdam voor de treinreis naar het vaste vakantieadres van de familie al wat haar maandag te wachten stond. Een ontmoeting met 75 vreemde mannen en vrouwen die allemaal willen dat ze op één en hetzelfde moment in hun richting kijkt. ‘Ik heb geen acht ogen’, zei Amalia vrijdag gevat toen al het geroep om een bepaalde kant op te kijken haar teveel werd. En toen was de groep nog beperkt.

De koninklijke familie heeft maandagmorgen in Oberlech geduldig geposeerd voor de internationale media. Prins Willem-Alexander gaf zijn dochters Amalia, Alexia en Ariane meteen een wijze les mee. ,,Geen sneeuwballen gooien naar de fotografen, dat blijft je je leven lang achtervolgen'', waarschuwde hij. De prinsesjes waren door de fotografen uitgedaagd om met sneeuw te gooien om de beelden verlevendigen. Maar Willem-Alexander wist uit eigen ervaring dat dat soort opnamen een leven lang hergebruikt worden.

De fotosessie waaraan behalve het gezin van Willem-Alexander en Máxima ook koningin Beatrix kort deelnam, was ontspannen en gebeurde op dezelfde plek in Oberlech waar twee jaar geleden ook de laatste fotosessie plaatsvond waaraan toen ook prins Friso en zijn gezin deelnamen. Het was toen voor het eerst dat koningin Beatrix met haar drie zoons en drie schoondochters alsmede al haar kleinkinderen kon worden gefotografeerd.

2012

Na het bezoek aan prins Friso verlaat de koninklijke familie vrijdag, een week na Friso's ongeval, het ziekenhuis in Innsbruck. Kort daarvoor is het nieuws over zijn gezondheidstoestand bekendgemaakt.

2011

Verrassing! Een enkele oplettende fotograaf had zaterdagmorgen wel gezien dat ook het gezin van prins Friso in hotel Mohnenfluh in het Oostenrijkse Oberlech aanwezig was, maar dat Friso en Mabel met hun twee dochtertjes ook zouden deelnemen aan de traditionele fotosessie van de Oranjes was toch een verrassing.

Hun komst was in elk geval niet van tevoren aangekondigd. Friso was de afgelopen jaren wel vaker in de buurt wanneer zijn broers Willem-Alexander en Constantijn voor de camera's moesten verschijnen, maar tot nu toe bleef hij altijd buiten beeld.

 Hij wandelde dan door Lech, ski's op de schouders, knikte vriendelijk naar bekenden, en ging lekker de berg op, terwijl de familie zich opmaakte voor de confrontatie met de media. Constantijn en Laurentien hebben overigens ook niet vanaf het begin meegedaan, maar de laatste jaren doen ze wel mee. 

2010

Koningin Beatrix hecht aan traditie. De jaarlijkse wintersportvakantie in het Oostenrijkse Lech staat daarom ook dit jaar weer op het programma.

Maar het thuisfront moet het stellen zonder officiële beelden van het koninklijk verblijf in Vorarlberg - er is, zo laat de Rijksvoorlichtingsdienst weten, geen fotosessie. Het prinselijk gezin is bij de Winterspelen in Vancouver.

2009

De koninklijke familie heeft maandagmorgen in Lech uitgebreid geposeerd voor cameraploegen en fotografen. Zoals vantevoren aangekondigd vond er geen gesprek plaats met het handjevol toch aanwezige verslaggevers. Er kon amper een 'goedemorgen' vanaf. Pogingen om reacties los te krijgen, mislukten. Er werd gelachen, gespeeld, geravot, en koninklijk gezwegen.  

 Wellicht dat bij de Oranjes enige irritatie was ontstaan over de hinderlijk aanwezige NCRV-televisieploeg die met ballonnen en andere speeltjes de aandacht van de kinderen probeerde te trekken, om de eigen opnamen op te leuken. Manipulatie heet dat. Kinderlokken kun je het ook noemen. Wanneer straks iedere fotograaf en cameraman zijn eigen speeltjes gaat meenemen, is het snel gedaan met de fotosessies. En dan valt de Oranjes ook niets te verwijten.

 2008

Lech, zondagmiddag. De zon doet bijna pijn aan de ogen. Alle hotelkamers zijn vol. Het hele dorp is op de been om te skiën of om het skiën mogelijk te maken.  Om tien uur zondagmorgen was het echter nog rustig bij de Kinderskischüle, vlak achter de kerk. Daar arriveerden de Oranjes voor het jaarlijkse fotohalfuurtje - dat dit jaar wat langer in beslag nam.

De kleinkinderen van koningin Beatrix kennen de skischool van hun eerdere vakanties.  Amalia en Eloise zijn deze plek eigenlijk al ontgroeid, al spelen ze maar al te graag in de sneeuwmolen.

2007

Dit keer niet ravotten in de sneeuw buiten het prinselijk chalet aan de rand van Lech en geen ritje op slee of met de paardenkoets, maar met de familie poseren voor Gasthof Post in het hartje van het dorp.

 Willem-Alexander, Máxima en de kinderen komen het eerst naar buiten. De prins was de afgelopen dagen goed ziek _ een uitstapje naar het WK schaatsen in Heerenveen zat er dan ook niet in _ vertelt zijn vrouw, en zondag gaat hij snel weer onder de wol vertelt Alexander zelf.

Maar daarna is het skiën geblazen, uiteraard zonder de hoogzwangere Máxima. ,,Dit keer ga ik niet achter mijn man aan", zegt ze met gevoel voor realiteit.

 2006

Ook het engelengeduld van een tweejarig prinsesje kent grenzen. ,,Amalia!" klinkt het zondagmorgen voor de dertigste keer in de sneeuw van Lech. ,,Ja-ah", antwoordt de dochter van Willem-Alexander en Máxima licht geïrriteerd.

Dat geduw en getrek van de fotografen en cameramensen is ze nu wel gewend, maar dat geschreeuw en geroep gaat vervelen.

 2005

Regen of sneeuw, de net van waterpokken herstelde prinses Amalia vindt een ritje in de arreslee even geweldig. Zaterdag wordt ze belaagd door tientallen fotografen en cameraploegen, zondag blijft het ritje met haar ouders en oma Beatrix in Lech vrijwel onopgemerkt. Precies zoals de koninklijke familie wil.

Het Oostenrijkse skioord Lech beleeft een weekeinde van uitersten. Op de eerste vakantiedag van prins Willem-Alexander, Máxima en Amalia is het zaterdag onaangenaam weer. Het kwik stijgt tot negen graden, regen verandert de straten van Lech in modderpoelen en maakt het skiën vrijwel onmogelijk.

© RB Hans Jacobs; Fotografie: © RB Marius Cirtiu; MPE, screenshots RVD, BB e.a.

Huisfotograaf als beeldbederver

Een doorn in het vlees van de professionele fotografen is regelmatig de zogenoemde 'huisfotograaf'. Soms een ervaren beroeps - bij het Oranje fonds bijvoorbeeld - maar ook vaak een goed willende kiekjesmaker. 

De opdracht is eenvoudig: plaatjes maken voor de organisatie waar koning of koningin op visite komt.

De huisfotografen hebben flinke bewegingsvrijheid en moeten zorgen dat de directeur en de groepsleider - of wie dan ook - goed in beeld komen met de koninklijke bezoeker. De grote bewegingsvrijheid en de opdracht zorgen echter vaak voor conflicten met de in een persvak opgesloten media. Die willen vrij zicht en niet een stoorzender in beeld. (Waartoe deze verslaggever ook wordt gerekend).

In Museum Van Loon in Amsterdam, waar de koningin donderdagmiddag aanwezig was bij de lancering van het Borski Fund, ging het mis. De foto zegt het al. Midden voor het persvak gaan staan, met flitser - de RVD probeerde de zaak nog te redden, maar toen was het kwaad al geschied.

Heel ongebruikelijk werd daarom besloten om na de lancering de handeling nog even in scène te zetten om het beeld 'te redden.' Met de huisfotograaf die er niks van snapte. De huisfotograaf was daarna ook verontwaardigd dat de professionals zo onaardig en bot waren. Maar dat had ze toch echt aan zichzelf te wijten.

Noot van een van de aanwezige fotografen: Na afloop vroeg de organisatie of een van ons een beeld van de groepsfoto kon geven, want dat had de huisfotograaf gemist...

NB Het beeldverslag van Blauw Bloed maakte bovenstaand relaas nog eens zeer aanschouwelijk.

© RB

Een andere blik op Prinsjesdag

Het was een Prinsjesdag als alle andere. De Glazen Koets reed voor de vierde keer uit. Er was veel 'volk' op de been in het op deze dag altijd gezellig drukke Den Haag. De kleding van de koningin werd royaal besproken (te weinig of voldoende bedekking?!) en veel media maakten werk van de koninklijke baard. 

Koning Willem-Alexander had een mooie tekst gekregen om voor te lezen in de Ridderzaal. Vooral de inleiding maakte indruk en zette de toon voor het komende jaar, wanneer 75 jaar vrijheid op allerlei manieren wordt herdacht en gevierd.

De koning:

,,Vandaag precies 75 jaar geleden begon operatie Market Garden. Na jaren van knechting en tirannie kwam de hoop op een betere toekomst die dag letterlijk van boven, in de vorm van duizenden geallieerde parachutisten. Ooggetuigen die op 17 september 1944 de lucht boven Eindhoven, Arnhem en Nijmegen donker zagen kleuren, zouden dat beeld nooit vergeten.”

,,75 jaar later lijken vrijheid, democratie en een sterke rechtsstaat vanzelfsprekende waarden. Maar wie de wereld beschouwt, realiseert zich hoe bijzonder het is te leven in een land waarin mensen zich veilig kunnen voelen. Waarin vrijheid samengaat met verdraagzaamheid en verantwoordelijkheidsgevoel. En waarin mensen nog altijd iets voor een ander overhebben.”

,,Hoewel in het publieke debat en op social media tegenstellingen soms de boventoon lijken te voeren, is de dagelijkse realiteit voor de meesten van ons anders. Nederland blijft een land van vrijwilligers en van verstandige compromissen in het brede midden. Van jong tot oud, van werkvloer tot bestuurskamer en van Willemstad tot Amsterdam willen mensen meedoen en hun bijdrage leveren. Dat is wat ons bindt en wat we met elkaar moeten koesteren.”

De rijtoer voerde ook dit jaar van Noordeinde naar Ridderzaal en terug. Volgend jaar gebeurt dat voorlopig voor het laatst want daarna gaat het Binnenhof op slot. De boel moet worden gerenoveerd en gerestaureerd.

Er staan vijf jaar voor ingepland, maar in Nederland zijn we nooit zo goed in het tijdig afmaken van ingewikkelde bouwprojecten. Afwachten dus wanneer er weer een koets voorrijdt bij de Ridderzaal. Tegen die tijd mag in elk geval prinses Amalia meerijden met haar ouders!

Persoonlijk was het geen Prinsjesdag zoals in voorgaande jaren, toen ik steevast een vrije wandeling maakte van Malieveld – waar de minuutschoten worden gelost – via Koninklijke Schouwburg en Lange Voorhout naar Paleis Noordeinde.

Dit keer was ik gestationeerd bij het paleis, in de pop-up cabine van de NOS om live commentaar te leveren op de gebeurtenissen. Een mooie ervaring, en fijn om eens wat meer te kunnen vertellen.

© RB Hans Jacobs; Beeld: © NOS, Rick Evers (video), e.a.

Over staatsbezoek en wervelwind

Staatsbezoeken hebben veel gemeen met wervelwinden. Het kan er flink aan toegaan maar voor je het weet is het voorbij. Anders dan bij wervelwinden is er doorgaans geen schade, maar is er soms wel een verweesd gevoel. Was dit het nu? Is het echt al weer voorbij?

Staatsbezoeken ontvouwen zich zeker bij koning Willem-Alexander in een ongelooflijk tempo. De koning stopt zijn dagen graag propvol, om de tijd zo nuttig mogelijk te besteden. De media hebben echter moeite hem te volgen. Letterlijk.

De pers wordt meestal namelijk niet in de stoet gestopt waarmee verkeershindernissen probleemloos kunnen worden omzeild. En er staat ook geen vliegtuig klaar voor een snelle overtocht van - in dit geval - Dublin naar Cork.

Dat betekent lange dagen, veel en vaak wachten en de frustratie dat onderdelen moeten worden overgeslagen. Niet omdat je dat wil, maar omdat je door verkeer of veiligheidsmaatregelen niet tijdig van het ene programmapunt naar het andere kunt komen. Soms is het ook gewoon 'onwil'.

Donderdag bijvoorbeeld was de keuze: ontvangst bij de Lord Mayor van Dublin óf bezoek aan de wereldberoemde bibliotheek van Trinity College. Tussen beide plekken liggen 450 meters, en er was een klein kwartier om media over te brengen. Maar dat was vooraf al uitgesloten. Vervolgens zit je bijna anderhalf uur duimen te draaien, terwijl je daarvoor toch niet naar Ierland bent gekomen.

Na Trinity College kwam het koningspaar naar King's Inns voor de ontmoeting met vertegenwoordigers van de Nederlandse gemeenschap, en daarna was er voor de pers weer twee uur pauze terwijl koning en koningin in het Ierse gastenverblijf Farmleigh House lunchten.

Een ontmoeting met de premier - zijn medewerkers wisten niet welke kant van de Nederlandse vlag boven moest - en een uitstapje naar de fraaie nationale botanische tuin vormden het middagprogramma. Van de tuin zag het paar overigens weinig, want reden van het bezoek was een verhandeling over verduurzaming van de landbouw. Minister Sigrid Kaag nam daar het stokje over van haar collega Stef Blok.

Van de tuin ging het vervolgens - na het omkleden - naar het theater, voor een optreden van het Nederlands Dans Theater 2 ter ere van het Ierse presidentspaar. Opmerkelijk eigenlijk dat president Michael D. Higgins zich fysiek nauwelijks bemoeide met het bezoek. Hij tekende voor de welkomstceremonie en het staatsbanket en nam daarvoor de 'contraprestatie' in ontvangst. Bij andere onderdelen van het bezoek meldden zich Ierse ministers.

Deze verslaggever koos ervoor om voor de collega's uit al naar Cork te reizen, om daar nog wat indrukken op te doen en om het voordeel te hebben van een treinreis door het groene Ierse landschap in plaats van een busrit door de donkere avond. Het koningspaar pakt vrijdagmorgen gewoon het vliegtuig.

© RB Hans Jacobs

Opname 'dancing queen Máxima' is een wake-up call voor de drie prinsessen

Prachtige beelden kwamen dit weekeinde uit het Spaanse Sevilla, waar het koninklijk gezin bij de wereldberoemde Feria de Abril vierde dat Willem-Alexander en Máxima elkaar twintig jaar geleden hier ontmoetten. Hoe mooi en uniek om dat te kunnen doen met je kinderen - extra feestelijk omdat het dochters zijn die zich voor de gelegenheid fantastisch konden kleden.

Het gezin ging ook naar een feestje in het Italiaans consulaat. Daar waren gasten die elkaar filmden, en een filmpje van 'Dancing Queen' Máxima werd na afloop in een steeds hoger tempo wereldwijd gedeeld. Beelden die verrukking uitlokten en bewondering voor de danskunsten van de koningin. Maar wel beelden van een privéfeestje, niet bedoeld voor internationale consumptie.

Tegenwerpingen dat het toch een onschuldige opname is, dat Máxima schittert en wat nog meer, zijn niet relevant. Ook de Oranjes moeten tijdens een feest de voetjes van de vloer kunnen halen zonder daarvan meteen bewijsstukken terug te vinden op Instagram of Twitter, laat staan op televisie.

De snelle verspreiding van de opname is tevens een 'wake-up call', voor de familie en voor de Rijksvoorlichtingsdienst. De drie koningsdochters naderen zo langzamerhand een leeftijd waarop ze zelfstandig uitgaan, met bij elke stap die ze zetten mobieltjes met camera's op de loer. Willem-Alexander zei al eens gelukkig te zijn dat in zijn jeugd dit nog niet bestond en koningin Beatrix maakte zich daar al zorgen over.

Er is weliswaar een mediacode uit 2005, maar toen hadden traditionele media nog min of meer het monopolie op de verspreiding van foto's, filmpjes en dergelijke. Sindsdien is iedereen fotograaf en filmer, altijd en overal. Daarbij gaat het meestal niet om geld, maar om de lol, of gewoon het delen van die opnames.

Dat zal niet anders zijn met mensen die straks in een zelfde bar, uitgaansgelegenheid of zelfs collegezaal zullen zijn als Amalia, Alexia of Ariane. De mediacode zegt maatregelen te zullen nemen tegen de verspreiding van zulke opnamen, maar kunnen duizend re-tweeters voor de rechter worden gesleept?

Vertrouwen op fatsoen of gewoon terughoudendheid is geen optie zoals bleek in Sevilla, waar zelfs gasten op een chic partijtje opnamen maakten en deelden.

Of, zitten we er allemaal naast en heeft de koning zelf het filmpje gemaakt om de wereld te laten zien wat een geweldige bofbips hij is met zo'n echtgenote en zulke dochters?

RB Hans Jacobs; Screenshots Hola

'Live' dankzij de moderne techniek vanuit Japan, Thailand en Luxemburg

Koninklijker dan deze zaterdag komen ze gelukkig niet zo vaak. Een kroning, een uitvaart, een bijzonder zwaaimoment, Dodenherdenking en - gelukkig op moment van schrijven nog niks bekend over een 'baby Sussex.' 

De moderne techniek maakt het mogelijk om in de meeste uithoeken van de wereld te werken, op voorwaarde dat er toegang is tot redelijk snel en betrouwbaar internet. Bij het maken van plannen voor mei was er natuurlijk geen sprake van een staatsbegrafenis in Luxemburg, en in Japan was nog niet bekend gemaakt dat het nieuwe keizerspaar al op 4 mei aan het publiek zou verschijnen. Naar Europese begrippen nog rijkelijk laat, maar drie dagen na de troonswisseling is voor Japan al revolutionair. 

De eerste ronde van de zes balkonscenes vond plaats om 10 uur Japanse tijd, 3 uur in Nederland en 8 uur in Japan. De Japanse televisie zond het rechtstreeks uit, dus in feite was het eenvoudig om over de schouders van het wild enthousiaste publiek mee te kijken. Opvallend: keizerin Masako begon pas te zwaaien toen haar man zijn korte toespraak had gehouden.

In Thailand was min of meer de hele dag uitgetrokken voor de plechtigheden rond de kroning van Rama X, koning Vajiralongkorn. De Thaise televisiezender PBS zond het onder meer uit op sociale media, zelfs met Engels commentaar. Even na tien uur (5 uur in Nederland) verscheen hij buiten de koninklijke residentie Chakrabat Biman voor de rituele wassing. Daarna duurde het even alvorens hij in de Baisal Daksin troonzaal verscheen voor de eigenlijke kroning en de zalving van echtgenote koningin Suthida. 

Er volgde een korte middagpauze en daarna waren er nog twee belangrijke evenementen. Eerst de koninklijke audiëntie in de Amarinda Vinijaya troonzaal, waar prinses Sirindhorn haar broer toesprak namens de familie, en daarna een bezoek aan de Tempel van de Smaragden Boeddha. De wijze waarop de koning daar naa toe ging was spectaculair en deed bijna pijn aan de ogen zoveel kleuren kwamen voorbij. 

Gezeten in een draagstoel - een troon gedragen door militairen - legde de koning de kleine tweehonderd meter tussen paleis en tempel af. Het laatste stukje ging hij te voet, waarbij hij werd toegeroepen door het geduldig langs de kant zittende publiek. Er werd geofferd, aan Boeddha  en aan de koninklijke voorgangers en de koning maakte bekend beschermheer te zullen zijn van het boeddhisme.

Op hetzelfde moment dat koning Vajiralongkorn zijn troon beklom, begon in de kathedraal van Luxemburg de uitvaart van groothertog Jean. Ook hier was een rechtstreekse uitzending via internet, maar die kwam niet goed door. 

Op twee schermpjes kijken naar enerzijds een begrafenismis en anderzijds koninklijk tempelbezoek, bleek net iets teveel gevraagd. 

In Thailand gaan de activiteiten rond de kroning zondag verder. In de ochtend krijgt de koning zijn monogram en verleent hij nieuwe titels aan leden van zijn familie. Aan het einde van de middag is de al veel besproken en ongetwijfeld spectaculaire 'Lian Phranakhon' - de koninklijke processie door oud Bangkok. Maandag tenslotte is er een korte balkonscene en daarna een ontvangst voor buitenlandse diplomaten. 

[Zaterdag om 19 uur was er eindelijk tijd voor ontbijt, lunch en diner. Meer berichten en beeld op Twitter en Facebook.]

© RB; Beeld: screenshots NHK, PBS, © Cour grand-ducale

Koninginnedag 2009-2019 - Weer rijdt de bus over de Loolaan. Maar die is nu leeg...

PERSOONLIJKE IMPRESSIES VAN VRIJDAG 8 MEI 2009, APELDOORN

De taxi zoekt een weg door de uitgestorven straten, op weg naar paleis Het Loo. ,,Veel succes", zegt de centrale tegen de chauffeur wanneer hij zijn bestemming opgeeft. Het centrum is afgesloten, op de belangrijkste weg naar het paleis staan betonblokken, zijstraten bieden geen uitkomst. Op een aantal plaatsen zijn de straten nog versierd. Nog niet zo lang geleden bereidde Apeldoorn zich voor op een grandioos feest, nu staat het stil bij zijn doden en gewonden.

Het paleis ligt er prachtig bij tussen al het groen. Zo’n vredige aanblik in de avondgloed, maar wat een verdriet is hier samengebald. Families die rouwen om het verlies van hun een dierbare, mensen die gewond zijn geraakt bij het drama op Koninginnedag, hulpverleners, vrijwilligers: het is een bont en somber gezelschap dat zich verzamelt voor de busrit naar theater Orpheus.

,,Praten helpt bij de verwerking", zegt een vrouw die haar broer verloor. ,,Bent u ook hulpverlener", vraagt een arts die eerste hulp bood op 30 april. Een schok van herkenning bij het voorrijden van de bus. Een vraag om bevestiging van de chauffeur. ,,Ja, inderdaad", zegt hij. Dit is de persbus.

Op de derde rij, aan het raam zit ik op 30 april. ANP-fotograaf Robin Utrecht staat naast me op een stoel om door het open dak opnamen te maken van de zegetocht van de koninklijke familie over de Loolaan. Bij het kruispunt voor het paleis buigt de koninklijke bus af. De fotograaf maakt nog een paar plaatjes van publiek. En dan: de klap, het gegil, het drama, de doden en gewonden.

We verlaten de bus. Iedereen met zijn eigen indrukkken, eigen instincten en eigen werk. Een paar tellen later en een heel persvak fotografen zou ook zijn geschept door de aanstormende Suzuki Swift.

Nu kunnen de verschrikte fotografen nog net op tijd wegspringen, zo laten de beelden achteraf zien. Hoeveel later, twintig seconden misschien, zou de persbus op het kruispunt hebben gestaan? Niet aan denken. ‘Wat als’ doet er nu niet meer toe.

Weer rijdt de bus over de Loolaan. Dezelfde plaats, dezelfde route, hetzelfde kruispunt. Daar liggen nu bloemen. Nu geen collega’s in de bus maar leden van het Rode Kruis en die arts. We praten wat over 30 april. Over de slachtoffers, de willekeur, de overlevingskansen van degenen die nog in het ziekenhuis liggen.

De Loolaan, op Koninginnedag één zee van juichende, opgetogen vrolijke mensen, is stil en leeg. Op 8 april was ik hier ook, op weg naar het paleis om burgemeester Fred de Graaf enthousiast te horen vertellen over het programma voor Koninginnedag. Nu, precies een maand later rijdt de bus in tegengestelde richting, naar een herdenkingsbijeenkomst.

Theater Orpheus?  Is dat niet waar we in 2007 verzamelden voor de veertigste verjaardag van Willem-Alexander? En vorig jaar nog voor het verjaardagsfeest van prinses Margriet. Een mooi theater, tegenover de Grote Kerk - daar waar de koninklijke familie een week eerder in de bus stapte voor de rit naar het paleis.

Bus na bus brengt nu de genodigden naar het theater. Onopgemerkt door de meesten arriveren ook koningin Beatrix en haar familie. Ze willen eigenlijk allemaal komen, maar dat leidt maar af van de mensen om wie het vanavond écht gaat: gewonden en nabestaanden van het drama.

,,Hoe gaat het?" is de vraag die iedereen elkaar stelt. Simon Boon van het organisatiecomité zegt dat de afgelopen week niet alleen in een roes voorbij is gegaan. Hij heeft ook weer gewerkt. Op 30 april troffen we elkaar voor het paleis, vol ongeloof.

Hij zat in de koninklijke bus. Nu is hij één van de sprekers. Boon houdt zich sterk. Collega’s Peter van der Vorst en Marc van der Linden zijn er ook. Over de invulling van het vak verschillen we wel eens van mening, maar het zijn warme ‘mensen’ mensen. En dat is in de journalistiek niet vanzelsprekend.

 De zes kaarsen op het toneel maken indruk, evenals de binnenkomst van de getroffen families. Rolstoelen, krukken, benen in verband, Antillianen en Apeldoorners, heel gewone mensen die zich maanden hadden verheugd op het nationale feestje, en die nu met pijn en verdriet hier terug zijn in het hart van Apeldoorn.

De gezichten van de vijf Oranjes die boven mij op de eerste rij van het balkon zitten, tonen dat zij het verdriet delen. Koningin Beatrix ziet er zoveel ouder uit dan op de ochtend van Koninginnedag. De lijnen in haar gezicht zijn vele malen dieper.

De Taptoe en twee minuten stilte, gevolgd door het Wilhelmus, aan het einde ontroeren. Ook het beschaafde meezingen, uit het hart en niet uit beleefdheid, is indrukwekkend. Robin Utrecht, die er bewust voor heeft gekozen deze avond hier te werken, maakt veelzeggende opnamen van de koningin en haar familie. ,,Heel mooi", luidt het oordeel dat na afloop in de wandelgangen en foyer het vaakst te horen is.

Op weg naar huis komt het bericht dat nog iemand is overleden. De vrouw over wie ik eerder op de avond met arts sprak in de bus naar de herdenkingsdienst. Er stond dus één kaars te weinig op het toneel. Maar dat is niet de zorg van de wat opstandige Apeldoornse jongeman die op een fiets zonder licht door het stadscentrum wil fietsen.

Hij vloekt hardgrondig wanneer hij van zijn rijwiel moet springen omdat er een fietspatrouille van de politie aankomt. ,,Overal politie", moppert hij hardop. Hij moet nog vier keer afstappen, want de politie is inderdaad overal. Hoelang houden we dat vol?

© Royalblog Hans Jacobs, Foto's: © RB (monument, persbus)

Vlakbij de plek waar Karst T. door de mensenmenigte reed, staat een klein monument. Het is ontworpen door de glaskunstenaar Menno Jonker uit Tongeren. Zijn ontwerp lijkt op een kartonnen doos gevuld met ballonnen.

Meelopende verslaggevers moeten op royale afstand blijven, vindt beveiliging

Was er dit jaar op Koningsdag sprake van extra veiligheidsintructies of van een hogere inschaling van het veiligheidsrisico? Het kwam zaterdag tot een discussie tussen de koninklijke beveiligers (DKDB) en de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Dit omdat de persgroep die de koninklijke familie op de route door de stad volgt, op grotere afstand werd gehouden dan gebruikelijk. Daardoor was het moeilijk om nog iets mee te krijgen van de koninklijke activiteiten.

De RVD wilde de meelopende verslaggevers wat dichter bij de Oranjes laten komen, maar de voor hun veiligheid verantwoordelijke DKDB was onverzettelijk. De afstand tot de in de achterhoede handen schuddende prinsen en prinsessen moest royaal blijven. Dat de media daardoor het zicht op de kopgroep met het koninklijk gezin moest missen, was geen argument van de beleidslijn af te wijken.

[Het zicht vanuit de volggroep]

Elk jaar mag een selecte, maar wel steeds groter wordende groep verslaggevers achter de koninklijke familie aanlopen. Het idee is dat de pers op die manier beter verslag kan doen van de gebeurtenissen op de nationale feestdag. In de praktijk echter valt dat niet altijd mee omdat de gouden regel is dat de groep achter de hekkesluiters van de Oranjes blijft.

[Het zicht vanuit de volggroep. Zoek de koning]

Dat betekent dat de voor selfies poserende prinsen Constantijn en Maurits volop in beeld komen en de rest van de familie alleen op een plein, wanneer er meer overzicht is. Dat probleem is niet nieuw en in achtereenvolgende jaren werd er verschillend mee omgegaan.

Tien jaar geleden in Apeldoorn werd begonnen om journalisten om beurten naar voren te halen, zodat ze van dichtbij konden meekijken en luisteren bij de activiteiten van prinsen en prinsessen. Beveiligers moedigden dan zelfs aan om nog wat dichterbij te gaan. Maar dan deed je dan niet om het publiek niet te hinderen. 

Ook werd de afgelopen jaren het inhaalverbod soepeler gehanteerd omdat de media anders teveel van het programma zouden missen. Met creatief passen en meten werd ruimte gelaten voor de rode lantaarndragers van de familie, maar tegelijkertijd  kwam de koning ook weer in zicht. Vorig jaar in Groningen werkte dat goed.

[Het zicht vanuit de volggroep]

In Amersfoort was er echter geen enkele soepelheid. Pas als prinses Laurentien of prins Pieter-Christiaan de laatste handen hadden geschud, kreeg de persgroep van de DKDB toestemming in beweging te komen. Pleidooien van medewerkers van de RVD waren aan dovemansoren gericht. Ook bij het tussentijds even meenemen van verslaggevers moest er veel meer afstand worden bewaard dan gebruikelijk en viel er weinig of niet mee te luisteren.

Dat was nog eens extra vervelend omdat de televisiecollega's meer vrijheid hadden gekregen en ook de mogelijkheid hadden leden van de koninklijke familie onderweg vragen te stellen. Dat maakte het meelopen tot een vrij zinloze exercitie.

De pers is dan precies zoals de gemeente Amersfoort aangaf op het accreditatiebewijs slechts 'crew'. Onderdeel van een gelikte show, in plaats van waarnemers van een volksfeest met de koninklijke familie. 

Een slechte ontwikkeling.

© RB HJ

PS

Het meelopen is een gunst en gedeeltelijk ook een keuze. Vanuit de persvakken is slechts een momentopname te maken en achter het publiek meelopen is vanwege de afsluitingen en veiligheidscordons en de grote publieke belangstelling ook geen optie. Eigenlijk zie je het op televisie (foto boven) nog het beste, maar dat is een laffe keuze voor een verslaggever. 

Ten tijde van koningin Beatrix was het 'probleem' van de achterblijvers er ook al, zeker wanneer er door smalle straten van een dorp of historische binnenstad werd gewandeld. Dan strekte het lint van Oranjes zich over een flinke afstand uit en kwam de begeleidende hofdame Van Karnebeek poolshoogte nemen: ,,De koningin zoekt haar familie."

De persgroep vroeg zich dan af of de koningin nog wel in het dorp was of al met de bus naar de volgende halteplaats was vertrokken.

Royalblog telt 11.000 artikelen, in 13 jaar

De teller is het afgelopen weekeinde geruisloos de 11.000 gepasseerd. Dat is het aantal artikelen op de hoofdpagina van Royalblog. Het merendeel is geplaatst sinds maart 2006, toen Royalblog is begonnen. Dat betekent een gemiddelde van iets meer dan 2 berichten per dag, dertien jaar lang. Op andere pagina's staan overigens nog eens zo'n 5000 berichten en artikelen uit eerdere jaren zijn later bijgeplaatst.

Het tempo is na 2013 gedaald omdat de werkzaamheden veranderden. Sindsdien zijn door deze verslaggever bijvoorbeeld ruim 6700 artikelen geschreven voor het ANP – bijna drie per dag, al meer dan zes jaar lang. Die stukken zijn bijvoorbeeld terug te vinden bij De Telegraaf, EO Blauw Bloed, de royaltybladen, Ditjes & Datjes, en op nog veel meer plekken.

Maar niet of niet meteen op Royalblog zelf, om niet met de productie voor derden te concurreren.

Dat er concurrentie is, blijkt ook uit de bezoekcijfers. Koninklijk en aanverwant nieuws is tegenwoordig – anders dan in 2006 – overal te vinden. Te beginnen bij de koningshuizen zelf, die via internet en sociale media als Instagram en Twitter zelf hun nieuwsstroom verzorgen. Mét vaak exclusieve foto's en filmpjes.

Maar ook kranten en bladen en niet te vergeten omroepen hebben een plek ingeruimd voor 'royaltynieuws' terwijl specialistische websites de honger naar kleding, mode of juwelen stillen. Om over de talrijke fansites maar niet te spreken – die waren er in het begin overigens ook al. Maar voor deze website blijft een niche over. Niet alles is hier terug te vinden, maar de hoofdlijnen worden nog altijd gevolgd en waar nodig van commentaar voorzien.

Op naar de 15.000 artikelen.

© RB Hans Jacobs

Op verkenningstocht in Amersfoort

Het kan niemand ontgaan dat er zaterdag in Amersfoort een evenement plaatsvindt, zoals de festiviteiten van Koningsdag op de alom aanwezige aanwijsborden worden omschreven. Het centrum is al aardig versierd, waarbij het opvalt dat ook veel particulieren de speciale Koningsdag-'WIJ'-vlag (à 13,50) hebben aangeschaft en uitgestoken.

Op de pleinen zijn werklui bezig om de podia op te bouwen en op aanplakzuilen kijkt een strenge Oranje-superfan Oscar Meijer de bezoeker aan in een poging hen te verleiden om naar een speciale Koningsdag voorstelling in Theater De Flint te komen. Er zijn trouwens meer koninklijk getinte affiches te zien.

Bij De Observant, een uitspanning langs de route, tappen ze 'Ik Willem' bier, met fraaie Koningsdag glazen. Daar zullen ze statiegeld voor moeten vragen want anders zijn ze 27 april allemaal verdwenen. Dacht Willem-Alexander van zijn imago als 'prins Pils' af te zijn, komen ze in Amersfoort met dit koninklijke bier!

Een speciaal compliment verdienen de NS. Die hebben het station van Amersfoort een vrolijk aanzien gegeven, met kussende deuren en een informatiebalie verkleedt als Gouden Koets. Tegenover het station heet Friesland Campina bezoekers van de stad met een afbeelding van de befaamde koe Bertha 38 (,,Willem IV staat bij Bertha 38 in de wei”) welkom.

Nu maar hopen dat het zaterdag droog blijft.

© RB Hans Jacobs