ROYALBLOG.NL

Geschiedenis herhaalt zich, 2005-2025

Bericht van 6 april 2005:

De Oranjes zijn vrijdag als enige Europese koninklijke familie niet vertegenwoordigd bij de begrafenis van paus Johannes Paulus II. Van de 25 lidstaten van de Europese Unie laat alleen Finland ook zijn staatshoofd thuis. Premier Jan Peter Balkenende gaat namens de Nederlandse regering.

Volgens de Rijksvoorlichtingsdienst zijn er geen plannen de afvaardiging uit te breiden nu een recordaantal staatshoofden en regeringsleiders heeft aangekondigd naar het Vaticaan te komen. Een reden voor de afwezigheid van koningin Beatrix is niet gegeven. Bijna al haar collega's zijn er wel.

De vorstenparen van Denemarken, Zweden, Spanje, België, Liechtenstein en Luxemburg komen samen met hun eerste ministers. De Noorse koningin Sonja reist zonder haar van een hartoperatie herstellende man, en de Britse prins Charles heeft zelfs zijn huwelijk een dag uitgesteld om erbij te kunnen zijn. Ook de Jordaanse koning Abdullah komt.

En op 24 april 2025?

Nederland is zaterdag opnieuw de enige Europese monarchie zonder afvaardiging naar de uitvaart van een paus, in dit geval paus Franciscus. 

De vorstenparen van België, Zweden, Spanje, Luxemburg en Monaco zijn aanwezig, alsmede koningin Mary van Denemarken, de Prins van Wales, het erfprinselijk paar van Liechtenstein, het kroonprinselijk paar van Noorwegen en de co-prins (in feite beiden) van Andorra. Uit Nederland komt wel prins Carlos, hertog van Parma. 

Namens Nederland is minister-president Dick Schoof aanwezig, samen met de minister van Buitenlandse Zaken. Van de 27 lidstaten van de EU sturen er drie hun premier. Naast Nederland ook Bulgarije en Griekenland. 

© RB; Beeld: screenshot kerkbezoek koning Willem-Alexander (Amsterdam) en prins Carlos (Den Haag)

Noors koningspaar bron van zorgen

Koningin Sonja van Noorwegen is dinsdag na een nachtje in het ziekenhuis weer naar huis gegaan. De koningin was maandagavond vanwege ademhalingsmoeilijkheden vanuit haar vakantieverblijf in Sikkilsdalen met een helikopter overgevlogen naar Rikshospitalet in Oslo. Koningin Sonja is voor de rest van de week met ziekteverlof.

Het Noorse koningshuis kent een zeer smalle, wankele basis. Koning Harald is 88 jaar en tobt al jaren met zijn gezondheid. Koningin Sonja hoopt deze zomer 88 jaar te worden. Zij kreeg in januari een pacemaker, net als haar man een jaar eerder. Haralds zus prinses Astrid is inmiddels al 93 jaar.

In de volgende generatie is kroonprinses Mette-Marit (51) maar gedeeltelijk inzetbaar vanwege een ernstige, chronische longziekte. Ze weet niet wanneer haar goede dagen zijn en wanneer haar slechte, plannen is een probleem, al probeert ze nog zoveel mogelijk te doen. Maar ze weet ook dat het langzaamaan steeds slechter zal gaan, niet beter.

Echtgenoot kroonprins Haakon (51), deze week op officieel bezoek in Polen, is degene om wie de monarchie in feite draait. Zijn oudere zus prinses Märtha Louise doet niet meer mee en Haakons kinderen Ingrid Alexandra en Sverre Magnus zijn nog bezig met hun opleiding. Het duurt zeker nog een aantal jaren alvorens zij ingezet kunnen worden.

Het Noorse koningspaar is het oudste nog regerende koningspaar. Anderen uit hun generatie zijn met pensioen. Denk aan keizer Akihito (91) en keizerin Michiko (90), koning Albert II (90) en koningin Paola (87), koning Juan Carlos (87) en koningin Sofia (86) en aan koningin (nu weer prinses) Beatrix (87) en koningin Margrethe II (85). Vorst Hans Adam van Liechtenstein (80) heeft al in 2004 afstand genomen van het regeringswerk en groothertog Henri (70) van Luxemburg stopt in oktober.

De Zweedse koning Carl Gustaf wordt op 30 april 79 jaar en koning Charles III, eigenlijk net pas begonnen met zijn levenswerk, hoopt in november 77 jaar te worden. Zijn vrouw koningin Camilla wordt deze zomer 78 jaar, en de nog steeds actieve hertog van Kent hoopt 90 te worden in oktober. De ‘jonkies’ zijn Albert (67) van Monaco, Filip (65) in België, Willem-Alexander (bijna 58), Felipe (57) van Spanje en Frederik (bijna 57) van Denemarken.

In de periferie zijn er nog meer hoogbejaarde vorstelijke personen, onder wie Marianne Bernadotte, gravin van Wisborg (100), prinses Françoise van Bourbon-Parma (96) en koningin Sirikit (92). Koning Simeon wordt 88 jaar en keizerin Farah Pahlavi 87 jaar.

© RB Hans Jacobs; Archieffoto Noorse hof

Oranjes kunnen zaterdag uurtje uitslapen

De koninklijke familie viert Koningsdag zaterdag bijna zoals gepland. Na een lang conclaaf over de viering in Doetinchem aan te passen aan de bijna gelijktijdige uitvaart van paus Franciscus, is besloten het programma in de Achterhoek een uur later te laten beginnen. Niet om 11 uur maar om 12 uur.

Het koningspaar is dus niet bij de uitvaart en er is ook niet voor gekozen om een ander lid van het Koninklijk Huis – prinses Amalia bijvoorbeeld, in navolging van de Britse prins William – af te vaardigen. Nederland wordt vertegenwoordigd door minister-president en minister van Buitenlandse Zaken.

De vorstenparen van België, Luxemburg en Spanje, erfprins Alois en echtgenote Sophie van Liechtenstein,  en ongetwijfeld ook het vorstenpaar van Monaco, zijn wel op het Sint Pietersplein in Vaticaanstad, samen met tientallen staatshoofden uit de hele wereld. De Oranjes zijn daar dus niet bij, maar ze wachten wel met zwaaien en spelletjes spelen tot de uitvaart voorbij is.

Het is overigens niet uitgesloten dat de Nederlandse koninklijke familie als zodanig wel aanwezig is, maar dan onder een ander label, namelijk dat van de vorstelijke familie van Bourbon-Parma. Prins Carlos heeft maandag in zijn duorol als hertog van Parma (Italië) en leider van de carlisten (Spanje) gereageerd op het overlijden van paus Franciscus.

Dinsdagochtend werd bekend dat de uitvaart op zaterdag zou zijn en daarmee dus zou samenvallen met de viering van Koningsdag. Nou had de uitvaart uiteraard geen invloed op de landelijke viering, maar er moest wel wat worden bedacht voor de koninklijke deelname aan de festiviteiten. Aanvankelijk werd gemeld dat er snel uitsluitsel zou komen, maar uiteindelijk duurde het bijna tien uur alvorens er de Rijksvoorlichtingsdienst een bericht verspreidde.

© RB Hans Jacobs

Koningspaar gedenkt Franciscus

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben zondagmorgen gereageerd op het overlijden van paus Franciscus. Via sociale media hebben ze een boodschap doen uitgaan. De paus overleed op paasmaandag. 

'Wij zijn diep getroffen door het overlijden van Zijne Heiligheid Paus Franciscus. Met warmte herinneren wij ons de persoonlijke ontmoetingen met hem, onder andere tijdens ons staatsbezoek aan de Heilige Stoel in 2017', aldus het koningspaar.

'Paus Franciscus straalde in alles barmhartigheid uit. Vanuit een rotsvast geloof in Gods liefde pleitte hij voor mededogen en menselijkheid. Sober en eenvoudig levend koos hij steeds de kant van de kwetsbaren en behoeftigen.'

'Hij was er diep van overtuigd dat God werkzaam is in nederigheid en compassie. Daarbij zocht hij actief de verbinding met andere geloofsgemeenschappen overal ter wereld. Hij belichaamde de luisterende en liefhebbende Kerk en wist daarmee de harten van velen – zowel binnen de Rooms-Katholieke Kerk als daarbuiten – te winnen. De herinnering aan hem koesteren wij in dankbaarheid.'

Willem-Alexander en Máxima hebben de van oorsprong Argentijnse paus een aantal keren ontmoet. Het staatsbezoek vond plaats toen prins Jaime ambassadeur was bij de Heilige Stoel. 

Maandag hebben ook andere staatshoofden gereageerd op het overlijden van de paus die met Pasen nog de zegen voor de stad en de wereld uitsprak. Onder anderen de koningen Charles, Carl Gustaf, Filip, Harald, Frederik, Mohammed VI, Abdullah en Felipe alsmede groothertog Henri, vorst Albert II en prins Carlos van Bourbon-Parma lieten van zich horen. 

© RB; Beeld: screenshot en © Patrick van Katwijk 

Jarige Ariane (18) krijgt onderscheiding

Prinses Ariane viert donderdag haar achttiende verjaardag. Ter gelegenheid van haar verjaardag heeft koning Willem-Alexander haar benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw en tot Ridder in de Huisorde van den Gouden Leeuw. Ook kan zij vanaf nu gebruik maken van haar onderscheidingsvlag.

De koning heeft Ariane bij Koninklijk Besluit van 21 maart 2025 benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In 1898 is koningin Wilhelmina als eerste vrouw benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Sindsdien worden alle kinderen van het staatshoofd ter gelegenheid van hun achttiende verjaardag benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Prinses Ariane is per Koninklijke Beschikking per 10 april 2025 benoemd tot Ridder in de Huisorde van den Gouden Leeuw van Nassau. De Huisorde van den Gouden Leeuw van Nassau is een gezamenlijke Orde van de Koning en de Groothertog van Luxemburg.

Op 24 november 2021 heeft Koning Willem-Alexander bij Koninklijk Besluit een onderscheidingsvlag vastgesteld voor zijn dochters zodra zij de leeftijd van achttien jaar bereiken. Deze vlag geldt vanaf 10 april 2025 ook voor Prinses Ariane.

© RB; Bron: RVD; Beeld: © Patrick van Katwijk

Lintjes geen politiek instrument

Er is een minister in het huidige Nederlandse kabinet die weigert de toekenning van koninklijke onderscheidingen te accorderen omdat de uitverkorenen iets doen wat ingaat tegen haar beleid, namelijk mensen helpen.

Het verlenen van lintjes wordt daarmee opeens politiek. En daarop is zondag meteen van alle kanten kritiek en verzet gekomen, heel opmerkelijk ook van de Kring van Commissarissen die eerder in de week nog samenkwam op paleis Huis ten Bosch.

De Kring van commissarissen van de Koning benadrukt het belang van een zorgvuldige en objectieve procedure bij het toekennen van koninklijke onderscheidingen. Deze onderscheidingen zijn bedoeld voor personen die zich op uitzonderlijke wijze hebben ingezet voor de samenleving, ongeacht de aard van hun werkzaamheden. 

Het proces verloopt via een vaste route: voordrachten worden ingediend bij de gemeente, waarna de burgemeester en de commissaris van de Koning hun goedkeuring geven. Vervolgens beoordeelt het Kapittel voor de Civiele Orden de aanvraag, en de verantwoordelijke minister formaliseert de toekenning.

Het is goed gebruik dat de minister de adviezen van het Kapittel opvolgt en de koninklijke besluiten ondertekent. Deze werkwijze waarborgt de integriteit en het apolitieke karakter van het decoratiestelsel. Het niet ondertekenen van dergelijke voordrachten op basis van persoonlijke beleidsopvattingen kan de objectiviteit van het systeem ondermijnen en leidt tot ongewenste politisering.

Wij roepen alle betrokkenen op om de bestaande procedures en criteria te respecteren en de toekenning van koninklijke onderscheidingen vrij te houden van politieke overwegingen. Dit is essentieel om de waarde en betekenis van deze onderscheidingen voor de samenleving te behouden.

© RB; brief van René Paas

Staatsbezoek teller op vijftig

Koning Willem Alexander en koningin Máxima zijn maandagavond aangekomen in Nairobi, de hoofdstad van Kenia. De koning is door president William Ruto uitgenodigd voor een staatsbezoek. Dat begint dinsdag en duurt tot donderdagavond.

Kenia staat al lang bovenaan het lijstje van landen waar de Nederlandse regering de koning graag een staatsbezoek ziet brengen. Dat heeft onder meer te maken met economische belangen en met de strategische ligging van Kenia. 

Het bezoek was oorspronkelijk gepland voor vorig jaar, maar toen was het politieke klimaat in Kenia er niet naar. Ook nu zijn er Kenianen die wensen dat het koningspaar thuisblijft. President Ruto is namelijk niet zachtzinnig opgetreden tegen voornamelijk jonge betogers, die het niet eens waren met zijn ingevoerde belastingverhogingen. 

Voor Willem-Aexander is Kenia bekend terrein. Bijna letterlijk kun je zeggen: hij heeft er vluchten uitgevoerd voor de Flying Doctors. Ook voor zijn VN-werk op het gebied van water en sanitatie was hij regelmatig in Kenia, voor het laatst in maart 2010. Máxima was er nog in 2023, eveneens voor de Verenigde Naties en op uitnodiging van de Keniaanse regering.

Het staatsbezoek is #30 van Willem-Alexander sinds 2014, toen hij in Polen met het afleggen van staatsbezoeken begon. Dat betekent voor de verslaggever staatsbezoek #50: de dertig van de koning en de twintig laatste staatsbezoeken van koningin Beatrix - te beginnen in maart 2003. Een toch wel uniek getal. Willem-Alexander staat met Kenia op 49 - de dertig als koning en negentien keer vergezelde hij zijn moeder bij een staatsbezoek. 

© RB Hans Jacobs 

Aandacht voor 'Kamers met Aandacht'

Koning Willem-Alexander bezoekt maandagmiddag in Houten de Stichting Kamers met Aandacht. Deze organisatie helpt jongeren tussen 18 en 23 jaar zonder sociaal vangnet, die dakloos dreigen te raken, aan een woonruimte bij particulieren.

Het bezoek van begint met een presentatie waarin het doel, de werkwijze en de uitdagingen van de stichting worden toegelicht. Daarna volgt een toelichting van de Escape game ‘Thuis’, ontwikkeld door het KansFonds.

In het groepsspel komen de deelnemers allerlei vragen en problemen tegen waar een jongere of een begeleider tegenaan loopt bij het zoeken van een ‘Thuis’. Het spel laat de deelnemers niet alleen kennismaken met de problematiek van dak- en thuisloze jongeren en verhuurders, maar er komen ook tips aan de orde, zoals initiatieven waar dak- en thuislozen terecht kunnen voor ondersteuning.

In elk team zitten jongeren, verhuurders, een coördinator van Kamers met Aandacht en daarnaast enkele andere betrokken partijen, bijvoorbeeld een wethouder en hypotheekverstrekker. Het spel wordt door drie teams gespeeld. Koning Willem-Alexander sluit aan bij een van de teams. Na afloop van het spel blikken de deelnemers terug op hun ervaringen tijdens het spel. Na de terugblik volgt een informele afsluiting van het bezoek.

Jongeren die niet thuis kunnen blijven wonen, maar ook niet beschikken over een sociaal vangnet, geld of praktische vaardigheden, kunnen met behulp van Stichting Kamers met Aandacht toch in aanmerking komen voor woonruimte. Op die manier kunnen zij hun energie steken in een opleiding of baan in plaats van de dagelijkse vraag waar ze moeten overnachten.

Kamers met Aandacht koppelt particulieren die in hun eigen huis een kamer tegen een redelijke prijs willen verhuren aan deze jongeren die vaak in een kwetsbare situatie verkeren. De kamerverhuurder bepaalt zelf hoeveel aanvullende aandacht diegene de jongere kan en wil bieden, bijvoorbeeld door hulp bij de administratie of bij sociale activiteiten.

De jongere wordt daarnaast professioneel begeleid door een sociaalwerker die een keer per week langskomt. Door deze gecontroleerde en veilige introductie in het zelfstandig wonen, lukt het de jongeren om een stabiele toekomst op te bouwen.

Kamers met Aandacht is in 2019 begonnen als een samenwerkingsinitiatief tussen (jeugd)zorgorganisaties en de gemeente Utrecht om het aantal dak- en thuisloze jongeren terug te dringen. De stichting verzorgt de werving en selectie en schakelt met gemeenten, woningcorporaties en organisaties om een sterk regionaal netwerk op te bouwen. Inmiddels zijn ruim driehonderd jongeren in meer dan honderd gemeenten gehuisvest via Kamers met Aandacht.

In 2021 bracht koningin Máxima al eens een online werkbezoek. Stichting Kamers met Aandacht bestaat dit jaar vijf jaar en heeft deelgenomen aan het laatste Oranje Fonds Groeiprogramma. 

© RB; Bron: RVD

'Zonder jullie staat Nederland stil'

Koning Willem-Alexander heeft woensdag in Gorkum het nieuwe schoolgebouw van Gilde Vakcollege Techniek geopend. De koning activeerde met twee leerlingen het ‘Technisch Hart van het Gilde’. 

Tijdens zijn bezoek werd Willem-Alexander in estafettevorm rondgeleid door leerlingen, die hem meenamen langs de diverse praktijklokalen en vakgebieden, zoals elektrotechniek, metaalbewerking, installatietechniek en mobiliteit en transport. Daarbij kreeg hij demonstraties van technische toepassingen en innovaties die centraal staan in het onderwijs van het Gilde.

Koning Willem-Alexander gaf aan vol verwachting naar het Gilde te zijn gekomen, maar dat wat hij had gezien overtrof de verwachtingen ruimschoots. Hij richtte zich tot de leerlingen met een inspirerende boodschap: ,,Ik wil alle leerlingen ontzettend veel succes en plezier wensen met je opleiding hier. En realiseer je: zonder jullie staat Nederland stil. Zonder de opleiding Techniek staat Nederland stil, dus we hebben jullie echt nodig.”

Directeur Krijn Redert sprak zijn trots uit over de nieuwe leeromgeving: ,,Dit gebouw is een tastbare investering in de toekomst van technisch onderwijs. Onze leerlingen krijgen hier de ruimte om hun vakmanschap te ontwikkelen en klaar te staan voor de arbeidsmarkt.”

Het nieuwe schoolgebouw van ruim 10.000 m² is energieneutraal en gebouwd met duurzame materialen. Naast moderne praktijklokalen en een sterke focus op technisch onderwijs, biedt het Gilde een leeromgeving waarin vakmanschap, innovatie en persoonlijke groei centraal staan.

© RB; Bron en beeld: Gilde

Oranjes bij herdenking Auschwitz

Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Amalia zijn maandag in Polen aanwezig bij de herdenking van de tachtigjarige bevrijding van het voormalige Duitse concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau.

Auschwitz-Birkenau, bekend als het grootste concentratie- en vernietigingskamp van nazi-Duitsland, werd op 27 januari 1945 bevrijd door het Sovjetleger. Naar aanleiding van een resolutie van de Verenigde Naties is deze datum in 2005 uitgeroepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust.

Andere koninklijke aanwezigen: koning Filip en koningin Mathilde (België), koning Frederik en koningin Mary (Denemarken), erfgroothertog Guillaume en erfgoothertogin Stéphanie (Luxemburg), kroonprins Haakon (Noorwegen), koning Felipe en koningin Letizia (Spanje), koning Charles (Verenigd Koninkrijk), kroonprinses Victoria (Zweden).

© RB; Beeld: screenshot