,,Het is een paleis gemaakt voor een prinses, niet voor een koning.” Het klinkt uit de mond van gids Cristina Aexandra Molocea bijna verontschuldigend aan het einde van de privé-rondleiding door 'Palatul Elisabeta' – de residentie van de Roemeense koninklijke familie in Boekarest.
Het hoeft echter geen verontschuldiging te zijn. Het is immers een feit. Het paleis aan de rand van de stad, omringd door het Openluchtmuseum en het Herastrau Park, ís immers ook gebouwd voor een prinses en niet voor de koning. Dat die laatste het Elisabeta-paleis is gaan gebruiken, was een speling van het (nood)lot.
Het paleis is vernoemd naar de opdrachtgeefster voor de bouw: prinses Elisabeta van Roemenië (1894-1956)– dochter van koning Ferdinand en koningin Maria, zus van koning Carol II en tante van koning Mihai. Maar ook tussen 1921-1935 echtgenote van de Griekse kroonprins en kortstondig (1922-1924) koning George II.
Het gearrangeerde huwelijk hield geen stand, net als het huwelijk van haar broer Carol II met de Griekse prinses Elena, een zus van George en moeder van koning Mihai (1921-2017). Na haar scheiding vestigde Elisabeta zich weer in Roemenië, waar ze een riante woning liet bouwen. ,,Het is de vervulling van mijn grootste wens: een huis van mijzelf.”
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen Roemenië mede door toedoen van haar neef koning Mihai uit het Duitse kamp stapte en de kant van de geallieerden koos, bombardeerden de Duitsers als straf in augustus 1944 Boekarest – inclusief het koninklijk paleis. Mihai en zijn moeder Elena moesten op zoek naar een ander onderkomen en kregen het Elisabeta-paleis aangeboden.
Dat gebruikten ze tot 30 december 1947 toen het nieuwe communistische regime de koninklijke familie – ook prinses Elisabeta – bevel gaf het land te verlaten. Elisabeta nam een andere route dan haar neef en vroegere schoonzus en kwam uiteindelijk in het Franse Cannes terecht.
Het paleis werd geplunderd en kreeg verschillende functies onder het communistische bewind. Aan het einde van de jaren negentig, toen het koning Mihai weer was toegestaan naar Roemenië te komen, kreeg hij het paleis als logeeradres en in 2001 werd het hem toegewezen als residentie – voor de rest van zijn leven.
Dat laatste betekende dat het Elisabeta-paleis, dat inmiddels in gebruik was genomen door zijn oudste dochter en beoogd opvolger Margareta. eigenlijk weer ontruimd moest worden na zijn overlijden in december 2017. Uiteindelijk echter besloten regering en parlement dat ze daar mocht blijven en dat het paleis zetel zou worden van een 'koninklijke stichting' – die de koninklijke waarden moest beschermen en uitdragen.
In een recent uitgekomen boek over het paleis stelt Margareta dat het paleis, waar ze op de tweede verdieping woont wanneer ze in Boekarest is, vooral 'ambtswoning' is. Het 'thuisgevoel' geldt voor Castelul Săvârșin, het buitenverblijf in het westen van het land (foto boven).
'Koninklijks'
Op gezette tijden, zoals nu in de zomermaanden, worden er rondleidingen gegeven door een deel van de benedenverdieping van het paleis. Eerlijk gezegd, valt er niet zo heel veel 'koninklijks' te zien: het paleis was immers leeggeroofd en de koninklijke familie kon weinig of niks meenemen in ballingschap.
De kamers zijn deels gevuld met geschonken kunstwerken van Roemeense kunstenaars en portretschilderijen, deels geschonken door welgestelde families die ze nog in eigen verzameling hadden. Er zijn uniformen en onderscheidingen van koning Mihai tentoongesteld, en de tafel is gedekt voor een koninklijk déjeuner.
Het paleis wordt gebruikt voor ontvangsten en de viering van 10 mei, de dag van de monarchie. Vorig jaar januari – vlak voor de coronapandemie – markeerde Margareta – daar de dertigste verjaardag van haar komst naar Roemenië in januari 1990 – ook toen was er een diner.
© RB Hans Jacobs
Laatste reacties