ROYALBLOG.NL

Golfstaten proberen eenheid uit te stralen

Leiders van de zes Golfstaten komen dinsdag in de Saudische hoofdstad Riyad bijeen voor de 42ste topconferentie van het samenwerkingsverband GCC. Niet elk land stuurt zijn staatshoofd. Zo is Oman vertegenwoordigd door vicepremier Sayid Fahd bin Mahmoud en Koeweit door kroonprins Mishal.

De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) heeft vorige week al het nodige voorwerk gedaan tijdens een rondreis langs alle lidstaten. Hij begon met een meerdaags bezoek aan buurland Oman, waar sultan Haitham hem met groot ceremonieel verwelkomde.

Daarna ging MBS achtereenvolgens naar de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Bahrein en tenslotte afgelopen vrijdag naar Koeweit. Het was voor het eerst dat de Saudische kroonprins Qatar bezocht. In de zomer van 2017 werd nog op zijn instigatie een algehele boycot afgekondigd tegen Qatar.

Niet alle leden van de GCC deden er aan mee - Oman en Koeweit behielden de diplomatieke banden en handel – maar Egypte sloot zich er bij aan. Pas in januari van dit jaar werd de boycot en het sluiten van de grenzen en verbieden van bijvoorbeeld reizen en luchtverkeer, weer opgeheven. Voor de camera’s is MBS weer dikke vrienden met emir Tamim van Qatar.

De topconferentie moet de richting aangeven voor de samenwerking tussen de ‘broederstaten’. Onderwerpen van gesprek zijn volgens waarnemers de oorlog in de armste van de staten op het Arabische schiereiland, niet-lidstaat Jemen, en verder de relatie met rivaal Iran, de prijs van olie en gas en de gezamenlijke economische vooruitgang.

De staten stralen graag eenheid uit, maar eigen belang gaat nog altijd voor het algehele belang. Dat bleek bijvoorbeeld eerder dit jaar toen Saudi-Arabië bekendmaakte dat bedrijven die geen eigen (hoofd)vestiging in het koninkrijk hadden niet langer in aanmerking zouden komen voor contracten met de staat.

Dat was een maatregel die duidelijk was gericht tegen de Emiraten, waar veel bedrijven die in Saudi-Arabië zijn gehuisvest vanwege het liberale vestigingsklimaat en vrijere leven.

© RB; Beeld: screenshot sociale media

Eerste staatsbezoek van sultan Oman

Sultan Haitham van Oman, die vorig jaar januari op de troon kwam na het overlijden van zijn neef Qaboos, is zondag voor het eerst op staatsbezoek gegaan. Zijn eerste officiële buitenlandse reis geldt het machtige buurland Saudi-Arabië.

Het vertrek van de sultan werd rechtstreeks uitgezonden op de Omaanse televisie en de kranten staan al dagen vol van het tweedaagse bezoek. Haitham is uitgenodigd door koning Salman. Op de agenda staat verbetering van de onderlinge relaties en het bereiken van een betere toekomst voor beide landen.

Oman maakt met Saudi-Arabië deel uit van de GCC, het samenwerkingsverband van de Gofstaten. De afgelopen jaren werkte die organisatie maar op halve kracht omdat drie van de lidstaten – Saudi-Arabië, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten – medelid Qatar boycotten. Oman en Kuwait deden daar niet aan mee en probeerden te bemiddelen.

Oman doet ook niet mee aan de strijd in Jemen, waar Saudi-Arabië en de Emiraten vechten, en het sultanaat staat veel vriendelijker tegenover Iran dan de Saudi's die Teheran als rivaal en vijand beschouwen. Die zelfstandige koers van Oman – sultan Qaboos heette evenwichtskunstenaar te zijn – werd in Riyadh niet altijd gewaardeerd.

De nieuwe sultan Haitham zal die onafhankelijkheid willen benadrukken tijdens zijn eerste belangrijke reis. Bij aankomst in Neom City werd hij van het vliegveld afgehaald door kroonprins Mohammed bin Salman.

© RB

Adviseurs Juan Carlos praatten niet over belastingaangifte

Financiële en juridische adviseurs van de Spaanse koning Juan Carlos die kennis hadden van zijn geheime bankrekening in Zwitserland hebben hem nimmer de raad gegeven het daar geparkeerde geld aan te geven bij de Spaanse Belastingdienst. Daaer bemoeiden ze zich ook niet mee blijkt uit het verslag van een verhoor van de Zwitserse aanklager Yves Bertossa waarop de krant El País beslag heeft weten te leggen.

De nu in Abu Dhabi verblijvende koning-emeritus – Juan Carlos trad in 2014 af ten gunste van zijn zoon Felipe – opende in 2008 bij de bank Mirabaud een rekening op naam van de stichting Lucum. De inleg was 65 miljoen euro. Die had Juan Carlos cadeau gekregen van de toenmalige Saudische koning Abdullah.

De Zwitserse en Spaanse justie onderzoeken nu of daar een tegenprestatie tegenover stond, zoals bijvoorbeeld hulp bij het verkrijgen van het contract voor de aanleg van een hogesnelheidslijn in Saudi-Arabië. Bertossa bekijkt of er sprake is van witwassen, waarvan de bank wordt verdacht. Op zijn vraag aan het gezelschap dat bij de rekening was betrokken of ze ooit navraag hadden gedaan of de koning belasting had betaald over het geld, antwoordde iedereen min of meer hetzelfde: 'geen idee', 'nooit over gesproken', 'kan ik me niet herinneren'.

De rekening werd in 2012 opgeheven en het geld werd overgemaakt naar de Bahama's, met de toenmalige vriendin van Juan Carlos, Corinna Larsen, als ontvanger. Ook toen heeft de koning geen aangifte gedaan ondanks het feit dat Spanje toen net een belastingamnestie had afgekondigd. Hij vond het wel verstandig om het geld weg te halen uit Zwitserland.

Er zat automatische uitwisseling van (belasting)informatie tussen Zwitserland en Spanje aan te komen. “De aanwezigheid van dat account was een tijdbom. Daar wilde hij vanaf komen”, aldus Dante Canonica, destijds directeur van de Fundación Lucum.

© RB

Prins Hamzah in het oog Jordaanse storm

De voormalige Jordaanse kroonprins Hamza(h) laat zich niet het zwijgen opleggen. ,,Ik ga natuurlijk niet gehoorzamen als ze zeggen dat je niet naar buiten kunt, je niet mag tweeten, je niet mag communiceren met anderen en alleen je familie mag zien'', aldus een zondag op Twitter geplaatste audio-opname.

Tegelijkertijd liet Hamzah (41) weten de zaak niet te willen laten escaleren. Hij wordt er van beschuldigd contact te hebben gehad met niet nader genoemde partijen – ook in het buitenland – die erop uit waren om de veiligheid en stabiliteit van Jordanië te ondermijnen. De vermeende samenzwering was echter tijdig een halt toegeroepen aldus de Jordaanse autoriteiten.

Hamzah ontkent part noch deel te hebben aan een samenzwering, laat staan het beramen van een staatsgreep zoals de afgelopen dagen is gesuggereerd. De oudste zoon van koningin Noor en wijlen koning Hoessein en halfbroer van de huidige koning Abdullah heeft zich echter wel met enige regelmaat kritisch uitgelaten over de corruptie en vriendjespolitiek in het landsbestuur.

Ook wees hij op het steeds meer onderdrukkende en autoritair wordende bewind, dat geen tegenspraak duldt en tegenstanders opsluit. Mensenrechtorganisaties hadden daar de laatste jaren ook al op gewezen. Maar kritiek uit de koninklijke familie op het functioneren van de regering was in feite kritiek op de koning, die Jordanië met strakke hand bestuurt.

Onder de vele reacties die na zaterdag, toen de eerse berichten over onrust in Jordanië verschenen en Hamzah ook via een videoboodschap van zich liet horen, waren er ook die vraagtekens zetten bij de motivatie van de prins. ,,Er is zeker wrok van zijn kant, want hij heeft nooit verteerd dat hij zijn titel van kroonprins kwijtraakte”, meende een analist tegen persbureau Reuters. Een prinses twitterde dat het te maken had met de grenzeloze ambitie van Noor en haar zoons.

Volgens de New York Times is de koninklijke familie minder hecht dan naar buiten wordt getoond. Koning Hoessein (1935-1999) trouwde vier keer en kreeg een omvangrijk nageslacht, met elf kinderen waaronder vijf zoons. Een week voor zijn overlijden veranderde hij de troonopvolging door zijn broer Hassan in te ruilen voor zijn eigen zoon Abdullah, oudste zoon en geboren uit het tweede huwelijk.

Ook bepaalde Hoessein dat prins Hamzah (toen 19), oudste zoon uit zijn vierde en laatste huwelijk, daarna de nieuwe kroonprins zou worden. Koning Abdullah ging daar enige tijd mee akkoord, maar in 2004 onthief hij zijn halfbroer van zijn functies en wees zijn eigen oudste zoon Hoessein/Hussein aan als kroonprins. Dan waren de zaken maar duidelijk, aldus de koning in een latere uitleg.

Hamzah speelde daarna geen belangrijke rol meer, en ook koningin Noor verscheen grotendeels uit beeld in tegenstelling tot Abdullah's moeder prinses Muna. De koning wees bijvoorbeeld zijn broer Feisal regelmatig aan als regent wanneer hij voor enige tijd in het buitenland was en niet oud-kroonprins Hamzah.

Een Jordaanse politicus noemde Hamzah ,,een dwaze, lastige prins die de zaken niet goed heeft afgewogen, troost zoekend in deze vrijage met boze stamleiders." In de Arabische wereld is meteen steun uitgesproken voor koning Abdullah. Die dankte daarvoor via sociale media.

• Zie ook: Koning Abdullah laat prins Hassan bemiddelen met prins Hamzah
• Jordaanse koning Hoessein liet door vier huwelijken een omvangrijke familie na
• Koningin Noor, moeder prins Hamzah, bidt om 'waarheid en gerechtigheid'
• Jordaanse koning Abdullah heeft een moeilijke verhouding met zijn familie

© RB

Biden probeert koning Salman te vriend te houden ondanks rapport over 'MBS'

De Amerikaanse president Joe Biden loopt op een dun evenwichtskoord in de relatie met bondgenoot Saudi-Arabië. Hij wil de Saudi's aan de ene kant te vriend houden, maar wil tegelijkertijd ook niet voorbij gaan aan de zwakke reputatie van het koninkrijk op het gebied van mensenrechten.

Biden wil dat Saudi-Arabië zich kan verdedigen tegen aartsrivaal Iran, maar dat de hopeloze en wrede strijd in buurland Jemen wordt beëindigd. De president wilde na zijn aantreden in januari ook gehoor geven aan een wet uit 2019. Daarin werd bepaald dat de bevindingen van een veiligheidsrapport naar de dood van journalist Kamal Khashoggi openbaar moest worden. Biden wilde daarbij echter niet de goede relatie met Riyadh verstoren.

Biden wist dat het vrijdag vrijgegeven rapport – dat zijn voorganger Donald Trump in een diepe la had opgeborgen – zeer schadelijk was voor kroonprins Mohammed bin Salman (35). Dat was ook de reden dat Trump vrijgave tegenhield. Biden besloot daarom donderdag eerst uitgebreid te telefoneren met koning Salman. Om de plooien glad te strijken, de vriendschap te bevestigen en hem voor te bereiden op de schok.

Dat Biden direct contact zocht met de hoogbejaarde koning was volgens de regels: staatshoofd vs staatshoofd. Maar het week ook enigszins af van de praktijk onder de regering Trump. Toen was er vaker rechtstreeks contact tussen de Trump-clan – schoonzoon Jared Kushner bijvoorbeeld – en 'MBS', zoals de naam van de kroonprins gemakshalve wordt afgekort.

Door met 'papa' zaken te doen en te overleggen, kon Biden op natuurlijke wijze afstand scheppen tot de omstreden troonopvolger. Die heeft directe betrokkenheid bij de verdwijning en moord van Khashoggi altijd ontkend, al heeft hij er wel officieel verantwoordelijkheid voor erkend. Het Amerikaanse rapport trekt echter veel verdergaande conclusies en stelt min of meer dat MBS opdracht heeft gegeven voor het uitschakelen van de kritische journalist.

Naschrift:

Mohammed bin Salman, die eerder deze week nog een blinde darmoperatie onderging, wordt wel 'de facto' – de eigenlijke – heerser van Saudi-Arabië genoemd. In hem is veel macht geconcentreerd en vader koning Salman (85) houdt zich meer op de vlakte. Om die positie te bereiken heeft MBS hard moeten optreden binnen de immense koninklijke familie, waar hij onder meer twee kroonprinsen – Muqrin, Mohammed bin Nayef - opzij moest schuiven om zelf op de eerste reserveplek te belanden.

Hij heeft daarmee niet alleen vrienden gemaakt, ook niet door het opsluiten van veel familieleden om hen te dwingen een deel van hun banktegoeden aan de staat te geven. Het is daarom maar de vraag of MBS na het overlijden van zijn vader ook daadwerkelijk zelf koning wordt.

Saudi-Arabië heeft eerder paleisrevoluties gekend en met Mohammed bin Salman zou voor het eerst sinds de stichting van het koninkrijk een nieuwe generatie op de troon komen. Alle zes koningen sinds 1953 zijn zonen van de 'vader des vaderlands' koning Abdulaziz, beter bekend als Ibn Saud (1875-1953).

© RB

Operatie voor kroonprins Mohammed

Kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië is woensdag met succes en snel geopereerd aan zijn blinde darm.

Hij werd woensdag in het King Faisal Specialist Hospital in Riyadh opgenomen en mocht woensdagavond weer naar huis. Dat deed hij op eigen kracht, zoals beelden van Saudische media lieten zien. Mohammed bin Salman is behalve beoogd troonopvolger ook vicepremier en minister van Defensie.

© RB; Bron en beeld: Saudi Gazette

Uitgeklede geloofsbrievenceremonie

Koning Willem-Alexander heeft woensdagmorgen voor het eerst in vijf weken weer ambassadeurs ontvangen voor het aanbieden van hun geloofsbrieven. Het gebruikelijke protocol bleef echter achterwege, waarvoor de koning bij de nieuwe gezanten van El Salvador, Saudi-Arabië en Italië zijn verontschuldigingen aanbood.

Vanwege de coronamaatregelen werden de ambassadeurs, die eigenlijk al in december zouden zijn langsgekomen, niet in een koets opgehaald maar in een hofauto naar paleis Noordeinde gereden, begeleid door een aantal motoragenten als ere-escorte. Maar het militair ceremonieel bij het paleis, met het spelen van de volksliederen en een inspectie van de erewacht, was geschrapt.

Ook de ontvangst was soberder dan normaal en er waren ook minder mensen bij betrokken. De nieuwe ambassadeurs mochten zich maar door één persoon laten vergezellen, terwijl anders naast de partner ook een aantal leden van de ambassadestaf welkom zijn voor de ceremonie.

De geloofsbrieven worden sinds de coronacrisis niet meer persoonlijk aan de koning overhandigd maar in de Balkonkamer van het paleis, waar de ontmoeting plaatsvindt, op een daartoe neergezet tafeltje gelegd. De Italiaanse ambassadeur Giorgio Novello, die in een scootmobiel zat, liet het neerleggen over aan zijn echtgenote.

Koning Willem-Alexander stopte vorig jaar maart met het ontvangen van ambassadeurs. Pas in juli kon hij er weer mee beginnen en aanvankelijk werden de gezanten toen ook met een auto opgehaald. Na de zomer echter, in september, werden de rijtuigen weer ingezet.

De laatste keer was op 9 december voor de ambassadeurs van Kameroen, Brazilië en Gabon.

© RB; Beeld: © MPE Patrick van Katwijk

To prik or not to prik - dat is de vraag

Koningin Elizabeth en prins Philip hebben zich laten inenten tegen het coronavirus. Dat heeft Buckingham Palace bekendgemaakt. Opmerkelijk omdat het paleis eerder had laten weten dat vaccineren of niet een privézaak was en dat daar geen mededelingen over gedaan zouden worden.

Dat leidde echter weer tot speculatie en onrust in de media waarna er een 180 graden draai is gemaakt en zaterdag is bevestigd dat de Queen (94) en haar man (99) een prik hadden laten zetten. Gezien hun leeftijd behoorden ze uiteraard tot een van de eerste groepen van Britten die in aanmerking kwamen voor inenting. Prins Charles (72) had zelf laten weten vaccinatie niet uit de weg te gaan, maar voorlopig nog niet aan de beurt te zijn.

Prinses Beatrix zal zich zodra ze aan de beurt is, laten vaccineren tegen het coronavirus. De prinses die eind deze maand haar 83ste verjaardag viert, handelt daarbij hetzelfde als koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Die lieten afgelopen woensdag weten zich zeker te zullen laten inenten. Over het waar en wanneer worden echter geen mededelingen gedaan, aldus de Rijksvoorlichtingsdienst.

Het Deense hof maakte vorige week wel officieel bekend dat koningin Margrethe (80) zich had laten intenten. In de Golfstaten gingen de koningshuizen nog een stap verder. Zo werden emir Tamim van Qatar, koning Salman en kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië gefilmd terwijl ze een prik kregen.

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima noemden woensdag het begin van het vaccineren in Nederland een ,,een keerpunt dat hoop geeft op een uitweg uit deze crisis.” Het koningspaar dankte iedereen die eraan meewerkt en zei dat het van belang is ,,om samen vol te houden.”

© RB

Koning Juan Carlos doet alsnog aangifte van gebruik creditkaarten

Koning-emeritus Juan Carlos heeft vrijwillig aangifte gedaan bij de Belastingdienst over het gebruik van creditkaarten die niet op zijn naam stonden en waarvan hij en andere leden van zijn familie ook fiscaal profijt hebben gehad. Dat meldt zondag El País, terwijl de krant El Mundo schrijft dat de koning-emeritus zijn verklaring openbaar zal maken.

De Mexicaanse zakenman Allen Sanginés-Krause zou de koning de creditkaarten ter beschikking hebben gesteld. In de periode 2016-2018 zou hij daar royaal gebruik van hebben gemaakt, zonder de opgenomen bedragen als gift aan te geven bij de Belastingdienst. Omdat de schenking in een aantal jaren meer dan 120.000 euro bedroeg, beging Juan Carlos een misdrijf waarvoor hij vijf jaar gevangenisstraf kan krijgen.

Door aangifte te doen en een schikking te treffen met de Belastingdienst kan Juan Carlos zijn straf ontlopen. Zo'n regularisatie is mogelijk zolang er nog geen strafvervolging is ingesteld. De koning zal dan wel een forse boete moeten betalen. De Belastingdienst bestudeert de zaak nu en zal snel een beslissing nemen, zo melden de Spaanse media.

Het gebruik van de kaarten kwam onlangs aan het licht en wordt onderzocht door de speciale onderzoekskamer van het Spaanse Hooggerechtshof. Dat heeft nog twee andere onderzoeken lopen. Het grootste onderzoek betreft de mogelijkheid dat smeergeld is betaald voor het verkrijgen van het contract voor de bouw van een hogesnelheidslijn in Saudi-Arabië, waarbij Juan Carlos honderd miljoen dollar zou hebben gekregen.

De kans bestaat dat hij hier echter niet voor vervolgd kan worden omdat hij destijds onschendbaarheid genoot, anders dan bij de fraude met de creditcards die is gepleegd na de troonswisseling in 2014. Het derde onderzoek betreft rekeningen die in naam van de koning zouden bestaan op het Kanaaleiland Jersey.

Juan Carlos verblijft sinds begin augustus in Abu Dhabi om de aandacht van zijn persoon enigszins af te leiden en het koningshuis onder zijn zoon en opvolger koning Felipe niet te zeer te belasten. Hij is echter vrij om terug te komen, zo benadrukte de Spaanse minister van Justitie.

© RB

Máxima neemt alvast voorschot op G20

Koningin Máxima hoeft na haar virtuele bezoek aan Italië geen storm van kritiek te verwachten over het feit dat ze heeft gesproken met premier Giuseppe Conte. Die is vanaf dinsdag een jaar lang voorzitter van de G20 en met hem besprak ze vanuit paleis Huis ten Bosch de prioriteiten van het Italiaanse voorzitterschap op het gebied van het toegankelijk maken van financiële diensten.

Anderhalf jaar geleden had Máxima in Japan een soortgelijk gesprek met kroonprins Mohammed bin Salman. Die bereidde op dat moment het voorzitterschap voor van Saudi-Arabië en ook met hem wilde de koningin in haar VN-functie overleggen over de agenda van de G20.

Met succes want Saudi-Arabië maakte financiële toegankelijkheid dit jaar tot een van de speerpunten. Maar de niet van tevoren aangekondigde ontmoeting zelf viel slecht. Kroonprins Mohammed bin Salman immers was betrokken bij de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi.

Ontmoetingen met hem zouden dan ook vermeden moeten worden, zo oordeelde onder meer een deel van de Tweede Kamer. Minister-president Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok steunden echter de koningin. Zij had slechts haar VN-werk gedaan. Niet meer en niet minder.

Saudi-Arabië kon door de coronacrisis dit jaar niet echt pronken met het voorzitterschap. De bijeenkomst eerder deze maand in Riad werd virtueel gehouden, hetgeen bijvoorbeeld de Amerikaanse president Donald Trump de kans gaf om halverwege de virtuele conferentiezaal te verlaten om een partijtje te gaan golfen.

Italië, dat voor het eerst voorzitter wordt van de G20, hoopt dat de leiders van de 19 grootste economieën en de EU, komend jaar wel fysiek bijeen kunnen komen. De beraadslagingen en onderonsjes in de wandelgangen zijn namelijk vaak belangrijker dan de formele zittingen.

En net als toen Duitsland (2017), Argentinië (2018), Japan (2019) en Saudi-Arabië (2020) aan het roer kwamen, zorgde Máxima ervoor dat het bevorderen en vergemakkelijken van toegang tot financiële diensten ook onder Italiaans voorzitterschap aandacht krijgt.

© RB