ROYALBLOG.NL

Wanneer spreken we van staatsbezoek?

Wanneer is een koninklijk bezoek een staatsbezoek? Veel media blijken met die vraag te worstelen. Zo zouden onlangs kroonprins Frederik en kroonprinses Mary op staatsbezoek zijn in Nederland, en ging Beatrix op 'staatsbezoek naar Curaçao’. Toch is het vrij eenvoudig en aan de vooravond van het Nederlandse staatsbezoek aan Oostenrijk is het wellicht goed het nog eens uit te leggen.

Regel 1: alleen een staatshoofd kan een staatsbezoek brengen – aan een ander staatshoofd. Ezelsbruggetje: komt het woord staats drie keer voor, dan is het ook echt een staatsbezoek. Of anders gezegd: zonder staatshoofd geen staatsbezoek. Frederik is kroonprins van Denemarken en geen staatshoofd. Hij kwam dus niet op staatsbezoek. 

Een staatsbezoek is in feite de luxe uitvoering van een ontmoeting tussen staatshoofden. Een staatsbezoek kent vaste elementen, zoals een staatsbanket, vaak een kranslegging, ontvangsten door premier, parlement en soms ook de burgemeester van de hoofdstad.

Daaruit blijkt al dat het werkbezoek vorig jaar december van prinses Beatrix aan Curaçao nooit een staatsbezoek kon zijn: Beatrix is immers sinds 2013 geen koningin oftewel staatshoofd meer. Haar laatste staatsbezoeken waren in januari van dat jaar aan Brunei en Singapore.

Internationaal zijn er afspraken gemaakt over staatsbezoeken, bijvoorbeeld over het logies (voor hoeveel gasten) en het ere-escorte en dat het kortst regerende staatshoofd eerst op visite gaat bij zijn langer regerende collega.

* Staatsbezoeken aan het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Duitsland en Indonesië

Zo kwamen de presidenten van Estland, Letland en Litouwen snel even op audiëntie bij koningin Elizabeth zodat zij daarna naar die landen op staatsbezoek kon gaan. Die regels moeten bezoeken vergemakkelijken - en je kunt in onderling overleg altijd besluiten ervan af te wijken.  

Regel 2: Je kunt niet bij jezelf op bezoek gaan. Anders gezegd: ook als koningin had Beatrix geen staatsbezoek kunnen brengen aan Curaçao of één van de andere vijf Caribische eilanden van haar eigen Koninkrijk. Ze was daar immers zelf staatshoofd van.

Koningin Elizabeth heeft nog nooit een staatsbezoek gebracht aan Australië of Canada, terwijl ze er toch vaak is geweest. Dit omdat ze nu eenmaal ook staatshoofd is van die landen.

* Op visite in het eigen Koninkrijk: tweemaal Aruba en eenmaal Sint Maarten (2011, 2015)

Regel 3: een staatshoofd kan ook een officieel bezoek afleggen. Dat is dus géén staatsbezoek. Er bestaat ook niet zoiets als een ‘officieel staatsbezoek’. Een staatsbezoek is altijd officieel, de toevoeging is dus overbodig.

In een tijdperk waarin alles sneller moet gaan, biedt een officieel bezoek meer bewegingsvrijheid. Er zijn namelijk minder 'moetjes'. Gastheer is in de regel de regering (minister-president) en niet het staatshoofd, al kan met dat laatste worden gespeeld.

* Staatsbezoeken aan Nederland: Argentinië en Kaapverdië: welkomstceremonie, kranslegging, regeringslunch.

De Jordaanse koning Abdullah accepteerde een uitnodiging van koning Willem-Alexander voor een staatsbezoek, maar liet de visite omzetten in een officieel bezoek. Hij logeerde wel op paleis Noordeinde maar hoefde bijvoorbeeld geen krans te leggen in Amsterdam.

Koningin Beatrix en prins Claus gingen in augustus 1994 op officieel bezoek naar Oostenrijk; de visite had echter in alles het karakter en de elementen van een staatsbezoek en de Oostenrijkers noteerden het ook als zodanig. Maar vanwege dat minder formele karakter is het staatsbezoek van koning Willem-Alexander komende week aan het Alpenland pas het tweede Nederlandse staatsbezoek.

De vorige keer was in 1962. Koningin Juliana ging niet alleen met echtgenoot prins Bernhard, maar werd ook vergezeld door haar dochters de prinsessen Beatrix en Irene. 

* Staatsbezoeken (Vaticaan, India, Ierland, Baltische staten, Portugal) en officieel bezoek aan Canada van Margriet en Pieter.

Regel 4: Officiële bezoeken zijn niet voorbehouden aan het staatshoofd. Die kan ook andere familieleden op pad sturen voor een officieel bezoek. Zo zijn prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven verschillende keren op officieel bezoek naar Canada geweest, voor het laatst nog in mei.

Bij een officieel bezoek aan Nederland – dat kunnen ook premiers zijn – kan een formele ontvangst op het paleis – met bijvoorbeeld welkomstceremonie en lunch – ook worden vervangen door een audiëntie: een korte ontmoeting.

* Een kennismakingsbezoek aan Denemarken en werkbezoeken aan Duitsland.

Er zijn ook buitenlandse werkbezoeken. Die kunnen geheel naar eigen wensen worden ingericht. In de reeks werkbezoeken aan Duitse bondsstaten zaten formele elementen als een ontvangst door de ministers-presidenten van de deelstaten, vaak ook een door hen aangeboden lunch of diner, naast bemoeienissen met de meereizende handelsmissies.

Bij zijn aantreden in 2013 introduceerde koning Willem-Alexander nog een nieuwe vorm: het kennismakingsbezoek. Even een dagje op en neer om zich voor te stellen als nieuw staatshoofd, waardoor er niet gewacht hoefde te worden op een uitnodiging voor een staatsbezoek. Het voorbeeld werd snel gevolgd door de nieuwe koningen van België en Spanje, Filip en Felipe. 

© RB Hans Jacobs

Indrukwekkend feest in Oslo

Prinses Ingrid Alexandra verzamelde een indrukwekkend aantal koninklijke gasten om zich heen vrijdagavond in het Koninklijk Paleis in Oslo. Het helpt natuurlijk als je veel koninklijke peetouders hebt – de Spaanse koning Felipe bijvoorbeeld – maar ook zonder dat was de gastenlijst er een uit de A-categorie.

In Nederland was al bekendgemaakt dat prinses Amalia naar Noorwegen zou gaan, vergezeld door haar ouders koning Willem-Alexander en koningin Máxima. De beide toekomstige koninginnen hebben elkaar al een paar keer ontmoet en Ingrid Alexandra vertelde in een interview hoe fijn het is om ‘lotgenoten’ te hebben.

Met hen kon ze praten over de uitdagingen die ze als beoogde troonopvolgers gemeen hebben. Daartoe rekende ze zeker ook prinses Elisabeth van België, maar ook peettante kroonprinses Victoria werd genoemd als belangrijke steun en vraagbaken. In hoeverre ook de Spaanse prinses Leonor (16) meedraait in dit circuit is niet duidelijk. 

Het Noorse hof gaf woensdag al de gastenlijst vrij voor het door koning Harald en koningin Sonja aangeboden galadiner ter gelegenheid van het meerderjarig worden (eerder dit jaar) van kleinkind Ingrid Alexandra. Opmerkelijk: de komst van de Luxemburgse prins Charles, samen met zijn ouders. Prins Christian bleef dan weer thuis, maar prinses Estelle en prins Oscar kwamen wel.

• België: koningin Mathilde en prinses Elisabeth, hertogin van Brabant
• Denemarken: kroonprins Frederik en kroonprinses Mary
• Luxemburg: erfgroothertog Guillaume en erfgroothertogin Stéphanie met prins Charles
• Nederland: koning Willem-Alexander en koningin Máxima, met prinses Amalia, prinses van Oranje

• Noorwegen: kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit met Marius Borg Høiby en prins Sverre Magnus; prinses Märtha Louise met verloofde Durek Verrett, en haar dochters Maud Angelia, Leah Isadora en Emma Tallulah; prinses Astrid en Mette-Marits moeder Marit Tjessem.
• Spanje: koning Felipe
• Zweden: kroonprinses Victoria, prins Daniel met prinses Estelle en prins Oscar

Niet meer regerende koningshuizen zijn ook uitgenodigd. De Griekse kroonprins Pavlos komt met een fikse afvaardiging en ook de Bulgaarse prins Kyril neemt familieleden mee.

• Bulgarije: prins Kyril, prins van Preslav, met partner Katherina Jibba Butker, prinses Mafalda-Cecilia, prinses Olimpia en prins Tassilo, en Rosario Nadal (de ex van Kyril)
• Griekenland: kroonprins Pavlos en kroonprinses Marie Chantal met prinses Olympia, prins Konstantinos en prins Aristides.

Verder zit ‘Officieel Noorwegen’ ook aan tafel, onder wie Storting (parlement)voorzitter Masud Gharahkhani, premier Jonas Gahr Støre en rechter van het Hooggerechtshof Toril Marie Øie en tal van ministers.

© RB Hans Jacobs; Beeld: screenshots, sociale media koningshuizen

Gibraltar zwaait Edward en Sophie uit

Er kan geen Brits koninklijk jubileum voorbijgaan zonder ruzie tussen Madrid en Londen. De viering van het platina jubileum van koningin Elizabeth II was geen uitzondering op die regel. De komst van Edward en Sophie, de graaf en gravin van Wessex, naar Gibraltar was de aanleiding voor de onenigheid tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Gibraltar is sinds de Vrede van Utrecht (1713) Brits. Voor de eeuwigheid, zo werd destijds bepaald. Spanje echter vindt dat die eeuwigheid nu wel zo ongeveer voorbij is. De ‘Rots’, want veel meer is het van Europa naar Noord-Afrika wijzende Gibraltar (6,8 km2) niet, is Spaans. Altijd al geweest, aldus Madrid. 

Om die reden komt Spanje telkens weer in het geweer – soms ook letterlijk – wanneer de Britse soevereiniteit over Gibraltar wordt benadrukt. Denk daarbij aan bijzonder vlootbezoek, grenscontrole – het vliegveld van Gibraltar ligt, heel vervelend, aan of op de grens; Gibraltar is sinds Brexit deel van de Schengenzone en de luchthaven staat onder verantwoordelijkheid van Spanje – of een koninklijke visite. Daarbij maakt het niet uit dat het ‘maar’ prins Edward is. 

Buckingham Palace heeft doorgaans nog niet aangekondigd dat een lid van de familie naar Gibraltar gaat of de protestnota gaat in Madrid al de deur uit. Bij het diamanten regeringsjubileum van de Queen in 2012 gingen Edward en Sophie ook naar de Rots; prompt verbood de Spaanse regering koningin Sofia om de jubileumviering in Londen bij te wonen.

Dat is voor eeuwig in de geschiedenisboekjes vastgelegd. Elizabeth verzamelde immers vertegenwoordigers van (bijna) alle koningshuizen rond zich, met een historische groepsfoto als bewijs. De Queen werd omringd door niet meer regerende maar nog altijd als koning erkende collega’s van Roemenië, Bulgarije en Griekenland. De Japanse keizer was present, alsmede de koning van Tonga. Maar Spanje ontbrak.

Het Spaanse koningspaar had eerder al verstek moeten laten gaan: in 1981 bij het huwelijk van prins Charles en Lady Diana Spencer. Opnieuw was Gibraltar de reden. Het bruidspaar zou de huwelijksreis daar beginnen, aan boord van het Royal Yacht Britannia.

Edward en Sophie hadden er deze week overigens geen last van. Vervelend was alleen dat hun vliegtuig dinsdag pech kreeg en dat ze halverwege rechtsomkeert moesten maken en daardoor een halve dag later in Gibraltar aankwamen dan de bedoeling was. Donderdag zijn ze uitgezwaaid door Chief Minister Fabian Picardo en gouverneur vice-admiraal David Steel van de Britse kroonkolonie. 

NB De Vrede van Utrecht regelde onder meer ook dat Venlo bij Nederland kwam en het prinsdom Orange definitief Frans bezit werd. 

© RB Hans Jacobs; Beeld: social media Fabian Picardo

Koning Juan Carlos niet welkom meer

Koning Juan Carlos heeft deze week het lid op de neus gekregen. Zijn plannen om deel te nemen aan de dit weekeinde beginnende zeilwedstrijden in Sanxenxo zijn door het paleis – lees: zoon koning Felipe – getorpedeerd. Juan Carlos is opgedragen in Abu Dhabi te blijven.

Het bijbehorende sentiment wordt donderdag goed verwoord in een column in El Confidencial. ,,Blijf zitten waar je zit en verroer je niet”, luidt daar de boodschap aan de in 2014 teruggetreden koning. Hem wordt aangeraden niet meer naar Spanje terug te keren, tenzij zijn laatste uur heeft geslagen. Sterven in Spanje mag.

De stelling is dat elk bezoek van de emeritus-koning aan Spanje schade berokkend aan de monarchie en aan het koningschap van Felipe. Dat heeft het recente uitstapje van Juan Carlos naar Spanje uitgewezen. Felipe verwachtte eind mei een discrete visite maar kreeg een show en mediastorm rond zijn in opspraak geraakte vader. ,,Dat nooit meer”, concludeerde niet alleen het paleis, Casa del Rey, maar ook premier Pedro Sánchez.

Wat meespeelt is dat Juan Carlos zich op het standpunt stelt dat hij niets heeft of hoeft uit te leggen over zijn gedragingen van de afgelopen jaren. Er zijn tal van gerechtelijke onderzoeken gedaan naar het mogelijk ontvangen van steekpenningen en ongeoorloofde, danwel niet aangegeven giften: belastingontduiking. De conclusie was dat het waarschijnlijk is dat het is gebeurd maar dat de koning daarvoor niet kan worden vervolgd omdat hij destijds als staatshoofd onschendbaarheid genoot.

Juan Carlos (84) wast daarom zijn handen in onschuld.

Het onderzoek is gestaakt, dus is hij vrij naar Spanje te reizen wanneer hij maar wil, ook al heeft hij in een brief aan Felipe gezegd dat zijn woonadres in Abu Dhabi blijft. Daar is hij in augustus 2020 ‘vrijwillig’ heen gegaan. Politiek Spanje – de linkse regeringspartij Podemos voorop – vindt hem echter helemaal niet zo onschuldig. Andere partijen zien hem het liefst achter slot en grendel.

In het parlement is geëist dat hij minimaal tekst en uitleg geeft en excuses aanbiedt. Juan Carlos wil daar niets van weten. Hij wil zijn in 2019 in Finland behaalde wereldtitel in de 6mR-klasse zeilen verdedigen, vrienden en kennissen opzoeken en genieten van het rijke Spaanse leven. Probleem is echter dat hij geen vaste woonplek meer heeft sinds hij het Zarzuela-paleis heeft verlaten en daar ook niet meer welkom is.

Een verblijfplaats moet aan verschillende eisen voldoen (beveiliging, afgelegen) en dat is de woning van vriend Pedro Campos in Sanxenxo bijvoorbeeld niet en het huis van dochter Infanta Elena aan de Calle Almagro in Madrid evenmin. En de staat, die voor zijn beveiliging verantwoordelijk is, helpt ook niet mee met zoeken.

Het zorgt er wel voor dat een reis van Juan Carlos naar Spanje meteen voor een mediacircus zorgt. Hij kan daarbij niet worden afgeschermd, trekt alle aandacht naar zich toe – gewild of ongewild – en is meteen schietschijf voor verschillende politieke partijen. Een aantal daarvan wil zo snel mogelijk af van de monarchie, dus de motieven zijn niet altijd even zuiver. Maar toch.

Voor het koningschap van Felipe is dat allemaal schadelijk.

Dat is ook de conclusie van de column in El Confidencial. Vandaar het advies aan Juan Carlos om in de Verenigde Arabische Emiraten te blijven. Dan zijn de politici die hem het liefst achter tralies zien ook min of meer tevreden: Abu Dhabi is dan zijn ‘vergulde’ cel. Of de gepensioneerde koning er ook zo over denkt, is overigens nog maar de vraag. In elk geval heeft hij zijn voorgenomen reis van volgende week afgezegd.

© RB Hans Jacobs

Juan Carlos weer terug in Abu Dhabi

Koning Juan Carlos is weer terug in Abu Dhabi. De ‘pensionado’ vertrok maandagavond uit Madrid waar hij elf uur had doorgebracht in zijn voormalige woonstede, het Zarzuela-paleis. Daar had hij onder meer een ontmoeting met zoon koning Felipe en echtgenote Sofia, en werd gezamenlijk gedineerd.

De Spaanse federatie van journalisten protesteerde dinsdag tegen het gebrek aan openheid en duidelijkheid van het Spaanse hof over het treffen tussen vader en zoon. Casa del Rey, het paleis, oordeelde dat dit een privézaak en familiebijeenkomst was, maar de journalistenfederatie ziet dat anders.

Er is immers al jaren veel te doen om de koning-emeritus, diens uitwijken naar Abu Dhabi en de lange lijst van beschuldigingen van financiële ‘soepelheid’ aan zijn adres. Meer informatie over het gesprek dat de koningen hebben gevoerd was daarom logisch en wenselijk geweest. 

Nu bleef het bij een summiere mededeling: "Ze hebben een lang gesprek gehad over familiekwesties, evenals over verschillende gebeurtenissen en hun gevolgen in de Spaanse samenleving sinds de vader van de koning op 3 augustus 2020 besloot om naar Abu Dhabi te verhuizen.”

Volgens het paleis was er een maaltijd waaraan werd deelgenomen door Felipe en Letizia en hun jongste dochter Infanta Sofía – oudste dochter prinses Leonor is in Wales -, door Infanta Elena en haar kinderen, en Infanta Margarita (de zus van Juan Carlos) en haar man Carlos Zurita. Koningin Sofia kon niet mee-eten. Nadat ze zondag uit Miami was teruggekeerd was ze namelijk positief getest voor corona.

Dat de familiebijeenkomst aan het slot van Juan Carlos’ verblijf in Spanje plaatsvond, had ook te maken met de eerdere afwezigheid van koningin Sofia. Juan Carlos ging daarom eerst naar Galicië, naar Sanxenxo, waar hij werd verwelkomd door dochter Elena en logeerde bij zijn zeilvriend Pedro Campos. Daar ontmoette hij ook kleinzoon Pablo Urdangarin, die met het B-team van Barcelona handbalde in Pontevedra.

Spaanse media vonden het desondanks vreemd dat Juan Carlos, die afgelopen donderdag met een gehuurde Gulfstream G-450 aankwam op de luchthaven van Peinador in Vigo, zijn reis niet begon met een bezoek aan het Palacio de la Zarzuela, waar hij 57 jaar heeft gewoond. Maar voor Juan Carlos was de omgekeerde volgorde ook prettig omdat hij daardoor geen logeeradres nodig had in Madrid: in Zarzuela mag hij niet langer slapen. 

Het paleis herinnerde in de verklaring eraan dat Juan Carlos in maart heeft gezegd zijn woonplaats vooralsnog te hebben in Abu Dhabi en af en toe alleen privébezoeken af te zullen leggen aan Spanje, en daarbij te grootst mogelijk privacy te wensen. De mogelijkheid om definitief terug te keren is overigens niet uitgesloten, maar ook dan zal de koning-emeritus zich verre houden van het paleis.

Tijdens zijn vijfdaagse verblijf in Spanje, zoals gezegd de eerste keer dat Juan Carlos terugkeerde na zijn ‘vrijwillige’ vertrek in augustus 2020, was er van privacy of terughoudendheid weinig sprake. Spaanse media bivakkeerden rond de klok bij het huis van Pedro Campos en bij de Royal Yacht Club van Sanxenxo. De aankomst op het vliegveld werd op verschillende televisiekanalen rechtstreeks uitgezonden en bij de toegang tot het paleis hadden zich maandag supporters van de koning verzameld om hem toe te zwaaien. 

Een overvloed aan aandacht die Casa del Rey volgens de krant El País niet erg fijn vond, maar die vooraf te voorspellen was geweest. Dat de koning in een privévliegtuig kwam, leverde ook weer kopzorgen op: wie had daarvoor betaald? Hij mocht toch geen geschenken meer aannemen? En er zijn genoeg rechtstreekse vluchten vanuit de Emiraten naar Madrid.  

Minister van Binnenlandse Zaken Fernando Grande-Marlaska vond dat de koning-emeritus een 'gouden kans' had gemist om uitleg te geven over zijn gedrag en de ernstige beschuldigingen aan zijn adres. De koning wordt daarvoor echter niet vervolgd, zo heeft het Hooggerechtshof eerder besloten. Dat besluit opende ook de deur voor een terugkeer. 

Koning Felipe had over dat laatste op 15 mei telefonisch gesproken toen hij voor condoleancebezoek even in Abu Dhabi was; een ontmoeting zat er toen niet in, maar het hof gaf wel toe dat er contact is geweest. 

De verwachting is dat Juan Carlos volgende maand weer naar Sanxenxo komt voor de verdediging van zijn wereldtitel zeilen in de zes meterklasse. Dat heeft de burgemeester van het kustplaatsje tenminste gezegd. 

© RB Hans Jacobs

Koning bij begin herdenking 1572

Koning Willem-Alexander woont donderdagmiddag in Brielle het begin bij van het landelijke herdenkingsjaar 1572.

In het herdenkingsjaar staan vier waarden centraal die al sinds de Tachtigjarige Oorlog in het geding zijn: vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid en verscheidenheid, met aandacht voor hun actuele context. Op 1 april 1572 namen watergeuzen Den Briel in, die als eerste stad in de Nederlanden vrij bleef van de Spaanse landsheer.   

In de Sint-Catharijnekerk in Brielle onthult de koning de gedenksteen ‘Brielle 450 jaar Eersteling der Vrijheid’. Ook neemt hij het eerste exemplaar in ontvangst van ’Willem van Oranje in brieven. De Opstand in 1572’, aangeboden door de voorzitter van het Samenwerkingsverband 1572-gemeenten.

De directeur van Amnesty International Nederland, Dagmar Oudshoorn-Tinge, spreekt over de actualiteit van vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid en verscheidenheid. Ook vindt een paneldiscussie plaats met jongeren en burgemeesters. Professor Guido Marnef, van de universiteit van Antwerpen, spreekt over de historische betekenis van de gebeurtenissen in 1572.

Het Samenwerkingsverband 1572-gemeenten gaat de thema’s een jaar lang breed herdenken en actualiseren onder de noemer Geboorte van Nederland. In meer dan 40 plaatsen door heel Nederland vinden bijeenkomsten plaats, worden tentoonstellingen gehouden en komen publicaties uit over het belang en de betekenis van het begin van de Tachtigjarige Oorlog.

© RB; Bron: RVD

Tijd van kersttoespraken

Het is kerst. Tijd van de kersttoespraken. Erfprins Alois van Liechtenstein en koning Harald - in zijn geval onverwacht en als extraatje - openden de rij, op vrijdag gevolgd door koning Filip, groothertog Henri van Luxemburg en koning Felipe.

Zaterdag volgden koning Willem-Alexander, koningin Elizabeth en koning Carl Gustaf.

In Roemenië hebben troonbewaarder Margareta en haar neef Nicolae via sociale media hun toespraken gegeven. 

© RB

Juan Carlos knoeide met geld, maar Zwitserse justitie staakt onderzoek

De zaak stinkt maar ik kan niet bewijzen hoe de smurrie precies op deze plek terecht is gekomen. Zie daar de conclusie van de Zwitserse officier van justitie Yves Bertossa aan het einde van drie jaar onderzoek naar de financiële handel en wandel van onder meer koning Juan Carlos van Spanje.

Bertossa gooit de handdoek in de ring. Oftewel hij archiveert de zaak, zoals maandag bekend werd gemaakt. Het is hem duidelijk dat er is gesjoemeld en dat er enorme bedragen over tafel zijn gegaan – beter gezegd: onder tafel zijn betaald – die uit het zicht moesten blijven van de autoriteiten – de Belastingdiensten voorop.

Maar waarom die bedragen zijn betaald is hem niet duidelijk geworden.

Koning Juan Carlos kreeg honderd miljoen dollar van de toenmalige Saudische koning Abdullah. Een cadeautje aldus Saudi-Arabië. De verdenking was echter dat het om smeergeld ging. Juan Carlos immers had bemiddeld bij het toekennen van het contract voor de bouw van de hogesnelheidslijn van Mekka naar Medina, dat inderdaad aan Spanje werd gegund.

Alleen, zo krabde Bertossa, zich achter het oor: smeergeld wordt doorgaans gegeven door degene die het contract krijgt en niet door de degene die het contract gunt. Bovendien zat er drie jaar tussen de betaling en de toekenning van het contract. Een direct verband kon hij daarom niet wettig en overtuigend bewijzen en van Saudi-Arabië hoefde hij ook geen enkele medewerking te verwachten.

Met het geld werd wel driftig geschoven, van de ene offshore rekening naar de andere brievenbusfirma, met een leuk douceurtje van zo’n 65 miljoen euro voor Corinna Larsen – ook bekend als Corinna zu Sayn-Wittgenstein-Sayn, de naam van haar ex-man. Corinna kreeg het geld naar eigen zeggen voor bewezen diensten – als raadgeefster wel te verstaan – van Juan Carlos en sluisde een belangrijk deel weg naar de Bahamas. Ze kreeg ook geld uit Bahrein en Koeweit, beide keren kort nadat Juan Carlos daar was geweest.

De Zwitserse justitie bestraft nu alleen het niet rapporteren van de bankrekeningen en het niet signaleren van het geschuif met geld door de betrokkenen bank en medewerkers daarvan.

Over Corinna is al veel geschreven. Zij was voor Juan Carlos één vriendin te veel: de relatie eindigde in mineur, en sindsdien is Corinna op oorlogspad. In Londen spande ze vorig jaar zelfs een rechtszaak aan tegen de koning-emeritus, om hem te gebieden haar niet te stalken of via bijvoorbeeld de Spaanse geheime dienst lastig te vallen. Ze heeft namelijk van het einde van de relatie veel last gehad: deuren gingen opeens niet meer automatisch voor haar open.

Corinna lijkt in haar strijdbaarheid en het om haar heen slaan – aanval is de beste verdediging - een beetje op Edwin de Roy van Zuydewijn, die een koninklijke relatie (huwelijk zelfs) ook zag mislukken. Over oorzaak en schuld hebben we het dan even niet. Het was Corinna die begon over de financiële trukendoos, de Zwitsers bankrekeningen, over de vermeende wens van Juan Carlos om te scheiden van koningin Sofia, en die nu een straatverbod voor de naar Abu Dhabi uitgeweken koning wil.

Het besluit van de Zwitserse justitie is overigens bijzonder goed nieuws voor Juan Carlos. Die kan weer wat meer hopen op terugkeer naar Spanje, waar het Hooggerechtshof ook zijn onderzoek naar zijn schimmige financiële zaken wil afronden met eenzelfde soort conclusie: het stinkt en het klopt niet, maar bewijzen kunnen we niet vinden en/of Juan Carlos was onschendbaar toen de verdachte omstandigheden zich voordeden.

© RB Hans Jacobs

Juan Carlos wil snel zijn koffers pakken

Het zijn de ‘drie wijzen uit het Oosten’, ook wel de ‘drie koningen’ genoemd die in Spanje zorgen voor de cadeautjes die jong en oud in deze tijd van het jaar verwachten. De kans bestaat, zo berichten Spaanse media, dat zich op korte termijn nog een vierde koning bij hen voegt: Juan Carlos.

De koning-emeritus bevindt zich zoals bekend sinds vorig jaar augustus ‘vrijwillig’ in Abu Dhabi, waar hij dit weekeinde wellicht is te vinden bij de apotheose van het F1-seizoen. Juan Carlos was daar in het verleden in elk geval vaak bij, als liefhebber van snelle wagens en alles wat daar mee wordt geassocieerd.

De Grand Prix is een welkome onderbreking van het verder saaie leven van de in 2014 afgetreden koning in de Verenigde Arabische Emiraten. Al vanaf de eerste dag broedt hij op terugkeer naar huis, naar zijn geliefde Spanje. De kerstdagen zijn daarvoor een uitstekende gelegenheid zo beseffen ook de Spaanse media en Juan Carlos zou alles in het werk willen stellen om die dit jaar weer in Spanje te vieren.

Nu is de terugkeer van de vanwege aantijgingen en vermoedens van corruptie en financieel gesjoemel in ongenade gevallen koning al vaker aangekondigd, maar dit keer is zelfs een potentiële datum genoemd: 17 december. De Spaanse regering heeft zich steeds op het standpunt gesteld dat Juan Carlos vrij is om te gaan en te staan waar hij wil. Koning Felipe echter is minder happig op de aanwezigheid van zijn omstreden vader. Die vindt hij schadelijk voor zijn eigen reputatie en imago.

Het wachten is eigenlijk op het Spaanse Hooggerechtshof dat de verschillende beschuldigingen aan het adres van Juan Carlos heeft onderzocht. De koning is niet brandschoon, maar kan niet worden vervolgd – zijn overtredingen vonden plaats toen hij onschendbaar was. Voor de emeritus betekent dat groen licht voor terugkeer, al weet hij nog niet waar hij kan gaan wonen. In het Zarzuela-paleis zal hij wellicht niet welkom zijn.

Maar met het mogelijk sluiten van de juridische onderzoeken in Spanje is Juan Carlos er nog niet. Er loopt nog een onderzoek in Zwitserland en afgelopen week wilde ex-vriendin en ex-zakenpartner Corinna Larsen een zaak beginnen in het Verenigd Koninkrijk. Ondanks de 65 miljoen die ze van Juan Carlos ontving – wegens bijzondere verdiensten – voelt ze zich bedreigd en vervolgd – door toedoen van de koning en de Spaanse geheime diensten.

Wordt vervolgd.

© RB Hans Jacobs

Felipe heeft groot onthaal voor Mattarella

Het seizoen voor staatsbezoeken is weer in volle gang. De Spaanse koning Felipe ontving dinsdag samen met echtgenote koningin Letizia de Italiaanse president Sergio Mattarella bij het Koninklijk Paleis in Madrid. De Italiaan werd vergezeld door zijn dochter Laura.   

Op het plein voor het paleis werd alles uit de kast gehaald om Mattarella te verwelkomen: een enorme erewacht, bereden escorte en dientengevolge ook een uitgebreide inspectie van de militairen waarbij Felipe als wegwijzer optrad voor de tachtigjarige Italiaanse president.

Dat Mattarella werd vergezeld door zijn dochter Laura is al sinds zijn ambtsaanvaarding in 2015 gebruikelijk. De reden is dat de echtgenote van de president in 2012 is overleden. Laura (53) treedt daarom op als 'First Lady', om het op z'n Amerikaanse te omschrijven. Zij werd dan ook opgevangen door koningin Letizia.

Het Spaanse koningspaar gaat volgende week (24-25 novemer) zelf ook op staatsbezoek. De bestemming is Zweden. Dinsdag begonnen prins Charles en echtgenote Camilla aan een officiële reis naar Jordanië en Egypte, terwijl in december onder meer staatsbezoeken van koning Filip aan Italië en koning Willem-Alexander aan Griekenland op de agenda staan. 

Een voor eind deze week gepland bezoek van de Zweedse kroonprinses Victoria aan Nederland is maandag afgelast (uitgesteld). Dit omdat het voorgenomen programma vanwege de aangescherpte coronaregels niet meer kon worden uitgevoerd. 

© RB; Beeld: screenshots Casa Real