Koning Filip krijgt lof van zijn tante prinses Esmeralda voor de wijze waarop hij eind vorige maand in een brief aan de president van Congo spijt heeft betuigd voor de koloniale gruweldaden. ,,Ik vond dat briljant van hem. Het tijdstip was ook ideaal, naar aanleiding van de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid. Het toont aan dat hij een moedig man is”, aldus Esmeralda in een vraaggesprek met De Zondag.
,,Het is een voor een Belgische koning haast onmogelijk om een mening te uiten. Het is Filip toch gelukt. Ik vind dat een belangrijke eerste stap”, zei de in Londen wonende Esmeralda (63), jongste dochter van Filips grootvader koning Leopold III.
Zelf had ze eerder ook om handelen van haar neef gevraagd, juist vanwege de betrokkenheid van de koninklijke familie bij de gruweldaden in Congo. Koning Leopold II bestuurde het gebied immers jarenlang als privé-eigendom. Maar Filip heeft niet gebeld. ,,Hij kent mijn mening over deze kwestie.”
Volgens de vooral als klimaatactivist bekendstaande prinses, die vorig jaar zelfs werd gearresteerd bij een klimaatprotest, is de brief van de koning nog niet genoeg. ,,Ik vind dat de Belgische staat formele excuses moet aanbieden voor het koloniale verleden. En niet alleen België, ook de andere Europese landen. Het kolonialisme was een héél slecht systeem. Dat was gebaseerd op de dominantie van één ras op een ander, op de exploitatie van mensen en grondstoffen. Dat moet gezegd worden.”
Prinses Esmeralda vertelde dat ze zich niet over elk thema vrij uitspreekt, ook al krijgt ze geen toelage van de Belgische staat. ,,Wie een dotatie krijgt, wordt verondersteld terughoudend te zijn in het maatschappelijk debat. Ik krijg geen dotatie, ik hoef dus niet te zwijgen”, aldus de prinses, die juist haar naam en titel wil gebruiken om problemen op de kaart te zetten. ,,Maar ik praat niet over alles. Ik praat bijvoorbeeld niet over de Belgische politiek. Ik wil de koning niet in verlegenheid brengen. Dat zou niet correct zijn van mij.”
18 juli: Prinses Esmeralda geeft uitleg na kritiek op uitspraken
Prinses Esmeralda, de tante van koning Filip, heeft niet de bedoeling gehad haar neef in verlegenheid te brengen door haar uitspraken over de wenselijkheid dat hij excusues aanbiedt voor de misdaden van hun verre familielid koning Leopold II in de Congo-Vrijstaat. Dat zegt de in Londen wonende prinses in een donderdag gepubliceerd exposé over het 'Gewicht van het verleden'. Ze verklaart daarin onder meer haar eerdere uitspraken.
,,Mij werd verweten dat ik mijn familie en met name de koning had aangevallen. Dit was duidelijk niet mijn bedoeling. Ik weet hoe complex en delicaat de situatie in België is. Ik weet dat de soeverein niet politiek kan handelen zonder toestemming van de regering. Ik weet ook hoe gepassioneerd mijn neef is over geschiedenis, maar ook hoe gevoelig hij is voor de ambities en gevoelens van zijn medeburgers”, schreef Esmeralda.
De prinses is een dochter uit het tweede huwelijk van koning Leopold III; ze is een halfzus van de koningen Boudewijn en Albert II. ,,Er is tegen mij gezegd dat ik me als achter-achternicht van Leopold II niet zou mogen mengen in het debat. Ik geloof dat het gezien mijn naam juist belangrijk is om mij eerlijk te uiten. Bovendien, heb ik daarnaast niet het recht om persoonlijke meningen te hebben die alleen mijn gedachten weerspiegelen?”
Prinses Esmeralda gaf Filip vorige week naar aanleiding van de nieuwe discussies over racisme en het koloniale verleden van België in een gesprek met RTL het advies verontschuldigingen aan te bieden voor het schrikbewind dat Leopold IIin zijn privékolonie uitoefende. Dat Filip dat niet zelf kon besluiten, wist ze ook. ,,De koning kan het nooit zelf doen, het is de regering die zo'n beslissing moet nemen. Maar het zou uiteraard een heel sterk signaal zijn als de regering en de koning het samen zouden doen, gezien de persoonlijke link van de koninklijke familie in dit debat.”
Esmeralda (63) liet daarmee een heel ander geluid horen dan prins Laurent, de jongste broer van koning Filip, die in de Waalse kranten het gedrag van Leopold II juist verdedigde. Die zou niet verantwoordelijk zijn voor de wreedheden en misstanden omdat hij nooit in Congo was geweest. De koning kreeg de Vrijstaat in 1885 als privébezit en tijdens zijn beheer, dat tot 1908 duurde, stierven naar schatting tien miljoen Congolezen.
,,Het omver halen van de beelden van Leopold II maakt deel uit van de wens om een verleden uit de weg te ruimen dat eenzijdig is geschreven door de kolonisatoren, die geen rekening hielden met de gekoloniseerde bevolking en hun lijden”, aldus Esmeralda in haar opstel. ,,Degenen die zeggen dat we verder moeten en niet langer praten over een ver verleden, antwoord ik: 'Is het om in vrede en wederzijds respect nieuwe relaties op te bouwen, niet belangrijk ons deze dingen te herinneren, zodat zulke verschrikkingen nooit meer zullen gebeuren?”
13 juni: Koning Filip krijgt advies van zijn tante over excuses Leopold II
Koning Filip heeft van zijn tante prinses Esmeralda het advies gekregen verontschuldigingen aan te bieden voor het schrikbewind van zijn betovergrootoom koning Leopold II in de Congo-Vrijstaat. ,,De koning kan het nooit zelf doen, het is de regering die zo'n beslissing moet nemen. Maar het zou uiteraard een heel sterk signaal zijn als de regering en de koning het samen zouden doen, gezien de persoonlijke link van de koninklijke familie in dit debat," zei de prinses tegen RTL.
Esmeralda (63) liet daarmee een heel ander geluid horen dan haar neef prins Laurent, de jongste broer van koning Filip die vrijdag in de Waalse kranten het gedrag van koning Leopold II verdedigde. Hij zou niet verantwoordelijk zijn voor de wreedheden en misstanden omdat hij immers nooit in Congo was geweest. De koning kreeg de Vrijstaat in 1885 als privébezit en tijdens zijn beheer, dat tot 1908 duurde, stierven naar schatting tien miljoen Congolezen.
De Belgische staat nam de privékolonie af van de koning en bestuurde het Congo tot 30 juni 1960. Volgens prinses Esmeralda, dochter uit het tweede huwelijk van koning Leopold III, zou ook voor die koloniale tijd excuses moeten worden aangeboden. ,,Het zou een sterk signaal zijn mochten de regering en de koning dit samen doen."
Koning Filip heeft zich tot nu toe niet uitgelaten over de beeldenstorm in zijn land, waar in het kader van acties tegen racisme en 'Black Lives Matter' tal van standbeelden van Leopold II zijn beklad of weggehaald. Volgens waarnemers in Brussel zoeken paleis en regering naar een geschikt moment voor de koning om zich te uiten.
Parlementsvoorzitter Patrick Dewael gaf zaterdag alvast een eerste voorzet. ,,Het is tijd dat België in het reine komt met haar koloniale verleden. Het parlement is geschikte forum voor onderzoek en maatschappelijk debat hierover.” Komende week gaat hij met de fracties bespreken over de manier waarop met experts tot een waarheidscommissie en verzoening gekomen kan worden.
© RB
Laatste reacties