ROYALBLOG.NL

Een nieuw begin

Zaterdag is het zover: de kroning van koning Charles en koningin Camilla in Westminster Abbey. 

Langs de route van Buckingham Palace naar de kerk hadden honderden mensen vrijdag (en eerder) al hun tenten opgeslagen. 

De voorpagina's van de zondagkranten waren voorspelbaar maar historisch. 

© RB

Werkelijkheid is erger/spannender dan The Crown, blijkt uit boek prins Harry

Prins Harry heeft al zijn demonen van zich af geschreven. Of beter: van zich af laten schrijven door ‘ghostwriter’ J.R. Moehringer, die het donderdag al ‘illegaal’ in Spanje verschenen boek ‘Spare’ (‘Reserve’) heeft geschreven aan de hand van gesprekken met de hertog van Sussex.

De uitgever had wereldwijd afspraken gemaakt over de verschijningsdatum: 10 januari. O.a. de televisiezenders CBS en ABC met 'Good Morning America' in de Verenigde Staten en ITV in het Verenigd Koninkrijk kregen – als onderdeel van de publiciteitscampagne - vooraf een interview met Harry om aandacht te trekken voor het boek.

De afgelopen dagen waren er al korte clips vertoond uit de interviews die zondag en maandag worden uitgezonden, bij wijze van opwarmertje. Maar het lijkt nu op dat het zorgvuldig opgestelde ‘plan de campagne’ is ontspoord, al of niet expres natuurlijk.

De Britse krant The Guardian bleek een exemplaar van het boek in handen te hebben gekregen en begon er donderdag uitgebreid uit te citeren en publiceren. Over de vechtpartij van Harry en William in Nottingham Cottage op het terrein van Kensington Palace en later ook over het bezoek van Harry aan een Jomanda-lookalike om in verbinding te komen met wijlen zijn moeder Diana, prinses van Wales.

The Guardian behield de primeur echter niet lang.

Opmerkelijk genoeg lang de Spaanse editie van het boek donderdag opeens in de winkels. Net zo opmerkelijk: Spaanse en andere media wisten daar meteen van. Op die manier kreeg het boek opeens een veel grotere circulatie en begonnen ook andere kranten eruit te citeren; met schreeuwende koppen in de Britse kranten van vrijdag.

Een willekeurige greep uit wat diverse media inmiddels hebben gemeld, op basis van het boek of fragmenten uit de interviews:

• Harry heeft als zeventienjarige cocaïne gebruikt. Dat gaf hem niet echt een kick, de kick was het gebruik zelf. Het bleef niet bij coke - er komt een coffeeshop aan middelen voorbij in het boek. 
• Harry weet nog niet op hij de kroning van zijn vader bijwoont. ,,Er kan tussen nu en mei nog veel gebeuren.”
• Harry claimt dat hij tijdens zijn uitzending als militair naar Afghanistan zo’n 25 mensen heeft gedood. Hij zit daar niet mee. Het is onderdeel van het militaire bestaan.
• Harry en William zouden hun vader prins Charles destijds hebben gevraagd om niet te trouwen met zijn geliefde, Camilla. Ze zouden haar maar zien als de ‘boze stiefmoeder’.
• Harry beschrijft ook in weinig vleiende termen de eerste ontmoeting met Camilla. ,,Het was als een prik. Doe je ogen dicht en je voelt er niks van”, zo dacht hij over die samenkomst.
• Harry zegt graag zijn vader en broer terug te willen in zijn leven. Maar zo lijkt het: wel op zijn voorwaarden en na het aanbieden van nederige excuses voor al het leed dat hem en Meghan is aangedaan.
• Harry en William – ze spreken elkaar aan met Harold en Willy – raken in 2019 slaags, althans William grijpt zijn broer vast waardoor deze tegen de grond valt en verwondingen oploopt, na een woordenwisseling over zijn echtgenote Meghan. William zei volgens Harry dan ook weinig vleiende dingen over haar.
• Harry spreekt over zijn ‘geliefde’ broer William, maar ook over zijn ‘aartsvijand’ (arch nemesis).
• ‘Alsjeblieft jongens, maak mijn laatste jaren niet tot een hel’, zou Charles hebben gezegd na de uitvaart van prins Philip, waarvoor Harry vanuit zijn woonplaats in California naar Windsor kwam.
• Harry herhaalt zijn beschuldigingen dat hij door het paleis niet tegen de media in bescherming werd genomen – en Meghan nog minder – en dat zijn familie de pers verhalen ‘voerde’ die tegen hen gericht waren.
• Harry onthult ook intieme details: over zijn besnijdenis, zijn bevroren piemel, zijn ontmaagding ...

Er komen de komende uren/dagen ongetwijfeld nog meer fragmenten vrij uit het boek. Alle aandacht heeft de voorverkoop (bestellingen) geen kwaad gedaan, aldus andere berichten.

© RB Hans Jacobs  

Het boek wordt in het Nederlands uitgegeven door Hollands Diep: de link

Till we meet again

William en Harry op voorpagina's

De nieuwe Prins en Prinses van Wales - William en Catherine - bekeken zaterdag buiten Windsor Castle de bloemen en boodschappen die rouwende Britten bij de koninklijke residentie hadden achtergelaten. 

 

Maar het prinselijk paar - Catherine is nu eindelijk prinses - kwam niet alleen. Ze werden vergezeld door prins Harry en Meghan, tot grote opwinding van het verzamelde publiek én van de Britse media.

Veel kranten lieten de officiële proclamatie van het koningschap van Charmes III voor wat het was - een plechtig en historisch moment, met een pedante koning die geen zilveren pennenblad op zijn tafel wenste - en kozen voor de voormalige 'Fab4' op de voorpagina. 

En eerlijk is eerlijk, historisch moment of niet: dat was natuurlijk ook het 'nieuws' van de dag. Charles was immers al koning. Zaterdag werd daar in St James' Palace alleen maar een strik omheen gedaan en handtekening onder gezet.

Opmerkelijk was overigens ook het uitstapje bij Balmoral van prins Andrew, die daar eveneens naar de bloemen kwam kijken in gezelschap van zijn dochters Beatrice en Eugenie en prinses Anne met haar gezin en prins Edward met Sophie en Louise. 

Zaterdag werd ook de datum van de uitvaart bekendgemaakt: maandag 19 september, 12 uur Nederlandse tijd. Woensdag wordt de kist met het stoffelijk overschot naar Westminster Hall overgebracht, waar het publiek vier dagen krijgt om afscheid te nemen. 

© RB Hans Jacobs; Beeld: screenshots 

Prins Andrew zou voorbeeld moeten volgen van Spaanse koning Juan Carlos

Koningin Elizabeth neemt maandag beperkt deel aan de plechtigheden van haar 'Most Noble Order of the Garter'. Ze verricht in Windsor Castele de installatie van de nieuwe ridders (Camilla, Tony Blair, barones Amos) en is bij de lunch. De optocht en de kerkdienst slaat ze over.  

Wie in elk geval niet aanwezig is - lees: mag zijn - is de 'nobele ridder van de kousenband' prins Andrew, hertog van York. Althans niet bij het openbare gedeelte. Achter de schermen heeft weer een gevecht plaatsgevonden waarbij troonopvolger prins Charles en diens oudste zoon prins William hebben verhinderd dat Andrew meewandelde van het kasteel naar St George's Chapel. Daarmee zou Andrew meteen ook de meeste aandacht naar zich toe hebben getrokken. 

De Queen is er kennelijk nog altijd niet van overtuigd dat haar tweede zoon geen enkele rol meer zou moeten spelen en niet meer bij koninklijke plechtigheden in het openbaar zou moeten verschijnen. Anders valt niet te begrijpen dat de aanwezigheid van Andrew op 'Garter Monday' toch weer een punt van discussie is geworden. Hij is ridder van de kousenband en heeft daarmee 'recht' op deelname, maar de koningin zou hem duidelijk moeten maken dat dit ongewenst is. 

Prins Andrew zou het voorbeeld moeten volgen van de Spaanse koning Juan Carlos en ergens ver buiten eigen land een nieuw onderkomen zoeken. Andrew kan ongetwijfeld ook terecht aan de Perzische Golf, waar hij met de lokale monarchieën altijd goed zaken heeft gedaan. Hij kan daar net als Juan Carlos zijn onschuld in zake morele misdragingen blijven ontkennen, maar loopt dan niemand meer voor de voeten. Een alternatief zijn de Falkland-eilanden. Daar is Andrew vanwege zijn deelname aan de bevrijding veertig jaar geleden wellicht nog welkom.

De installatie van nieuwe ridders vindt jaarlijks plaats in Windsor Castle op 'Garter Day'. Koningin Elizabeth verleent de Orde in de troonzaal van de Orde aan de nieuwe Britse leden en na een lunch gaat aan het begin van de middag het hele gezelschap naar St George's Chapel voor een speciale dienst ter ere van de ridderorde. 

De deelname van Andrew was overigens niet het enige controversiële aan de Garter-bijeenkomst. Er is ook gedoe over de verlening van de ridderorde aan oudpremier Tony Blair, nu Sir Anthony Blair. Buiten het kasteel wordt een demonstratie verwacht.  

Het aantal leden van de in 1348 ingestelde Orde van de Kousenband is vastgelegd op 24, maar het aantal feitelijke leden is iets hoger. De Britse koningin en de prins van Wales zijn uit hoofde van hun functie lid en worden niet meegerekend, evenals andere leden van de koninklijke familie die de Orde hebben ontvangen.

In juni 2019 was het de beurt aan koning Willem-Alexander en koning Felipe van Spanje om deel te nemen aan de ceremonie. Beiden was in voorgaande jaren (2018 en 2017 respectievelijk) tijdens hun staatsbezoeken aan koningin Elizabeth de orde al verleend, maar ze moesten nog wel officieel worden geïnstalleerd. Dat gebeurde met het gebruikelijke ceremonieel dat dit keer toevalt aan Camilla, hertogin van Cornwall. Die is daarna helemaal 'klaar' om straks 'queen consort' te worden van koning Charles III.

© RB Hans Jacobs 

Queen bedankt voor goede wensen

Koningin Elizabeth heeft aan het einde van de vierdaagse viering van haar platina regeringsjubileum een dankwoord doen uitgaan. Het paleis verspreidde het zondag kort nadat de Queen even op het balkon van Buckingham Palace was verschenen. 

Als het gaat om het vieren van zeventig jaar als uw koningin, is er geen handleiding om te volgen. Het is echt een primeur. Maar ik ben nederig en diep geraakt dat zoveel mensen de straat op zijn gegaan om mijn platina jubileum te vieren.

Hoewel ik misschien niet elk evenement persoonlijk heb bijgewoond, was mijn hart bij u allemaal; en ik blijf me inzetten om u zo goed mogelijk van dienst te zijn, ondersteund door mijn familie.

Ik ben geïnspireerd door de vriendelijkheid, vreugde en verwantschap die de afgelopen dagen zo duidelijk zijn geweest, en ik hoop dat dit hernieuwde gevoel van saamhorigheid nog vele jaren zal worden gevoeld.

Ik dank u zeer oprecht voor uw goede wensen en voor de rol die u allemaal hebt gespeeld in deze gelukkige vieringen.

 ELIZABETH R

© RB; Tekst: Buckingham Palace; Beeld: screemshots & collage voorpagina's Britse maandagkranten

Charles eert moeder op eigen wijze

Tijdens de Platinum Party van de BBC zaterdagavond voor Buckingham Palace bracht de Prins van Wales zijn eigen eerbetoon aan 'de Koningin'. Zijn woorden werden onderstreept met de projectie van opnamen van de Queen op Buckingham Palace. De beelden waren door Charles zelf uitgezocht. 

Your Majesty, Mummy

,,De omvang van de viering van deze avond - en de uitstorting van warmte en genegenheid gedurende dit hele jubileumweekeinde - is onze manier om u te bedanken - dank u van uw familie, het land, het Gemenebest, in feite de hele wereld.

Namens ons allemaal wilde ik mijn eigen hulde brengen aan uw leven van onbaatzuchtige dienstbaarheid in beelden, in woorden en in licht. Uw familie omvat nu vier generaties. U bent ons staatshoofd. En u bent ook onze moeder.

Uw "strength and stay” (prins Philip) wordt deze avond erg gemist, maar ik weet zeker dat hij hier in de geest is... Mijn vader zou genoten hebben van de show en ons zich ganser harte hebben meegedaan aan de viering van alles wat u blijft doen voor uw land en uw volk.

Terugkijkend denken we aan de talloze staatsgebeurtenissen die mijlpalen zijn op de weg van dit land. En dan denkt u aan het eind van de dag aan rode dozen, gevuld met  overheidspapieren.

U zult zich degenen herinneren die dit land hebben geleid. Inderdaad, alle landen die u dient.  En leiders over de hele wereld. Hoe de dingen zijn veranderd ... We denken aan alles wat u heeft gedaan om van het Gemenebest voorgoed zo'n belangrijke kracht te maken. U blijft geschiedenis schrijven.

En tussen het werk door was er nog tijd voor ontspanning. Misschien hebben we die Derby-winnaar vanavond gevierd... volgend jaar misschien? Maar ik weet wat u allen, dames en heren, de reden bent dat mijn moeder 's ochtends opstaat. U allen, die thuis kijkt en die hier vanavond vertegenwoordigd zijn in dit geweldig publiek.

Majesteit, u was bij ons in onze moeilijke tijden. En u brengt ons samen om momenten van trots, vreugde en geluk te vieren.

Misschien komt het dit jaar echt thuis? (bij beeld van Wereldbeker voetbal in 1966 geprojecteerd op Buckingham Palace, ook een verwijzing naar lied ‘Football is coming home)

U hebt ons ontmoet en met ons gesproken.   en huilt met ons mee en belangrijker nog, u bent er al zeventig jaar voor ons. U beloofde uw hele leven te dienen – en u dient nog steeds. Daarom zijn we hier. Dat vieren we vanavond. Deze foto's op uw huis zijn het verhaal van uw leven - en dat van ons. Dus, Majesteit, daarom zeggen we allemaal "dank u".

Dames en heren, ik weet dat de koningin deze viering met veel emotie gadeslaat, en dat ze het enorm betreurt dat ze hier vanavond niet persoonlijk bij ons kan zijn. Maar Windsor Castle ligt amper twintig mijl (32 kilometer) verderop. Als we luid genoeg juichen, hoort ze ons misschien gewoon - dus laten we met z’n allen drie hoera’s geven voor Hare Majesteit!”

© RB; Tekst: Clarence House; Beeld: screenshots

Britse koninklijke familie verspreidt zich over VK voor vervolg jubileumviering

Het platina regeringsjubileum van koningin Elizabeth wordt ook in het weekeinde nog uitgebreid gevierd. De jubilaris neemt niet of slechts beperkt deel aan de feestelijkheden. Haar gezondheid is te broos en het is te vermoeiend. Zo ontbrak de Queen (96) zeer tot haar spijt vrijdag bij de Nationale Dankdienst in St Paul's Cathedral. 

 Anders dan bij de algemene nformatie die het paleis vooraf aan de media heeft gegeven was de aanwezigheid van koningin bij de dienst wél aangekondigd - althans in het draaiboek en het vooraf verspreide programmaboekje. ‘Leden van de koninklijke familie’ is bij de andere evenement de nu gebruikelijke formulering. Of Elizabeth daar deel van uitmaakt, wordt van dag tot dag beslist. Zo is ze zaterdag in elk geval niet bij de paardenraces in Epsom. 

In St Paul's kwam buiten de Queen en de volgens het paleis positief voor corona geteste prins Andrew (niet alle Britse media en twitteraars geloofden dit, het was in elk geval erg toevallig en kwam zeer goed uit, al moest de aartbisschop van Canterbury om dezelfde reden ook verstek laten gaan) de ganse koninklijke familie bijeen. Dus ook Harry en Meghan.

Het was voor het eerst in twee jaar dat ze in het VK in het openbaar traden, al was het koppel een dag eerder al wel gefotografeerd door de ramen van Buckingham Palace. De verminderde status in de familie kwam tot uiting in de placering in de kerk. Niet langer in het vak bij vader prins Charles en broer prins William, maar aan de andere kant van het pad, achter oom prins Edward.  

Zaterdag is het dus tijd voor paardensport met de zogenoemde ‘Derby’ op Epsom Downs, even buiten Londen. Koningin Elizabeth en paarden: het is sinds jaar en dag een twee-eenheid en dus is het logisch dat de jaarlijkse Derby is opgenomen in het feestprogramma. Maar de Queen neemt opnieuw een 'rustdag'. Prinses Anne zal haar vertegenwoordigen. 

De minder paardengekke 'Senior Royals' moeten op reis. De hertog en hertogin van Cambridge (William en Catherine) gaan naar Wales. Ze nemen kinderen George en Charlotte mee. In Cardiff hebben ze een ontmoeting met de deelnemers aan een speciaal Platina Jubileum Concert die zich aan het voorbereiden op dat later op de middag in Cardiff Castle wordt gehouden. Ondertussen hebben Edward en Sophie, de 'Wessexes', verplichtingen in Belfast en Bangor in Noord-Ierland. 

Prinses Anne en echtgenoot Sir Tim Laurence hebben vrijdag al 'hun' deel van het Verenigd Koninkrijk bezocht, namelijk Schotland. Zo ging ze onder meer naar de dierentuin van Edinburgh en naar HMS Albion, waar vertegenwoordigers van tal van door de koningin gesteunde Schotse organisaties aanwezig waren.  

Zaterdagavond is het tijd voor ‘The Platinum Party at the Palace’, een muziekfestijn bij Buckingham Palace dat door de BBC is georganiseerd ter ere van het regeringsjubileum. Een flink aantal bekende artiesten werkt daaraan mee. Volgens Britse media zullen de prinsen William en Charles een korte toespraak houden. 

Slotact is Diana Ross. ,,Ik heb de eer gehad om de koningin in mijn leven vele malen te ontmoeten, ook met mijn familie was", zei Ross in een persbericht. ,,Hare Majesteit is en blijft zo'n ongelooflijke inspiratie voor zovelen over de hele wereld en ik was absoluut verheugd om een ​​uitnodiging te ontvangen om op zo'n gedenkwaardige en historische gelegenheid op te treden."

Op de laatste dag van de viering, zondag 5 juni, staat onder meer de 'Big Lunch' gepland. Leden van de koninklijke familie nemen daar in verschillende delen van het Verenigd Koninkrijk aan deel. Charles en Camilla gaan naar de Oval in Kennington in Londen en Edward en Sophie zijn bij de 'Long Walk' in Windsor. 

Ook er is de ‘Platinum Pageant’. De klokken van Westminster Abbey zullen luiden, zoals ze dat ook deden op 2 juni 1953, de dag van Elizabeths kroning. De band van de Household Cavalry leidt de The Gold State Coach, die destijds ook werd gebruikt, van de kerk naar Buckingham Palace – net zoals in 1953.

Aan het spektakel, dat om 15.30 uur Nederlandse tijd begint, wordt door tienduizend (!) mensen deelgenomen. De bedoeling is niet alleen de kroningsdag dunnetjes over te doen maar om hoogtepunten uit de afgelopen zeventig regeringsjaren van de koningin uit te beelden. Ook Britse sterren uit de muziek-,film-, kunst- en sportwereld doen mee.  

© RB Hans Jacobs; het logo is 'PJ the corgi'

Harry en Meghan op voorpagina's

De Britse voorpagina's zijn ook zaterdag grotendeels gewijd aan de viering van het platina regeringsjubileum van koningin Elizabeth II. 

Nu maken ook Harry en Meghan hun opwachting. Ze waren bij de dankdienst in St Paul's voor de Queen, die zelf besloot om in Windsor te blijven. Dat maakte het voor de kranten ook makkelijker het paar nu in de schijnwerpers te zetten. 

Of de hertog en hertogin van Sussex - dochter Lilinet is zaterdag één jaar oud - dit weekeinde nog te zien zijn is niet bekend. Ze hebben geen zelfstandige rol in het feestprogramma en hoeven bijvoorbeeld niet zoals prins William met vrouw naar Wales of als prins Edward naar Noord-Ierland. 

Het concert zaterdagavond is nog wel een evenement waar ze met andere ook niet voor de 'Firm' werkende familieleden - denk aan de prinsessen Eugenie en Beatrice bijvoorbeeld - kunnen opduiken. Diana Ross staat ook op het programma. 

© RB 

Queen neemt 'veilig' deel aan 'Trooping'

Het platina regeringsjubileum van koningin Elizabeth wordt de komende dagen uitgebreid gevierd, te beginnen met het spektakelstuk ‘Trooping the Colour’ en de aansluitende balkonscene op Buckingham Palace donderdag. Maar Buckingham Palace heeft donderdagavond bekend moeten maken dat de koningin vrijdag de National Service of Thanksgiving moet overslaan. 

De hoogbejaarde Queen (96) nam op veilige en bescheiden wijze deel aan de plechtigheden. Veilig omdat ze in het paleis televisie keek en bescheiden omdat ze twee keer enkele minuten op het paleisbalkon verscheen. Eerst samen met haar neef, de hertog van Kent, om de langs marcherende troepen te zien en daarna voor de ‘fly past’ van 70 vliegtuigen en helikopters.

Bij ‘Trooping the Colour’ - ook de 'Queen's Birthday Parade' genoemd - op Horse Guards Parade werd de koningin vertegenwoordigd door oudste zoon prins Charles, die werd vergezeld door zus prinses Anne en oudste zoon prins William (allen te paard). Vanuit de Major General’s Office keken andere familieleden toe, onder wie Camilla en het gezin van William, inclusief de kleine prins Louis.

Voor de reeds uren wachtende tienduizenden belangstellenden langs de route van paleis naar het paradeterrein aan het einde van de Mall was de koetsrit van Camilla met Catherine en het trio George, Charlotte en Louis een ‘bonus’. Om een beetje redelijke plek te bemachtigen moet vroeg worden opgestaan en de beste plaatsen zijn voor mensen die letterlijk hun tent opslaan en één of twee nachten op de Mall bivakkeren.

Halverwege de ochtend liet de Metropolitan Police weten dat alle toeschouwersvakken vol waren en dat een tripje naar het paleis geen zin meer had. Op de tribunes voor het paleis, opgesteld voor het jubileumconcert en de pageant in het weekeinde waren evenwel veel lege plekken te zien. Bij Sky News werd dat verklaard door te zeggen dat mensen niet door de drukte konden komen, of te laat waren voor de veiligheidscheck.

Het militaire vertoon – op de televisie louter in superlatieven becommentarieerd – was zoals altijd imposant. Toegangsbewijzen voor Horse Guards Parade zijn zeer gewild, er moet om worden geloot en er geldt een ‘dresscode’. Maar veel indrukwekkender in de ogen van de verslaggever is de strak geregisseerde en uiterst beheerste ‘mars’ van het publiek van de Mall naar het paleis en het Queen Victoria Monument ervoor.

De militairen hebben eindeloos geoefend. Het publiek niet. Dat wordt in door de politie groepsgewijs toegelaten op de Mall om vervolgens in rustig tempo naar Buckingham Palace te worden geleid voor de balkonscene. Wie op Prinsjesdag de hysterie bij paleis Noordeinde wel eens heeft gezien – een chaotische run op het paleishek, en dat met slechts enkele honderden mensen – weet hoe goed het is georganiseerd.

Wie de opnamen vanaf het paleis richting Mall ziet, beseft ook hoe weinig het publiek echt krijgt te zien. De koningin is eigenlijk niet te zien, tenzij men naast het monument staat. Dit jaar was de ruimte en het zichtveld nog beperkter door de stellages en tribunes voor de festiviteiten van dit weekeinde. Maar: je bent er natuurlijk wel bij!

Later donderdag worden vanaf Windsor, waar de Queen zich dan weer bevindt, via Buckingham Palace tot alle uithoeken van het Verenigd Koninkrijk en bijbehorende gebieden ‘beacons’ – bakens – ontstoken, zo’n drieduizend in totaal ter ere van het bijzondere jubileum.

Want dat het bijzonder is, is wel duidelijk. ,,Wanneer maken we dit weer mee?”, vroeg Dame Joanna Lumley zich af bij Sky. Er kan veilig worden gezegd: nooit meer. Charles (73) zal zo’n jubileum zeker niet halen en ook William (39) niet. Voor hem zou een zilveren jubileum al bijzonder zijn. In de recente historie heeft alleen de Thaise koning Bhumibol (1946-2016, 70 jaar en 216 dagen) een platina jubileum gehaald, al was hij fysiek en geestelijk niet meer in staat dit te markeren. De koning stierf ook enkele maanden later.

Elizabeth heeft zijn record nog (net) niet verbroken, maar komt uiteraard elke dag dichterbij (op moment van schrijven: 70 jaar en 116 dagen). Het record van de Franse koning Lodewijk XIV (1643-1715, 72 jaar en 110 dagen) vergt nog iets meer tijd.

© RB Hans Jacobs; beeld: o.a. screenshots