ROYALBLOG.NL

Juan Carlos viert verjaardag niet thuis

Koning Juan Carlos moet ook dit jaar zijn verjaardag buiten Spanje doorbrengen. Juan Carlos is donderdag 85 jaar geworden. Ook voor de viering van Kerstmis en de jaarwisseling was de in opspraak geraakte gepensioneerde koning niet welkom.

Zijn ‘papieren’ echtgenote – het in 1962 gesloten huwelijk bestaat alleen nog op papier – koningin Sofia was donderdag in het Vaticaan voor de uitvaart van paus Benedictus XVI. Volgens Spaanse media zouden de Infantas Elena en Cristina naar Abu Dhabi zijn gevlogen voor een ‘verrassings’ verjaardagsbezoek.

Voor kerst berichtten Spaanse media over discussies tussen het Zarzuela-paleis, het kantoor van de premier en de in Abu Dhabi wonende Juan Carlos over een verblijf in Spanje. In theorie hoeft de koning daar geen toestemming voor te vragen, maar na alle ophef die in mei ontstond over een visite, wordt dat nu wel van hem verlangd.

Koning Felipe heeft het zonder de aanwezigheid van zijn in 2014 afgetreden vader al lastig genoeg. Dat was ook één van de redenen voor Juan Carlos om in augustus 2020 uit te wijken naar Abu Dhabi. Daar kon hij geheel worden afgeschermd van de media, in de hoop dat die hem dan ook verder zouden negeren en zich concentreren op het koningschap van Felipe.

Ten dele werkt die formule ook.

Het bewijs werd eigenlijk afgelopen mei geleverd toen Juan Carlos voor het eerst naar Spanje terugkwam, voor zeilwedstrijden in Sanxenxo in Galicië, en alle media meteen op hem doken, tot ontzetting van het hof. Dit mediacircus wilde het paleis nu net niet. Het was ook niet voor niets dat Juan Carlos niet in Zarzuela mocht overnachten, al had hij voor terugkeer naar de Emiraten er wel een etentje met de familie.

De schrik zat er daarna goed in. Het verzoek van Juan Carlos om een maand later terug te komen om weer deel te nemen aan zeilwedstrijden werd afgewezen. Sindsdien heeft de koning steeds nul op rekest gekregen, al was hij in september wel te zien bij de uitvaart van koningin Elizabeth. Als ridder in de Orde van de Kousenband was hij door de Britten uitgenodigd.

Vanuit Madrid is nog geprobeerd hem op andere gedachten te brengen, maar Juan Carlos gaf daar geen gehoor aan. Vanuit zijn positie had hij ook gelijk: er lopen in Spanje geen juridische zaken (meer) tegen hem, hij is nergens schuldig aan bevonden (omdat hij als koning onschendbaar was toen hij sjoemelde) en hij vindt dat hij de Spanjaarden geen verantwoording of uitleg schuldig is.

Veel Spanjaarden en leden van het Congres (het parlement) denken daar anders over. Vandaar dat de discussie steeds weer oplaait. Wat de koning ook niet helpt is de wraakmissie van zijn ex Corinna Larsen, ook bekend onder de naam van haar tweede (ex-)echtgenoot Zu Sayn-Wittgenstein-Sayn. Die procedeert tegen de koning in Londen en werkte mee aan een serie podcasts waarin ze haar gewezen minnaar elke keer weer een stukje zwarter verft.

HBO Max heeft al een zeer beschadigende documentaire serie gemaakt over Juan Carlos. Op het moment dat een Netflix het verhaal van Corinna zou oppikken voor een serie dan kan het koningshuis helemaal inpakken. Het is dan ook beter om de afstand tot Juan Carlos zo groot mogelijk te houden.

© RB Hans Jacobs

Queen Elizabeth kijkt toe tijdens kersttoespraak Willem-Alexander

De discussie over de (ontbrekende) koninklijke kerstboom is op sociale media weer losgebarsten nadat de RVD donderdag een foto verspreidde van de tv-opnamen van de kersttoespraak van koning Willem-Alexander.

In de momentopname ontbreekt de kerstboom, maar die is er wel degelijk. Namelijk voor de deur, en in de uitzending ongetwijfeld zichtbaar door het raam. En wellicht ook elders in huis - in het woongedeelte- zoals opnames in eerdere jaren aantoonden.

Onterechte discussie derhalve. 

De opnamen zijn gemaakt in de zogenoemde groene salon van paleis Huis ten Bosch. Die wordt na de renovatie van het paleis en de verhuizing van Willem-Alexander en zijn gezin overigens DNA-salon genoemd, vanwege de bijzondere wandbekleding van tienduizenden baksteentjes. Het ritme van die steentjes weerspiegelt fragmenten van het DNA van de paleisbewoners.  

Aardig zijn de tafeltjes op de achtergrond in de salon die toegang geeft tot de werkkamer van de koning. Op die tafeltjes staan gesigneerde portretfoto's die zijn gekregen of uitgewisseld bij staatsbezoeken of bijzondere bezoeken aan andere koninklijke staatshoofden. Te zien zijn koningin Elizabeth en prins Philip alsmede foto's van de Zweedse en Noorse koningsparen. Het Belgische koningspaar en koningin Margrethe staan op een andere tafeltje, en ten opzichte van de persbezichtiging (foto onder)  van de salon is er geschoven en zijn ook foto's vervangen. 

Over de inhoud van de toespraak is nog niks bekendgemaakt. In het Verenigd Koninkrijk wordt vaak wel informatie gegeven over het onderwerp van de toespraak, als opwarmertje voor de media en lokkertje voor de kijkers. Gevolg is wel dan er dan bij de uitzending zelf niks nieuws meer te melden valt.

Willem-Alexander komt sinds de troonswisseling van 2013 voor de tiende keer aan het woord. Aan stof voor de toespraak geen gebrek. Er is een oorlog aan de gang in Europa, met op het gebied van energie en economie ook fikse gevolgen voor Nederland. Het klimaat staat in het middelpunt van de discussie alsmede het Nederlandse slavernijverleden, dat ook in 2023 centraal zal staan.

* De eerdere opstelling met o.a. Zweedse, Noorse en Britse foto's. Wie inzoomt op de bovenste foto, ziet (vaag) de wijzigingen.

De koning kan spreken over zijn eigen zorgen door de bedreigingen aan het adres van oudste dochter prinses Amalia – zoals hij indirect al deed tijdens het staatsbanket voor de bezoekende president van Italië – maar ook over het aanstaande bezoek aan het Caribisch deel van het koninkrijk en de betekenis daarvan. En ongetwijfeld is er nog veel meer om op terug te kijken dan wel op vooruit te blikken.

Voor de statistiek is het aardig hoeveel woorden de koning gaat gebruiken. Dit is de stand tot nu toe:

• 2021: 830 woorden (6)
• 2020: 821 woorden (7))
• 2019: 723 woorden (9)
• 2018: 797 woorden (8)
• 2017: 872 woorden (2/3)
• 2016: 848 woorden (5)
• 2015: 872 woorden (2/3)
• 2014: 867 woorden (4)
• 2013: 931 woorden (1)

© RB Hans Jacobs; Beeld: © RVD Bart Maat; © RB Hans Jacobs

Till we meet again

Het is wel eens minder hectisch geweest

Een economisch bezoek aan California en Texas met koningin Máxima, een weekeinde in Kopenhagen voor het gouden jubileum van koningin Margrethe, een ingelaste trip naar Londen voor het plechtige overbrengen van het stoffelijk overschot van koningin Elizabeth van Buckingham Palace naar Westminster Hall, en dan ook nog een kerkelijk huwelijk in het vorstenhuis Mecklenburg-Strelitz komende zaterdag.

Om niet te spreken van Prinsjesdag, voor het eerst met prinses Amalia én op een nieuwe locatie: de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Het streekbezoek aan de Peel moet worden overgeslagen. Koninklijke verslaggeving is wel eens minder hectisch geweest. Jammer in deze tijd is dat een aantal verplaatsingen met het vliegtuig moeten worden gemaakt.

Schiphol is tegenwoordig immers allesbehalve de soepele machine waaraan iedereen de afgelopen jaren gewend was. Integendeel. En de trein dan? Voor zowel Londen als Berlijn is die veel duurder dan het vliegtuig – en zeker naar Duitsland duurt het ook nog lang. Dat er geen hogesnelheidslijn is naar de hoofdstad van ‘ons’ belangrijkste buurland is natuurlijk idioot.

Verslagen van al die evenementen zijn slechts ten dele terug te vinden op RoyalblogNL; opdrachtgevers en klanten hebben de verhalen graag voor zichzelf. Het Reformatorisch Dagblad pakte maandag uit met drie pagina’s over het feest in Denemarken en ook maandblad Royalty heeft een fraaie reportage. Daarin komt ook een terugblik op het bezoek aan de Verenigde Staten.

Maar op Twitter zijn impressies van de activiteiten terug te vinden.

© RB Hans Jacobs

William en Harry op voorpagina's

De nieuwe Prins en Prinses van Wales - William en Catherine - bekeken zaterdag buiten Windsor Castle de bloemen en boodschappen die rouwende Britten bij de koninklijke residentie hadden achtergelaten. 

 

Maar het prinselijk paar - Catherine is nu eindelijk prinses - kwam niet alleen. Ze werden vergezeld door prins Harry en Meghan, tot grote opwinding van het verzamelde publiek én van de Britse media.

Veel kranten lieten de officiële proclamatie van het koningschap van Charmes III voor wat het was - een plechtig en historisch moment, met een pedante koning die geen zilveren pennenblad op zijn tafel wenste - en kozen voor de voormalige 'Fab4' op de voorpagina. 

En eerlijk is eerlijk, historisch moment of niet: dat was natuurlijk ook het 'nieuws' van de dag. Charles was immers al koning. Zaterdag werd daar in St James' Palace alleen maar een strik omheen gedaan en handtekening onder gezet.

Opmerkelijk was overigens ook het uitstapje bij Balmoral van prins Andrew, die daar eveneens naar de bloemen kwam kijken in gezelschap van zijn dochters Beatrice en Eugenie en prinses Anne met haar gezin en prins Edward met Sophie en Louise. 

Zaterdag werd ook de datum van de uitvaart bekendgemaakt: maandag 19 september, 12 uur Nederlandse tijd. Woensdag wordt de kist met het stoffelijk overschot naar Westminster Hall overgebracht, waar het publiek vier dagen krijgt om afscheid te nemen. 

© RB Hans Jacobs; Beeld: screenshots 

Elizabeth: koningin ben je voor het leven

Koningin Elizabeth is donderdag overleden. Ze werd 96 jaar. Dinsdag nog beëdigde ze haar vijftiende premier, Liz Truss. Maar ze oogde zwak en ongezond. De koningin, die haar platinum regeringsjubileum vierde, was de langst regerende vorst uit de Britse geschiedenis. Oudste zoon Charles is haar automatisch opgevolgd als koning.

'Long live our noble Queen' zingen de Britten in hun volkslied, 'happy and glorious, long to reign over us'. Die zegewens is  bewaarheid. ,,Koningin ben je voor het leven'', heeft Elizabeth zelf gezegd. Ze wees er daarbij fijntjes op dat nog nooit een Britse koning vrijwillig is afgetreden. 

Elizabeth heeft van haar vader een hang naar perfectie meegekregen en een ouderwets plichtsbesef. 'Lilibet' heeft altijd volgens een strikte routine geleefd. Alleen het klimmen der jaren heeft daar subtiele veranderingen in gebracht. De dag begon normaal gesproken om half acht met een klop op de deur en een 'goedemorgen Ma'am'.

De gordijnen gingen open, het bad werd gevuld en onder het genot van twee kopjes thee, kleedde de koningin zich aan, onderwijl luisterend naar de radio. Echtgenoot Philip, met wie ze 73 jaar was getrouwd, kwam Elizabeth tegen bij het ontbijt. Onder het eten werd altijd weinig gepraat: het is tijd voor het doornemen van de ochtendkranten. Tegen tien uur, wanneer de eerste brieven zijn gelezen, kwamen de eerste 'red boxes', de tassen met regeringsstukken. 

De verdere dagindeling werd bepaald door ontvangsten, overleg met de staf, het bepalen van het menu voor het avondeten - in coronatijd zijn door digitale ontmoetingen bij gekomen. 's Avonds werd vroeger altijd naar het BBC-nieuws gekeken.

Meestal komen ook de regeringsstukken weer op tafel. Elizabeth regeerde nog altijd over zo'n vijftien landen en wilde van alles op de hoogte blijven. In Windsor Castle voelde ze zich écht thuis. Daar was ook tijd voor haar grote passie, paarden. De bezoekjes aan de paardenraces, Royal Ascot en de Derby in Epsom voorop, behoorden tot de hoogtepunten van het sociale jaar. Ook jagen, op herten in Schotland en korhoenders op het landgoed van Sandringham, hield de koningin tot op hoge leeftijd in goede conditie.

© RB Hans Jacobs; Beeld: screenshot

Camilla nu 'koningin-consort'

Het was de wens van de donderdag overleden koningin Elizabeth (1926-2022) dat haar schoondochter Camilla 'koningin-consort' zou worden op het moment dat Charles koning zou worden. Met het overlijden van de Queen is dat moment daar. Elizabeth maakte haar wens eerder dit jaar kenbaar. Charles wordt volgens premier Liz Truss 'king Charles III'. 

Elizabeth volgde op 6 februari 1952 haar vader op. Die overleed in zijn slaap tijdens zijn verblijf op Sandringham. Elizabeth bevond zich op dat moment in Kenia. 

© RB Hans Jacobs

Spaanse premier begint nu al over meerderjarigheid van prinses Leonor

De Spaanse premier Pedro Sánchez heeft alvast een voorschot genomen op de meerderjarigheid van de prinses van Asturië, prinses Leonor. Volgens Spaanse media is koning Felipe 'not amused'. Het is dan ook een beetje vroeg om het daarover te hebben. Leonor wordt pas op 31 oktober 2023 achttien jaar. 

De premier had wel een geldige reden om alvast te praten over de plechtigheid die de meerderjarigheid van de oudste dochter van het koningspaar moet markeren. Net als haar vader Felipe op 30 januari 1986 (zijn achttiende verjaardag) zou Leonor worden gevraagd om in het parlement trouw te zweren aan de grondwet en aan de Koning. Felipe hield toen ook een toespraak.

Dat was destijds een gewichtige gebeurtenis, waarbij de leden van de Cortes was gevraagd om in jacquet of in het lang te verschijnen. Dat lag toen minder gevoelig dan anno 2022 met een sterke vertegenwoordiging van republikeinse partijen in het Spaanse parlement. Die begonnen dan ook meteen al te praten over een 'middeleeuwse gebruik' en over het uitschrijven van verkiezingen, waarin Felipe en Leonor zich maar verkiesbaar moesten stellen. 

Felipe zit op die discussie niet te wachten. In elk geval niet royaal een jaar voor de meerderjarigheid van Leonor.

Maar zoals gezegd: Sánchez had zo zijn redenen. Hij was in feite hardop aan het denken. Als de prinses de eed moet afleggen in de Cortes moet er op dat moment wel een parlement zijn en daarover bestaat onzekerheid want er staan voor december 2023 algemene verkiezingen gepland. De onzekerheid is of het huidige parlement dan al ontbonden zal zijn. In dat geval moet Leonor wachten tot begin 2024, aldus Sánchez. 

Voorlopig is er echter niks besloten. Leonor gaat weer naar Wales, waar ze net als prinses Alexia naar school gaat in het Atlantic College en de koning wil er pas weer over horen wanneer de achttiende verjaardag in zicht is. Leonor moet immers eerst nog zeventien jaar worden.

© RB Hans Jacobs; Bron: Confidencial Digital

St Vincent: referendum over staatsvorm

De inwoners van de Caribische eilandstaat St Vincent en de Grenadines kunnen zich eind dit jaar of anders begin volgend jaar in een referendum uitspreken over het afschaffen van de monarchie. Dat is althans het voorstel van premier Ralph Gonsalves. Hij stelt als voorwaarde dat de oppositie het plan steunt.  

Gonsalves maakte maandag bekend slechts één vraag te willen voorleggen aan de bevolking: moet koningin Elizabeth als staatshoofd worden vervangen door een door een ceremoniële president van eigen bodem. ,,Als de oppositie vandaag instemt, kunnen we aan de slag.”

St Vincent en de Grenadines hielden al een keer eerder een referendum over dit onderwerp. In 2009 verwierp 55 procent van de kiezers het voorstel. ,,We zijn nu twaalf haar verder”, aldus Gonsalves, die eerder had gezegd dat hij de kwestie van constitutionele hervormingen aan toekomstige leiders zou overlaten.

De premier wil nu het voorbeeld volgen van het naburige Barbados. Dat verwijderde vorig jaar november koningin Elizabeth als staatshoofd en koos Sandra Mason, die daarvoor had gediend als gouverneur-generaal, als het eerste lokale staatshoofd.

St Vincent is één van de veertien ‘realms’ waarvan de Queen naast het Verenigd Koninkrijk staatshoofd is. Dit jaar hebben ook Antigua & Barbuda, Bahamas, Belize, Grenada, Jamaica en St Kitts & Nevis laten doorschemeren voorstander te zijn van de invoering van de republiek. Of de plannen ook worden uitgevoerd moet worden afgewacht.

© RB Hans Jacobs

Wanneer spreken we van staatsbezoek?

Wanneer is een koninklijk bezoek een staatsbezoek? Veel media blijken met die vraag te worstelen. Zo zouden onlangs kroonprins Frederik en kroonprinses Mary op staatsbezoek zijn in Nederland, en ging Beatrix op 'staatsbezoek naar Curaçao’. Toch is het vrij eenvoudig en aan de vooravond van het Nederlandse staatsbezoek aan Oostenrijk is het wellicht goed het nog eens uit te leggen.

Regel 1: alleen een staatshoofd kan een staatsbezoek brengen – aan een ander staatshoofd. Ezelsbruggetje: komt het woord staats drie keer voor, dan is het ook echt een staatsbezoek. Of anders gezegd: zonder staatshoofd geen staatsbezoek. Frederik is kroonprins van Denemarken en geen staatshoofd. Hij kwam dus niet op staatsbezoek. 

Een staatsbezoek is in feite de luxe uitvoering van een ontmoeting tussen staatshoofden. Een staatsbezoek kent vaste elementen, zoals een staatsbanket, vaak een kranslegging, ontvangsten door premier, parlement en soms ook de burgemeester van de hoofdstad.

Daaruit blijkt al dat het werkbezoek vorig jaar december van prinses Beatrix aan Curaçao nooit een staatsbezoek kon zijn: Beatrix is immers sinds 2013 geen koningin oftewel staatshoofd meer. Haar laatste staatsbezoeken waren in januari van dat jaar aan Brunei en Singapore.

Internationaal zijn er afspraken gemaakt over staatsbezoeken, bijvoorbeeld over het logies (voor hoeveel gasten) en het ere-escorte en dat het kortst regerende staatshoofd eerst op visite gaat bij zijn langer regerende collega.

* Staatsbezoeken aan het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Duitsland en Indonesië

Zo kwamen de presidenten van Estland, Letland en Litouwen snel even op audiëntie bij koningin Elizabeth zodat zij daarna naar die landen op staatsbezoek kon gaan. Die regels moeten bezoeken vergemakkelijken - en je kunt in onderling overleg altijd besluiten ervan af te wijken.  

Regel 2: Je kunt niet bij jezelf op bezoek gaan. Anders gezegd: ook als koningin had Beatrix geen staatsbezoek kunnen brengen aan Curaçao of één van de andere vijf Caribische eilanden van haar eigen Koninkrijk. Ze was daar immers zelf staatshoofd van.

Koningin Elizabeth heeft nog nooit een staatsbezoek gebracht aan Australië of Canada, terwijl ze er toch vaak is geweest. Dit omdat ze nu eenmaal ook staatshoofd is van die landen.

* Op visite in het eigen Koninkrijk: tweemaal Aruba en eenmaal Sint Maarten (2011, 2015)

Regel 3: een staatshoofd kan ook een officieel bezoek afleggen. Dat is dus géén staatsbezoek. Er bestaat ook niet zoiets als een ‘officieel staatsbezoek’. Een staatsbezoek is altijd officieel, de toevoeging is dus overbodig.

In een tijdperk waarin alles sneller moet gaan, biedt een officieel bezoek meer bewegingsvrijheid. Er zijn namelijk minder 'moetjes'. Gastheer is in de regel de regering (minister-president) en niet het staatshoofd, al kan met dat laatste worden gespeeld.

* Staatsbezoeken aan Nederland: Argentinië en Kaapverdië: welkomstceremonie, kranslegging, regeringslunch.

De Jordaanse koning Abdullah accepteerde een uitnodiging van koning Willem-Alexander voor een staatsbezoek, maar liet de visite omzetten in een officieel bezoek. Hij logeerde wel op paleis Noordeinde maar hoefde bijvoorbeeld geen krans te leggen in Amsterdam.

Koningin Beatrix en prins Claus gingen in augustus 1994 op officieel bezoek naar Oostenrijk; de visite had echter in alles het karakter en de elementen van een staatsbezoek en de Oostenrijkers noteerden het ook als zodanig. Maar vanwege dat minder formele karakter is het staatsbezoek van koning Willem-Alexander komende week aan het Alpenland pas het tweede Nederlandse staatsbezoek.

De vorige keer was in 1962. Koningin Juliana ging niet alleen met echtgenoot prins Bernhard, maar werd ook vergezeld door haar dochters de prinsessen Beatrix en Irene. 

* Staatsbezoeken (Vaticaan, India, Ierland, Baltische staten, Portugal) en officieel bezoek aan Canada van Margriet en Pieter.

Regel 4: Officiële bezoeken zijn niet voorbehouden aan het staatshoofd. Die kan ook andere familieleden op pad sturen voor een officieel bezoek. Zo zijn prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven verschillende keren op officieel bezoek naar Canada geweest, voor het laatst nog in mei.

Bij een officieel bezoek aan Nederland – dat kunnen ook premiers zijn – kan een formele ontvangst op het paleis – met bijvoorbeeld welkomstceremonie en lunch – ook worden vervangen door een audiëntie: een korte ontmoeting.

* Een kennismakingsbezoek aan Denemarken en werkbezoeken aan Duitsland.

Er zijn ook buitenlandse werkbezoeken. Die kunnen geheel naar eigen wensen worden ingericht. In de reeks werkbezoeken aan Duitse bondsstaten zaten formele elementen als een ontvangst door de ministers-presidenten van de deelstaten, vaak ook een door hen aangeboden lunch of diner, naast bemoeienissen met de meereizende handelsmissies.

Bij zijn aantreden in 2013 introduceerde koning Willem-Alexander nog een nieuwe vorm: het kennismakingsbezoek. Even een dagje op en neer om zich voor te stellen als nieuw staatshoofd, waardoor er niet gewacht hoefde te worden op een uitnodiging voor een staatsbezoek. Het voorbeeld werd snel gevolgd door de nieuwe koningen van België en Spanje, Filip en Felipe. 

© RB Hans Jacobs